Spokanisch Archief

BELASTINGEN
Gerelateerde bestanden
Loon- en inkomstenbelasting
Verkeersbelasting
Erfbelasting en schenkingsrecht

Terug naar
Adressen
 

Dit bestand
1. Soorten belasting
2. Ombudsmannen
3. Spokaanse begrippen op fiscaal gebied
 
Status: Nog verder uitwerken. Verwijzingen in DICTIO opnemen.

 

Het Gemeentelijke Belastingkantoor aan de Wuster-straat in Hirdo heeft met zijn smoezelige façade en kale betonnen parkeerplaats een armoedige uitstraling. Maar volgens ingewijden houdt de gemeente Hirdo dat met opzet zo. Op die manier kunnen de belastingbetalers niet klagen dat hun geld wordt verspild aan het imago van de Belastingdienst; de conclusie dient dus te zijn dat het geld ten nutte van de bevolking komt. Maar sceptici en critici zijn eerder geneigd om zich af te vragen waar al dat belastinggeld dan wél blijft.
 

1. Soorten belasting

Hieronder worden de volgende belastingen behandeld:

Aankoopbelasting
Accijns
Afvalstoffenheffing
Autobelasting
Btw
Erfbelasting
Hondenbelasting
Inkomstenbelasting
Kadastrale belasting
Kweekbelasting
Loonbelasting
Milieuheffing
Omroepbijdrage (Kijk- en luistergeld)
Omzetbelasting
Productiebelasting
Reclamebelasting
Rioolrechten
Schenkingsrecht
Successierechten
Toeristenbelasting
Vennootschapsbelasting
Verkeersbelasting
Voorheffing van de Inkomstenbelasting

De verschillende soorten belastingen staan hieronder alfabetisch op hun Spokanische naam gerangschikt.
In de linker kolom staan de contactgegevens van de belastinginstantie vermeld. Sommige grotere steden (zoals Hirdo en Amahagge) hebben hun eigen belastingkantoren. Deze zijn in een kleiner, bruin, lettertype vermeld. De telexnummers zijn alle per 1 augustus 2007 afgeschaft.

De landelijke belastingen worden geheven en geïnd door verschillende, al dan niet regionale, kantoren. Zij ressorteren alle onder één overheidsdienst, de Aquonda Tâx-hoefos (ATh; Nationale Belastingheffing, vergelijk de Belastingdienst in Nederland of de FOD Financiën in België). De ATh valt onder het Ministerie van Financiën.


Avenû Rifo Florino 112
3001-Hirdo
Tf (010) 2153761
Fx (010) 7078212
Tx 321499

Âksenns (Accijns)
Geheven op autobrandstoffen (benzine, dieselolie, gas), alcoholische drank (meer dan 12% alcohol) en tabakswaren. De accijns op suiker, koffie en rijst is in 1986 afgeschaft (maar toen is de btw verhoogd). Voertuigen die in principe niet bestemd zijn voor gebruik op de openbare weg (zoals landbouwvoertuigen), kunnen accijnsvrije dieselolie tanken (deze is in Spokanië fel groen gekleurd). De alcoholgrens van 12% wordt als lastig en arbitrair ervaren; het leidt ertoe dat wijn dikwijls aangelengd wordt om net onder deze grens te blijven, zodat de prijs lager kan zijn. Bij buitenlandse wijn kunnen er wonderlijke prijsverschillen ontstaan: een matige wijn is soms anderhalf keer zo duur als een goede wijn, alleen maar omdat de matige 12,3% alcohol bevat en de goede 11,9%.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld de btw, is de accijns niet een bepaald percentage (van bijvoorbeeld de verkoopprijs), maar een vast bedrag per eenheid. Wat dit betreft komt het Spokanische accijnsstelsel dus overeen met dat wat in de EU gehanteerd wordt bij bijvoorbeeld motorbrandstoffen. In onderstaande tabel staan de bedragen (in euro's) vermeld die per 1000 liter brandstof aan de overheid betaald moeten worden.

Excise duty on road transport fuels
 Euro 95Diesel
 2002200820022008
Austria414425290334
Belgium507592305341
Denmark548540370365
Finland560587305319
France574589376417
Germany624655440470
Greece296*296*245*245*
Ireland348443249368
Italy542564403413
Luxembourg372442253277*
Netherlands627665345380
Portugal344558246339
Spain396396294294*
Spocania(1)305310251263
Sweden502534339392
United Kingdom744689744689

Unit: EUR per 1000 litres
Minimum excise duty in EU: 359 (petrol), 302 (diesel; in 2010: 330)
* These countries are exempted from the minimum levels
(1) Spocania is exempted from the minimum levels, as it is not a EU member
Source: Eurostat, different volumes

Gemeentelijke accijns
In 1986 is niet alleen de accijns op suiker, koffie en rijst afgeschaft, maar is ook de accijnsregeling voor Spokanische wijnen gewijzigd. Tot die tijd hief de Staat 8,5% accijns op de "kale" prijs van wijn (d.w.z. de prijs op de markt, zoals die was vastgesteld door de wijngildes). Elke gemeente mocht ook een gemeentelijke accijns heffen van 5 tot 10% op de "wijnprijs". De wet liet in het midden of deze "wijnprijs" nu de kale prijs was, dan wel de "versierde prijs", zijnde de marktprijs die reeds was verhoogd met de 8,5% staatsaccijns. Sinds 1986 kunnen gemeenten deze accijns niet meer heffen. Met betrekking tot de gemeente Amahagge is een ander ook besproken in de Amahâkšo .

