Spokanisch Archief
Gerelateerde bestanden Kastelen Paleizen Verdedigingswerken Bezienswaardigheden |
Terug naar Bouwwerken |
Van het trotse kasteel Seyrt-Ulches is niet meer over dan wat muren, op 500 m hoogte vlak bij de Ulches-pas, een paar kilometer ten zuiden van het vestingstadje Lankos. Maar de ruïne is interessant omdat we uit oude handschriften zo veel weten over de geschiedenis van dit kasteel, en hoe het eruit gezien heeft. |
Op deze kaart staan alle kastelen en kasteelruïnes die bij de Môbâriy-ratt (vgl. Monumentenzorg)
als monument zijn geregistreerd. Ze zijn tevens op alle deelkaarten aangegeven.
Kastelen (nog niet tot ruïne vervallen) zijn gearchiveerd in het bestand Kastelen.
Ruïnes van kastelen, paleizen, kerken, tempels en andere historische bouwwerken, voor zover ze expliciet zijn genoemd in het Spokanisch Archief, of aangegeven zijn op de Archiefkaart van Spokanië. Restanten van woonhuizen, boerderijen ed. zijn niet in dit overzicht opgenomen.
Onderstreepte namen kunnen aangeklikt worden om een afbeelding te zien.
Als een item op een -deelkaart is aangegeven, staat het aanklikbare kaartnummer tussen {..}. Deelkaarten worden in een apart venster geopend.
Voorbeeld van een ruïne of (zeer) vervallen kasteel met zijn naam op een deelkaart.*
* Ruïnes van paleizen, kerken ed. zijn over het algemeen (nog) niet op de deelkaarten aangegeven.
Bij kasteelruïnes geldt het volgende:
Het jaartal geeft aan wanneer het kasteel (toen het nog geen ruïne was) met zekerheid voor het eerst is bewoond. Achter AV staat het aantal vertrekken; hierbij zijn ook keukens, gangen, hallen, opslagruimtes, stallen ed. meegerekend. Dit aantal is vaak geschat, en als de schatting erg discutabel is, wordt dit gemarkeerd met "?".
Achter cat. staat de toegepaste verdedigingsmethode:
berg | hoog gebouwd op bergtop of tegen steile wand |
gracht | omgeven door slotgracht |
kaap | hoog gebouwd aan steile kust |
jacht | slot dat niet zo zeer als verdedigingswerk maar als jacht- of lustslot bedoeld was/is |
Bij overige ruïnes staat alleen een jaartal, en blijven het aantal vertrekken en een categorie achterwege.
In het algemeen geldt dat geheel onbekende gegevens worden weergegeven met "??", terwijl schattingen of vermoedens worden gemarkeerd met "?".
Ruïne van voormalig fort, zie Fôrt-Albert.
Kasteelruïne. Evenals kasteel Airdon gebouwd als onderdeel van de kustverdediging tussen Tosiy en Tloer.
Kasteelruïne aan de Larmin-kust. ...
Ruïne van een kasteel dat de baai bij Lônges (Zverosta-kust) moest verdedigen. Dit was een wonderlijk gebouw: drie vierkante gekanteelde torens aan de kustzijde, verbonden door lange smalle woon- en werkgebouwen aan de landzijde. Tussen de torens stonden hoge muren met kantelen. De gehele verdedigingsfunctie was duidelijk op zee gericht, dus des te verrassender was de aanval aan de zwakke landzijde in ca. 1710 van een naburige landheer die door de kasteelheer nooit als een vijand werd gezien. Het kasteel ging in vlammen op, maar werd in het volgende decennium weer opgebouwd. Dit kon echter niet verhinderen dat het bouwwerk vanaf ca. 1780 in verval raakte, en dat er tegenwoordig nog twee halve torens en de keldergewelven van het woongedeelte resteren.
Kasteelruïne. ...
Kasteelruïne. Aan de Jakiy ter hoogte van het stadje Hier. (DOM omslag)
Kasteelruïne.
Kasteelruïne aan de rand van het oude centrum van Piroes, met prachtig uitzicht over zee. De ruïne is sinds 1993 met een hek omgeven en alleen nog tegen betaling te bezoeken. De gemeente zag zich tot deze commerciële uitbuiting genoodzaakt om de ruïne tegen vandalisme te beschermen. Ook was het een ontmoetingsplek geworden voor daklozen, alcoholisten en drugsverslaafden.
Kasteelruïne. ...
