Spokanisch Archief

MUZIEK: teksten
Gerelateerd bestand
Muziek: informatie en instrumenten
 
Dit bestand
1. Šark pai Erget (volkslied)
2. Harbatjen lef ten pakâls (volksliedje)
3. Lena ur Lerdu (ballade)
4. Zutter jakâm (chapryÿlla uit de opera Halyna)
 
Status: Er zijn nog veel meer teksten: die moeten hier nog opgenomen worden. Titels in DICTIO opnemen.
 

1. VOLKSLIED: Šark pai Erget

(Hurfiy, 1782-1833)


Kult verestâs trekke mirras      Onze legers trekken wegen
ur ef zampôr ušâmelle tem.       en het volk maakt er gebruik
                                   van.
Kult jaciers kette hyders        Onze heersers geven regels
ur ef zampôr braviym pelle tem.  en het volk volgt ze gehoorzaam
                                   op.

Spooksoliy, šark pai Erget,      Spokanië, land bij Erget,
mip vilt basc ef zampôr Beecân   uit jouw borst drinkt het volk
  bret'                            de Vrede
ur vilt parvót dus Urâðos ket'.  en jouw schoot geeft Voorspoed.

Mip ef prusots lelde gurt-drots  Uit de rivieren groeien
                                   ochtendvisioenen
mit terufe kÿls ur fittases.     die de avonden en middagen
                                   voeden.
Ôgjél granôs šove mannos         Krachtige bergen tonen wat ze
                                   volbracht hebben
ón ef ðarmiys fes ef litt-       aan de dalen in de schaduw van
  ombers.                          de hellingen.

Spooksoliy, šark pai Erget,      Spokanië, land bij Erget,
mip vilt basc ef zampôr Beecân   uit jouw borst drinkt het volk
  bret'                            de Vrede
ur vilt parvót dus Urâðos ket'.  en jouw schoot geeft Voorspoed.

Luna-ropja cente mofla           De dauw in het maanlicht voedt
                                   het zaaisel
ur ef zampôr ideketše giss.      en het volk bebouwt de akkers
                                   vlijtig.
Fér' kôbotat lÿ ef Mennstat      Het felle zonlicht uit de Hemel
fes ef narân pai verestâ-rist.   verdedigt met het leger-zwaard.

Spooksoliy, šark pai Erget,      Spokanië, land bij Erget,
mip vilt basc ef zampôr Beecân   uit jouw borst drinkt het volk
  bret'                            de Vrede
ur vilt parvót dus Urâðos ket'.  en jouw schoot geeft Voorspoed.

Lo ef sparots kaf ef granôs      Gelijk de dennen op de berg-
                                   hellingen
giff'ef stretténs ÿršett,        staan de strijders stram en
  istrecc.                         waakzaam.
Lo ef agens én ef agers          Gelijk de stranden en de akkers
dus ef zampôr idešapp'ef bresk.  trotseert het volk de storm.

Spooksoliy, šark pai Erget,      Spokanië, land bij Erget,
mip vilt basc ef zampôr Beecân   uit jouw borst drinkt het volk
  bret'                            de Vrede
ur vilt brans pe lo eft šaðôr-   en jouw kinderen rukken uit (de
  mert!                           achterhoede van) de natuur op!

DA 66-050782


2. Harbatjen lef ten pakâls

(anoniem volksliedje (totrojÿ) uit de 15e eeuw)


Harbatjen lef ten pakâls lot     Dienstmaagd met twee emmers
                                   zwaar
vende tukst ef prusot.           gaat naar de rivier.
Huti hy huti ha
vende tukst ef prusot.

Eup feldre kaf ef nucer kniys    Ze gaat op haar blote knieën
                                   zitten
ja ef ritt ur ferrys.            tussen het riet en de varens.
Huti hy huti ha
ja ef ritt ur ferrys.

Eup nolce fes ef pakâls ten      Ze giet in de emmers twee
knurfel frot ur crobben.         water fris en helder.
Huti hy huti ha
knurfel frot ur crobben.

Ef pakâls ihytare ðy             De emmers worden echter zwaar
lo eft lep mip crekšy.           als een stuk brons.
Huti hy huti ha
lo eft lep mip crekšy.

Belt tiffugs zâgne rys ef tras   Haar voeten glijden naar de
                                   waterkant
salbe ral belt milâs.            haar armen moeten zich nu
Huti hy huti ha                    inspannen. (= ze zet zich
salbe ral belt milâs.              schrap)

Harbatjen lef ten pakâls lot     Dienstmaagd met twee emmers
                                   zwaar
tasse fes ef prusot.             valt in de rivier.
Huti hy huti ha
tasse fes ef prusot.

Ten pakâls drake vluf dus ér     Twee emmers wegen meer dan één
cent'ef saôcukér.                merkt de boerenmeid.
Huti hy huti ha
cent'ef saôcukér.

Harbatjen fes ef prusot scrâl    Dienstmaagd in de rivier koel
kelde mas ér pakâl.              zal morgen één emmer gebruiken.
Huti hy huti ha
kelde mas ér pakâl.

Ef saôc lef ef ére krimm         De meid met het ene vaatje
                                   (= emmer)
farte mas eft hÿ tim.            zal morgen (wel) een keertje
Huti hy huti ha                    extra lopen.
farte mas eft hÿ tim.

Eft veldur tiffât sener pôr:     Een mens moet zijn kracht
                                   kennen:
gulder sóm dus âlpôr.            liever zwak dan misleid.
Huti hy huti ha
gulder sóm dus âlpôr.

