Spokanisch Archief

•  Wat is SPARC? 
•  Hoofdmenu 
•  Grammatica 
•  Woordenboek 
•  Atlas 
•  Links 
•  Contact 
•  Disclaimer 

1. Hotela

Een Hotela is een particulier hotelbedrijf, aangesloten bij de Aquonda Hotela-ratt (AHOR).
Het zijn meestal kleinere hotels of pensions, dikwijls zonder restaurant en bijna altijd in een stad of dorp gelegen. Het is vaak een oud familiebedrijf waar het er gemoedelijk aan toe gaat. De meeste kleinere plaatsen kennen minstens één Hotela, het zogenoemde Stadshotel (Sÿrt-hotela). Het Stadshotel wordt voornamelijk door handelsreizigers en doorgaande toeristen aangedaan. De bijbehorende bar is vaak de ontmoetingsplaats voor de notabelen uit het stadje.
Hotelas worden in 4 klassen ingedeeld:

De prijzen gelden per nacht inclusief ontbijt. De prijzen kunnen met maximaal 15% verhoogd worden als er van extra luxe sprake is, zoals een groot zonnig balkon, gebruik van garage, lift, zwembad ed. In principe heeft elke kamer een tv, internet, wifi en een eigen toilet en douche/badkamer. Zijn tv, internet en/of wifi afwezig en/of moeten toilet of badkamer met anderen gedeeld worden, dan is er een korting op de standaardprijs (maximaal 15%).
Zij die lid zijn van de AHOR hebben recht op een korting van 12% op de overnachtingskosten in een Hotela. Er zijn ongeveer 4300 Hotelas in Spokanië.

Hotels die geclassificeerd zijn bij de AHOR, tonen naast de hoofdingang een van deze 4 borden. Klasse A is het duurst. Tussen de poten van de letter H staat het jaar waarin de classificatie is vastgesteld. In principe volgt er om de 5 jaar een herkeuring. Een hotel kan een eerdere keuring aanvragen indien de classificatie vanwege een verbouwing of andere exploitatie verandert.

2. Mindistiy

Een Mindistiy is een niet-particulier hotelbedrijf, geëxploiteerd door een vennootschap of andersoortige onderneming, maar altijd aangesloten bij een van de toeristenverenigingen AKRE, ŸKIS, STS, WEG, ART of SEQU. Tegenwoordig bestaan er ook Mindistiys die tot een internationale keten behoren (zoals Hilton, Mariott, Campanile, Novotel). Mindistiys zijn groter dan Hotelas en bevinden zich voornamelijk in toeristische gebieden en de grote steden. Zij hebben bijna allemaal een restaurant en garage. De sfeer is iets onpersoonlijker dan in Hotelas, maar hier tegenover staat meer comfort. Mindistiys worden in 5 klassen ingedeeld:

De prijzen gelden per nacht inclusief ontbijt. De prijzen kunnen met maximaal 15% verhoogd worden als er van extra luxe sprake is, zoals aanwezigheid van een zwembad, manege, tennisbanen, directe ligging aan het strand en dergelijke. Autostalling, badkamer, tv, telefoon, internet en wifi zijn sinds ca. 2010 standaard aanwezig. Mocht een van de faciliteiten ontbreken dan mag je een korting op de prijs verwachten. Zij die lid zijn van een van de Spokanische toeristenverenigingen hebben recht op een korting van 10-17% op de overnachtingskosten. Nederlanders die lid zijn van de ANWB hebben in een groot aantal Mindistiys eveneens recht op deze korting.

Tot klasse AA behoren slechts een klein aantal uitzonderlijk luxe hotels. Zij liggen in Hirdo, aan de Zverosta-kust en op Garos. De onderscheiding "AA" kon tot 2015 slechts door het Spokanische staatshoofd persoonlijk verleend worden; vanaf dat jaar is het de toeristenvereniging die dat predicaat verleent. Er zijn ongeveer 2300 Mindistiys in Spokanië.