Oude legerplaats. Omstreeks 1500 moet hier een groot legerkamp geweest zijn, omringd door palissaden. Tussen 1540 en 1600 zijn hier ook stenen gebouwen verrezen. Enkele hiervan hebben na diverse verbouwingen tot ca. 1820 dienst gedaan als kazerne. Daarna is alles in verval geraakt. De plaatselijke bevolking heeft hier de stenen weggehaald voor de bouw van hun eigen huizen en tegenwoordig zijn nog slechts wat resten van muren en funderingen over. Dit alles is alleen te bereiken met de tram die erlangs voert en het wandelpad tussen de dorpen Drystotall en Plaju. Zie ook tramkaart 08.
Kasteelruïne, idyllisch gelegen aan de rand van een bos, tegen een bergrug, langs de weg tussen Sa Crono en Prio. Er rest niet veel meer dan enkele muren. In 1955 zijn een houten trap en een plankier aangebracht om bezoekers in staat te stellen de restanten te beklimmen. De ruïne is als voorbeeld gebruikt op een (inmiddels gesloopte) modelbaan, maar dan gelokaliseerd bij het dorp Rupabe.
Onbewoond kasteel (vervallen). Prachtig gelegen aan de baai bij Fônk. Ooit een verdedigingswerk aan de Zverosta-kust, maar tegenwoordig het decor voor opera's en popconcerten. Alle muren en torens staan nog overeind, maar ramen en daken ontbreken. Het is dus een uiterst rustieke plek voor zwoele zomeravonden.
Kasteelruïne op het eilandje Fôlshynne. Te bereiken met een onregelmatige bootverbinding. (DOM 159-160)
Kasteelruïne.
Ruïne van een kleine burcht of verdedigingstoren. Niet meer dan een fundering en wat steenbrokken voor de kust bij Hâcÿr, die alleen zichtbaar zijn bij laagwater. Het is onbekend wat hier precies voor bouwwerk heeft gestaan. (UIS 62)
Ruïne. Hierbij ligt het bekende Sven-ses (Zwanenmeer). In de kronieken wordt dit een "paleis" genoemd, maar als beschermd monument wordt het met "kasteel" omschreven. Zie ook UIS 85.
Kasteelruïne aan de Zelze bij Zelzakiy; in dit kasteel woonde tot 1820 het nageslacht van de Pegrevische koning Lotmerlen (12e eeuw). Het kasteel is tot halverwege 1902 bewoond geweest, daarna tot ruïne vervallen. (UIS 23)
Kasteelruïne.
Kasteelruïne. Heilige plaats om pakra te vieren. (DOM 46)
Opgegraven fundamenten van een kasteel. Waarschijnlijk hebben hier ook een klooster en een kerk gestaan.
Voormalig kasteel; hier is Mesturia Ploji geboren. Sinds ca.1800 is het in verval geraakt. Momenteel een ruïne.
Kasteelruïne. In het Leije-dal ter hoogte van het stadje Šemp.
Zeer vervallen, onbewoond kasteel. De vuurtorenwachter van de nabijgelegen vuurtoren Girdesegg heeft zich de bouwval toegeëigend en gebruikt deze als schapenstal. Op het terrein eromheen heeft hij een illegaal kampeerterreintje gecreëerd, met de sanitaire voorzieningen in de bouwval. Het is allemaal erg idyllisch en gemoedelijk, en de plaatselijke autoriteiten staan het oogluikend toe.
Kasteelruïne.
Kasteelruïne.
Kasteelruïne. Een deel is nog redelijk intact, met trappen die naar de 1e en 2e etage leiden, alwaar nog enkele vertrekken te bezichtigen zijn. De andere helft ligt in brokstukken over het terrein verspreid.
Kasteelruïne. Ooit een kasteel op de landtong bij Trâ. De toren (ca. 15 m hoog) heeft tussen ca. 1800 en 1922 als vuurtoren dienst heeft gedaan. Van de toren is vrijwel niets meer over.
Kasteelruïne.
Kasteelruïne.
Kasteelruïne. Dit was een klein kasteeltje, bestaande uit twee zware rechthoekige torens, verbonden door een lager gedeelte dat voor bewoning was bestemd. Alle stenen muren staan nog overeind, maar het houtwerk van ramen, deuren, vloeren en dak is verdwenen. Om het geheel tegen verder verval te beschermen zijn de torens en het middendeel afgedekt met een ontsierend golfplaten dak. Al decennia lang zijn er weliswaar plannen om het kasteel geheel te restaureren, maar gebrek aan geld en aan initiatief (kenmerkend voor het Krappa-gebergte) doen de plannen stagneren. Ooit lag het kasteel aan de Opper-Krappa, maar vanaf 1962 ligt het aan de noordoostpunt van het Krappa-stuwmeer.
