|
Dit bestand 1. Algemeen 2. Lijst van etablissementen |
Terug naar Bouwwerken  Adressen |
Spokanisch Archief
|
Dit bestand 1. Algemeen 2. Lijst van etablissementen |
Terug naar Bouwwerken Adressen |
|
|
Spokaniërs zien een sauna in de eerste plaats niet als een gezondheidsbevorderende of sportieve aangelegenheid, maar veeleer als een gezellig samenzijn. Dat doe je dan graag met "gelijkgestemden" onder elkaar, zoals deze zakenlieden met hun blikje bier. |
Dankzij de vele bronnen met (al dan niet vermeend) geneeskrachtig water bestaat er in Spokanië al vanouds een grote badtraditie. Reeds in de 18e eeuw bestonden er al badgelegenheden voor de gewone man (terwijl de adel al vanaf ongeveer 1500 zich geregeld in allerlei water- en moddersoorten vermaakte).
In de badhuizen ontstond een ware gezondheidscultus, waarbij artsen en andere "geleerde heren" de meest bizarre therapieën en apparaten bedachten om de gezondheid een handje te helpen.
Hierbij zijn ook opvallende modetrends en rages te ontdekken. Zo waren modderbaden omstreeks 1850 erg "in" (en tegenwoordig trouwens opnieuw). Omstreeks 1910, toen elektriciteit een fascinerend nieuw verschijnsel was, werden er elektrotherapieën ontwikkeld (waarbij lang niet iedereen het er levend van afbracht), en zo tussen 1925 en 1940 werden stoombaden plotseling populair.
De vrouwen die in de badhuizen werkzaam waren, stonden bekend om hun gespierde optreden - en ook tegenwoordig zijn het veelal norse hardhandige types die van mening zijn dat stevige massage en andere "martelpraktijken" heilzaam voor lijf en geest zijn.
Ook tegenwoordig zijn er nog badhuizen met antieke stoomcellen. De ingewikkelde contraptie van kranen en buizen aan de muur wijst erop dat het niet zomaar "stoom" is dat door de cel wordt gestuurd. Ook allerlei soorten water, variërend van ijskoud tot kokend heet, kunnen op verschillende manieren in de cel gevoerd worden: met kracht, druppelend, van opzij, van onder - alles is mogelijk.
Aan het kruis dat de assistent op zijn dijbeen heeft hangen, kunnen we opmaken dat dit een monnik van de orde der Benedictijnen is. Hieruit blijkt dat deze foto (omstreeks 1950?) genomen is in het badhuis te Turee, omdat dit geëxploiteerd wordt door het St.Urba-klooster in het naburige Đubiy. De Benedictijnen dragen normaal een zwart habijt, maar in het badhuis werken ze in een witte variant.
Merk ook op dat de "badgast" in de cel een tonsuur heeft. Deze geschoren plek op zijn kruin duidt erop dat ook hij een geestelijke moet zijn.
Iets minder "sophisticated" gaat het er in dit badhuis aan toe (waarschijnlijk omstreeks 1960 in Xâ ja ef Prusots). De badvrouwen zetten gewoon een soort brandspuit op het naakte lichaam. De kracht van de waterstralen is vaak zo heftig dat de badgasten met riemen vastgelegd worden, om niet van het bed op de harde tegelvoer gespoten te worden. Tegenwoordig prefereren de meeste badgasten zo'n "natuurlijke" therapie met een simpele spuit boven een verblijf is een technisch gecompliceerde stoomcel. Dat laatste wekt bij velen de associatie van een soort intensive-care in een ziekenhuis. Bovendien heeft de persoonlijke behandeling door een vrouw met een spuit dikwijls nog een erotisch aspect - al zal niemand dat hardop willen toegeven.
Badhuizen, sauna's en zwembaden die ergens in het Spokanisch Archief of de literatuur genoemd worden. Zwembaden buiten de bebouwde kom (openlucht en overdekt) die zonder naam op een deelkaart zijn aangegeven, staan hieronder in een aparte tabel opgenomen.
Tussen rechte haken [..] staat het aanklikbare nummer waarmee het etablissement op de
Centrumkaart van Amahagge dan wel op de
Gebouwenkaart van Zest is aangegeven.
Als een item op een 
-deelkaart is aangegeven, staat het aanklikbare kaartnummer tussen {..}.
Verwijzing naar een regiokaart waarop het item staat aangegeven
Alle (deel)kaarten worden in een apart venster geopend.