3. Entrafer-seert

Een Entrafer-seert is een goedkoop pension met een gezellige sfeer waar de slaapgelegenheden en het voedsel eenvoudig maar goed zijn. Entrafer-seerts liggen altijd buiten de steden of dorpen en worden voornamelijk bezocht door natuur-, sport- of rustliefhebbers. De leiding van deze pensions is dikwijls in handen van de Generâl Stûdent-Ququlâ (GESQU), de Algemene Studentenvereniging, die ook buiten de studentenwereld op vele commerciële gebieden actief is om geld binnen te halen waarmee de karige studiebeurzen van studenten aangevuld kunnen worden. Maar er bestaan ook Entrafer-seerts die meer op een eenvoudig Hotela lijken: een particulier bedrijf, maar dan eenzaam in de natuur.

Een aantal Entrafer-seerts is slechts toegankelijk voor niet-Spokaniërs. Hier worden vaak cursussen en lezingen georganiseerd om de buitenlander bekend te maken met de Spokanische cultuur, flora en fauna, taal en tradities. (Sinds 2003 is het op grond van wetgeving die discriminatie tegen moet gaan formeel verboden om Spokaniërs te weren, maar vanwege de specifieke cursussen en lezingen die altijd in een andere taal dan het Spokaans worden gehouden, komen Spokaniërs sowieso liever niet in dergelijke pensions.)

Sommige Entrafer-seerts hebben nog steeds slaapzalen en doen eerder denken aan een jeugdherberg. Dit aantal neemt echter steeds meer af, omdat de moderne toerist steeds meer privacy wenst. De laatste jaren bestaan er ook steeds meer Entrafer-seerts die oorspronkelijk een echte jeugdherberg waren, maar nu geen leeftijdrestrictie meer kennen en ook geen streng regime meer hebben. Prijzen:

Alle prijzen inclusief ontbijt. Voor extra voorzieningen als garage, badkamer, tennisbaan, manege ed. moet apart betaald worden. Leden van de GESQU en buitenlandse studenten hebben recht op een korting van 8-12% op de overnachtingskosten. Er zijn ongeveer 260 Entrafer-seerts in Spokanië.

4. Poentel

Een Poentel is een particuliere herberg. Meestal een gastronomisch of streekrestaurant waar tevens (veelal beperkte) slaapaccommodatie aanwezig kan zijn (zie ook de algemene informatie over eetgelegenheden). Overnachten is veelal aan restaurantgasten voorbehouden (in de praktijk gaat het vaak om mensen die te veel hebben gedronken om nog auto te kunnen rijden). Sommige Poentels zijn aangesloten bij de AHOR en kunnen daardoor eerder beschouwd worden als een Hotela met goed verzorgde keuken. Poentels liggen altijd buiten de stad, dikwijls langs belangrijke wegen. Veel van deze herbergen stammen uit de 17e of 18e eeuw en hebben nog steeds uitgebreide faciliteiten voor reizigers te paard (hoefsmid, stallen).

Poentels worden veel door de lokale bevolking bezocht en zijn populaire gelegenheden voor bruiloften en andere partijen. Poentels die bij de AHOR zijn aangesloten worden in klasse C of D van de Hotelas ingedeeld, maar ook de niet-aangesloten Poentels zullen meestal prijzen berekenen die voor deze Hotela-klassen gelden. Veel Poentels gaan met de moderne tijd mee en leggen het accent meer op reizigers met auto's en fietsen, dan op die met paarden.
Sommige Poentels zijn vrijwel geheel op het fiets- en wandeltoerisme aangewezen; zij liggen vaak langs speciale fiets- en wandelroutes. Er zijn ongeveer 1200 Poentels in Spokanië.

