Spokanisch Archief
|
Terug naar Personen  Geregistreerde personen
Zie ook |
Bestandsgroep Adel Beeldende kunst Bestuur Creatief beroep Geestelijkheid Koninklijk personeel Leger + Politie Literatuur Media Overig Politiek Stichten + Oprichten Theater Vorsten + Familie Wetenschap |
|
Dit bestand (beginletter van achternaam) A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z | |
Geestelijken, heiligen en andere personen in relatie met de Ergynne- en RK kerk.
Sommige personen hebben boeken gepubliceerd. Gebruikte codes:
| SV | sage-verzameling, volksverhalen |
| VB | verhalenbundel |
| VE | verhaal |
Voorvoegsels in buitenlandse namen tellen bij de alfabetisering mee: dus de naam de Peńafort staat onder de D.
Bisschop Gasky ca. 1595-1601; tevens bouwmeester van de Kult-Sjeus Maria-cātedralo te Gasky; zie Citaten.
Prediker. Hij had redelijk veel aanhangers, maar pas bijna 2 eeuwen na zijn dood ontstond er een officiėle religieuze sekte, de Atroksen.
Reelā van 1872-1934. (EGPEEFF.DOM)
Aartsbisschop Hildi 1998-2006.
Bisschop Tanb’r 1951-1961 (de 1e bisschop van dit nieuwe bisdom). (EGPEEFF.DOM)
Ergynne-priester, schrijver en uitvinder; bezocht de Moens-ilesets (ofwel Storm-eilanden, langs de noordkust van Tjemp) in 1867 en was zo geļmponeerd door de rauwe, eigenzinnige cultuur van de bewoners dat hij hun verhalen optekende en publiceerde. Ook legde hij zijn eigen ervaringen van deze eilanden vast. In 1868 verscheen zijn verhalenbundel "Het zoute kruis en de zoete wraak, ofwel de lotgevallen van een priester op de Stormeilanden". Dit boekje (niet meer dan 77 bladzijden) werd al snel een bestseller toen een van de verhalen eruit (Selrum, het Zoutmonster) in hetzelfde jaar ook in het cultureel-literaire tijdschrijft Romināstra verscheen. De bundel bracht een ongehoorde reactie bij het publiek teweeg (variėrend van grote bewondering, verwondering en interesse voor deze eilanden), en Br’stā besloot direct om meer te publiceren van het materiaal dat hij had verzameld. Dit werd de bundel "Verhalen van de Stormeilanden", het jaar erna.
Br’stā wordt beschouwd als de grondlegger van een literair genre dat later Smeulende-haardliteratuur genoemd zou worden. (DOM 82/212)
VB-1868: Ef sel crusa ur ef grum oggo lek ef fesarfinosz pai eft
pryst fes ef Moens-ilesets (Het zoute kruis en de zoete wraak, ofwel de lotgevallen van
een priester op de Stormeilanden)
SV-1869: Zeffōsta mip ef Moens-ilesets (Verhalen van de Stormeilanden)
Priester in Knolbol. (AZY.DOM)
Leider van de rtōlle-groep, die in 1790 wegvluchtte uit Lammafin, vanwege de pressie van de Katholieken die zijn Ergynne-secte niet accepteerden. Vertrok naar Amerika, vestigde zich in het gebied waar tegenwoordig de stad Spokane (staat Washington) ligt. Zie ook informatie over Spocamerican.
Paus (1730-1740); heeft in 1735 Māgdalena heilig verklaard.
RK priester in Minde.
Bisschop Asjetto 1940-1952.
Spaanse monnik; stierf omstreeks 1440 in klooster te Gasky (nu ruļne) als martelaar. Elk jaar op 27 aug. wordt een grote herdenkingsprocessie in Gasky gehouden, waaraan ook Spaanse geestelijken deelnemen.
Reelā van 1978-1998; had lammerenslachting op 24.06.1982 gesteld.
Doofstomme vissersdochter, stichtte in 1666 de Orde van de Heilige Johanna.
Ryltiy in Manes-Sjeny van 1872-1883. (DOM 113)
Koster van de Betriys-korda in Daba-Ch’rg.