Alle gemeentehuizen

Amahagge:
Tâx-buro ur Kofano Tiyns
Môliy-plep 198-200
4000-Amahagge
Tf (040) 2856311

In Hirdo bestaat er een
speciaal gemeentelijk
belastingkantoor:

Sÿrt-tâx-buro
Wuster-mirra 212E
3000-Hirdo

Bajôk-tâx (Rioolrechten)
Voor elk pand dat op het openbare rioolstelsel is aangesloten, moeten rioolrechten worden betaald. Deze belasting komt op naam van de eigenaar van het pand, niet op die van bewoners of huurders. In de praktijk zal de eigenaar een deel van de kosten via de huur of anderszins aan de feitelijke bewoners doorberekenen. Het is wettelijk geregeld welk percentage de eigenaar mag doorberekenen, dit varieert van 22% tot 78%.
Op het eerste gezicht zou het redelijk zijn als de feitelijke bewoners de gehele belastingaanslag zouden betalen: zij maken immers gebruik van de rioolvoorziening, en niet de eigenaar. Maar de wetgever gaat ervan uit dat een woning met rioolaansluiting meer waard is dan een zonder, en dat de eigenaar dankzij de rioolaansluiting geen extra kosten en last heeft voor de aanleg en onderhoud van een eigen sceptic tank of andere privé-voorziening. Ook de eigenaar is dus gebaat bij de rioolaansluiting, en daarom dient ook hij een deel van de rioolrechten te betalen.
Het aan derden doorberekenen van (een deel van) de opgelegde belasting wordt in het Spokaans hóf-lilepiy-šefcos ("heffingsdoorschuiving") genoemd. Deze maatregel kan ook voor andere belastingen van toepassing zijn. Het percentage rioolrechten dat de eigenaar aan de bewoners mag doorberekenen is afhankelijk van de volgende factoren:

  1. de bestemming van het pand (globaal: woonhuis of bedrijfspand);
  2. het aantal personen (bewoners of werknemers) dat van de rioolfaciliteiten gebruik maakt;
  3. de financiële situatie van de bewoners (mensen met een uitkering of minimuminkomen hoeven een lager percentage te betalen);
  4. de waarde van het pand;
  5. de hoogte van de huur;
  6. de locatie (globaal: stadscentrum, buitenwijk, dorp, [afgelegen] platteland).

Indien een vermindering van het aantal personen (factor 2) of van het inkomen (factor 3) ertoe leidt dat de eigenaar een lager percentage moet gaan doorberekenen (en dus zelf voor een hoger bedrag aansprakelijk is), kan de eigenaar om belastingverlaging verzoeken, zodat hij er financieel niet op achteruit gaat. De wetgever stelt namelijk dat de factoren 2 en 3 buiten de relatie vallen die de eigenaar tot het pand heeft, en wil voorkómen dat de eigenaar kleine gezinnen of mensen met een laag inkomen als huurder zal weigeren, enkel omdat de rioolrechten dan voor een kleiner percentage kunnen worden doorberekend.
In 1999 is een commissie ingesteld die moet onderzoeken hoe deze ingewikkelde rioolrechtenheffing vereenvoudigd kan worden. Het voorstel dat de commissie in mei 2001 aan de regering voorlegde is wegens zijn "simpelheid" afgekeurd. Een verbeterd voorstel werd eind 2002 verwacht, wat in de praktijk betekent dat het voorstel pas in de tweede helft van 2003 openbaar zal worden.

Gemeentehuizen Entrafer-tâx (Toeristenbelasting)
Dit nog uitwerken!
Gemeenten kunnen toeristenbelasting heffen indien een particulier (bijv. bed & breakfast) of een bedrijf (bijv. hotel) overnachtingen tegen een vergoeding aanbiedt aan mensen die niet in deze gemeente wonen. Wat dit betreft verschilt het systeem niet van dat in Nederland. Maar in Spokanië is het ook mogelijk om toeristenbelasting te heffen op consumptiegoederen die "in belangrijke mate" door niet-ingezetenen van de gemeente genuttigd worden. Om te bepalen of iemand ingezetene is, en dus geen toeristenbelasting hoeft te betalen, is bij het aanbieden van betaalde overnachtingen tamelijk eenvoudig: je kan naar iemands identiteitsbewijs vragen. Maar om in winkels de klanten in twee categorieën in te delen - ingezetenen die geen toeristenbelasting over de aangekoche producten hoeven te betalen en niet-ingezetenen die dat wel moeten - is haast ondoenlijk. Want dan zou iedereen zich bij de aankoop van welk product dan ook moeten legitimeren, en zouden winkeliers er twee prijssystemen op na moeten houden. Daarom zijn de meeste gemeenten van deze vorm van belastingheffing afgestapt. Aleen plaatsen met een groot aandeel aan toeristen kennen het systeem nog, waarbij de ingezetenen weliswaar eveneens de toeristenbelasting voor consumptiegoederen betalen, maar op de een of andere manier door de gemeente compensatie krijgen, bijvoorbeeld via lagere of geen andere gemeentebelastingen.

hoofdkantoor
Napoll-plep 7B
3001-Hirdo
Tf (010) 2154488
Fx (010) 7079568
Tx 323031
Ep tax388@tx.sp
Regionale kantoren in alle hoofdsteden
Fes-jaletâx (Inkomstenbelasting)
Fes-jaletâx vormt samen met de Rinne-tâx en de Wagâx een drieëenheid, waarbij de drie belastingvormen elkaar op gecompliceerde wijze aanvullen en uitsluiten.
Zie ook Loon- en Inkomstenbelasting.

  Hurt-jabincos (Hondenbelasting)
"Hondenbelasting", dat wil zeggen dat je belasting moet betalen voor het houden van een hond, bestaat in Spokanië niet. Wel kent men het begrip hurt-jabincos, ofwel "hondenvergunning". Maar omdat een dergelijke vergunning nergens in Spokanië vereist is, is de vraag hoeveel iemand voor het houden van een hond moet betalen, niet relevant. De term hurt-jabincos wordt dan ook voornamelijk gebruikt als het om een dergelijke regeling in andere landen gaat. Merk op dat in Groot-Brittannië eveneens gesproken wordt van "dog-licence [fee]", maar dat men in Amerika spreekt van "dog tax".
Overigens bestaan er in Spokanië wel hoge boetes als een hond op de openbare weg poept en de eigenaar ruimt het niet op. Officieel moet poep altijd opgeruimd worden, dus bijvoorbeeld ook buiten de bebouwde kom in een wegberm! (Voor rij- en trekdieren en vee geldt deze opruimplicht gek genoeg niet.)