Omstreeks 1900 maakten een aantal studenten stampij omdat zij vonden dat sommige professoren zo stonken. "Hoe kunnen de hooggeleerde heren verwachten dat wij, tedere jongenszielen, onze hersenen tot het uiterste kunnen laten werken als deze permanent bedwelmd worden door geuren van met transpiratie doordrenkte toga's, van kleffe hoofddeksels en naar dode muizen riekende mondholtes?" Deze typische studententaal in een Propria Cures-achtig periodiek miste zijn uitwerking niet. Universitaire geleerden realiseerden zich plotseling hoe onhygiënisch zij feitelijk leefden. De inrichting van een badhuis was hier het directe gevolg van. De ontmoeting van de geleerden in een badhuis bleek al snel ook een cultureel-wetenschappelijke basis te hebben - het deed immers denken aan het badhuisbezoek van de klassieke Romeinen of van de Turken. Kortom, zo'n bezoek had een klassiek of oriëntaals karakter.
Tegenwoordig is het badhuis toegankelijk voor iedereen, niet alleen voor de geleerde heren van de universiteit. Maar op donderdagavond tussen 19.00 en 21.30 uur is er een speciale "sessie": dan is de inrichting alleen toegankelijk voor leden van de Societatis Zestiense, oorspronkelijk een ergynische sociëteit voor het meer behoudende soort geleerden. Ook zij kunnen genieten van een sociaal bad, maar dan niet in zwembroek, doch in een speciale badpij: een gewaad dat qua snit doet denken aan een traditionele toga, maar dan vervaardigd van een lichte, sneldrogende stof die gemakkelijk aanvoelt in het water. Zo'n badpij beantwoordt enerzijds aan de preutse uitgangspunten van de Ergynne, en anderzijds aan de gęne die veel oudere heren (en sinds 1970 ook dames) voelen om zich schaars gekleed, met een weinig atletische body, in het openbaar te vertonen. Professor Petrus Keeche-Râpip maakte zich in 1999 in een tv-interview onsterfelijk door te zeggen: "De atletiek zit in mijn brein, niet in mijn lijf. Mijn lijf blijft bedekt als ik het was in het badhuis; laten mensen bij wie de atletiek in het lijf zit, hun hersens maar eens bedekken - daar komen vaak rare ideeën uit voort (hij doelde hier op sportmensen die in de media vaak van die domme dingen zeggen, omdat journalisten nu eenmaal verwachten dát ze iets zeggen).
Groot badhuis in Amahagge, geopend in 1865. Vroeger werd hier het water van het riviertje de Kôlâk gebruikt, dat in de nabijheid naar het Amahagge-kanaal stroomt. Omdat tegenwoordig de kwaliteit van dit water te wensen overlaat (ten noorden van Amahagge wordt het vervuild door de tuinderijen en viskwekerijen), voert het badhuis water via het waterleidingbedrijf aan. Het gaat hier dus niet om geneeskrachtig of gemineraliseerd water, maar je kunt wel een bad nemen in water dat is verrijkt met kruiden, zouten of oliën.
Zoals in de meeste badhuizen, vind je ook hier de typisch strenge, 19de-eeuwse sfeer. Er is een klein, alcohol- en rookvrij restaurant met calorie- en vetarm biologisch voedsel. Niet echt lekker maar wel gezond. Alleen badgasten, gehuld in hun grote witte badlakens, zijn hier welkom.
Openluchtzwembad en overdekt zwembad, bij het dorpje Brym, aan de oever van de Plafotô. Het openluchtbad is hier in 1955 geopend nadat de rivier vanwege de mijnbouw en industrie zo was vervuild dat je hierin niet meer kon zwemmen. In 1962 werd het overdekte zwembad toegevoegd.
Prachtig gelegen openluchtzwembad aan de rand van een berghelling.
Genoemd in de Amagene 
.
Openluchtzwembad.
Openluchtzwembad.
Groot modern overdekt zwembad in het centrum van Asjetto. Op woensdagavond kun je er naaktzwemmen - een zo goed als onbekend fenomeen in Spokanië, maar vooral bij homo's razend populair. Er zijn op die avond dan ook nauwelijks hetero's of vrouwen in het zwembad te vinden. (ASJETTO.DOM)
Openluchtzwembad.
Openluchtzwembad. Zie ook overzicht Pontveren en doorwaadbare plaatsen.
Openluchtzwembad en overdekt zwembad.
Openluchtzwembad en overdekt zwembad bij het dorp Undarjenn.