Kasteelruïne. Lees ook de passage uit het reisboek Spokanië: Berref. (DOM 101)
Kasteelruïne.
Kasteelruïne.
Er liggen nog wat brokstukken van het oude kasteel langs de oever van de Grât. Maar er is een nieuw kasteel met dezelfde naam gebouwd.
Kasteelruïne.
Kloosterruïne aan de westrand van Gasky (weg naar het stadion). De overblijfselen stellen op zich niet zo veel voor, maar de historische betekenis is des te groter, want in dit klooster is Vicente de Peñafort gestorven. Sommigen gebruiken de Spokaanse variant Sinto-Gasky voor deze ruïne, hoewel de Spaanse naam origineel lijkt. (UIS 111)
Kasteelruïne.
Kasteelruïne.
Kloosterruïne. Zie ook Orde van de Heilige Johanna.
Kasteelruïne. ...
Ruïne. ...
Kasteelruïne. Een complex waarvan veel muren nog overeind staan, maar de daken ontbreken. Een klein deel is gerestaureerd en huisvest een bescheiden tentoonstelling over de geschiedenis van dit voormalige kasteel.
Ruïne. ...
Onbewoond kasteel. Vervallen.
Kasteelruïne.
Ruïne. Ooit een kasteel op de Strâmpaiy-kaap. De toren (16 m hoog) heeft tussen 1766 en 1858 als vuurtoren dienst gedaan en is het enige onderdeel van het bouwwerk dat nog overeind staat. De bouw van het kasteel en de inwijding ervan zijn tot in details beschreven in de Tano-kroniek.
Kasteelruïne, op een kleine kilometer van de bovenloop van de Grât, tussen Zekon en Rivokolini. Hier woonde en regeerde ooit koningin Fantin Šymmiy, die omstreeks 1325 na de dood van haar man compleet gek werd en vanwege haar agressieve driftbuien in een vertrek in dit kasteel werd opgesloten. Hoe het leven op dit kasteel eraan toe ging, weten we uit de Sage van de moedige Prinses, maar hoe het kasteel eruit heeft gezien, is slechts globaal te reconstrueren aan de hand van de paar buitenmuren en de twee afgebrokkelde torens die tegenwoordig nog resten.
In de maanden juni, juli en augustus organiseert de SEQU (toeristenvereniging) in Zekon een aantal culturele avonden, waarbij tussen de ruïnemuren (onder het genot van een glas wijn en het knabbelen aan lamsbout) onder meer de gehele Sage van de moedige Prinses wordt voorgelezen.
Kasteelruïne aan voet van het Krappa-gebergte bij Šerbân; hier spookt het 's nachts; de ruïne is in 1977-1980 gerestaureerd, maar de toevoeging van betonnen trapjes, ijzeren leuningen en houten bordessen om de steenklompen voor het publiek toegankelijk te maken wordt door velen verafschuwd want er is veel van het oorspronkelijke karakter verloren gegaan.
Het uitzicht vanaf de ruïne over het lager gelegen kustgebied naar het oosten is echter prachtig. (UIS 66) (DOM 142)
Een tot ruïne vervallen tempel.
Kasteelruïne op het eilandje Tuckrâhynne (een verder onbewoond natuurreservaat). Vogilygert (Vogelwacht, een ornithologische vereniging) organiseert voor leden wel excursies naar dit eiland, waarbij er in de ruïne wordt overnacht.
Kasteelruïne aan de Cheetucjâ, precies op de gemeentegrens. Ook zijn er nog restanten te vinden van het voormalige dorp Mittus a/e Cheetucjâ, waar het kasteel bij lag.
Ruïne. Oorspronkelijk gebouwd als verdedigingsfort; sinds ca. 1700 ook in gebruik als kazerne en gevangenis. In 1821 werd het gebouw door brand verwoest. De ruïne brokkelde daarna steeds verder af, ook al omdat de plaatselijke bewoners de stenen meenamen voor hun eigen huizen. Omstreeks 1710 zat maarschalk Zaker Heenôše hier in een kerker opgesloten. Hij wist eruit te ontsnappen, en het gat in de kerkerwand dat hij achterliet is nog steeds te zien. Lees ook Maarschalk Zaker Heenôše en de Kussik-dârg. (DOM 161-163)
Ruïne bij Imenal. Was ooit het kasteel van Âldergeene, kasteelheer die als hoofdpersoon in een sage fungeert. Kasteel is gebouwd in ca.1400 en had volgens de sage 19 vertrekken en 3 torens. Momenteel resten nog slechts de funderingen, en men zegt dat de kerk van Imenal gebouwd is van brokstukken van dit kasteel.