5. Efantoiy-seert

Een Efantoiy-seert is een jeugdherberg, aangesloten bij de Spooksoliy Efantoiy-seert-ququlâ (SES).
Het begrip "jeugdherberg" is in Spokanië min of meer letterlijk op te vatten, want het zijn alleen jongeren tot een jaar of vijfentwintig die er overnachten. Meestal in groeps- of verenigingsverband, en degenen die ouder zijn dan 25 jaar, zijn de leiders van dergelijke groepen. Bij afwezigheid van een leider zullen de "vader" en "moeder" van de jeugdherberg de leidende taak op zich nemen. Jongeren die in hun eentje een Spokanische jeugdherberg aandoen moeten er rekening mee houden dat zij snel opgenomen zullen worden in een hechte gemeenschap die de tijd met gezelschapsspelen, sport en excursies doorbrengt. De typisch Spokanische individualistische houding is in jeugdherbergen taboe! Bovendien heerst er in verscheidene jeugdherberegen nog een strak regime, waarbij bedtijden, het verbod op alcohol en roken, en andere huishoudelijke regels, streng worden gehandhaafd.

Zij die niet zo gesteld zijn op de activiteiten in groepsverband of op strenge tucht, en ook de ouderen, kunnen beter naar een Entrafer-seert (of camping) gaan, als zij een goedkope accommodatie wensen. Prijzen:

Zij die lid zijn van de SES of van een buitenlandse Jeugdherberg-organisatie kunnen rekenen op een korting van 1 herco tot 1,60 herco per persoon per nacht. Het aantal jeugdherbergen gaat hard achteruit, want de doelgroep (jongeren in groepsverband) neemt af en het individuele jeugdtoerisme wordt steeds populairder.
In ca. 1980 waren er ruim 130 jeugdherbergen (waarvan ca. 30 in een stad). Anno 2005 waren er nog zo'n 60 over, waarvan ca. 20 in een stad. De overige liggen vaak in eenzame gebieden en zijn slechts lopend of fietsend te bereiken. Zo'n 15 jeugdherbergen zijn aan een Entrafer-seert verbonden.
Van de overige 70 jeugdherbergen die er in 1980 bestonden, is de helft geheel verdwenen. De andere helft is omgevormd tot Entrafer-seert: dus nog steeds een goedkope accommodatie, maar dan zonder een leeftijdrestrictie of een strak regime.

6. Kullos ur Lardos

Onder Kullos ur Lardos (logies met eten) verstaat men een particulier pension. Een aantal landgoederen, klemks (collectieve boerderijen), kastelen en kloosters bieden overnachtingsfaciliteiten. Dikwijls wordt er van de gasten verwacht dat zij deelnemen aan het huiselijke (kasteel)leven of aan het kloosterleven, en als men zich hieraan wenst te onttrekken dient men met nadruk te zeggen dat men speciaal gekomen is voor zijn rust en om van de fraaie omgeving te genieten. In kloosters kan men zich aan het sociale en religieuze leven onttrekken als men van te voren meedeelt dat men er wil logeren om "tot geestelijke inkeer" te komen.

Een particulier pension is niet erg goedkoop, maar er zijn drie maaltijden per dag inbegrepen en het totale aantal gasten is nooit meer dan een dozijn (maar... zie Noot hieronder). Vooral oudere echtparen, artiesten die naar inspiratie zoeken en overspannen managers maken gebruik van de faciliteiten in kastelen en kloosters. Er zijn ongeveer 50 kastelen en 10 kloosters waar rust zoekende gasten welkom zijn.

Kullos ur Lardos bij klemks is veel goedkoper. Van de gasten wordt wel verwacht dat ze meehelpen bij de werkzaamheden, zoals hooien, koeien melken, fruit plukken en dergelijke. Een verblijf op een klemk is leerzaam en ontspannend, maar u moet er rekening mee houden dat het "romantische boerenleven" ook in Spokanië steeds meer een mythe wordt, speciaal in stand gehouden voor de toerist. U betaalt om een koe te mogen melken, maar zodra u vertrokken bent, wordt waarschijnlijk de melkrobot ingeschakeld om het werk efficiënt en automatisch over te nemen!

