Jaartallen - deel 1

In dit bestand zijn géén verwijzingen naar andere bestanden of items opgenomen (omdat dan feitelijk elk woord voor een verwijzing in aanmerking zou komen).
Geboorte- en sterfjaren van de personen in deze lijst zijn ook opgenomen in de lijst Levensjaren.

Er is naar gestreefd om de omschrijvingen zo beknopt mogelijk te houden. Voor nadere informatie kunnen de blauwe woorden aangeklikt worden voor een uitstapje naar andere Archief-bestanden.
Voor zover mogelijk wordt de vrouwelijke vorm van een beroepsnaam gebruikt indien het beroep door een vrouw wordt uitgeoefend (dus: actrice, schrijfster, directrice, stamelefa ed.). Dergelijke vrouwelijke varianten moeten niet als denigrerend opgevat worden, maar slechts als practische indicatie (zodat we weten dat we het voornaamwoord eup ('zij') moeten gebruiken. Indien er geen vrouwelijke versie bestaat (zoals bij 'minister'), wordt het beroep gemarkeerd met ª. Bovendien zijn alle vrouwennamen gemarkeerd met *.

Bij Personalia worden ministers alleen genoemd indien zij niet alleen minister zijn geweest, maar ook nog andere banen hebben gehad.

(eeuw)	in de eeuw die in de kop staat genoemd
(±)	de gebeurtenis vond omstreeks het genoemde jaar plaats
(?)	jaartal is omstreden
†	sterfjaar of -datum; RK (klooster/kerk)
¤	geboortejaar of -datum
§	Ergynne (klooster/kerk)

De volgende categorieën zijn in deze volgorde genoemd:

PERSONEN

Geboren
Dood
Personalia
MAATSCHAPPIJ
Politiek (partijen, [actie]groepen, gebeurtenissen)
Regering (kabinetten etc)
Bestuur (periodes, wijzigingen in grenzen en bezit ed)
Wetten/regels (ook rechtspraak)
Economie
Geld (ook banken)
Natuur
Techniek
Onderwijs
Kunst/cultuur/wetenschap
Media (radio, TV, kranten, tijdschriften)
Publicaties
Manifestaties (feesten, terugkerende evenementen)
Sport
Vlaggen
Communes
Geloof (ook alles m.b.t. de dood)
BOUWEN
Kloosters
Kerken
Kastelen
Paleizen
Torens (ook vuurtorens en lichteilanden)
Molens
Bruggen/tunnels
Bouw (overig)
TRANSPORT
Spoorwegen (ook tram)
Stations
Luchtvaart
Luchthavens
Scheepvaart
Wegen
Wegsÿrts
Wateren (kanalen, meren, drooglegging)
OVERIG
Feiten (historische/relevante/interessante gebeurtenissen)
Narigheid (rampen/schandalen/ongelukken)

Verschillende items achter een en dezelfde categorie worden gescheiden met een dikke punt. Nadere chronologische indicaties (zoals "±", "eeuw" of "6 mei" gelden alleen voor de beschrijving tot en met de eerstvolgende dikke punt. Bijvoorbeeld:

1411: Kloosters: (±) Stichting van A en B • Stichting van C, D en E • (mei) F afgebrand.

wil dus zeggen: omstreeks 1411 zijn de kloosters A en B gesticht; exact in 1411 zijn de kloosters C, D en E gesticht; in de maand mei van 1411 is klooster F afgebrand.

970

1. Geboren: (±) Leif Ketilbjornsson (†1030).

1000

3. Personalia: (±) Leif Ketilbjornsson landt bij Piroes en gaat land "regeren" (t/m ±1030).
21. Kloosters: (eeuw) Stichting van Meer-covent§.

1010

1. Geboren: (±) Alasonur (†1082).

1030

2. Dood: (±) Leif Ketilbjornsson (¤±970).
3. Personalia: (±) Alasonur regeert (t/m ±1082).

1045

1. Geboren: (±) Koning Hacori I (†±1110).

1075

1. Geboren: (±) Koning Hacori II (†±1150).

1082

2. Dood: Alasonur (¤±1010).
3. Personalia: (±) Koning Hacori I regeert (t/m ±1110).

1100

20. Geloof: Merdec-tômp opgericht.
21. Kloosters: (eeuw) Stichting van Berch-Pôly-covent§, Fentiy-covent§ en Ôftiy-covent§.

1110

2. Dood: (±) Koning Hacori I (¤±1045).
3. Personalia: (±) Koning Hacori II regeert (t/m ±1150).

1150

2. Dood: (±) Koning Hacori II (¤±1075).
6. Bestuur: (±) Begin Eerste Heersersloze Tijdperk (t/m 1271).

1200

21. Kloosters: (eeuw) Stichting van Côgt-covent§, Falessa-covent§, Tiyndagge-covent§ en Zeruzze-painer-covent§ • (±) Stichting van Brÿro-covent§.

1220

1. Geboren: (±) Prinses Elveg* (†±1275).

1230

1. Geboren: (±) Communestichter Hyenecce Zebbeve (†1281) • (±) Communestichtster Nuchyre* (†±1290).

1241

37. Feiten: (±) Duel tussen 2 edellieden om de Pegrevische prinses Elveg; op de plaats van dit duel is de stad Floran gebouwd.

