Agrarische bedrijven niet veilig

In 2007 kwamen er in Spokanië 91 mensen bij een ongeval op een agrarisch bedrijf om het leven, van wie 32 kinderen. In 2008 vielen er 92 doden (25 kinderen) en in 2009 ging het om 84 dodelijke slachtoffers (26 kinderen). Ondanks het lagere aantal in 2009 is er, bezien over de afgelopen 20 jaar, een duidelijke stijging waar te nemen. En dat terwijl het aantal boeren en agrarische bedrijven juist afneemt. Volgens de Inspectie voor Arbeidsomstandigheden (ŠŸS) is het toegenomen aantal ongelukken niet alleen een gevolg van de toenemende mechanisering (steeds meer en grotere tractors en andere landbouwmachines), maar ook van een toenemende mate van onverschilligheid. Boeren letten niet op, kinderen spelen op het erf tussen de landbouwmachines of mogen er zelfs op rijden - kortom, het is volgens de ŠŸS een "zootje" als het om veiligheid gaat. Volgens de ŠŸS is controle erg moeilijk, omdat het bij agrarische bedrijven altijd om zelfstandigen gaat en er dus - anders dan in bedrijven met werknemers - geen controlerende afdeling of functionaris aanwezig is.

Hoewel de meeste ongevallen met landbouwmachines plaatsvinden, komen ook veel andere ongelukken voor, zoals van ladders of in mesttanks vallen, door wilde stieren aangevallen of door de bliksem getroffen worden, enzovoort. Kinderen komen vrijwel altijd om bij ongelukken met machines; veelal door onvoorzichtigheid van de bestuurder, maar ook vaak omdat ze zélf de machines mogen bedienen. De ŠŸS noemt het opvallend dat de meeste ongelukken plaatsvinden op hetzij hele grote bedrijven (landgoederen) hetzij bij - veelal arme - keuterboertjes. Op bedrijven van gemiddelde grootte lijkt de veiligheid het best gewaarborgd. Dit zijn dan ook typische familiebedrijven waar het verantwoordelijkheidsgevoel kennelijk groter is.

De Nationale Agrarische Bond (behartigt de belangen van alle agrariërs) is het wel eens met de cijfers die de ŠŸS noemt, maar vindt dat niet erg verontrustend. "De ŠŸS telt ook alle ongelukken met landbouwvoertuigen op de openbare weg, en alle calamiteiten die niets met het boerenbedrijf te maken hebben, zoals door de bliksem getroffen worden of van een ladder vallen, mee", aldus Emanjel Kareh-Ung, woordvoerder van de Agrarische Bond. Hij vervolgt: "Als we alleen de ongelukken óp de boerenerven tellen die direct met de uitoefening van het agrarische vak te maken hebben, kom ik bijvoorbeeld voor 2009 op zo'n 40 dodelijke slachtoffers - dus de helft van wat de ŠŸS beweert. Daarmee scoort het agrarische bedrijf niet slechter dan welke andere branche ook."

Een woordvoerder van de ŠŸS is het hier niet mee eens. "De Agrarische Bond bagatelliseert de boel. Natuurlijk kun je erover discussiëren of iemand die van een ladder valt, dat al dan niet doet bij de uitoefening van zijn agrarische werk. Maar feit blijft dat er vooral erg veel kinderen verongelukken, en dat zoiets makkelijk voorkomen kan worden als kinderen uit de buurt van al die machines blijven. En als een kind van 12 jaar een zware tractor op de openbare weg bestuurt, vinden wij dat, als ŠŸS, geen gewoon verkeersongeluk, maar wel degelijk geassocieerd met het agrarische bedrijf." Overigens heeft de ŠŸS geen statistieken beschikbaar over het aantal en de aard van de ongevallen waarbij wel gewonden, maar geen doden, vallen. Ook dat zal wel aanzienlijk zijn, zo vermoedt de woordvoerder.