Alle eilandhoofdsteden

Amahagge:
Tâx-buro ur Kofano Tiyns
Môliy-plep 198-200
4000-Amahagge
Tf (040) 2856311

In Hirdo bestaat er een
speciaal gemeentelijk
belastingkantoor:

Sÿrt-tâx-buro
Wuster-mirra 212E
3000-Hirdo

Kadâster-tâx (Kadastrale belasting)
Tot 1978 moesten eigenaren van grond en/of onroerend goed drie soorten belasting betalen: Grondbelasting (gebaseerd op de oppervlakte en de waarde ervan), Onroerendgoedbelasting (gebaseerd op de taxatiewaarde van het onroerend goed dat op die grond is gebouwd) en Fundamentschuld (Stent-šâft; gebaseerd op de oppervlakte die het woonhuis inneemt). Vanaf 1978 zijn de drie heffingen in één nieuwe belasting, de Kadastrale belasting, verenigd, hoewel ze alle drie als zodanig nog in rekening gebracht worden.
De Kadâster-tâx kan eventueel tegelijk met de Loon- of Inkomstenbelasting betaald worden. De fiscus gaat ervan uit dat de eigenaar van de opstal tevens de eigenaar van de grond is, en heft dus één belasting, gebaseerd op de taxatiewaarde van het geheel. Als de eigenaar van de opstal niet de eigenaar van de grond is (maar hij die grond bijvoorbeeld huurt of pacht), spreekt de fiscus van een Net-aror Kadâstralo Eermiyp (NAKEe; "Onverenigde Kadastrale Eenheid"). De opstaleigenaar dient er dan zelf voor te zorgen dat hij een bepaald deel van de belasting van de grondeigenaar terugbetaald krijgt. Er bestaan tabellen om dat deel te berekenen. Stel dat een riante villa ergens in een agrarisch gebied staat waar de grond weinig waard is. In dat geval kan de villa wel 85% en de grond slechts 15% van de totale taxatiewaarde uitmaken. Maar als een krotje in de stad op dure bouwgrond staat kunnen de verhoudingen andersom liggen, bijvoorbeeld 80% voor de grond en 20% voor de opstal. In de praktijk zal het gronddeel van de Kadastrale belasting verrekend worden met de te betalen pacht, wat meestal betekent dat de pacht wat lager uitvalt. In een enkel geval kan het zo zijn dat de pachter geld van de eigenaar terugkrijgt. Als de grond in het bezit is van een gemeente, hoeft er geen Kadastrale belasting voor betaald te worden, want in dat geval zou de gemeente aan zichzelf belasting moeten betalen. Nu kan de opstaleigenaar dus ook niets met de te betalen pacht verrekenen en dient hij bij de belastingdienst een "herziening van de Kadastrale belastingheffing" aan te vragen; ofwel, het gronddeel van de belasting dient achterwege te blijven.

  Kofano-reelvâseren-tâx (Koreeltâ: Omroepbijdrage)
De zogenoemde "Openbare-omroepbelasting" is in 1987 ingevoerd, en in 1997 weer afgeschaft. Tot 1987 werden radio- en tv-programma's uitsluitend bekend gemaakt in het blad Ratequ-tÿden, uitgegeven door de Raðo-Televišo-Ququlâ. Het dure lidmaatschap van deze vereniging was de enige mogelijkheid om het programmablad te kunnen lezen. Vanaf 1987 mochten ook de dagbladen de programma's voor de volgende dag bekend maken, en tevens is de Koreeltâ ingevoerd. Hiervoor was het nodig om in alle Spokanische huizen te controleren of er daadwerkelijk radio en/of tv aanwezig was. Toen na een aantal jaren bleek dat een dergelijke controle qua organisatie en kosten nauwelijks haalbaar was, en er in praktisch alle huizen wel radio en tv aanwezig was, is de Koreeltâ in 1997 weer afgeschaft. Nu wordt de openbare omroep uit de "algemene middelen" betaald, wat wil zeggen dat elke belasting betalende Spokaniër eraan meebetaalt. In 1998 verloor Ratequ-tÿden het monopolie op het publiceren van alle radio- en tv-programma's.

Yvôp-mirra 19-23
3100-Blort
Tf (030) 4276021
Fx (030) 7798012
Tx 312667
Kûfôs-tâx (kûtâ: Verkeersbelasting)
Equivalent van de Motorrijtuigenbelasting, maar in Spokanië ook voor rijpaarden (sinds 1933; er werden toen ca. 500.000 paarden geteld, maar veel rijpaarden werden niet opgegeven omdat ze als "trekpaarden" werden bestempeld) en bromfietsen (vanaf 1971; toen bleken er ca. 200.000 stuks in Spokanië te zijn).
Voor aanhangwagens en opleggers wordt apart Verkeersbelasting geheven (naast de belasting die op het trekkende motorvoertuig wordt geheven). Daarom zijn alle aanhangwagens en opleggers voorzien van een speciaal nummerbord, de zogenoemde "fiscale plaat" (rood met wit opschrift, zie Kentekens).
Zie ook Verkeersbelasting.

Alle eilandhoofdsteden

Amahagge:
Tâx-buro ur Kofano Tiyns
Môliy-plep 198-200
4000-Amahagge
Tf (040) 2856311

In Hirdo bestaat er een
speciaal gemeentelijk
belastingkantoor:

Sÿrt-tâx-buro
Wuster-mirra 212E
3000-Hirdo

Lebet-tâx (ongeveer: Vennootschapsbelasting)
Een tuffes cômpany (TC, vgl. NV of BV) moet over de behaalde winst vennootschapsbelasting betalen. De tarieven gaan per "schijf", en zijn als volgt:

schijf 1winst tot 30.000 herco21%
schijf 2winst 30.000 tot 80.000 herco24,5%
schijf 3winst 80.000 tot 210.000 herco27%
schijf 4winst vanaf 210.000 herco32%

Indien de winst per jaar sterk varieert, is het mogelijk om met een deel ervan te gaan "schuiven", wat wil zeggen dat een bepaald deel van een hoge winst in een bepaald jaar afgetrokken mag worden, en opgeteld bij een relatief lage winst van een ander jaar. Op deze manier kan een bedrijf voorkomen dat het belasting over een hogere schijf moet betalen.