1245

1. Geboren: (±) Koning Côhale Lejf (†1303).

1250

1. Geboren: (±) Communestichter Zjurre (†±1300) • Communestichter Maless Rifo Zûpsz (†±1300).
21. Kloosters: (?) Stichting van Quista-Mosjeus-covent†.

1259

20. Geloof: Kleitablet met maanstanden in archeologisch museum in dierentuin van Amahagge.

1260

1. Geboren: (±) Communestichter Justes Six (†±1310).

1271

3. Personalia: Koning Côhale Lejf regeert (t/m 1303).
6. Bestuur: Einde Eerste Heersersloze Tijdperk.

1275

1. Geboren: Koningin Fantin Šymmiy* (†1331).
2. Dood: (±) Prinses Elveg* (¤±1220).

1281

2. Dood: Communestichter Hyenecce Zebbeve (¤±1230).

1290

2. Dood: (±) Communestichtster Nuchyre* (¤±1230).

1299

1. Geboren: Koning Roensa Thyrra (†1365).

1300

1. Geboren: (±) Pegrevische koning Lotrômyll (†±1370).
2. Dood: (±) Communestichter Zjurre (¤±1250) • (±) Communestichter Maless Rifo Zûpsz (¤±1250).
21. Kloosters: Stichting van Covent rifo ef St.Vildul† en Rôgtiy-ef-Tira-covent§.
23. Kastelen: Seyrt-Melbech voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).
25. Torens: (eeuw) Tâmlek-taris in Slofaro gebouwd.

1303

2. Dood: Koning Côhale Lejf (¤±1245).

1306

1. Geboren: Koning Hacori III (†1377).

1307

3. Personalia: Koningin Fantin Šymmiy regeert (t/m 1324).

1310

2. Dood: (±) Communestichter Justes Six (¤±1260).

1320

13. Kunst/cultuur: (±) Bribâmip (oudste complete Ergemip) voltooid (wordt bewaard in de Bribâbof-korda).

1325

3. Personalia: (±) Pegrevische koning Lotrômyll regeert (t/m ±1370) • Koning Roensa Thyrra regeert (t/m 1332).

1331

2. Dood: Ex-Koningin Fantin Šymmiy (¤1275).

1332

3. Personalia: Koning Hacori III regeert (t/m 1377).

1340

22. Kerken: (±) Inwijding van de Calôiy-korda§.
23. Kastelen: Mesterhynne voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1348

37. Feiten: Het lijk van Jarâskiy wordt ingemetseld in de fundamenten van een huis in Ipana.

1350

1. Geboren: (±) Ridder Ybbanâ (†±1400) • Koning Kerkocuiy Ÿrcamÿr (†1433).
18. Vlaggen: De vlag die momenteel de districtsvlag van Tjemp is, wordt in een oorkonde beschreven, en is daarmee de oudste nog in gebruik zijnde vlag van Spokanië.
22. Kerken: (±) Inwijding van de Kjûpur-korda†.

1355

21. Kloosters: Stichting van Jannen-covent§.

1365

2. Dood: Ex-Koning Roensa Thyrra (¤1299).

1370

2. Dood: (±) Pegrevische koning Lotrômyll (¤±1300).
21. Kloosters: Stichting van Lopiy-Arânja-covent†.

1377

2. Dood: Koning Hacori III (¤1306).

1380

3. Personalia: (±) Koning Kerkocuiy Ÿrcamÿr regeert (t/m 1433).

1386

1. Geboren: (±) Communestichter Hâlÿstiy (†1457).

1390

1. Geboren: (±) Communestichter Moffain Pûlf (†±1455).

1400

1. Geboren: (±) Spaanse monnik en martelaar Vicente de Peñafort (†±1440) • Pegrevische koning Lotmervylen (†±1450) • (±) Communestichtster Irtava Zûps* (†1461).
2. Dood: (±) ridder Ybbanâ (¤±1350).
6. Bestuur: (±) Geslacht Saly Fahôgge heerst tot ±1850 over vele šarkdomenns op Lomky.
19. Communes: (eeuw) Iylmeene-Kents in Qualeja en Vyrde-ÿgiy-Kents in Aquandô opgeheven.
21. Kloosters: Stichting van Covent rifo Ârmyll§.
23. Kastelen: (±) Belt-Airdon (nu ruïne), Helurfe-Seert, Hyterf, Procÿvat, Ypriy-Âldergeene en Zrâvve voor het eerst met zekerheid bewoond • Ypriy-Âldergeene gebouwd (tegenwoordig een ruïne) • Zobidâ voor het eerst met zekerheid bewoond (nu onbewoond museum).

1410

1. Geboren: (±) Communestichter Hâne Ef Hupster (†±1460).
28. Bouw: (±) Minkedos-tempel bij Montrô-Plaju gebouwd.

1418

1. Geboren: (±) Koning Lotcyrdanen (†1479).

1420

1. Geboren: (±) Communestichter Lerdu Rifo Ef Plaju (†±1460) • Communestichter Victer Ef Kasser (†±1480).
21. Kloosters: (±) Brÿro-covent§ bij Metie voor het eerst in een handschrift genoemd.
22. Kerken: Inwijding van de Sinto-Jânes-dom† in Asjetto.
23. Kastelen: St.Troeba voor het eerst met zekerheid bewoond (nu onbewoond).