Openluchtzwembad.
|
Bekendste badhuis van Lammafin. Met thermische baden. Het gebouw stamt uit 1919 en is ontworpen door de bekende architect Sulf źlanos-Firos. |
|
Lesbische sauna met drie afdelingen: "sereen" (= "echte" sauna zonder seks), "intiem" (paarsgewijze ontspanning) en "creatief" (groepsgewijze ontspanning). Vooral de afdeling "creatief" is bij veel bestuurders en fatsoensrakkers en doorn in het oog - hoewel zij nauwelijks een idee hebben van wat er zich in de donkere, vochtige en warme ruimtes afspeelt.
Gay sauna (alleen mannen). Terwijl de vrouwen in Helsinka nog de mogelijkheid hebben om van een traditionele sauna (zonder seksuele bijkomstigheden) te genieten, is de sauna voor homomannen uitsluitend een seksgebeuren, al zijn er gradaties in "heftigheid" te kiezen. Een frequente bezoeker is de Hirdo'se wethouder voor Culturele Zaken Bertel Mânderfit-Pofâ, die in de media stug volhoudt dat zijn bezoek uitsluitend bedoeld is om te controleren of alles ordentelijk, veilig en hygiënisch verloopt.
Openluchtzwembad en overdekt zwembad in het Hofaja-bos.
Openluchtzwembad. Feitelijk een duinmeertje met wat bos eromheen.
Openluchtzwembad. Een nogal strak en zakelijk opgezet complex, zoals dat in de jaren zeventig de gewoonte was. Maar de ruime afmetingen van het rechthoekige bad maken het populair bij mensen die van "baantjes trekken" of van anderszins serieuze zwemactiviteiten houden.
Openluchtbad en overdekt zwembad. Het openluchtbad bestaat al sinds 1954. Het overdekte bad is er in 2003 bij gebouwd.
Dit paviljoen is in de eerste plaats een faciliteit voor de badgasten die hier in zee willen zwemmen. Er zijn verkleedruimtes, toiletten, douches en garderobes waar je je kleding kunt afgeven. Verder kun je er ligstoelen en matrassen huren - al geven de meeste mensen er de voorkeur aan om zich gewoon op een handdoek in het gras neer te vleien (alleen vlak langs het water is een smalle strook zand, maar daar gaat vrijwel niemand zitten of liggen). Bij het paviljoen hoort ook een eenvoudige snackbar waar je altijd een afvalzakje tegen betaling van statiegeld meekrijgt. Etensresten, lege blikjes en dergelijk kun je in dat zakje weer inleveren, waarna je je statiegeld terugkrijgt. Dit blijkt een effectieve methode om te voorkómen dat de grasvelden vol met troep komen te liggen.
Badhuis aan de rand van Turee, geëxploiteerd door de Benedictijner monniken van het St.Urba-klooster in Đubiy. Specialiteit zijn hier de stoombaden in stoomcellen die omstreeks 1860 door een monnik zijn ontwikkeld. Ook kunnen hier warme modderbaden genomen worden. Omdat het personeel in dit badhuis katholieke monniken zijn, werden oorspronkelijk alleen mannelijke gasten toegelaten. In 1972 is er een aparte vrouwenafdeling geopend, met vrouwelijk personeel (geen geestelijken). Na afloop van de badkuur krijgt men een glaasje Benedictine-likeur, waar de Benedictijner monniken overal zo vermaard om zijn.
Openluchtzwembad op het landgoed bij het landhuis Sinto-Verone.
Openluchtzwembad. Zie gelijknamige tramhalte op tramkaart 02.
Bekend overdekt zwembad aan de rand van de meervormige verbreding van de Kôlâk, geopend in 1957. 's Zomers kan de zuidoostelijke wand van het gebouw worden opengeschoven zodat het een beetje een "buitenbad" wordt (uitbreiding in 1978). Om in het aangrenzende Kôlâk-meer te zwemmen, wordt afgeraden: officieel omdat dit water niet schoon genoeg is, maar er zijn natuurlijk ook commerciële overwegingen: het overdekte zwembad wil zijn betalende klanten niet verliezen.
Gemeentelijk badhuis met koolzuurhoudend water dat in de buurt van de stad wordt opgepompt. Het is hier een uiterst stijve en serieuze bedoening, waarbij het koesteren van de gezondheid voorop staat, en men niet geacht wordt enig plezier aan de badactiviteiten te beleven. Bovendien is een groot gedeelte van de gasten gehandicapt, lichamelijk, geestelijk of allebei. Zij worden veelal begeleid door verpleegkundigen die met een kritische blik het gedoe in het water gadeslaan.