Bisschop Kurriy 1997-....
Bisschop Gralkrich 2000-....
Priester. (AZY.DOM)
Erg-priester in Fonistā.
Bisschop Tosiy 1993-2011.
Priester van de Sinto-Sylvestriy-kerk in Manes-Puriy.
Reelā van 1888-1907.
Priester; zie bij Kārbaniy.
Bisschop Tanb’r 1961-1974.
Monnik uit Liyrotyka, bekend om zijn Kruidenboekjes (1685 en 1711) welke een experimenteel taalgebruik hebben; hij was een van de eersten die het Spokaans in het Latijnse alfabet schreef; verder vallen zijn Kruidenboekjes op door een futuristische kijk op de geneeskunst: zo voorspelt hij dat kruiden in de toekomst kunstmatig nagemaakt kunnen worden en er dan niet meer als kruiden uitzien (hij doelt op medicijnen in tabletvorm).
Aartsbisschop Hildi 1872-1894. (DOM 112/113, HILDI.DOM)
Reelā van 1812-1825; zie ook de Cendāc-kerk.
Jezuļet uit het Sinto-Vikter-covent in Tsjech. Geniet enige bekendheid vanwege zijn boek Kult ljōmge coventers (1954).
Bisschop Gralkrich 1719-1734.
Aartsbisschop Hildi 2006-....
Reelā van 1852-1867.
Leider van de religieuze sekte de "Kārbaners", die zich in eerste instantie had afgezonderd van de volgelingen van Hartariys Aneos, waarbij een bijzonder vijandige sfeer tussen beide religieuze groeperingen ontstond. Na enkele jaren heeft er een verzoening plaatsgevonden en om dat te beklijven is de Minkedos-afstoen ("Tempel der Vindingen") bij Montrō-Plaju gebouwd. (FLENAZJ.DOM)
Bisschop Asjetto 1952-1966.
Priester uit Gasky die zichzelf "bisschop van Gasky" noemde, omdat hij (evenals vele andere geestelijken uit deze streek) nooit heeft kunnen accepteren dat het bisdom Gasky reeds in 1787 werd samengevoegd met het bisdom Zest, resulterend in het nieuwe bisdom Asjetto. Hij beschouwde zich vanaf 1987 als bisschop en had het daarom voortdurend aan de stok met de "echte" bisschop in Asjetto. Inger Knūr was een vaste klant in de herberg Ef Heferg cs in het dorpje Ōx-wagen.
Kloosterhoofd van het Creaviy-klooster bij Crea (LA). Is in 1781 door een burgerlijke rechtbank ter dood veroordeeld vanwege het smokkelen van wijn naar het klooster en het ontduiken van de accijnzen. Omdat bij geestelijken een straf, opgelegd door een burgerlijke rechter, nooit ten uitvoer gebracht mag worden, kon Kohylle tot zijn dood kloosterhoofd blijven.
Bisschop Tanb’r 2005-....
|
Kosteres van de Rampala-kerk in Milbo. Zij kwam samen met priesteres Cegte Mares van deze kerk in opspraak nadat er een foto van de twee dames in de Bōrā-t’den was gepubliceerd. Zie verder bij Cegte Mares.
Kosteres Ryta Kōlyfy (links) en partesa Cegte Mares (rechts). |
Reelā van 1799-1812. Gaf met felle propaganda en financiėle regelingen een krachtige impuls aan de opleving van de Ergynne. Dit resulteerde ondermeer in de stichting van 3 nieuwe kloosters in 1802. Toen na ca. 1805 zijn propaganda eerder een anti-katholiek dan pro-ergynisch karakter kreeg, werd hij streng terechtgewezen door Berfowa Prushelfer Nent, de voogd van de toenmalig ca. 14-jarige koning Halari Hecoiy Huron.
Priester/prediker uit de Sage van de Beslissing van Romināstra.
Reelā van 1934-1955. (EGPEEFF.DOM)
|
Een bekende partes. Leefde voornamelijk in Liyrotyka, en was graag gezien vanwege zijn steun aan armen en als bemiddelaar in conflicten.