1428

1. Geboren: (?) Koning Kerkocuiy Ajeusto Meretuy (†1498).

1430

1. Geboren: (±) Zoon van communestichter Côndiyc (†1497).
19. Communes: Oprichting van de Bûstuma-Kents in Hajequû en de Hujaelle-Kents in Imenal.
21. Kloosters: (±) Stichting van Prÿnc-covent§.

1431

1. Geboren: Communestichtster Quly Luft Erget* (†1472).

1432

21. Kloosters: Stichting van Slofaro-covent§.

1433

2. Dood: Koning Kerkocuiy Ÿrcamÿr (¤1350).
6. Bestuur: Begin Tweede Heersersloze Tijdperk (t/m 1459).

1434

21. Kloosters: Stichting van Reeše-covent§.
22. Kerken: Inwijding van de St.Fernent-korda†.

1438

21. Kloosters: Stichting van Nâmpa-covent§.

1440

2. Dood: (±) Spaanse monnik en martelaar Vicente de Peñafort (¤±1400).
19. Communes: (±) Oprichting van de Opperseert-Kents in Jejoa.

1442

21. Kloosters: Stichting van Koronalista-covent§.

1449

1. Geboren: Koning Lotdârnen I (†1499).

1450

1. Geboren: Kloosterstichter Urbanus (†1516).
2. Dood: (±) Pegrevische koning Lotmervylen (¤±1400).
19. Communes: (±) Kentsaramâ (register waarin de alleroudste religieuze communes vermeld zijn).
38. Narigheid: Bakkerijbrand te Gÿrô.

1451

1. Geboren: Communestichter Lotfrandera (†1513).
21. Kloosters: Stichting van Valdez-covent†.

1453

1. Geboren: Koning Huron I (†1511).

1455

2. Dood: (±) Communestichter Moffain Pûlf (¤±1390).
23. Kastelen: (±) Reven-capû voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).

1457

2. Dood: Communestichter Hâlÿstiy (¤±1386).

1459

3. Personalia: Koning Kerkocuiy Ajeusto Meretuy regeert (t/m 1474).
6. Bestuur: Einde Tweede Heersersloze Tijdperk.

1460

2. Dood: (±) Communestichter Hâne Ef Hupster (¤±1410) • (±) Communestichter Lerdu Rifo Ef Plaju (¤±1420).
21. Kloosters: Stichting van Pârfâs-covent§.
22. Kerken: (±) Inwijding van de St.Jakobiy-korda†.
23. Kastelen: Jejoa-Prusot voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1461

2. Dood: Communestichtster Irtava Zûps* (¤±1400).

1463

1. Geboren: (±) Kehhe Zovyzyndre (voogd voor Koning Mazu Côhale) (†1523).

1465

19. Communes: (±) Oprichting van de Woenakôbo-Kents in Ÿrbasâ.

1472

2. Dood: Communestichtster Quly Luft Erget* (¤1431).

1474

3. Personalia: Koning Huron I regeert (t/m 1492).

1479

2. Dood: Koning Lotcyrdanen (¤±1418).

1480

2. Dood: (±) Communestichter Victer Ef Kasser (¤±1420).
25. Torens: Bouw Keša Taris (Vette Toren) in Gret voltooid.
37. Feiten: (±) Beecân-ârc ("Vredesboog") wordt in Lostô opgericht • Leporello-fÿtafiy (kroniek in harmonicavorm) geschreven.

1487

23. Kastelen: Geffy-ialef voor het eerst met zekerheid bewoond.

1488

19. Communes: Oprichting van de Lotnummadôn-Kents in Alerbô-Lestô.
21. Kloosters: Stichting van St.Urba-covent†.
23. Kastelen: St.Knoniy voor het eerst met zekerheid bewoond.

1490

1. Geboren: (±) Communestichter Kâpiyf Sinto-Fala (†±1555).
19. Communes: (±) Oprichting van de Blof-Kents II in Kjoepiy.
23. Kastelen: Bratzáñgy voor het eerst met zekerheid bewoond.

1491

1. Geboren: Koning Mazu Côhale (†1539).

1492

3. Personalia: Kehhe Zovyzyndre wordt voogd voor Koning Mazu Côhale (t/m 1511).

1493

21. Kloosters: Stichting van Hajofese-covent§.

1496

1. Geboren: Kunstschilder Biyx Râkfâr (†1537).

1497

2. Dood: Zoon van stichter Côndiyc (¤±1430).

1498

2. Dood: Ex-Koning Kerkocuiy Ajeusto Meretuy (¤1428?).

1499

2. Dood: Koning Lotdârnen I (¤1449).

1500

1. Geboren: (±) Communestichter Molliy (†±1560) • (±) Communestichtster Roemulâ Ef Quista* (†1577).
6. Bestuur: (±) Geslacht Solôs heerst in Noord-Tjemp (tot ±1810).
9. Geld: Gebruik van munten wordt algemeen.
19. Communes: (eeuw) Oprichting van de Atroks-Kents in Kneno • Oprichting van de Ÿnichte-Kents in Edprof en de Kents rifo ef Wumaa in Troebasÿrt • Proeca-Kents in Mûninû opgeheven.
23. Kastelen: (±) Doffiy-hove (nu ruïne) en Zryalâc voor het eerst met zekerheid bewoond.

