Landgoedbezitters protesteren tegen inperking van hun macht

Vequ Gilltâc-Ôsel en Zarten Feldariy, twee Volksvertegenwoordigers van Mesâer (de Groenen), hebben een wetsvoorstel ingediend om de juridische uitzonderingspositie en de grote macht van landgoedbezitters in te perken. Het betreft hier de zogenoemde domenners, de adellijke eigenaren van de šarkdomenns. Een šarkdomenn is een groot landgoed met een bijzondere status: het valt buiten elk reguliere bestuur (gemeente, district, eiland), het is een voor het publiek gesloten gebied en de agrarische activiteiten worden door de eigenaar bepaald, waarbij talloze regels die voor "gewone" boeren gelden, niet van toepassing zijn. De landarbeiders wonen intern op het landgoed en krijgen voor een groot deel in natura uitbetaald. Het zijn een modern soort lijfeigenen. De domenner is per definitie altijd van adel, en het landgoed komt na zijn/haar dood altijd in handen van een erfgenaam. Als het domein verkocht wordt, verliest het zijn bijzondere status en wordt het een "gewoon" landgoed.

Dit feodale stelsel is volgens Vequ Gilltâc en Zarten Feldariy niet meer van deze tijd en zij zien graag hoe de geprivilegieerde status van de šarkdomenns wordt opgeheven, en dat ze behandeld worden als elke andere vorm van (groot)grondbezit. Dat wil onder meer zeggen: het terrein valt onder gemeentelijk bestuur, de wegen en paden moeten openbaar worden, de bewoners moeten "normale" burgers worden en niet meer als moderne lijfeigenen de landheer gehoorzamen. Ze moeten loon in geld krijgen en niet meer voornamelijk in natura uitbetaald worden. De bij het landgoed behorende auto's en tractoren moeten een regulier kenteken krijgen en wegenbelasting gaan betalen.

Dit nieuwe wetsvoorstel breekt met een eeuwenoude traditie en een groot taboe om de status van de domenners ter discussie te stellen. De landheren, altijd van adel en verenigd in de Šarkdomenn-meeg (Domeinraad), hebben een sterke lobby bij de overheid, dus de kans dat het wetsvoorstel wet wordt is zeer gering.