 Spokanisch Archief |
|
Spokanisch Archief |
De tijdslijn van 1960 tot heden: zo groeide Spokanië. Zo kwam Spokanië in het nieuws.
Toen Rolandt 12 jaar oud was, besloot hij "een taal" te maken. Zo ontstond het eerste leerboekje Spokaans, geheel geënt op de schoolboeken van de middelbare school om Frans, Duits en Engels te leren (deze drie talen waren in 1960 nog verplicht).
Een waar begin je dan mee? Met de persoonlijke voornaamwoorden ik, jij, u, hij, zij, het, wij, jullie en zij.
....
En dan volgen ook de lesjes: stukjes tekst met woordenlijstjes, grammaticaregels en oefeningen.
....
Tegelijkertijd krijgen de "leerlingen" ook wat mee over het land: geografie, kleding, inrichting van het huis, en noem maar op.
...
De taal blijft in ontwikkeling, en ikzelf en mij handschrift ook. Naarmate mijn taalkennis groeit, wordt het Spokaans ook steeds gecompliceerder. Het wordt een uitdaging om grammaticaregels te verzinnen die niet in de - op dat moment - mij bekende talen bestaan. Het Spokaans moet zo origineel en natuurlijk mogelijk zijn, dus géén kopie van het Esperanto, of te wel een simpele taal bedoeld als taal van de wereld.
Omstreeks 19.... doet de schrijfmachine zijn intrede in mijn leven. Nu gaat alles met betrekking tot Spokanië en zijn taal er nog professioneler uitzien. Grammatica wordt niet langer in "schoolboekjes" met "lesjes voor de leerlingen"gepresenteerd, maar gedetailleerd uitgewerkt zoals dat in professionele grammaticaboeken past. Alles netjes uitgetypt, maar landkaarten en afbeeldingen blijven natuurlijk met de hand getekend.
Spokanië blijft voornamelijk een zéér persoonlijke "hobby". Enkele vrienden en mijn ouders weten ervan, maar mijn angst om voor gek te worden verklaard verhindert de neiging om de hobby aan de grote klok te hangen - en die angst blijkt regelmatig gerechtvaardigd.
Ik werd 18, zat intussen op de Rietveldacademie (waar de creativiteit positief tegen Spokanië aankeek) en moest voor de militaire dienst gekeurd worden. "Welke talen spreekt u?", was een standaardvraag bij de keuring. De militair had natuurlijk graag gehoord dat ik Russich kende, want dat was in deze tijd van de Koude Oorlog erg nuttig in het leger. Helaas breidde ik mijn rijtje Frans, Duits en Engels uit met Spokaans.
"Dat Spokaans... hoe kotm dat zo dat u dat spreekt? Heeft u dat van uw ouders geleerd?". Het was duidelijk dat deze miltair erin was getuind. "Nee, die taal heb ikzelf gemaakt". Kortom: ik werd voor gek verklaard, wat de kwalificatie "S5" inhield. Zo ontliep ik de militaire dienst. Mijn huisarts kreeg het rapport over mijn geestelijke instabiliteit, en hij vond dat prachtig. "Zo zie je maar dat ze in het leger zo weinig fantasie hebben dat ze zich niet eens kunnen voorstellen dat een ander fantasie heeft", zei hij.
En zo sijpelde dit nieuws via de zuster van een vriend die journalist was bij het Haarlems Dagblad, door naar de openbaarheid. Op ... verscheen een artikel in deze krant waarmee ik niet meer anoniem aan mijn hobby kon werken.
Ik weet niet meer precies hoe het zo gekomen is, maar ik mocht in 19... meedoen met De Jonge Onderzoekers, ter gelegenheid waarvan ik ook een rol speelde in een fake-documentaire over Spokanië voor de Nederlandse tv, bedoeld als PR-stunt om het nederlandse volk bekend te maken met het fenomeen De Jonge Onderzoekers. Die Onderzoekers waren slimme jongens en meisjes die voornamelijk op bèta-gebied creatief waren. Ik was met "de Spokaanse taal" zo'n beetje de enige alfa, en dat werd daarom ook niet echt begrepen. Hoe dan ook, ik mocht bij de competitie wel de prijs voor de meest creatieve inzending in de wacht slepen, met als gevolg dat ik ook mee mocht met een delegatie naar de Europese competitie in Duitsland, daar Jugend Forscht geheten. Een interessante een leerzame excursie, maar niemand begrepe iets van het Spokaans. Bovendien was ik ook een "provo" in de Duitse optiek, met mijn lange haren. De enige andere langharige was een jongen uit Praag, waar men zich net ontworsteld had van het Russische juk.
