Spokanisch Archief

•  Wat is SPARC? 
•  Hoofdmenu 
•  Grammatica 
•  Woordenboek 
•  Atlas 
•  Links 
•  Contact 
•  Disclaimer 

1. Algemeen)

In Amahagge bestaat een uitgebreid tramnet. Verder is er een kleiner busnet en zijn er drie metrolijnen. De ambitieuze plannen om de meeste of alle tramlijnen door metrolijnen te vervangen zijn vanaf 1988 in de ijskast gezet: het werd te duur en bovendien maakten door het opkomende autobezit steeds minder mensen van het openbaar vervoer gebruik. Sinds 2000 zit het openbaar vervoer echter weer in de lift en heeft de gemeente nu plannen om het tramnet op te waarderen. Men denkt allereerst aan de aanschaf van lagevloertrams en de aanleg van vrije trambanen. Verder zou er in de periferie ook een lightrailsysteem mogelijk zijn. Amahagge laat zich duidelijk meeslepen met de moderne trends elders in de wereld (stand: 2008).

Toch is er ook een nostalgisch element: in 1998 zijn alle moderne halteborden weer vervangen door de traditionele ovale bordjes zoals die voor het eerst in 1898 in gebruik kwamen - toen van gietijzer, nu van gegoten aluminium. Maar mét de oude bordjes is ook weer de oude bijnaam ervan (tustu-kronâm = eierdopje) in zwang gekomen; de letter "Ÿ" is niet een verkeerde spelling van een "ei", maar gewoon de afkorting van ÿstôpiy dat "halte" betekent. Een overzicht van de lijnen die bij de halte stoppen, samen met hun begin- en eindpunten en een globale dienstregeling, zijn echter in een moderne uitvoering lager aan de paal aangebracht. (In de 19e eeuw was het openbaar vervoer nog zo eenvoudig dat lijnnummers en dergelijke niet werden aangegeven op de haltepalen.)

Er bestaat in Amahagge geen zonesysteem met strippenkaarten, maar men kan kiezen voor kaartjes met verschillende geldigheidsduur: 30 minuten, 1 uur, 2 uur of een hele dag. Binnen deze tijd kan men onbeperkt overstappen op bus, tram en metro. Als men eenmaal in een bepaald vervoermiddel zit, mag men naar de eindbestemming reizen, ook al is de geldigheidsduur verstreken.
Kaartjes dienen van te voren gekocht te worden en moeten in bus, tram of ingang van een metrostation afgestempeld worden.

De exploitatie van het openbaar vervoer, de personeelszaken en het onderhoud van het materieel is in handen van de ZoGA, maar voor de aanleg en het onderhoud van de infrastructuur, de aankoop van nieuw materieel en de planning in het algemeen is in 1981 een aparte gemeentelijke instantie in het leven geroepen, het Kofano Sÿrt-gabanos-buro (Kantoor Openbaar Stedelijk Vervoer), adres: Môliy-plep 206, 4000-Amahagge, Tf (040) 2859005 (voor de bouw van dit kantoor zijn op deze locatie in 1981 twee monumentale villa's gesloopt).

Huisstijl

Het ZoGA-embleem hierboven toont de drie kleuren van de huisstijl: geel, oranje en blauw - maar alledrie nogal bleek. Treinen, trams en metrostellen hebben al vanaf de jaren zestig grijsblauw als basiskleur, met gele en oranje accenten. Oorspronkelijk ging het om oranje en gele strepen, maar tegenwoordig worden de kleuren in wat wildere designs toegepast, waarbij de kleuren ook in elkaar kunnen overlopen. Maar hoe de inzichten op het gebied van design ook kunnen veranderen, de drie kleuren grijsblauw, geel en oranje liggen vast.