1508

1. Geboren: Koning Mazu Pliy Thyrra (†1581).
18. Vlaggen: Vlag van Teujan voor het eerst opgetekend.

1510

1. Geboren: Communestichter Petriy Melbech (†1589).
21. Kloosters: Stichting van Covent rifo St.Âlbân†.
22. Kerken: (±) Inwijding van de Fennyst-korda§.
25. Torens: (±) Luna-taris in Hoggebim gebouwd.

1511

2. Dood: Ex-Koning Huron I (¤1453).
3. Personalia: Koning Mazu Côhale regeert (t/m 1539).
23. Kastelen: Zutter-jakâm voor het eerst met zekerheid bewoond (nu onbewoond museum).

1512

21. Kloosters: Stichting van Tys-covent†.

1513

2. Dood: Communestichter Lotfrandera (¤1451).
22. Kerken: Inwijding van de Tirahille-korda§.

1516

2. Dood: Kloosterstichter Urbanus (¤±1450).

1517

1. Geboren: Crympâf Hueste (landheer van domein Oopariy) (†1578).

1519

1. Geboren: Koningin Dânda Lerdu* (vrouw van koning Mazu Pliy Thyrra) (†1576).

1520

7. Wetten/regels: (±) Scheiding van Kerk en Staat • Oude forten worden plaatsen met een naam die begint met Fôrt- (regel leeft t/m 1600).
19. Communes: (±) Oprichting van de Zlefûf-Kents in Opjevu (3 jun 1962 opgegeven).
22. Kerken: (±) Inwijding van de Kÿpony-ses-korda† • Meditatieruimte aan Calôiy-korda§ gebouwd.

1521

37. Feiten: Koning Mazu Côhale laat de Doffiy Kolini beitelen.

1523

2. Dood: Kehhe Zovyzyndre (voogd voor Koning Mazu Côhale) (¤±1463).
21. Kloosters: Stichting van Kasser-covent†.

1526

1. Geboren: Garosische prins Wersja Glónt (†1575).
28. Bouw: Waaggebouw in Lor geopend.

1527

21. Kloosters: Hajofese-covent§ afgebrand en weer opnieuw opgebouwd.

1530

6. Bestuur: (±) Adellijk geslacht Her Fameto heerst op Pors-môliy (tot ±1780).
19. Communes: (±) Oprichting van de Kâpiyf-ef-Klarbÿr-Kents en de Kâpiyf-ef-Prusot-Kents (beide in Quitas-Olas).
21. Kloosters: Stichting van Pântiyf-covent† (Franciscaner klooster bij Kussik).

1532

19. Communes: (±) Oprichting van de Quista-Roemulâ-Kents in Leranu • Oprichting van de Fentiy-Trus-Kents in Trus.

1533

13. Kunst/cultuur: Biyx Râkfâr schildert het drieluik van de Brand van Gÿrô.

1534

21. Kloosters: Tweede Hajofese-covent§ ingewijd (eerste was afgebrand); tegenwoordig een museum.

1535

25. Torens: (±) Bouw van de Ef Ten Ÿrliriys (2 markante torens).

1537

2. Dood: Schilder Biyx Râkfâr (¤1496).

1538

18. Vlaggen: Latere officiële districtsvlag van Munt opgetekend.

1539

1. Geboren: Pegrevische koning Lotôlmensten (†1594).
2. Dood: Koning Mazu Côhale (¤1491).
3. Personalia: Koning Mazu Pliy Thyrra regeert (t/m 1571).

1540

1. Geboren: (?) Bisschop en bouwmeester Alveyro Joez (†1601) • Koning Klesto Mercu (†1599) • (±) Communestichter Friyst Arjen-Jobôffe (†±1600).
19. Communes: (okt) Oprichting van de Melbech-Kents in Etercôtiy-sÿrt.
21. Kloosters: Stichting van Axer-covent§.
23. Kastelen: (±) Airdon voor het eerst met zekerheid bewoond • Tala voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1541

19. Communes: (mrt) Oprichting van de Grapjô-Cÿrdylle-Kents in Leeserf.
21. Kloosters: Monniken in het Kvoza-covent§ te Eeneteree stellen het Ergynne-jaartalsysteem vast.

1543

21. Kloosters: Stichting van Qurharrt-covent§ en St.Sebâsten-covent†.

1544

1. Geboren: Communestichter Myzo Jâquðe-Xÿmt (†1611).

1545

1. Geboren: (±) Communestichter Petriy Fômp (†1588).
21. Kloosters: Stichting van St.Mariy-Rovret-covent†.

1547

21. Kloosters: Stichting van St.Orana-covent†.
23. Kastelen: Seyrt-Ulches en St.Mÿnô voor het eerst met zekerheid bewoond (nu beide ruïne).

1548

21. Kloosters: Stichting van Zÿršiy-covent§.
23. Kastelen: Fentiy-seert en Seyrt-na-Rôfta voor het eerst met zekerheid bewoond.

1550

19. Communes: (±) Stichting van de Atroks-Kents bij Kneno.
21. Kloosters: (?) Stichting van Leljahove-covent†.
23. Kastelen: Liyroty-Vender voor het eerst met zekerheid bewoond (nu onbewoond).

1552

1. Geboren: (±) Koningin Hyndy Thyrra* (vrouw van Koning Klesto Mercu) (†±1620).

1555

2. Dood: (±) Communestichter Kâpiyf Sinto-Fala (¤±1490).

1560

2. Dood: (±) Communestichter Molliy (¤±1500).
34. Wegen: (±) Een handschrift roemt de goede kwaliteit van de klinkerweg tussen Hirdo en Jatty over Conityje (huidige weg 16).