Voorbeeld: stel dat een TC in 2004 een winst maakte van 130.000 herco. Dan moet dit bedrijf betalen:

21% van 30.000 herco=6.300 herco
24,5% van 80.000 herco=19.600 herco
27% van 20.000 herco (= rest) 5.400 herco
totaal 31.300 herco

In 2005 is de winst slechts 78.000 herco. Dan wordt de vennootschapsbelasting:

21% van 30.000 herco=6.300 herco
24,5% van 48.000 herco (= rest) 11.760 herco
totaal 18.060 herco

Nu mag dit bedrijf gaan schuiven, bijvoorbeeld door 20.000 herco uit 2004 over te hevelen naar de winst van 2005. In dat geval hoeft er in 2004 geen hoog tarief over schijf 3 betaald te worden, en valt die 20.000 herco nog onder het lagere tarief van schijf 2 in 2005. Voor 2004 geldt nu (winst is 130.000 - 20.000 = 110.000 herco):

21% van 30.000 herco=6.300 herco
24,5% van 80.000 herco 19.600 herco
totaal 25.900 herco

En voor 2005 (winst is 78.000 + 20.000 = 98.000 herco):

21% van 30.000 herco=6.300 herco
24,5% van 68.000 herco (= rest) 16.660 herco
totaal 22.960 herco

Zonder "schuiven" zou dit bedrijf in 2004 en 2005 een totale belasting van 31.300 + 18.060 = 49.360 herco hebben moeten betalen. Met "schuiven" is dit slechts 25.900 + 22.960 = 48.860 herco, dus een voordeel van 49.360 - 48.860 = 500 herco. Aan dat "schuiven" zijn wel enkele voorwaarden verbonden. Zo moeten de winstverschillen tussen opeenvolgende jaren niet al te klein zijn, en mag het verschil ook niet te veel afwijken van de gemiddelde winst die de voorgaande 5 jaren is gemaakt. Hiervoor zijn specifieke richtlijnen opgesteld.
Tot 1999 lagen de tarieven van de 4 schijven veel meer uit elkaar: schijf 1 was 19%, schijf 2 was 25%, schijf 3 was 32% en schijf 4 was 38%. Bij zulke tarieven was het dus nog veel voordeliger om met delen van de winst te gaan schuiven. De regering stelde daarom voor om het belastingvoordeel dat met schuiven behaald kon worden, weer als winst te beschouwen, zodat daarover in het jaar erop weer vennootschapsbelasting betaald diende te worden. Dit voorstel heeft het niet gehaald, maar daarvoor in de plaats zijn de percentages zodanig aangepast dat ze dichter bij elkaar liggen.

Fârdes-lirrotiy 106
3001-Hirdo
Tf (010) 2148212
Fx (010) 7078291
Tx 321170
Lorertâx (Aankoopbelasting)
Als iemand iets koopt voor een bedrag dat hoger is dan het bruto jaarinkomen, betaalt hij 2,6% van dat bedrag aan de fiscus; het betreft hier typisch de aanschaf van onroerend goed, hele dure auto's, plezierjachten, kunst of antiek.

Gemeentehuizen Miptiyn-tâx (Afvalstoffenheffing)
Een belasting die burgers betalen voor het ophalen en verwerken van huisvuil. Indien dit door de gemeente gebeurt, is het een echte belasting, met alle juridische consequenties van dien (zoals aanmaningen bij niet betalen, kortingen en vrijstellingen indien iemands inkomen beneden een bepaalde grens ligt, geen btw-heffing). Indien een particuliere onderneming het huisvuil ophaalt en verwerkt (of laat verwerken), is er geen sprake van een belasting maar van het in rekening brengen van een geleverde dienst. In dat geval moet er bijvoorbeeld wél btw betaald worden.
De tarieven voor het ophalen van huisvuil liggen tussen de 125 en 200 herco per jaar. Eenpersoonshuishoudens krijgen 10 tot 14% korting. De minimum- en maximumtarieven liggen wettelijk vast. Ze gelden zowel voor de heffing (belasting) als voor de in rekening gebrachte particuliere tarieven (exclusief btw; er komt dus nog 4,5% btw bij).

Yvôp-mirra 36
3100-Blort
Tf (030) 4876291
Fx (030) 7793535
Tx 317682
Mipzurrere-la'ycâ-tâx (milat: ongeveer: Erfbelasting)
Als iemand geld, waardevolle goederen (kunst, antiek, dure auto ed.) of onroerend goed erft, moet hij erfbelasting (tot 2010 "successierechten" genoemd) betalen, zijnde een bepaald percentage van het te erven kapitaal of van de waarde van de goederen of het onroerend goed.
Het percentage is afhankelijk van een aantal factoren, zoals:

  1. de grootte van het kapitaal
  2. de waarde van de goederen of het onroerend goed
  3. de relatie tussen erflater en erfgenaam/erfgenamen
  4. de leeftijd van erflater en erfgenaam/erfgenamen
  5. het aantal erfgenamen
  6. eventueel te erven schulden
  7. additionele bepalingen, zoals de aanwezigheid van een testament of bepaalde rechterlijke uitspraken en beslissingen

Meer gedetailleerde informatie staat in Erfbelasting en schenkingsrecht.