2. Buslijnen

De 11 buslijnen die de ZoGA exploiteert zijn primair bedoeld om de hiaten in het tram- en metronetwerk op te vullen. Ook komen de buslijnen veel verder in de periferie, waar het railvervoer geen bereik heeft. Autobussen werden tot ca. 1989 geleverd door TOF in Tsjech, maar tegenwoordig is Volvo de belangrijkste leverancier.

Alle bussen in Amahagge rijden op diesel; er zijn geen gelede bussen.

3. Tramlijnen

De ZoGA exploiteert 12 lokale tramlijnen. Deze vormen géén geïntegreerd systeem met de 6 interlokale lijnen van de ATTA, al wordt in sommige straten van elkaars rails gebruikgemaakt. De lijnen 4, 6, 7, 9 en 10 hebben geen keerlussen, en hier wordt tweerichtingsmaterieel ingezet. Op de overige lijnen rijden zowel een- als tweerichtingstrams. De tweerichtingstrams zijn over het algemeen moderner.

Het oudste materieel stamt nog uit de jaren zestig en zeventig, en is van Spokanische makelij. Het gaat om eenrichtingstrams en bijwagens uit de fabrieken van Kluge in Amahagge (in 1981 failliet gegaan) en Mollefin-mecrâs. Vanaf halverwege de jaren negentig kwam moderner materieel in dienst, zowel een- als tweerichtingstrams, en geleed. Deels ging het om een eigen product van Mollefin-mecrâs, deels om in licentie gebouwde producten van het Spaanse CAF. Vanaf 2004 rijden er in Amahagge ook Combino's van Siemens (tweerichtingstrams). Zij worden geassembleerd bij Prenses TC in Hoggebim; de elektrische installatie komt van PowerParts in Ies.

Er zijn in Amahagge slechts drie tramremises. Dit betekent dat trams aan het begin en eind van hun dienst vaak grote afstanden moeten afleggen om vanuit de remise naar de juiste beginhalte te komen (en vice versa). Van oudsher mogen passagiers op de eerste of laatste rit uit of naar de remise gratis mee.

1. Trem-gara Trymt - Avenû-Sinto-Trymt 12 (4004/284). Kleine remise, waar ook een bescheiden trammuseum is ondergebracht
2. Trem-gara Flesst-mirra - Flesst-mirra (4003/291). De grootste remise; uitsluitend voor stalling van (veel) trammaterieel
3. Trem-gara & trem-póntel Mindarater - Trem-gara-mirra (4002/294). Remise met grote werkplaats
   

4. Metrolijnen

De metro in Amahagge heeft 2 lijnen: de Westlijn en de Oostlijn. In Amahagge wordt de metro "Lagizosti" genoemd (naar de naam van het voormalige metrobedrijf).

Provisorische kaart van de metrolijnen in Amahagge. Kaartmateriaal wordt nog uitgewerkt.

De metro in Amahagge is in 6 etappes aangelegd. Hier is het chronologisch overzicht:

Metrostations Amahagge - per lijn

Tussen haakjes overstap op andere metrolijn; * = overstap op tram.

Metrostations Amahagge - alfabetisch

Tussen haakjes de lijnen die het station aandoen.