Dankzij De Jonge Onderzoekers raakten de media in Spokanië geïnteresseerd, en uiteindelijk ook uitgeverij Ploegsma. Daar wilden ze een boek over Spokanië publiceren, en mijn suggestie om een fake-reisgids te schrijven werd vol enthousiasme ontvangen. Zo verscheen Uit in Spokanië - nooit weg in 1980. Een succesvolle perspresentatie, signeersessie door het hele land en grote media-aandahct, met als hoogtepunt een optreden bij Mies, het vervolg van Mies en scène. Aangezien er in ons land maar 3 tv-kanalen bestonden keek zowat het hele land naar Mies en kreeg Spokanië nationale bekendheid.
Mies was het startpunt voor talloze lezingen en optredens - in cafés, op kleuterscholen en universiteiten, en alles daartussenin. Uiterst pijnlijk was een optreden in een Rotterdams literair café waar iedereen dronken was en één persoon na afloop bleef doorzeuren waarom er geen luchtvaartverdrag tussen Nederland en Spokanië was, terwijl Spocanair toch op Schiphol vloog, en de KLM op Trymt. Een week later ontving ik een brief van de Rijksluchtvaartdienst in Den Haag om over zo'n luchtvaartverdrag te komen praten. Mijn verbouwereerdheid sloeg in Den Haag om in enthousiasme toen bleek dat de onderhandelingen over zo'n verdrag deel uitmaakten van een rollenspel, bedoeld om het net aangenomen hoofd Juridische zaken het vak van "onderhandelen" bij te brengen. Na diverse sessies in Den Haag rolde er uiteindelijk een Luchtvaarverdrag uit - in het Engels en het Spokaans. Mijn eerste grote vertaalopdracht, en dan nog wel vol juridisch jargon. Het rollenspel werd passend afgesloten met een bijeenkomst ten kantore van Neelie Kroes, de toenmalige minister van verkeer en Waterstaat.
Spokanië is sindsdien niet meer weggeweest in de media, niet alleen in Nederland, maar ook in Zweden, Finland en Denemarken, en vooral ook in België.
Ondertussen ben ik vrijwel onafgebroken beziggeweest om land en taal te vervolmaken: steeds meer landkaarten en platteghronden, steeds dikkere woordenboeken, steeds meer gedetailleerde grammatica. De komst van de eerste huiscomputer (een Tandy model III) en de verdere digitale ontwikkeling vervolmaakten en versnelden het proces. Tijdrovend uittypen van lijsten en data was er niet meer bij. De statische gegevens die vastlagen op papier konden nu digitaal up-to-date gehouden worden, uiteindelijk resulterend in een voornamelijk gedigitaliseerd project waarbij het fysieke archief (lees: geschreven en getypte velletjes, talloze voorwerpen, wegwijzers, vlaggen en relikwieën) zo langzamerhand ondergeschikt is geworden - al hangt mijn schuur nog steeds vol met verkeers- en plaatsnaamborden, waarvan vele ooit gebruikt zijn in diverse videoproducties en tv-uitzendingen.
.
2e reisgids met Joost
...
....
Vanaf ca. 19... maken de multomappen met geschreven en getypt materiaal plaats voor ordners in A4-formaat. Landkaarten en plattegronden worden ook op grote vellen papier getekend, en ik haal foto's en tekeningen uit oude boeken en tijdschriften als illustraties voor wat er in Spokanië te zien is. Plaatjes van landschappen en voorwerpen voldoen goed, maar afbeeldingen van steden worden lastiger want die zijn te herkenbaar.
...
Dan gebeurt het: op een ouderavond spreken mijn ouders met een leraar die door had dat ik in mijn gedqachten met andere dingen bezig was dan de meeste klasgenoten. Ik interesseerde me niet voor sport, toonde veel fantasie en kon dromerig zijn. Mijn ouders onthulden toen het geheim van Spokanië waar deze docent zo enthousiast op reageerde dat hij het vervolgens in de klas onthulde. De ene helft van de klas bevestigde de burgerlijkheid en gebrek aan fantasie en creativiteit door mijn voor gek te verklaren, maar de andere helft vond het prachtig.
Zo kreeg ik een spreekbeurt om alles over het land en zijn taal uit de doeken te doen - dat was een enge ervaring.
...
Dit is één voorbeeld hoe een voor velen zinloze hobby kan ontaarden in een zinvol en eerzaam "event".
...
...
Kunstroute
Manja en Frans muziek
CVK: Dalton en ...
misbruik: Tilburgse carnaval
commersie: Flesst....
andermans projecten: video van ... Kunstacademie
altijd weer dat land, zelden ingaan op de taal...
Spok nieuws: Amagene, PRESPO, tijdschriftartikelen........
.....