Genova-plep 11F
3001-Hirdo
Tf (010) 2158545
Fx (010) 7075365
Tx 321180

Oto-tâx (Autobelasting)
Belasting geheven bij de aankoop van een nieuwe personenauto, gebruikt voor privédoeleinden. De hoogte is een bepaald percentage van de catalogusprijs. Vergelijking van de autobelasting in de lidstaten van de Europese Unie, en Spokanië (gerangschikt van hoog naar laag percentage):

land tot
1500cc
tot
2000cc
Denemarken 198 213
Finland 138 138
Griekenland 65 140
Ierland 57,6 57,6
Portugal 50 69
Nederland 45 50
Oostenrijk 28 28
Spokanië 25 25
land tot
1500cc
tot
2000cc
Zweden 25 25
Spanje 23 28
België 22 23
Frankrijk 20,620,6
Italië 19 19
Gr.Brittannië17,517,5
Duitsland 15 15
Luxemburg 15 15

(stand: 15.01.99 - MK bron: RAI Vereniging)

Men verwacht dat de percentages in de EU pas over 20 jaar overal gelijk zullen zijn. Hoe de situatie in Spokanië dan is, is nu nog onbekend.

Hupster Lirrotiy 58
3700-Conityje
Tf (075) 2930000
Fx (075) 7962593
Tx 374808
Pâltla'ycâ-tâx (PLT: Btw of Omzetbelasting)
De PLT is ingevoerd op 1 augustus 1973. Aanvankelijk was het tarief 6%, maar reeds in 1977 kwam er een differentiatie met vier tarieven; dit ontaardde in zo'n gecompliceerde regelgeving dat er vanaf 1 februari 1985 slechts twee tarieven worden gehanteerd: een algemeen tarief en een bijzonder tarief. Sinds 1990 geldt een algemeen (hoog) tarief en een bijzonder (laag) tarief (zie tabel). Het bijzondere tarief geldt voor de "eerste levensbehoeften", en wat daaronder wordt verstaan, is meer een politieke kwestie. De neiging bestaat om steeds minder goederen en diensten als "eerste levensbehoefte" aan te merken, ofwel, om steeds vaker het gewone (= hoge) tarief te berekenen. De volgende producten en diensten vallen momenteel onder het lage tarief:

  1. water, gas, steenkool, elektriciteit (alleen de energie, niet het abonnement, de meterkosten ed.)
  2. telefoon-abonnement (niet de gesprekskosten)
  3. noodzakelijk onderhoud aan het eigen huis (tot 1 maart 2002 zowel materiaal- als loonkosten; sinds 1 maart 2002 vallen de loonkosten onder het hoge tarief (Toestemmingsnummer FT-826.389.004 dd 08.02.01)). Let op dat lang niet alle onderhoud door de fiscus als "noodzakelijk" geacht! wordt.
  4. enkele elementaire voedingsmiddelen (brood, melk, appels, peren, aardappelen, bepaalde soorten groente; maar veel voedingsmiddelen gelden als "exclusief", zoals alle andere fruit)
  5. openbaar vervoer (alleen de reiskosten; reserveringskosten, boetes voor zwartrijden ed. vallen niet onder het lage tarief)
  6. ziekenfondspremies
  7. tolgelden voor openbare wegen
  8. toegangsprijzen voor erkende musea
  9. betaalde hulpverlening door politie, brandweer en leger

Btw-tarieven
19736%
19773% 5%7%12%
19853,5%12%
19863,5%13%
19904,5%15%
19984,5%16%
20055%16%
20105%17%
20156%18%
20196%19,5%

Officieel moet iedereen die uit hoofde van zijn beroep iets verkoopt of een dienst verleent, op zijn factuur btw in rekening brengen, en later afdragen aan de fiscus. De fiscus baseert zich hierbij op het opgegeven jaarinkomen en op de gegevens die bij de Kamer van Koophandel geregistreerd zijn (d.w.z. als iemand als huisschilder geregistreerd staat, en hij verkoopt zijn auto, dan hoeft daar geen btw over gerekend te worden. Maar als iemand ingeschreven staat als handelaar in tweedehands-auto's, zal hij dat wel moeten).

Alle eilandhoofdsteden

Amahagge:
Tâx-buro ur Kofano Tiyns
Môliy-plep 198-200
4000-Amahagge
Tf (040) 2856311

In Hirdo bestaat er een
speciaal gemeentelijk
belastingkantoor:

Sÿrt-tâx-buro
Wuster-mirra 212E
3000-Hirdo

Paqure-tâx (PaT: Kweekbelasting)
Geheven op de (geschatte) opbrengst van agrarische producten, voor zover deze producten niet worden verkocht (dan geldt de inkomstenbelasting) maar gebruikt worden als "betaalmiddel" bij ruilhandel of bij betaling in natura (op het Spokanische platteland nog zeer gebruikelijk).

Fârdes-lirrotiy 108
3001-Hirdo
Tf (010) 2178523
Fx (010) 7078523
Tx 365656
Poire-jakâm-tâx (PJT: ongeveer: Milieuheffing)
Belasting die geheven wordt op goederen, diensten en bezigheden die op de een of andere manier een bedreiging voor het milieu vormen.

Fârdes-lirrotiy 112
3001-Hirdo
Tf (010) 2178693
Fx (010) 7079571
Tx 327812
Produkšo-tâx (P.T.: Productiebelasting)
De Productiebelasting is ingevoerd op 1 januari 1955, als indirecte belasting op buitenlandse en luxe goederen. Aanvankelijk bedroeg het tarief 7% van de aankoopsom van een product, later oplopend tot 17,5%. Op 12 oktober 1970 is de P.T. drastisch verlaagd tot 9,5%, maar op 1 augustus 1973 werd de Pâltla'ycâ-tâx (PLT) ingevoerd, zodat de prijzen weer tamelijk omhoog gingen.
Wat we onder "buitenlandse goederen" moeten verstaan, is duidelijk: alle goederen die geïmporteerd worden uit het buitenland. De definitie voor "luxe goederen" is echter wat gecompliceerder. Een voorbeeld: wat ooit als "lux" werd beschouwd, zoals een tv of een auto, is tegenwoordig een normaal gebruiksartikel geworden, zodat de P.T. op zulke goederen is afgeschaft. Daarentegen heeft de politiek in 1998 plotseling besloten dat door paarden getrokken koetsen geen algemene gebruiksvoorwerpen meer zijn, maar uitsluitend gebruikt worden door hobbyisten; dus zijn dat "luxe goederen" geworden (let wel: gewone boerenkarren die overal op het platteland gebruikt worden, zijn niet "lux".)