1561

1. Geboren: Koning Hacori Festo Zlebaôno (†1631).

1562

1. Geboren: Communestichter Petriy Zaferr (†1630).
9. Geld: Ruilhandel met koperen plaatjes en weegmerken wordt staatsaangelegenheid; zotiylko is munteenheid (t/m 1969).
21. Kloosters: Stichting van Covent rifo St.Petriy†.

1563

9. Geld: Op last van Koning Mazu Pliy Thyrra worden de eerste staatsmunten geslagen.

1565

1. Geboren: Koning Hastâm Temp Grâmbarynne (†1631).

1567

23. Kastelen: (±) Ðâfty-hove voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).

1570

3. Personalia: Koning Lotôlmensten van Pegrevië regeert (t/m 1592).
21. Kloosters: Stichting van Giynatt-ketter-covent†.
22. Kerken: (±) Kerk op Eelepp-lirrotiy in Gÿrô gebouwd.
23. Kastelen: (±) Beeckbergh voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).

1571

3. Personalia: Koning Klesto Mercu regeert (t/m 1599).

1572

1. Geboren: Toneelschrijver Noliyf (†1633).
23. Kastelen: St.Ryca voor het eerst met zekerheid bewoond.

1573

23. Kastelen: Gerf-Seert voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).

1575

2. Dood: Garosische prins Wersja Glónt (¤1526).

1576

2. Dood: Koningin Dânda Lerdu (¤1519).

1577

2. Dood: Communestichtster Roemulâ Ef Quista* (¤±1500).
23. Kastelen: Ierquâseert voor het eerst met zekerheid bewoond.

1578

2. Dood: Crympâf Hueste (landheer van domein Oopariy) (¤1517).

1579

23. Kastelen: Dunjes-hove voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).

1580

1. Geboren: (±) Communestichter Cales Mâclajoh (†1602).
19. Communes: (okt) Oprichting van de Fômp-Arjen-Kents in Slofaro.
22. Kerken: Bouw van de toren van de Kult-Sjeus Maria-câtedralo† in Gasky begonnen.
23. Kastelen: (±) Na-Côss, Huron-Seyrt (nu onbewoond museum) en Seyrt-Knolbl voor het eerst met zekerheid bewoond.

1581

2. Dood: Ex-Koning Mazu Pliy Thyrra (¤1508).
7. Wetten/regels: Koning Klesto Mercu verleent de bewoners van Mikkon het "alleenrecht tot overzetting", en plaatst hier de Kindis-kolini om "het middelpunt van Spokanië" te markeren.
37. Feiten: Koningssteen op Mikkon opgericht.

1582

21. Kloosters: Stichting van Bazerha-covent†.

1583

23. Kastelen: Mindee voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1584

1. Geboren: Middelburgse geestelijke Johaniys Oferdun (†1653).
20. Geloof: Pleeba-orde gesticht.
21. Kloosters: Stichting van Jerusalym-covent†.

1585

37. Feiten: Eelepp-lirrotiy in Gÿrô wordt in een kroniek genoemd.

1586

19. Communes: (28 dec) Oprichting van de Ikoes-ef-Vildul-Kents in Yzo.
23. Kastelen: Ÿcforest voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).

1587

1. Geboren: (±) Communestichter Styna (†±1664).
23. Kastelen: Brus voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1588

2. Dood: Communestichter Petriy Fômp (¤±1545).
23. Kastelen: St.Tona voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).
37. Feiten: Kulano Religišo-jesfsâ (onlusten in Pegrevië); Lotôlmensten roept hulp van Spokanië in bij boerenonlusten • Klesto Mercu doet inval bij Feuni; Slag bij Feuni (en NIET in 1591, zoals in sommige bronnen abusievelijk vermeld).

1589

2. Dood: Communestichter Petriy Melbech (¤1510).
18. Vlaggen: Saly-balken als heraldisch teken voor het eerst opgetekend in het wapen van het geslacht Saly Fahôgge.

1590

23. Kastelen: Aneta-ur-Montrô voor het eerst met zekerheid bewoond.
37. Feiten: Bestand van Lostô (Zuid-Brÿr wordt Spokanisch).

1592

1. Geboren: Dichter Nuser (†7 dec 1631).

1593

21. Kloosters: Stichting van Covent rifo ef St.Cubu†.

1594

2. Dood: Koning Lotôlmensten (¤1539).

1594

2. Dood: Pegrevische koning Lotôlmensten (¤).
19. Communes: Oprichting van de Ðâbro-Kents in Hajequû.

1598

1. Geboren: Toneelschrijver Pôðil Gyll (†1623).

1599

1. Geboren: Koning Amalaliano Côhale (†1666).
2. Dood: Koning Klesto Mercu (¤1540).
3. Personalia: Koning Hacori Festo Zlebaôno regeert (t/m 1624).
21. Kloosters: Stichting van Duji-covent†.