Voor nadere inlichtingen kan men terecht bij:

• Spooksoliy Entrafer-Ququlâ (SEQU; Spokanische Toeristenvereniging)
• Aquonda Husof-Meeg (AHuMeeg; Nationale Kastelenraad)
• Ôrganisašo furt ef Covent-poiros (ÔCP; Organisatie voor het Kloosterleven)
• Feslosos Tumt furt Aniâ (TfA; Stichting Platteland voor Vermaak)

Informeer bij deze instanties vooral naar de prijzen, want die liggen niet vast!

Noot
Er zijn enkele kloosters en kastelen waar wel meer dan veertig gasten kunnen verblijven, maar het aantal gemeenschappelijke ruimtes is dan zo groot, dat een gast zelden geconfronteerd wordt met meer dan een dozijn mede-gasten. Ook bij de gemeenschappelijke activiteiten (zoals eten) zijn dan nooit meer dan een tiental mensen aanwezig, want men wordt in groepjes in verschillende vertrekken ingedeeld. Er wordt dus alles aan gedaan om de indruk te wekken dat er niet meer dan tien of elf mede-gasten aanwezig zijn.
In horeca-jargon wordt dit het "hidden-guest concept" genoemd.

7. Mittus ur Brakest

Mittus ur Brakest betekent letterlijk "kamer en ontbijt". Vooral in minder welvarende streken verdienen boeren nog iets bij met het verhuren van een kamer en het verschaffen van ontbijt (de Spokanische variant van "Bed and Breakfast"). Boeren die lid zijn van de Mittus-nâlp-feslosos (MINÂF) mogen hun kamer(s) voor een onbeperkt aantal nachten aan dezelfde persoon verhuren. Als zij niet aangesloten zijn bij de MINÂF mag een gast niet meer dan twee achtereenvolgende nachten blijven logeren. Aansluiting bij de MINÂF moet blijken uit het naast de deur aangebrachte zeshoekige groene schild.

Voor alle boeren die kamers met ontbijt verhuren geldt dat zij niet meer dan 3 kamers voor de verhuur beschikbaar mogen hebben en niet meer dan 7 personen tegelijk onderdak mogen verschaffen. Meer kamers of meer personen betekent de exploitatie van een "hotela", met alle gevolgen van dien (aansluiting bij de AHOR, vastgestelde prijzen, strenge eisen op het gebied van de brandveiligheid, hygiëne ed). Er zijn ongeveer 1000 boeren bij de MINÂF aangesloten; zij mogen 8-15 herco per persoon per nacht vragen (inclusief ontbijt). De ruim 1500 boeren die niet bij de MINÂF zijn aangesloten hebben geen vaste prijzen; hier moet de gast een bedrag met de boer overeenkomen.

8. Motela

Motelas ofwel motels bestaan er pas sinds het begin van de jaren tachtig. De maatschappij Wegsÿrt-Cômpanðo (WEG) exploiteert ruim 30 motels langs de autosnelwegen, maar ook andere motelketens beginnen de Spokanische markt te verkennen. De meeste motels van WEG maken deel uit van een groter complex met restaurant, tankstation, bankfiliaal, supermarkt en garage. Zulke complexen langs de autosnelwegen worden wegsÿrt genoemd, en beheerd door Wegsÿrt TC (de moedermaatschappij van WEG). Voor de WEG-motels gelden de volgende prijzen:

De prijzen gelden per nacht inclusief ontbijt. Bij alle motelkamers hoort een eigen badkamer, tv, telefoon, internet en wifi. Een kind beneden de 13 jaar mag gratis met 1 volwassene in een eenpersoonskamer of met 2 volwassenen in een tweepersoonskamer overnachten. In een driepersoonskamer mogen zelfs 2 kinderen beneden de 13 jaar met 3 volwassenen overnachten.