P.T.-tarieven
19557%  19709,5%
196012%  19738%
196414%  19867,5%
196617,5%  19907%

In 2002 stelde minister Moffain Bâldriy-Rifo Ef Ses (Economiche Zaken) voor om de P.T. geheel af te schaffen, en de hierdoor gederfde inkomsten te compenseren met een aanpassing van de btw-tarieven. Zijn voorstel staat sindsdien te "sudderen", zoals dat in het politieke jargon van Spokanië heet; dat wil zeggen dat alle betrokken politici kennis hebben genomen van het voorstel (ofwel: het suddervlees hebben geroken), en na ampel beraad suggesties zullen doen om het voorstel in concrete daden om te zetten ("als het vlees gaar is zullen we het opdienen").

Alle gemeentehuizen

Amahagge:
Tâx-buro ur Kofano Tiyns
Môliy-plep 198-200
4000-Amahagge
Tf (040) 2856311

In Hirdo bestaat er een
speciaal gemeentelijk
belastingkantoor:

Sÿrt-tâx-buro
Wuster-mirra 212E
3000-Hirdo

Reklâme-tâx (Reclamebelasting)
Wordt geheven op alle teksten, afbeeldingen ed. die definitief op of aan een gevel aangebracht zijn en vanaf de openbare weg zichtbaar zijn en tot kennelijk doel dienen om reclame te maken voor een product dat verkrijgbaar is, of een dienst die verleend wordt door de eigenaar of bewoner/gebruiker van het perceel; tot 1972 waren de regels voor het heffen van deze belasting zo streng, dat iemand die een briefje achter zijn venster plakte met de tekst "fiets te koop" meer geld aan de reclame-belasting kwijt kon zijn dan die fiets ooit zou opbrengen; sinds 1972 wordt de reclamebelasting alleen nog geheven op teksten en afbeeldingen die direct met het uitvoeren van een beroep te maken hebben.
Voor zover de reclamebelasting geheven wordt op reclame-uitingen aangebracht op (uithang)borden of andere voorwerpen die boven of op de openbare weg zijn aangebracht of geplaatst, is deze belasting te vergelijken met de precariobelasting in Nederland.

Precariobelasting
Precariobelasting, d.w.z. een (gemeentelijke) belasting geheven op het hebben van voorwerpen onder, op of boven de openbare gemeentegrond, lijkt een typisch Nederlands verschijnsel. In Spokanië bestaan wel een aantal gevallen waarbij openbare gemeentegrond zodanig wordt gebruikt dat er een (jaarlijkse) belasting geheven kan worden, of (eenmalig) leges in rekening gebracht kunnen worden voor het verlenen van een vergunning.

Enkele voorbeelden:

  1. Horeca-exploitanten moeten belasting of leges betalen voor een terrasvergunning (d.w.z. het plaatsen van tafels en stoelen op een daarvoor gereserveerd deel van de openbare weg).
  2. Voor het tijdelijk op de openbare weg plaatsen van bouwketen of andere voorwerpen die noodzakelijk zijn bij (ver)bouwactiviteiten van een gebouw of huis dient in sommige gevallen voor een vergunning betaald te worden (dit geldt met name indien zulke voorwerpen leiden tot overlast, een obstakel voor het verkeer zijn of zelfs een gehele straat kunnen blokkeren).
  3. Voor luifels en andere uitbouwen die rusten op pilaren of muren die op of in de openbare weg zijn geconstrueerd, kunnen belasting of leges worden geheven.

Voor voorwerpen die zich onder of boven de openbare grond bevinden worden nooit leges berekend of belasting geheven (dit in tegenstelling tot bij het Nederlandse precariostelsel). Gemeenten moeten daarom leidingen en buizen in hun grond altijd te gedogen. En de aanwezigheid van uit de gevel stekende erkers, vlaggestokken en dergelijke is nooit een reden om belasting te heffen.

hoofdkantoor
Kojelen-plep 17A
3001-Hirdo
Tf (010) 2146377
Fx (010) 7073985
Tx 321399
Regionale kantoren in alle hoofdsteden
Rinne-tâx (ongeveer: Voorheffing van de Inkomstenbelasting)
Het principe is simpel: een zelfstandige (iedereen die niet in loondienst is) dient 1 keer per maand, 1 keer per kwartaal, of 1 keer per kalenderjaar Rinne-tâx te betalen. Aan het eind van het fiscale jaar wordt berekend hoeveel iemand in dat jaar heeft verdiend, en daarover wordt Fes-jaletâx (Inkomstenbelasting) geheven. Dit wordt verrekend met de reeds ingehouden Rinne-tâx.
Hoe vaak iemand Rinne-tâx moet betalen (12x, 4x of 1x per jaar) is afhankelijk van een aantal factoren, onder meer hoeveel men verdient, in hoeverre de verdiensten regelmatig zijn, of er grote jaarlijke verschillen in inkomsten zijn, op welke wijze men zelfstandig is (freelance, bv, eenmansbedrijf, etc.), of men personeel in dienst heeft, de branche waarin men werkt, enzovoort.
Mensen die een deeltijdbaan hebben en bovendien als zelfstandige werkzaam zijn, kunnen kiezen uit drie manieren van belastingbetalen:

  1. Loon en inkomsten uit eigen werk gescheiden houden, wat betekent dat er voor het ene deel Loonbelasting wordt ingehouden en voor het andere deel Rinne-tâx betaald moet worden;
  2. Alle inkomsten als "loon" behandelen en dus over het totaal Loonbelasting betalen;
  3. Alle inkomsten als "inkomsten uit eigen werk" behandelen en alleen Rinne-tâx betalen.

Omdat de belastingen progressief zijn is het meestal voordeliger om beide soorten inkomsten gescheiden te houden (maar bij de berekening van de Inkomstenbelasting wordt alles toch weer bij elkaar geteld!). Verder hebben de drie manieren consequenties voor andere financiële zaken, zoals de premieheffing voor de sociale voorzieningen en allerlei aftrekposten.
.....

