Spokanisch Archief
Gerelateerd bestand Geld en betalingsverkeer
Dit bestand |
Zie ook informatie van de Spokanische Bank (verouderd) De huidige koers van de herco (www.sb.sp/qurs) Spokanië en de euro (www.sb.sp/eurinfo_sp)
Extern |
Alle Spokanische banken in alfabetische volgorde (stand: 2014). Bij elke bank is het adres van het hoofdkantoor aangegeven. Banken die niet meer bestaan, maar nog wel in de lijst staan opgenomen, hebben géén volgnummer.
Bij banken die lid zijn van de Q9, staat het logo .
Amahagge Kafte-benc (AKB, Amahagge Betaalbank)
Opgericht in 1865 (in Amahagge). In 1905 gefuseerd met de Benc Itârzatreef Rifo Troef, en verder onder de naam Kleter Kafte-benc.
1. Aquonda Benc-Cômpanðo (ABC, Nationale Bank-Maatschappij)
• Zee-avenû 180-184 • 4200-Gralkrich • Tf (046) 2375000
Opgericht in 1936. Kleinere bank voor met name het midden- en kleinbedrijf en kleine zelfstandigen.
2. Atlântise Investere Benc (AIB, Atlantische Investeringsbank)
Opgericht in 1972, hoofdkantoor in Blort. Dochter van de Spooksoliy Benc.
Banc-Liga TC (BL TC)
• Kojelen-plep 39 • 3001-Hirdo • Tf (010) 2632109
Voormalig hoofdkantoor van de Banc-Liga in Hirdo.
|
Deze bank is opgericht in 1922, en per 1 december 2011 failliet. De faillisementsafwikkeling heeft voor die tijd al in stilte plaatsgevonden en de klanten zijn ondergebracht bij de Spooksoliy Benc, voor zover ze niet zelf een andere bank hebben gekozen. |
Benc Itârzatreef Rifo Troef (BIRT)
Opgericht in 1874 (in Amahagge). In 1905 gefuseerd met de Amahagge Kafte-benc, en verder onder de naam Kleter Kafte-benc.
Benc riëf Pegreüƒ (BrP, Bank van Pegrevië)
Pegevische bank, opgericht in 1837 (in Mollefin). In 1895 opgeheven toen Pegrevië bij Spokanië was ingelijfd en dus geen zelfstandig koninkrijk meer was.
3. BenCôm
• Rom-avenû 12-16 • 3001-Hirdo • Tf (010) 2347676
Opgericht op 1 april 1998, en opvolger van de Giro (die nooit als 'echte' bank werd beschouwd). Opheffing van de Giro was een rechtstreeks gevolg van de privatisering van de PTT, die in drie aparte bedrijven werd opgedeeld: PôsCôm voor de posterijen, TelCôm voor de telecommunicatie en BenCôm als opvolger van de Giro. De BenCôm maakt sinds maart 2000 deel uit van de Q9.
4. Berrefbenc (BB, Berref-bank)
• Kindistee-lirrotiy 1 • 2200-Trendon • Tf (035) 2749274
Opereert alleen op Berref (plus een kantoor in Amahagge). Is in 1990 ontstaan na een fusie van 3 op Berref opererende banken: Berrefoeg Misan-benc, Wefot-Spooksoliy Benc en Damôc & Teefyre-Blûmt.
Berrefoeg Misan-benc (BerMis, Berrefse Winkelbank)
Opgericht in 1896 (in Hirdo). In 1990 opgegaan in de Berrefbenc.
Opgericht in 1905 (in Bôrâ). Was Q9-lid. Heet sinds 1993 Bôrâ Mollefin Kelte (na de overname van de Opper-Spooksoliy Kelte-smurf).
5. Bôrâ Mollefin Kelte (BôMoK, Bôrâ Mollefin Boer)
• Jakâm-weg 2B • 1001-Bôrâ • Tf (031) 2545118
De BôMoK is de nieuwe naam van de oorspronkelijke Bôrâ Kelte, een boerenleenbank die in 1993 de Opper-Spooksoliy Kelte-smurf (Oost-Spokanische Boerengeld, te Mollefin) heeft overgenomen.
6. Central Bank of Spocania (CbS)
• Ÿc-plep 4-6 (Flofarri-huflif) • 3004-Hirdo • Tf (010) 2208888 • Ws www.cbs.sp
Opgericht op 1 maart 2008; heeft de controlerende en regulerende taken van de Spooksoliy Benc overgenomen, zodat deze laatste nog slechts een commerciële bank is. De CbS is een overkoepelend overheidsinstituut dat de robuustheid van de Spokanische financiële markten moet garanderen. Sinds de kredietcrisis omstreeks september 2008 ook in Spokanië voelbaar is, treedt de CbS op Europees niveau op als vertegenwoordiger van Spokanië. Zie ook de
informatiebrief
die de CbS op 3 maart 2008 rondstuurde.