Naast de WEG-motels zijn er nog ongeveer 50 motels die aan andere ketens toebehoren. Hiervan zijn er 27 aangesloten bij de ŸKIS. Leden van de ŸKIS krijgen hier 10% korting. Alle motels die niet van WEG zijn worden in dezelfde klassen onderverdeeld als de Mindistiys (alleen de klassen A, B en C). De meeste motels zijn slechts met gemotoriseerd vervoer te bereiken en het is niet de bedoeling dat men er langer dan 1 à 2 nachten achter elkaar logeert.

9. Kâmpaliy

Een Kâmpaliy is een kampeerterrein of camping. Zie ook de lijst met Kampeerterreinen en Bungalowparken.

Spokanië kent ruim 400 campings variërend van heel primitief tot geweldig luxueus. Zij zijn onderverdeeld in de volgende klassen (prijzen in herco):

De tarieven en tariefgroepen zijn globaal. Zo zijn de begrippen "kleine tent" en "grote tent" niet goed gedefinieerd, en bij sommige campings is de eerste persoon (die hoe dan ook met een tent aanwezig is) altijd gratis. De verscheidene toeristenverenigingen hoopten vóór 2001 een goed systeem ontwikkeld te hebben voor de regels en tarieven voor kampeerterreinen. In januari 1999 is de SEQU aangewezen als de coördinerende instantie wat betreft het kampeerbeleid en de ontwikkeling van een goede classificatie. Dit systeem is halverwege 2003 in gebruik genomen, maar nog steeds (anno 2018) aan wijzigingen onderhevig.
Ook de definities van "caravan" en "kampeerauto" kunnen nog al eens voor verwarring zorgen. Sommige kampeerterreinen zijn heel strikt en accepteren caravans en kampeerauto's alleen als zij voldoen aan de omschrijving die het Ministerie van Verkeer hanteert (zie apart bestand Caravans en Kampeerauto's), maar de meeste kampeerterreinen zijn van mening dat élke aanhangwagen en élk bestelbusje waar je in kunt slapen, al aan de criteria voldoet.
Extra service, zoals een stroomaansluiting, wifi, aansluiting op het riool of een parkeerplaats voor de auto bij de tent wordt door sommige campings apart in rekening gebracht. Aan de andere kant bestaan er ook kortingen, zoals bijvoorbeeld voor kampeerders die wandelend of met de fiets komen.

Een aantal verenigingen en organisaties bezitten of beheren eigen campings, die alleen toegankelijk zijn voor leden van deze organisaties. Zie hieronder bij 11. Overig.

Een camping heet "officieel" als deze door de SEQU erkend is. Vóór 1999 was het niet de SEQU, maar de Aquonda Kâmpe-ôrganisašo (AKÔ, in Amahagge) die de officiële campings diende te erkennen. De nogal amateuristisch geleide AKÔ is in januari 1999 opgeheven toen de meer professionele SEQU de taken overnam.
Buiten de officiële campings mag op de meeste openbare grond zonder meer gekampeerd worden, tenzij het door borden verboden is, of als het een natuurreservaat of landgoed betreft. Dit is eveneens met borden aangegeven, waarbij zille-areû = natuurreservaat, en šarkdomenn = landgoed. In de meeste gemeenten langs de Zverosta-kust en vrijwel overal binnen de bebouwde kom is vrij kamperen verboden. Informeer ter plaatse bij de politie. Dikwijls kan men ook bij particulieren terecht, al hebben veel gemeenten hun eigen regels. Zo komt het vaak voor dat een tent of caravan niet zichtbaar mag zijn vanaf de openbare weg.

Speciale plaats om een open vuur aan te leggen		Verboden om een open vuur aan te leggen

In bos- en heidegebieden is het aanleggen van een open vuur meestal
niet toegestaan; dit is met borden aangegeven.