Yvôp-mirra 36
3100-Blort
Tf (030) 4876291
Fx (030) 7793535
Tx 317682
Strjôfje-tâx (Schenkingsrecht)
Als iemand geld, waardevolle goederen (kunst, antiek, dure auto ed.) of onroerend goed geschonken krijgt, moet hij schenkingsrecht betalen, zijnde een bepaald percentage van de waarde van het "cadeau".
Het percentage is afhankelijk van een aantal factoren, zoals:

  1. de waarde van de schenking
  2. het soort van schenking
  3. de relatie tussen schenker en begiftigde
  4. de leeftijd van schenker en begiftigde

Meer gedetailleerde informatie staat in Erfbelasting en schenkingsrecht.

hoofdkantoor
Kojelen-plep 17A
3001-Hirdo
Tf (010) 2156262
Fx (010) 7076262
Tx 321399
Regionale kantoren in alle hoofdsteden
Wagâx (wagy+tâx: Loonbelasting)
Het principe is simpel: als iemand in loondienst is, is de werkgever verplicht om Loonbelasting op het loon in te houden en af te dragen. Aan het eind van het fiscale jaar wordt berekend hoeveel iemand in dat jaar heeft verdiend, en daarover wordt Fes-jaletâx (Inkomstenbelasting) geheven. Dit wordt verrekend met de reeds ingehouden Loonbelasting. Zie ook Loon- en Inkomstenbelasting.

2. Ombudsmannen

Gillt-mirra 37
3100-Blort
Tf (030) 4883883
Fx (030) 7996215
Tx 317888
E-mail at.ralpoirater@tang.sp
Voor vragen, opmerkingen, suggesties of klachten die met een van bovengenoemde belastingen te maken hebben kan elke Spokanische burger terecht bij de Nationale Belasting-ombudsman (Aquondâ Tâx-ralpoirater) in Blort. Veel grotere gemeenten hebben eveneens een (Gemeentelijke) Belasting-ombudsman. Soms houdt deze zich alleen met de Gemeentebelastingen bezig, soms ook met andere belastingen. In dat geval wordt het aangeraden om eerst de Gemeentelijke ombudsman te benaderen, alvorens naar de Nationale ombudsman te gaan. Zie ook het overzicht Ombudsmannen.

Kiynes Pernen-Johânaler-mirra 9
5000-Hoggebim
Tf (041) 2629999
Fx (041) 7629999
Tx 526460
Ep ralpo@duann.spok.sp
Ook personen die niet in Spokanië woonachtig zijn, kunnen met de Spokanische belastingen te maken krijgen. Bijvoorbeeld als zij hier tijdelijk werk hebben verricht, als zij recht hebben op restitutie van betaalde btw, of als zij voor invoer- of uitvoerbelastingen (geheven op kostbare of zeldzame producten) worden aangeslagen. Zulke personen kunnen terecht bij de Ombudsman voor Douanezaken (Ralpoirater furt Ðûann-tiyns) te Hoggebim. Zie ook het overzicht Ombudsmannen.
Voor meer informatie over de teruggave van buitenlandse omzetbelasting en andere belastingzaken, zie ook www.beeldrijk.org/cat/fiscaliteiten/buitenland/187 of ..../197.

3. Begrippen op fiscaal gebied

blaffe mip rast: iemand aanslaan (voor de belasting)

"Iemand aanslaan voor de belasting" betekent voor een belastingambtenaar dat hij heeft vastgesteld dat een bepaald persoon verplicht is om een bepaald bedrag aan belasting te betalen. Dit is formeel een interne beslissing, zodat iemand aangeslagen kan zijn zonder dat hij het zelf weet. De gemiddelde burger ziet de zaak anders: die vindt dat hij is "aangeslagen voor de belasting" als hij het aanslagbiljet heeft ontvangen, en dus formeel in kennis is gesteld van zijn verplichting om belasting te betalen.
Deze twee verschillende interpretaties leidden in het verleden geregeld tot misverstanden. In 1994 heeft het Stat-korsamen in Hirdo (het hoogste gerechtshof) in het voordeel van de belastingbetaler beslist: iemand wordt pas geacht "aangeslagen voor de belasting" te zijn als hij ook daadwerkelijk van deze beslissing in kennis is gesteld. Dat een ambtenaar in een eerder stadium deze beslissing heeft genomen, is hierbij niet relevant. Ondanks deze duidelijke uitspraak zijn er nog steeds ambtenaren die menen dat een procedure in gang is gezet op het moment dat zij de beslissing hebben genomen, in plaats van op het moment dat de belastingplichtige kennis heeft genomen van de beslissing.

blaffos: belastingaanslag

Voor de ambtenaar: zijn beslissing dat iemand een bepaald bedrag aan belasting moet betalen. Voor de burger: de brief die hij ontvangt waarin hem de beslissing van de ambtenaar wordt meegedeeld. Zie hierboven bij blaffe mip rast tot welke misverstanden de verschillende interpretaties kunnen leiden.

blaffoser: belastinginspecteur

In meer precieze zin: de ambtenaar die het bedrag van de belastingaanslag vaststelt. Vergelijk ook een tâx-inspekterr hieronder.

declarašo: belastingaangifte

declare: aangifte doen

hóf: belastingheffing

hófe: belasting heffen

hóf-lilepiy-šefcos: heffingsdoorschuiving

Als een belastingplichtige (een deel van) zijn te betalen belasting door een ander laat betalen, wordt dat "heffingsdoorschuiving" genoemd. Welke belastingheffingen hiervoor in aanmerking komen, hoeveel het "doorschuifpercentage" is, en onder welke voorwaarden dat mag/moet, is bij de wet geregeld. Een bekend voorbeeld is de heffingsdoorschuiving bij de Rioolrechten (zie hierboven onder Bajôk-tâx).