Schilderij door Rāgtōf, omstreeks 1685; bevindt zich in |
Eerste partes van de Ficrynne-kerk in Post. Hij werd voornamelijk bekend vanwege zijn ontwerp (ca. 1815) van de uvory-motieven die in goud werden gedrukt op het kalfslederen omslag van de Ergemip van deze kerk. Het identieke ontwerp, maar dan met gevlochten zilveren banden, diende als decoratie op het houten altaar-schot.
Reelā van 1998-....
Reelā van 1782-1799.
|
Tussen 1976 en 1983 misdienares (lystra) in de Tāgerate-kerk in Kurriy. Lystra's delen tijdens de Ergynne-diensten de slofaro (geheiligde wijn) rond, halen de gebedsbriefjes op en verrichten verder allerlei karweitjes. Lystra's worden veelal in religieuze communes grootgebracht en opgeleid. Vaak zijn het weeskinderen of vondelingen. L.-H. is een vondeling en is in 1988 getrouwd met een koster van een Ergynne-kerk in Hoggebim. Het echtpaar heeft 5 kinderen, wat opvallend veel is voor een Spokanisch gezin. (1981) |
Bisschop Asjetto 1975-2001. Heeft in 1982 de nieuwe gevangenis in die stad gewijd, een tamelijk omstreden initiatief. (ASJETTO.DOM)
Zie Sinto-Māgdalena.
Priesteres van de Rampala-kerk in Milbo. Zij kwam samen met de kosteres Ryta Kōlyfy van deze kerk in opspraak nadat er een foto van de twee dames in de Bōrā-t’den was gepubliceerd (1975). De dames maakten een wandeling door het Kalda-bos bij Milbo en zijn toen gefotografeerd door partes Fyršiy Malāst van de Plōee-kerk te Lassos. Het kiekje werd in de krant afgedrukt met het volgende commentaar: "... Gezien de vermoeide blikken van beide dames moet er al een lange "wandeling" achter de rug zijn ..." Bōrā-t’den is vanwege de insinuatie door de rechtbank te Bōrā tot een hoge boete en een verschijningsverbod van twee weken veroordeeld. De straf was zo uitzonderlijk hoog omdat de kosteres en de priesteres al geregeld het slachtoffer van insinuaties waren: het is tamelijk ongebruikelijk dat de twee belangrijkste figuren van een Ergynne-kerk beiden een vrouw zijn.
Koster van de Toronter Korda in Fonistā. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek 
.
Partes op Teujan. Hij hield er extreme religieuze en filosofische ideeėn op na, en werd door velen voor gek verklaard. Desondanks wist hij met zijn Grote Waarheidssekte (Hupster Kāmpaiyx ef Ququl) veel aanhangers te trekken.
Lees ook de tekst
.
Reelā van 1882-1888.
Reelā van 1825-1852.
|
Is als katholiek theoloog Zeeland ontvlucht en ijverde voor het katholicisme in Spokaniė. Publiceerde veel geschriften en boeken, aanvankelijk in het Latijn, later ook in het Spokaans dat hij zich snel meester maakte. Paus Urbanus VIII sprak in 1640 zijn lof over het werk van O. Zijn sterfdag (18 maart) wordt nog altijd herdacht in de St.Pieterskathedraal te Bōrā.
Schilderij door een onbekende schilder, omstreeks 1635; |
Zie Johaniys Oferdun.
Ergynische heilige.
Zie Pejo en Pano.
|
Reelā van 1955-1978. Pano studeerde ergynologie en filosofie aan de Staatsuniversiteit te Zest. (ca. 1935) |
Zie Sinto-Māgdalena.
Ergynische priester uit Manes-Tolā. Een geliefd man die plotseling was verdwenen. Een tijdje later werd hij dood in het Ergānt-moeras gevonden. De doodsoorzaak is nooit vastgesteld, maar dat men hem heeft kunnen vinden is aan een wonderlijk verschijnsel te danken. Boven de plek waar hij lag steeg een groene wolk op, die daar dagenlang bleef hangen, als een indicatie waar men de overleden priester kon vinden. Hij is gecremeerd en de urn met zijn as wordt bewaard in de Zjanōc-kerk in Manes-Tolā. Elk jaar op 15 mei (de dag van zijn crematie) komen een paar duizend mensen naar deze kerk om zijn dood te herdenken, maar ook in de rest van het jaar wordt de kerk druk bezocht. Het is een bedevaartplaats geworden waar ook de lokale horeca van profiteert.