Niet-officiële naam van kasteelruïne in het dal van de bovenloop van de Opper-Krappa. Gasten van de vlakbij gelegen camping willen graag de ruïne bezoeken, maar de plaatselijke bevolking raadt dat ten sterkste af, want de ruïne zit vol kwade geesten, en een bezoek "geeft narigheid". Daarom heeft de ruïne ook geen officiële naam (althans: men noemt die nooit) en bestaan er ook geen afbeeldingen van.
Kasteelruïne. Zie de Zrâvve-pas.
Afgezien van de kasteelruïnes in deze lijst bezit Spokanië nog ongeveer 120 minder belangrijke ruïnes die niet als Beschermd Monument geklassificeerd zijn. Hiervan zijn er ca.65 in de bergachtige gebieden van Liftka te vinden, ca.30 in de bergachtige gebieden van Berref, ca.15 langs de kusten van Liftka, Tigof en Brÿr. Van ongeveer de helft van deze ruïnes is niet meer over dan een enkele muur of een brokstuk van een fundament.
Verder bezit Spokanië op het platteland nog ongeveer 450 ruïnes van kerken, paleizen, tempels en andere historische gebouwen die als zodanig wel herkenbaar zijn, maar geen bijzondere status hebben. Het is onbekend hoeveel brokstukken en (restanten van) fundamenten van gebouwen er verder nog in het landschap verborgen liggen.
In onderstaande tabel zijn alle ruïnes opgenomen die wel op de deelkaarten staan maar (nog) geen naam hebben. De items zijn gerangschikt op deelkaartnummer.
Locatie | Gemeente | Deelkaart- |
nummer | ||
bij Neeÿðe-top | Nutterkoles | {B04} |
bij Wenâs-meer | Plefô | {B05} |
eiland Plâs | ? | {C01} |
vlak onder Tustia | Tustia | {C03} |
aan de Heljec | Plafotô | {C05} |
-- * | Huis | {C05} |
* ruïne heet Rônzata | ||
Fonis-Vender | Trejasu | {C07} |
-- | Pipia | {D07} |
ZA Ipana-nes | Ipana | {E03} |
Ef Perdÿr Rifiys | Lift | {E03} |
-- | Questo | {E09} |
op Restôc-landtong | Nustiy | {F03} |
aan Wefot-Krappa | Krappa | {F04} |
Fôrt-Albert | Hirdo | {F06} |
aan de Krappa | Kwâg | {F06} |
-- | Hajofese | {F07} |
bij Dÿrpze-meer * | Hajofese | {F07} |
* ruïne heet Dÿrpseert (zie regiokaart Tussen Hirdo en Grât; nog archiveren) | ||
aan Grât | Mena | {F07} |
aan Krappa | Tura | {F07} |
eil. Rurf | Andel | {G03} |
eil. Rurf | Andel | {G03} |
-- | Tona a/e/ Grât | {G07} |
-- | Jedenfals | {H03} |
tussen 2 Racôn-meren | Jedenfals | {H03} |
bij Kôft-esterulâr | Troebasÿrt [half op I03] | {H03} |
-- | Gralkrich | {H08} |
enclave in Ms.Ÿrcas | Trofy | {H13} |
bij Kôft-esterulâr | Troebasÿrt [half op H03] | {I03} |
bij Kôft-esterulâr | Troebasÿrt | {I03} |
-- | Fietso | {I06} |
-- | Eon | {I07} |
aan Lajecô | Ozaneto a/e Prek | {I07} |
-- | Ms.Puriy | {I10} |
Vexi | Men-belt | {I13} |
Kjoep-bron | Oneusÿrt | {J03} |
bij Dirâc-lemnâs | Sa Crono | {J04} |
ZA Akâm-pârc | Akâm | {J11} |
Sverft | Toneija | {K07} |
ZA Ef Eent-šarks | Lapoâ | {L01} |
-- | Kanea | {L02} |
bij Kts r/e Vildul | Kles | {L03} |
bij Frâmpenne-top | Leeserf | {L06} |
Zerrafie | Abertô | {L07} |
bij camping Liyroty-Vender | Girdes | {L09} |
-- | Tuûn | {L09} |
Prwenfyñgatsj | Derebâtje | {L13} |
Ef Kryfe | Zimp | {M01} |
eil. Prockÿve | Prus | {M04} |
© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands
DA 42-220182 • SPARC 14 nov 1998
namen van ruïnes - DICTIO {N} - 26.03.06