minhóf: naheffing, navordering

Net-aror Kadâstralo Eermiyp: Onverenigde Kadastrale Eenheid

Afgekort als NAKEe. Als de grond waarop een opstal staat niet van dezelfde eigenaar is als die opstal, is er sprake van een NAKEe. In principe gaat de fiscus ervan uit dat grond en opstal samen in het bezit zijn van één en dezelfde persoon. Deze wordt dan ook aangeslagen voor de Kadastrale belasting (Kadâster-tâx), een combinatie van grond- en onroerendezaakbelasting. In het geval van een NAKEe dient de belastingbetaler zelf te regelen dat hij het gronddeel van de belasting terugbetaald krijgt van de grondeigenaar (meestal degene die de grond aan de belastingbetaler verpacht).

quistamârc: goede aantekening

Spokaniërs die een heldendaad verrichten, netjes aan referenda en verkiezingen meedoen, altijd op tijd hun belastingen betalen, of zich anderszins als "brave of nuttige burger" tonen, kunnen voor al deze zaken "goede aantekeningen" krijgen. Met dergelijke aantekeningen komt men gemakkelijker in aanmerking voor een goede [overheids]betrekking), en soms is er een korting op verscheidene belastingen mogelijk.

Stent-šâft: Fundamentschuld

Tot 1978 was dit een aparte belasting (tegenwoordig een onderdeel van de Kadastrale belasting), gebaseerd op de oppervlakte die een woonhuis inneemt. Feitelijk gaat het om de grootte van de fundering. De gedachte achter deze belasting is dat een huis met zijn fundering (en eventueel kelder) in de grond zit, en dat er betaald moet worden voor het gebruik van die grond. Het lijkt een beetje op wegenbelasting: een auto rijdt op een weg en daarom moet je voor die weg betalen; evenzo: een huis staat verankerd in de grond en daarom moet je voor die grond betalen. Dit staat dus los van de Grondbelasting, geheven op de waarde van de grond, of de Onroerendgoedbelasting, geheven op de waarde van gebouwen. De Fundamentschuld wordt tegenwoordig als "achterhaald" beschouwd en daarom langzaamaan afgebouwd (waarbij de Onroerendgoedbelasting wordt verhoogd), maar de gevolgen van deze belasting zijn nog steeds zichtbaar: bij uitbreiding van een huis bouwt men er liever een verdieping bovenop dan een vleugel ernaast. Dit verklaart de vaak smalle en hoge huizen in Spokanië.

tâx: belasting, heffing, rechten (alle regels die burgers aan de overheid laten betalen)

tâx-ðobiyre kaf flaju: belasting heffen op iets; iets belasten

tâx-ðôpainos: belastingverlaging

tâxeren: belastingstelsel

tâx-fôrmeler: belastingformulier

tâx-inspekterr: belastinginspecteur

In meer precieze zin: de ambtenaar die controleert of de belastingaangifte correct is gedaan en die bevoegd is om de beslissing te nemen de belastingplichtige op te zoeken en zijn administratie te controleren. In de praktijk zijn de blaffoser (zie hierboven) en de tâx-inspekterr vaak dezelfde persoon.

tâx-kafpainos: belastingverhoging

tâxkafter: belastingplichtige, belastingbetaler

ÿrhapûafiy: bezwaarschrift

Een bezwaarschrift hoeft in Spokanië niet altijd een eigenhandig geschreven brief te zijn. Veel belastingdiensten hebben formulieren beschikbaar die, mits correct en volledig ingevuld, als bezwaarschrift kunnen dienen. Ook e-mails en faxen worden als bezwaarschrift geaccepteerd. Maar in alle gevallen geldt dat het woord ÿrhapûafiy in duidelijke letters bovenaan de brief, e-mail, fax of het formulier moet staan. Verder dient het document ondertekend te zijn door degene die bezwaar maakt. Indien het bezwaarschrift in de vorm van een e-mail wordt aangeboden, dient de bezwaarmaker een speciaal formulier in te vullen en terug te sturen waarin hij verklaart een bezwaarschrift per e-mail te hebben verstuurd. De handtekening die op dit formulier moet worden geplaatst, wordt dan beschouwd als de formele ondertekening van het bezwaarschrift.
Een bezwaarschrift is nooit een impliciet verzoek tot uitstel van betaling. Indien een bezwaarmaker de betaling van een belastingaanslag wenst uit te stellen, dient hij daarom expliciet in het bezwaarschrift te verzoeken.

ÿrhapû-kaftos: bezwaarbetaling, betaling onder protest

Men betaalt een belastingaanslag maar voegt hier tegelijkertijd een bezwaarschrift/klacht aan toe; wordt deze ontvankelijk verklaard dan krijgt men (een deel van) zijn geld terug.

ÿrhapû-vendos: uitklaring, "bezwaarloop"

Vrijstelling van een of meer plichten die een Spokanisch staatsburger heeft, zoals belasting betalen of opkomen bij verkiezingen, maar daarentegen verliest de "uitgeklaarde" ook een of meer rechten zoals op uitkeringen, een paspoort of rijbewijs ed; het zijn dikwijls religieuze of politieke motieven die iemand ertoe bewegen om een gehele of gedeeltelijke "uitklaring" te wensen. Het woord ÿrhapû-vendos betekent letterlijk "bezwaarloop"; dit slaat op het bezwaar dat men maakt om zich te conformeren aan de rechten en plichten die je als staatsburger hebt. Het heeft dus niets te maken met het bezwaar dat belastingplichtigen maken tegen een belastingaanslag (zie ÿrhapûafiy en ÿrhapû-kaftos hierboven).
Zie ook Ergynne-encyclopedie.

© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands

DA 00 • SPARC 22 feb 1998

terminologie - DICTIO {*} - 21.04.06 [lo-sparck.gif]
straatnaam - STRATENL.HTM - 19.08.00
straatnaam+nummer - STRATENO.HTM - 19.08.00
tel.nummer - TELLIJST.HTM - 20.08.00
telexnummer - TEXLIJST.HTM - 20.08.00
internet - WEBEMLYS.HTM