Zie Pejo en Pano.
Twee Ergynne-geestelijken die in ca. 1750 met vergiftigde rijst vermoord zijn omdat zij een non in de Commune (Kents) waar zij woonden doodgetreiterd
zouden hebben (sommige bronnen zeggen dat ze meerdere kents-bewoners hebben doodgepest). Naan aanleiding van de rijst-vergiftiging stelde Koningin Larō Atori Thyrra
in 1750 een algeheel verbod op het verkopen en eten van rijst in (Prōrgy-elkianos ofwel "Rijstverbod"). Pas in 1850 is het wettelijke verbod op rijst opgeheven, maar Ergynne-gelovigen eten het nog altijd niet, en tot 1986 gold er een hoge accijns op rijst. Pejo en Pano worden altijd samen, in deze volgorde, genoemd. Lees
fragment uit Uit in Spokaniė
(DOM 36)
Bisschop Asjetto 1966-1975.
Reelā van 1867-1882.
Partes uit Jedenfals, die in 1429 verklaarde dat het hebben van een boeket bloemen in huis taboe is, want "we hangen toch ook geen dierenlijk in onze woonkamer te kijk, tot het weggerot is?", zo verklaarde hij. Dit taboe is enkele jaren na zijn dood als een ergynisch dogma bestempeld, en tot op de dag van vandaag is het in Spokaniė nog steeds "not done" om iemand een boeket bloemen te geven. Een plant met wortels in de aarde is daarentegen wel acceptabel.
Hoofd van het Slofaro-klooster.
Bisschop Tosiy 1977-1993; zie Citaten. (DOM 35)
RK heilige, genoemd naar het Sinto-Sebāl-klooster bij Bōrā.
Haar oorspronkelijke naam was waarschijnlijk Crena Pārdova; ze zag in 1634 Christus verschijnen in het Lindenbos ten noorden van Tona a/e Grāt; werd in 1735 door Paus Clemens XII heilig verklaard; op de plaats waar Christus weer verdween (na haar opgedragen te hebben om zieken te gaan genezen) welde er een bron op; deze bestaat nog steeds en is een RK bedevaartplaats (15 mei), midden in een Ergynne-gebied.
|
Partes uit de Beecān-kerk te Knolbol. Is een controversieel figuur geworden toen hij in 1988 toestemming gaf om een foto te publiceren waarop hij een Vollemaansritueel leidt. Zulke rituelen mogen eigenlijk niet gefotografeerd worden, laat staan dat zulke foto's met toestemming van de geestelijke gepubliceerd worden. (1989) |
Eerste bisschop in het toen nieuwe bisdom Asjetto (1787-1812).
Bisschop Tosiy 2011-....
Bisschop Gasky 1692-1710.
Bisschop Tanb’r 1974-2005.
"Verone van Poniy": Maagd, beschermheilige van Sinto-Alycro-Poniy; afgebeeld met een tafelbel.
Zie de Cendāc-kerk.
Aartsbisschop Hildi 1792-1822. Hief op 15 mei 1798 het samenscholingsverbod voor katholieken bij de Māgdalena-bron op; dit verbod was in het leven geroepen omdat de bron midden in een Ergynne-gebied bevindt, waar de aanwezigheid van een aantal katholieken al snel als provocatie werd ervaren.
Bisschop Asjetto 2001-....
Aartsbisschop Hildi 1946-1962.
Priester (1978-1997) van de Sinto-Jeromiy-korda in Amahagge.
Genoemd in de Amahāko .
Bisschop Asjetto ca. 1420-ca. 1440. Heeft in 1420 de Sinto-Jānes-dom in Asjetto ingewijd. (ASJETTO.DOM)
© De Twee Hanen v.o.f. Kimswerd The Netherlands
DA 00 SPARC 14 jun 1999
jaartallen - JAARTALL.HTM