Spokanisch Archief
Ch˙lâc-klemk aan de uitlopers van het C˙rofly-gebergte. |
Alle grote klemks met een min of meer zelfstandige status.
Klemks zijn grote collectieve boerderijencomplexen, bewoond door verscheidene families. De meeste zijn te vinden op Zuid-Liftka. Zij staan op grondgebied dat staatseigendom is maar hebben wel een juridische/politieke relatie met een gemeente in de buurt De opbrengsten zijn voor het collectief, dat ook de pacht aan de staat en alle vaste lastten en belastingen betaalt. De bewoners gelden als zelfstandigen en krijgen - afhankelijk van de winst, de leeftijd en de gezinsgrootte - een belastingvrije uitkering. Ook worden ze gedeelte lijk in natura betaald (ofwel, zo mogen een del van hun eigen verbouwde producten zelf gebruiken). Ze mogen soms ook een stukje grond gebruiken voor hun eigen (moes)tuin.
Soms worden klemks wel verward met šarkdomenns (landgoederen). Het principiële verschil is dat een klemk een collectief bedrijf is dat geleid wordt door alle bewoners tezamen. Een šarkdomenn is een feodaal geleid bedrijf, met een (altijd adellijke) eigenaar, terwijl alle andere bewoners van het landgoed bij hem in loondienst zijn.
Sommige klemks ontvangen bezoekers. Het gaat dan om een van de volgende activiteiten:
1. verkoop van eigen producten (zuivel, wol, vlees, vis)
2. rondleiding en informatie over het werk
3. pension- of kampeerfaciliteiten
In de lijst hieronder zijn bij elke klemk de bronnen van bestaan aangegeven. De getallen erachter geven het globale percentage van de inkomsten aan die uit de desbetreffende bron komen. Het totale percentage kan minder dan 100 zijn als bepaalde inkomstenbronnen niet zijn genoemd (zoals pension- of kampeerfaciliteiten, verpachten van landerijen, klemksbewoners met een baan buiten de klemk, ed.)
Als een klemk op een -deelkaart is aangegeven, staat het aanklikbare kaartnummer tussen {..}. Deelkaarten worden in een apart venster geopend.
Voorbeeld van een klemk met zijn naam op een deelkaart.
Onderstreepte klemknamen kunnen aangeklikt worden om een afbeelding te zien.
Volledige adressen zijn aangegeven indien de klemk ook een camping- of pensionbestemming heeft (en dus in de daarvoor bedoelde bestanden zijn opgenomen).
Landbouw (90)
Landbouw (70), rundvee (25)
Rundvee (85), visvangst (10)
Bosbouw (50), schapen (50)
Landbouw (100)
Rundvee (95), landbouw (5)
Bosbouw (60), schapen/geiten (30)
Landbouw (30), wijnbouw (30), bosbouw (30)
Rundvee/paarden (80)
Op het gesloten landgoed Drôge-šark. Berucht vanwege de wekelijkse séances onder leiding van een gebedsgenezeres. Deze bijeenkomsten zijn voor iedereen toegankelijk mits men zich van te voren meldt bij de portier die bij de ingang van het landgoed woont.
Landbouw (75), schapen (25)
In 2012 heeft deze klemk toestemming gekregen om een windmolenpark met 20 molens te exploiteren. Dit ondanks grote bezwaren van de omgeving en milieuorganisaties. De klemk hoopte hiermee een alternatieve bron van inkomsten aangeboord te hebben, maar de investeringen in de windturbines bleken zo hoog dat het project waarschijnlijk nooit rendabel zal worden. Alleen de windmolenbouwer is er financieel beter van geworden (toevallig een bedrijf van familie van een van de klemk-gezinnen).
Landbouw (60), tuinbouw (30)
Rundvee (30), schapen (30), landbouw (30)
Bosbouw (60), schapen (40)
Schapen (65), bosbouw (30), landbouw (5)
Rundvee (80)
Landbouw (95)
Landbouw (100)
Landbouw (30), tuinbouw (25), boomgaarden (20)
Deze klemk ontwikkelt zich meer en meer tot een camping. In 2001 waren er zelfs plannen om een openluchtzwembad aan te leggen. Tot op heden is er (nog) geen vergunning voor verleend (stand 2014).
Schapen (90), landbouw (5)
Schapen/geiten (80)
Hoofdgebouw van de Haloagge-klemk aan de voet van een
bergrug in het Kulano-gebergte.
Landbouw (95)
Landbouw (60), bosbouw (40)
Rundvee (40), schapen (30), landbouw (20)
Ooit lag deze klemk op een groot landgoed (Ialef-hâng). Ook de gelijknamige begraafplaats hier in de buurt lag ooit op dat landgoed.
Schapen (50), landbouw (25), fruit (25)
Rundvee (50), schapen (30)
Landbouw (75), schapen (25)
Bosbouw (80)
Landbouw (100)
Rundvee (50), landbouw (50)
Rundvee (50), schapen (40), landbouw (5)
Wijnbouw (45), landbouw (45)
Hier kun je ook wijn van de eigen wijngaard kopen.
Tuinbouw (60), landbouw (35)
Rundvee (45), landbouw (40)
SPARC bezit een maquette (schaal 1:87 = H0) van deze klemk. De klemk wordt bewoond door 5 gezinnen. Twee gezinnen wonen in het woonhuis uit 1899 (op de maquette). De andere drie in een woonhuis uit 1934, dat niet op de maquette staat. Op de maquette staan de volgende onderdelen aangegeven:
A = sértkanas (woongedeelte)
B = ferr˙ (stal)
C = lômt (bakhuisje)
D = h˙kot (Ergynne-kapel)
E = kredek (paardenstal)
F = otôp (schuur, ook voor hooi)
Plattegrond moet op de regiokaart nog preciezer worden ingetekend
Bosbouw (60), schapen (40)
Schapen (50), bosbouw (40)
Rundvee (40), schapen (35), geiten (25)
Landbouw (60), veeteelt (35)
Rundvee (100)
Landbouw (50), rundvee (45)
Bosbouw (30), landbouw/wijnbouw (20)
De helft van de inkomsten komt uit de camping en het pension.
Rundvee (45), landbouw (40)
Landbouw (95)
Paarden/schapen (60)
Deze klemk fungeert voornamelijk als pension, camping en manege.
Landbouw (50), tuinbouw (20), schapen (30)
Landbouw (50), schapen (40)
Landbouw (100)
Bosbouw (40), schapen (35), visvangst (15)
Schapen/geiten (95), rundvee (5)
Landbouw (40), tuinbouw (20), schapen (40)
Schapen (60), rundvee (40)
© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands
DA 00 • SPARC 08 jul 1995
namen van klemks - DICTIO {N} - 18.10.07