10. Kôbo-smyl

Een Kôbo-smyl (letterlijk "zonnehut") is een (simpel) vakantiehuisje. Zie ook de lijst met Kampeerterreinen en Bungalowparken

Op verscheidene kampeerterreinen vinden we enkele simpele vakantiehuisjes (Kôbo-smiyle), maar echte bungalowparken, al dan niet met alle mogelijke faciliteiten zoals zwembaden, sportvelden, kindeerspeelplaatsen of restaurants, zijn in Spokanië slechts sporadisch aanwezig (vóór 2001 waren zulke faciliteiten geheel onbekend!). Over het algemeen valt het verhuren van een vakantiehuisje onder de categorieën Kullos ur Lardos of Mittus ur Brakest, zoals hierboven beschreven. Het gaat dan om één of enkele huisjes op een boerenerf of op het landgoed bij een kasteel of klooster, die verhuurd worden als onderdeel van de logies.

Er bestaat in Spokanië geen enkele organisatie die zich specifiek met het verhuren van huisjes bezighoudt. Alleen de grote toeristenorganisaties (SEQU, AKRE, ŸKIS) kunnen u in beperkte mate behulpzaam zijn. Spokanië is en blijft het land van de hotel- en pensionaccommodatie - die branche is goed geregeld!

11. Huisverhuur

Het is in Spokanië (nog) niet erg gebruikelijk dat particulieren hun huis aan toeristen verhuren. Wilt u per se een echt woonhuis huren, dan moet dat onderling met de eigenaar geregeld worden (bijvoorbeeld een tijdelijke woningruil met Spokanische kennissen die dan in uw huis willen zitten). Zulke transacties zult u zelf moeten regelen, bijvoorbeeld via advertenties in Spokanische kranten of via de sociale media op internet. Dit is een nogal gecompliceerd gedoe als u de taal niet beheerst en u als toerist niet in de gelegenheid bent om de diverse krantenbureaus te bezoeken.
Alles is echter drastisch vereenvoudigd sinds een commercieel platform als Airbnb voor de bemiddeling kan zorgen. De overheid kijkt echter met argusogen naar de ongewenste ontwikkelingen op dit gebied, want een incidentele verhuur aan toeristen moet zich niet gaan ontwikkelen tot een commerciële business waarbij woningen uitsluitend voor de verhuur bestemd worden en de feitelijke bewoners niet meer "bestaan". In de meeste grotere gemeenten waar het verhuren van de eigen woning een lucratieve business dreigt te worden, met overlast, belastingontduiking, brandgevaar, ongewenste concurrentie met de gereguleerde accommodatiefaciliteiten en dergelijke tot gevolg, geldt sinds ca. 2015 strenge regelgeving, en worden er pogingen ondernomen om bemiddeling via Airbnb geheel te verbieden. Het is hoe dan ook bij landelijke wetgeving verboden om je huis voor meer dan 4 weken per jaar aan derden te verhuren, terwijl je er in die tijd zelf niet woont.

12. Overig

Spokanië kent nog tal van overnachtingsaccommodaties die alleen weggelegd zijn voor leden van bepaalde verenigingen of (al dan niet besloten) clubs, en voor mensen die deelnemen aan bepaalde excursies of studiereizen.
Zowel in groepsverband als op individuele basis kan dan overnacht worden op plaatsen waar de gemiddelde burger geen weet van heeft. Het gaat hierbij veelal om verlaten gebouwen (molens, fabrieken, stationnetjes, vuurtorens, kerkjes), om grotten, om ruïnes en kastelen, of om kampeerplekken, die niet zonder meer toegankelijk zijn. Zie hiervoor de informatie onder Slaapplaatsen.
Een speciale wijze van "overnachten" vinden we verder in sectarische communes, kuurbaden, sauna's en bordelen, waar het over het algemeen de bedoeling is dat de nacht op een andere wijze dan slapend wordt doorgebracht. De "alternatieve en maatschappijkritische" site Tocômpanðo ("Schijnmaatschappij") besteedt hier aandacht aan; zie Nachtleven. Nachtleven-bestand nog integreren in Tocômpanðo. Is geen onderdeel van SPARC.

© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands

DA 57-010682 • SPARC 14 apr 1998