1600

1. Geboren: (±) Communestichter Jân Sinto-Vildul (†±1670) • Communestichter Moffain Trecha-Moffain (†1681).
2. Dood: (±) Communestichter Friyst Arjen-Jobôffe (¤±1540).
13. Kunst/cultuur: (eeuw) Bribâmip van nieuwe lederen band voorzien • (eeuw) Ballade "Lena ur Lerdu" geschreven.
21. Kloosters: Stichting van Gârder-covent§ en St.Vikter-covent† • Religieuze kunstwerken in Leljahove-covent† uit die tijd.
23. Kastelen: (±) Kara-Cyroh gebouwd • Groje (nu ruïne), Kara-Cyroh (nu ruïne), Marten (nu ruïne), Yftalo (nu ruïne) en Abertô-Vender voor het eerst met zekerheid bewoond.
27. Bruggen/tunnels: (±) Friykichof-esterulâr (onderaardse vluchtgang in Amahagge) aangelegd.
37. Feiten: (±) Gedenkteken voor Flortof opgericht, op de plaats waar de Lufanius-tempel ooit gestaan moet hebben.

1601

1. Geboren: Communestichtster Iylmeene Heeder-Ândunn* (†1656) • Communestichter Lerdu Kâhysse (†1679).
2. Dood: Bisschop Alveyro Joez (¤1540?).
19. Communes: Oprichting van de Japÿršiy-Kents in Leeserf.

1602

1. Geboren: Communestichtster Olyna Rifo Ef Hynne* (†1676).
2. Dood: Communestichter Cales Mâclajoh (¤±1580).
15. Publicaties: Toneelstuk "Ardeena ur Lyro" van Lâmpa Noliyf.
21. Kloosters: Stichting van Clara-covent†.
23. Kastelen: Zrynâkulâ voor het eerst met zekerheid bewoond.

1605

1. Geboren: Burggraaf Idriyl Izôlmariqué Laji (†1662).
22. Kerken: Inwijding van de Ialef-korda§.

1610

1. Geboren: (±) De heilige Mâgdalena (Crena Pârdova)* (†±1660) • (±) Communestichter Fecyrre Quðô (†1681).
3. Personalia: Hacori Festo Zlebaôno noemt zichzelf Keizer, voert isolationisme in en verliest Liftka.
23. Kastelen: (±) Clea voor het eerst met zekerheid bewoond.

1611

2. Dood: Communestichter Myzo Jâquðe-Xÿmt (¤1544).
23. Kastelen: Brahfô-berg voor het eerst met zekerheid bewoond (nu onbewoond museum).

1612

21. Kloosters: Stichting van Ialefer-covent†.

1615

1. Geboren: Ergynne-filosoof Zreef Qurharrt (†1681).

1618

15. Publicaties: Toneelstuk "Julys Cesâr" van Pôðil Gyll.

1620

1. Geboren: (±) Communestichtster Merja Ef Agru-Sjeus* (†1669) • (±) Communestichter Ðesse Varyh (†1674) • (±) Tekenaar Petriy Dewyt (†±1700).
2. Dood: (±) Koningin Hyndy Thyrra (vrouw van Koning Klesto Mercu) (¤±1552).
15. Publicaties: (±) Toneelstuk "Ardeena ur Lyro" van Noliyf • Dichtwerk "Dufjaex ef Giyrt" van Nuser • Toneelstuk "Kolofâ-kâslecc" van Pôðil Gyll.
22. Kerken: (±) Inwijding van de Snÿ-korda§.
23. Kastelen: (±) Kara-Zrâvve voor het eerst met zekerheid bewoond (nu onbewoond museum).

1621

22. Kerken: Inwijding van de Jabâr-korda§ in Kosÿr.

1623

2. Dood: Toneelschrijver Pôðil Gyll (¤1598).
23. Kastelen: Kriystâs-hove voor het eerst met zekerheid bewoond.
37. Feiten: Keizer Hacori Festo Zlebaôno sticht de Nationale Bibliotheek in Hirdo.

1624

3. Personalia: Koning Hastâm Temp Grâmbarynne regeert (t/m 1631).

1626

1. Geboren: (±) Communestichtster Gemell Fermylen* (†1705).
37. Feiten:: Plûx-arâbe (hippodroom bij Gret) aangelegd door koning Hastâm Temp Grâmbarynne.

1627

15. Publicaties: Dichtwerk "Jabâr Alasonur" van Nuser.

1629

1. Geboren: (?) Koning Môlastiy Lerdu (†1699).

1630

1. Geboren: (±) Partes Maliyster Kroniy (†1695).
2. Dood: Communestichter Petriy Zaferr (¤1562).
19. Communes: (±) Alôster-Kents in Ajâfetas opgeheven • (7 dec) Oprichting van de Vildul-Kents furt ef Luna in Has • (10 okt) Oprichting van de Wÿrteftiy-Kents in Poriy (10 okt 1930 opgeheven).
21. Kloosters: Stichting van Pântiyf-covent† en Vergent-covent§.
23. Kastelen: (±) Kasteeltje in Lor gebouwd.

1631

2. Dood: Ex-Koning Hacori Festo Zlebaôno (¤1561) • Koning Hastâm Temp Grâmbarynne (¤1565) • (7 dec) Dichter Nuser (¤1592, vermoord in de Herenherberg bij Tona a/e Grât).
3. Personalia: Koning Amalaliano Côhale regeert (t/m 1666).