1. Âalbess (O)
2. Âlkreene Zofy-mirra (W)
3. Amahagge-Blufk (O)
4. Amahagge-Kanol (W)
5. Angus Adie-mirra (O)
6. Bidalos-mirra (O)
7. Broms-wuma (W)
8. Burestek-lirrotiy (W)
9. Claba-lirrotiy (W,O)
10. Côhale-siyclo (O)
11. Coliss-mirra (W)
12. Crana-plep (O)
13. Cvoa-plep (O)
14. Dester-plep (O)
15. Ef Berdân-agru (W)
16. Falessa-covent-mirra (W)
17. Glazariff (O)
18. Hecrân-mirra (O)
19. Kles-plep (O)
20. Kvik-šifer-plep (O)
21. Lafter-plep (W)
22. Lâmbetiyse-mirra (W)
23. Larmin-rivo-lirrotiy (O)
24. Leja-weg (O)
25. Lyda Urylle-weg (W)
26. Mazu-plep (O)
27. Môskva-plep (W)
28. Natrym-plep (O)
29. New City (W)
30. Nila-plep (O)
31. Numdôr-weg (O)
32. Oajaratjen-mirra (W)
33. Ômfer-hoggebim-mirra (O)
34. Paris-plep (W)
35. Pazzotundart-plep (O)
36. Pissarro-mirra (W)
37. Šeebâ-fonis-plep (W)
38. Šekmerre-lirrotiy (W)
39. Seurat-mirra (W)
40. Sinto-Hânes-wik-plep (W)
41. Smelte-furnako-mirra (O)
42. Tora-plep (W,O)
43. Trem-gara (O)
44. Wefot Kryos-plep (W)
45. Ziylka-lirrotiy (O)
46. Znarôc-weg (W)

"Lagizosti" heeft in Amahagge 2 werkplaatsen/remises:

1. Claba-lirrotiy in het noorden
2. Smelte-furnako-weg in het zuiden

Deze werkplaatsen staan op de regiokaart Amahagge

5. Veerdiensten

Het gemeentelijke vervoersbedrijf Zomarte Nûrcusz Amahagge (ZNA) onderhoudt een voetgangerspont tussen de noord- en zuidoever van het havenbekken in Amahagge. Alle andere oeververbindingen binnen de stad zijn bruggen en tunnels.
De pont vaart tussen 6.30 uur en 20.00 uur en dient voornamelijk voor de mensen die bij de bedrijven in het havenbekken werken. Motorfietsen en (brom)fietsen mogen mee. Een overvaart kost in alle gevallen 1,20 herco. Mensen die gebruik van de pont moeten maken om hun werk te bereiken, hebben meestal een door de werkgever betaald abonnement.
Ponten binnen de bebouwde kom zijn niet opgenomen in pontenov.htm

6. Taxi's

Er zijn in Amahagge 5 particuliere taxibedrijven die onder streng toezicht van de gemeente staan. Het kleinste bedrijf heeft 6 taxichauffeurs in dienst, het grootste ruim 300. Totaal zijn er zo'n 1000 chauffeurs en ca. 800 taxi's. Ze hebben alle een concessie voor het gehele gemeentelijke grondgebied. Officieel mogen taxichauffeurs geen klanten oppikken buiten hun consessiegebied, maar als ze daar eenmaal zijn, en ze worden op straat door een klant gewenkt, zijn ze meestal wel bereid om je te vervoeren.

Taxi's in Amahagge zijn te herkennen aan de blauwe cirkel op de portieren en de blauwe lichtbak op het dak met het woord "TAXI". De laatste twee letters van het kenteken van een taxi in Amahagge zijn altijd WW. Dit is geen officiële kentekenregistratie, maar een keuze van de gemeente om deze letters voor taxi's te reserveren.

Taxistandplaats. Meestal nog met een onderbord waarop staat hoeveel taxi's hier mogen staan. Andere weggebruikers mogen hier niet parkeren.

Er zijn talloze taxistandplaatsen in de stad, maar je mag een rijdende taxi ook aanhouden. Als ze vrij zijn, brandt het woord TAXI op het dak. Zo niet, dan is de taxi reeds bezet. In heel Spokanië, dus ook in Amahagge, kan een taxi besteld worden via het gratis telefoonnummer 017-22322. Via dit nummer ben je er zeker van dat je een officiële taxi krijgt. Andere nummers waarmee in Amahagge wel geadverteerd wordt, zijn altijd van illegale ondernemingen of snorders.

Let op dat er achter de voorruit een taxivergunning (verleend door de gemeente) zichtbaar is. Hierop staat het nummer van de taxi en een telefoonnummer dat bij klachten gebeld kan worden.

© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands

DA 00 • SPARC 11 sep 2014