DA 64-050782


3. Lena ur Lerdu

(anonieme ballade (karûja) uit de 17e eeuw)


Lerdu lâzâre Cerma            Lerdu woont in Cerma
ur Lena zâre fes Trar.        en Lena woont in Trar.
Eft tupplip jen ef korsamens  Een reis tussen deze oorden
melde iftam ér minkarr.       duurt wel één week.

Lerdu lâdréme Lena            Lerdu droomt van Lena
ur Lena lye belt ðar.         en Lena bemint haar knaap.
Lerduex ef blof âskâne        Lerdu's paard volgt het spoor
ef mirra 'kara Trar.          in de richting van Trar.

Kuvi ur jâbé munke            Veen en mos zijn soppig als een
                                spons
ur Lerdu éne ef sâgt.         en Lerdu geeft het paard de sporen.
Ef wornuts rifo ef kolofâ     De sluiers (= regen) van de winter
ef mirra pónze drâgt.         hebben de weg drassig gemaakt.

Blôfe ef blof fes medriy,     Het paard zal in de modder zakken,
ef kiyk tinkere eft kôlt.     het pad wordt een stroom.
Tur Lerdu éne riyfain,        Maar Lerdu blijft aansporen,
do blaffe tmopiy šôt.         hij zet er haast achter.

Lerdu lâzâre Cerma            Lerdu woont in Cerma
ur Lena zâre fes Trar.        en Lena woont in Trar.
Eft tupplip jen ef korsamens  Een reis tussen deze oorden
melde ralpip ten minkarr.     kost nu al twee weken.

Lena lâdréme Lerdu,           Lena droomt van Lerdu,
belt cubu cente groft fler.   haar hart voelt dat hij op weg is.
Ur Lerdu jesmor risâne        En Lerdu merkt ontsteld
ef knurfels lo bârjerr.       hoe de wateren een barrière vormen.

Jâbé ubere miltef             Het mos grijpt stevig
ef tiffugs rifo ef blof.      de voeten van het paard.
Ef âskâns kette wódeniyn,     De sporen (= het pad) worden
                                onbegaanbaar,
kolofâ nert melde hoff.       de winter is niet gastvrij.

Lerdu lâdréme Lena            Lerdu droomt van Lena,
tûr noi kurre k'mahenn.       maar kan er niet heen.
Ef medriy'f bloffe zvôlgare,  De modder heeft het paard ver-
                                zwolgen,
Lenae ÿrhend'.                Lena sterft smachtend.

DA 65-050782


4. Zutter jakâm

(chapryÿlla uit de opera Halyna, 1900)


Zutter jakâm                     Donkere vlakte
Nÿf armâtats                     Geen lichten
Nÿf kôbo-chiqursz                Geen zonnestralen
Nÿf luna-ropja                   Geen maanvocht

Silens jakâm                     Stille vlakte
Nÿf omelech                      Geen wind
Nÿf móns, nÿf bresk, nÿf vydres  Geen storm, geen orkaan, geen zuchtje wind

Nÿf nÿfs nÿf                     Niets, niets van dat alles
Ef jakâm zirde zutter            De vlakte ligt er donker
Ef jakâm zirde verg              De vlakte ligt er roerloos

Rilko melde velp                 Links is leeg
Rikbi melde velp                 Rechts is leeg
Ân melde velp, ân ân, ânân       Overal is leeg, overal, werkelijk overal

Deze chapryÿlla wordt later in de opera herhaald, maar in iets andere vorm:

Zutter jakâms                    Donkere vlaktes
Nÿf armâtats                     Geen lichten
Nÿf kôbo-chiqursz                Geen zonnestralen

Lirdef jakâms                    Stille vlaktes
Nÿf móns                         Geen storm
Nÿf omelech                      Geen wind
Nÿf dyzze                        Geen geruis

Lirdef rilko                     Stilte links
Lirdef rikbi                     Stilte rechts
Lirdef hogorit                   Stilte boven
Lirdef ân ân, ânân               Stilte overal overal
Zutter ân ân, ânân               Duisternis overal overal

Zutter jakâms                    Donkere vlaktes
Lirdef jakâms                    Stille vlaktes
Nÿf kûfôs                        Geen reizigers
Nÿf belps                        Geen dieren
Nÿf blofs                        Geen paarden
Nÿf hurts                        Geen honden
Eft heldertos plâks ne'âma       Alleen geblaf in de verte      
Heldertos plâks                  Ver geblaf
Róns rilko                       Uitgestorvenheid links    
Róns rikbi                       Uitgestorvenheid rechts    
Róns ân ân ân                    Uitgestorvenheid overal overal

De derde versie beschrijft hoe Halyna gewaar wordt dat ridder Jakiym in de verte op zijn paard aan komt draven:

Nÿl tûst-epðas                   Lichte stofwolken
Poi jakâms                       Levende vlaktes
Ef kôbo flaste                   De zon breekt door
Ef luna wenpe                    De maan knipoogt

Nÿl blof-pâtôs                   Lichte paardengestaltes
Rujiys rencle                    Zadels rinkelen
Eft rûs, eft stjôft, eft rÿter   Een stof[wolk], een gezicht, een ruiter

Ripjas pitâ                      Teugels strak
Ef dôxor veldur bôrte            De langverwachte man nadert
Ef tÿden-dragjer melde           De nieuwsbrenger is er

Kolpol yclómm?                   Wat voor goed nieuws?
Nert ef yclómm?                  Geen goed nieuws?
Crulabos fentesten ral           Nu achter de waarheid komen
Crulabos fentesten fes forsâm    Met spoed achter de waarheid komen

DA 00-170515 (DOM 39)

© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands

DA 00 • SPARC 03 mei 1997