1632

7. Wetten/regels: Koning Amalaliano Côhale heft het 'Alleenrecht tot Overzetting' op.

1633

2. Dood: Toneelschrijver Noliyf (¤1572).
23. Kastelen: (±) St.Krÿsnyf voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne) • Dourain (nu ruïne) en Dunjes-Zerfos (nu onbewoond museum) voor het eerst met zekerheid bewoond.

1634

19. Communes: (okt) Oprichting van de Côltehynne-Kents in Manes-Puriy.
20. Geloof: De heilige Mâgdalena ziet Christus verschijnen.
25. Torens: Bouw van de Sebâsten-seert (markante toren) voltooid.

1638

19. Communes: (jun) Oprichting van de Tellefôte-Kents in Zekon.

1639

12. Onderwijs: Generâl Universitiy (Algemene Universiteit) in Hirdo opgericht.

1640

1. Geboren: Trôma Feertupiyre (voogd voor Koningin Larô Atori Thyrra) (†1732).
19. Communes: (22 mei) Oprichting van de Trecha-Moffain-Kents in Abenatoðâ.
21. Kloosters: (±) Stichting van Bjaneg-covent† in Tsjech (opgeheven in 1803).

1641

21. Kloosters: Stichting van Covent rifo Nutter-bladidos§.

1642

1. Geboren: Kunstschilder Bacyna Merfÿnn (†1691).

1643

12. Onderwijs: Stat-universitiy (Rijksuniversiteit) in Milbo opgericht.
19. Communes: (26 nov) Oprichting van de Merja-kaf-ef-Agru-Kents in Tuniy.

1644

19. Communes: (nov) Oprichting van de Gerfta-Kents in Kruic.
21. Kloosters: Stichting van Pejo-ur-Pano-covent§.

1645

1. Geboren: (±) Portretschilder Râgtôf (†1701).
22. Kerken: Portugezen bouwen kathedraal† in Sinto-Alycro-Poniy.

1647

1. Geboren: (±) Diynta* (stichtster van kloosterorde) (†1699).

1648

1. Geboren: Schrijver/dichter Šelt Pôxy (†1699).
15. Publicaties: De eerste Spokaanse bijbelvertaling (Côhale-bijbel) komt uit; Spokaans ontwikkelt zich tot een culturele en literaire taal.

1649

1. Geboren: Communestichter Celdarâs (†1721).
19. Communes: (11 nov) Oprichting van de Hôlda-Ecron-Kents in Polefi.

1650

1. Geboren: (±) Fija (veldheer uit Ÿrofly) (†±1700) • Graaf Moffain Refsâf Brÿr (†1711) • Heegarâc (Ergynne-monnik uit Liyrotyka) (†±1720).
6. Bestuur: Burggraaf Idriyl Izôlmariqué Laji markeert zijn landgoederen op Teujan met witte grenspalen en een dergelijke grensmarkering is tot op heden traditie gebleven op dit eiland.
7. Wetten/regels: (±) Myle vervangt de tâp als lengtemaat voor grotere afstanden.
13. Kunst/cultuur: Hoogtepunt architectuurstroming simplesmiy.
19. Communes: (±apr) Ficrynne-Kents in Matarija opgeheven • (dec) Oprichting van de Jepp-Kents in Jajes.
21. Kloosters: (±) De "Trisâgo" (Ergynne "drie-eenheid") in het Brÿro-covent§ "uitgevonden".
22. Kerken: Inwijding van de Kerrfewynne-korda§ in Lostô.
23. Kastelen: Plafotô voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1651

1. Geboren: Schilder Câlmer (†1709).
12. Onderwijs: Zomar-universitiy (Gemeente-universiteit) in Trondom opgericht.
23. Kastelen: Stânciy voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1652

1. Geboren: Grammaticus/dichter Hôgta Urrvu-Diez (†1720).

1653

2. Dood: Johaniys Oferdun (¤1584).
19. Communes: (±) Quista-Erget-Kents in Mone opgeheven.
38. Narigheid: Rampjaar ??.

1654

1. Geboren: Communestichter Clûst Hecy (†1728).
19. Communes: (28 nov) Oprichting van de Qurharrt-Kents in Moze-Lâpranâ.

1655

1. Geboren: Communestichter Moffain Rifo Ef Diôs (†1734).
21. Kloosters: Stichting van Keeër-covent†.

1656

2. Dood: Communestichtster Iylmeene Heeder-Ândunn* (¤1601).

1658

1. Geboren: (?) Hertog Nuser Mesturia Ploji-Mesturia Ploji (†1716) • Koning Krafta Ber Côhale (†1722).
19. Communes: (19 mei) Stichting van de Ef Urâpja-Kents.

1660

1. Geboren: (±) Communestichter Moffain Vulâ (†±1715).
2. Dood: (±) De heilige Mâgdalena (Crena Pârdova)* (¤±1610).

1662

2. Dood: Burggraaf Idriyl Izôlmariqué Laji (¤1605).
25. Torens: Bouw van de St.Crusa-taris (markante toren) voltooid.

1664

1. Geboren: Ârmyll (zoon van marktkoopman in Liyrotyka) (†6 jun 1684) • Maarschalk Zaker Heenôše (†1711).
2. Dood: Communestichter Styna (¤±1587).

1666

1. Geboren: Officiersdochter Valâgja Rifo Ef Wâljÿ* (†1703).
2. Dood: Koning Amalaliano Côhale (¤1599).
3. Personalia: Koning Môlastiy Lerdu regeert (t/m 1684).
19. Communes: (22 nov) Oprichting van de Enkroefâf-Kents in Girdesef.
20. Geloof: RK orde Sinto-Johanna-Wâlka gesticht.