Dit "badpaviljoen" is feitelijk niet meer dan een paar houten horecagelegenheden met een groot terras aan de Larmin-kust. Er is een kunstmatig strandje aangelegd dat voornamelijk voor kinderen is bedoeld, en elk jaar opnieuw met zand moet worden opgehoogd. De rest van de kust is nogal modderig en omdat het onaangenaam, zo niet onmogelijk, is om erdoorheen te waden, kun je via een steiger het diepere water bereiken om daar te zwemmen.
Dit "Badhuis" is een paviljoen annex snackbar aan de oever van het Tsjok-meer.
Genoemd in de Amagene .
Twee meertjes met speelweides in een bosrijke omgeving. Tot mei 2005 een openbare plek. Tegenwoordig een officieel openluchtbad met een omheining waar toegang betaald moet worden. 's Zomers is er ook een uitspanning geopend waar je lekker en gezellig kunt lunchen.
Op de deelkaarten zijn een kleine dertig zwembaden buiten de bebouwde kom opgenomen. Ze zijn in onderstaande lijst gearchiveerd, gerangschikt op deelkaartnummer. Indien ze ook op andere kaarten te vinden zijn, of indien er meer gegevens bekend zijn, staan ze ook in bovenstaand alfabetisch overzicht.
| Type | Locatie | Naam | Gemeente | Deelkaart- | Regiokaart | ||
| nummer | |||||||
| 1 | openlucht/overdekt | Bôrâ | Pâlst | Bôrâ | {A 03} | {Bôrâ} | |
| 2 | openlucht | -- | -- | Kussik | {C02} | ||
| 3 | overdekt | -- | -- | Trondom | {C04} | ||
| 4 | openlucht/overdekt | Brym | Brym-wik | Korif | {C08} | {Korif|Tul˙nn} | |
| 5 | openlucht | -- | Snta-wik | Flafâ | {D03} | ||
| 6 | openlucht | -- | Mariy-nes-wik | Tloer | {D09} | {Tosiy|Tloer} | |
| 7 | overdekt | Mora-fes-Dunjes | -- | Lift | {E02} | ||
| 8 | openlucht | -- | Clara-wik | Tosiy | {E09} | {Tosiy|Tloer} | |
| 9 | openlucht | -- | -- | Slofaro | {F04} | ||
| 10 | openlucht/overdekt | -- | -- | Mena | {F07} | ||
| 11 | openlucht | Zv˙rx | Ef Jek-ulân | C˙rôis | {F09} | {Krea-ses} | |
| 12 | openlucht | -- | -- | Autaniy | {F12} | ||
| 13 | openlucht | Fôrt-Freerk | Ef Flamings | Gret | {G07} | {Gret} | |
| 14 | openlucht | -- | Sinto-Verone | Lasy | {G12} | {Lasy} | |
| 15 | openlucht/overdekt | -- | Hofaja-wik | Twento | {H08} | {Ies|Twento} | |
| 16 | openlucht | -- | -- | Tsjech | {H10} | ||
| 17 | openlucht/overdekt | -- | -- | Labenô | {I04} | ||
| 18 | openlucht | -- | Centesto-wik | Zelzakiy | {I07} | {Xemân} | |
| 19 | overdekt | Undarjenn | -- | Alas | {I11} | ||
| 20 | openlucht | -- | -- | Gasky | {I13} | ||
| 21 | openlucht | Tjoâva | -- | St.Feuty | {J04} | ||
| 22 | openlucht/overdekt | -- | -- | Granô | {J04} | ||
| 23 | openlucht/overdekt | -- | -- | Hoggebim | {J08} | ||
| 24 | openlucht | -- | -- | Aflif | {J10} | ||
| 25 | openlucht | -- | Ef Boezâgs | Asjetto | {J12} | {Asjetto} | |
| 26 | overdekt | -- | -- | Flepiyi | {L07} | ||
| 27 | openlucht/overdekt | -- | Ef Lemnâsa | Girdesef | {L09} | {Girdesef} | |
| 28 | openlucht | -- | -- | Lassos | {M04} |
© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands
DA 00 • SPARC 01 mrt 2004
etablissement - DICTIO {N} - 19.04.06 
adres - STRATENL.HTM - 10.03.04
adres - STRATENO.HTM - 10.03.04
telnr - TELLIJST.HTM - 10.03.04