1667

1. Geboren: Portretschilder Plefy Mešyf-Kula (†1725).
6. Bestuur: Koning Môlastiy Lerdu heft vrije grondbezit op; percelen die vóór dit jaar aan particulieren toebehoorden zijn niet kadastraal opgemeten en vallen onder het "bârera-rigt".

1668

7. Wetten/regels: Einde van de gewoonte om "Manes-" toe te voegen aan plaatsnamen die stadsrechten krijgen.

1669

2. Dood: Communestichtster Merja Ef Agru-Sjeus* (¤±1620).

1670

1. Geboren: Landheer Mrôgte Faest (†1719) • Pegrevische koning Lotfalyten (†1723).
2. Dood: (±) Communestichter Jân Sinto-Vildul (¤±1600).
22. Kerken: Inwijding van de Hupster-Veemt-korda§.
23. Kastelen: (±) Nolâf voor het eerst met zekerheid bewoond (nu ruïne).

1671

1. Geboren: (?) Schrijver John Croydon (†1750?) • Conyra (graaf van Tigofiy) (†1721).

1672

1. Geboren: Landschaps/portretschilder Purfâliy (†1734) • Communestichter Justes Ef Ketter (†1753).

1674

2. Dood: Communestichter Ðesse Varyh (¤±1620).

1675

1. Geboren: Fyffe (secretaris van graaf Conyra) (†1743).

1676

2. Dood: Communestichtster Olyna Rifo Ef Hynne* (¤1602).

1677

1. Geboren: Communestichter Kârdes Kârdes (†1765).

1678

18. Vlaggen: Vlag van Berref opgetekend.
28. Bouw: Drakâ (Waaggebouw) in Amahagge geopend (nu museum).

1679

2. Dood: Communestichter Lerdu Kâhysse (¤1601).
19. Communes: (10 aug) Oprichting van de Zângÿšiy-Kents in St.Oaji-Quzo.

1680

1. Geboren: Hesta* (gravin van Tigofiy) (†1762).
20. Geloof: Vanaf nu worden de leden van het koninklijk huis in een van de 7 grafheuvels op het landgoed Ef Sinto Aša begraven.

1681

1. Geboren: Koning Kraltû Atori Laji (†±1715).
2. Dood: Communestichter Moffain Trecha-Moffain (¤±1600) • Communestichter Fecyrre Quðô (¤±1610) • Ergynne-filosoof Zreef Qurharrt (¤1615).

1682

1. Geboren: "Koningin" Mesturia Ploji* (†±1715) • Componist Pôlfer Kerfewiynne (†1761).

1684

2. Dood: (6 jun) Ârmyll (zoon van marktkoopman in Liyrotyka) (¤1664).
3. Personalia: Koning Krafta Ber Côhale regeert (t/m 1712).
19. Communes: (12 apr) Oprichting van de Jerrðe-Kents in Zûger (14 dec 1944 opgeheven).

1685

1. Geboren: (±) Communestichter Petriy Cylle (†1731).
15. Publicaties: Eerste Kruidenboekje van Heegarâc.
18. Vlaggen: Latere officiële districtsvlag van Plefô opgetekend.

1689

19. Communes: (apr) Oprichting van de Ârmyll-ef-Koffon-Kents in Liyrotyka.
21. Kloosters: Stichting van Zâlbinasos-covent†.
23. Kastelen: Aša-seert voor het eerst met zekerheid bewoond.

1690

1. Geboren: (±) Geschiedschrijver Botriy Nerja (†1741) • Componist/schrijver Neemt Kerfewiynne (†1765).
15. Publicaties: Taalkundig werk "Tÿrtzerfi furt kult Sientur-mux" van Hôgta Urrvu-Diez.
19. Communes: (mrt) Oprichting van de Pamiyraty-Kents in Akâm.
25. Torens: (?) Vuurtoren Kolai-Lôbâ in gebruik genomen.

1691

1. Geboren: Botanicus Jânpyt Cârwÿnn (†1751).
2. Dood: Bercyna Merfÿnn (¤1642).
15. Publicaties: Aanvulling op "Tÿrtzerfi furt kult Sientur-mux" van Hôgta Urrvu-Diez.

1692

1. Geboren: Communestichter Fundranâ (†1775).
19. Communes: (22 jul) Oprichting van de Xâmpora-Kents in Harâfloja-Ÿrtuhaj.
23. Kastelen: Seyrt-Toesro voor het eerst met zekerheid bewoond (nu museum).

1693

1. Geboren: Prinses Irameene* (†1709).

1695

2. Dood: Partes Maliyster Kroniy (¤±1630).
23. Kastelen: St.Lankos voor het eerst met zekerheid bewoond.

1697

1. Geboren: Landheer Mrôgte Kôndy (†1756).

1698

1. Geboren: Schilder Hirdostenn Âlmer (†1749) • Communestichter Marazze Qull (†1757).

1699

2. Dood: Ex-Koning Môlastiy Lerdu (¤1629?) • Non Diynta* (¤±1647) • Schrijver/dichter Šelt Pôxy (¤1648).
19. Communes: (12 aug) Oprichting van de Kents rifo Pejo ur Pano in Mont.