Cômeršela Fôrmler-benc (CôFô, Commerciële Aandelenbank)
Opgericht in 1859 (in Hirdo). De bank gaf aandelen uit en richtte zich voornamelijk op het bedrijfsleven. De bedrijfsvoering was geen succes en de bank ging in 1933 failliet. De klanten konden naar hun geld fluiten, want een garantieregeling bestond nog niet.
Opgericht in 1882 (in Trendon). In 1990 opgegaan in de Berrefbenc.
7. Ennucoriy-benc (Ennu)
• Akademiy-mirra 36 • 5400-Lostô • Tf (054) 2064646
Het begrip ennucoriy betekent: leven en gedragen zoals de Ergemip voorschrijft; zie ook de Ergynne-encyclopedie. De bank is opgericht in 1902 en handelt volgens streng religieuze beginselen: rente wordt niet gegeven, er worden geen verzekeringen afgesloten, op dinsdag en Ergynne-feestdagen is men gesloten, de cliënten nemen plaats in een afsluitbare cabine die volledige privacy waarborgt, personeel is in traditionele dracht gekleed. Op Pakra-dag (feestdag van de Volle Maan) worden er uitstapjes voor personeel én cliënten verzorgd. En schulden worden eenmalig kwijtgescholden als de cliënt uitgeklaard wordt of als geestelijke beëdigd wordt (voor het begrip "uitklaren", zie de Ergynne-encyclopedie. De bank staat buiten het Q9-verband en opereert gedeeltelijk met privileges die gewaarborgd zijn in de Sekte-wet.
8. Fabrokaliyto-benc (FaBe, Industriebank)
• Pânâ-avenû 29-33 • 1000-Bôrâ • Tf (031) 2955443
• www.fabenc.sp
Nieuwe bank, per 1 november 2010 ontstaan na fusie van de Njebopiy-benc en de Umynast-benc. In tegenstelling tot de fuserende banken heeft de Fabrokaliyto-benc zich ook bij de Q9 aangesloten. De meeste activiteiten van de fuserende banken zijn door de nieuwe bank overgenomen, maar de klantenkring zal zich niet meer beperken tot voornamelijk de scheepvaart, offshore en mijnbouw. Blocriy Loestâ (voormalig minister van Financiën) is de president; hiervóór was hij al president van de Njebopiy-benc.
9. Garóshi Bañgc/Garos-benc (GaBa, Garos-Bank)
• Prenstat-avenû 24 • 7200-Garos • Tf (090) 3056900
Opgericht in 1871. Sinds 2003 een onderdeel van TQ-benc, maar opereert nog wel onder de eigen naam. De Garóshi Bañgc heeft behalve op Garos ook kantoren op Lomky en Tigof. Zij geeft eigen bankbiljetten uit die alleen op Garos, Tigof en Lomky geaccepteerd worden.
10. Jabârt Benc (JB, Koninklijke Bank)
• Röntgen-mirra 4 • 3000-Hirdo • Tf (010) 2150505
Opgericht in 1936. De meeste bankactiviteiten van dit gerenommeerde instituut zijn in 2000 door Lânsmân & Heeder overgenomen. Tegenwoordig is de Jabârt Benc alleen nog actief op de (internationale) aandelen- en beleggingsmarkt; "gewone" bankrekeningen behoren niet meer tot het dienstenpakket; deze bank is dan ook geen lid meer van de Q9.
Kleter Kafte-benc (KKBe, Nieuwe Betaalbank)
Opgericht in 1905 (in Amahagge), gevolg van een fusie van de Amahagge Kafte-benc en de Benc Itârzatreef Rifo Troef. Ging in 1957 failliet
11. Kûra-benc (KûBe, Kunstbank)
• Aitromba-plep 11 • 4004-Amahagge • Tf (040) 2814537<
De KûBe (opgericht in 1954) heeft als doelgroep de artiesten en andere mensen met vrije creatieve beroepen. De bank investeert jaarlijks een groot bedrag in kunstaankopen. Bij gebrek aan goede sociale voorzieningen voor mensen met een vrij beroep die in financiële problemen geraken, komt de KûBe goed van pas. Bovendien is deze bank bereid om honoraria van de artistieke cliënten te boeken als onkostenvergoedingen, wat een fiscaal voordeel betekent. De bank staat buiten het Q9-verband.
12. Lânsmân & Heeder (L&H)
• Covent-arâbe 1-6 • 3100-Blort • Tf (030) 4646888
Een deftige bank (opgericht in 1876 in Liyrotyka) waar nog tijd is voor een kopje koffie en de cliënten plaats mogen nemen in lederen design-fauteuils. Ook de Koninklijke familie heeft hier de rekeningen lopen. In principe verplicht men zich bij deze bank om ervoor te zorgen dat het rekening-saldo nooit lager dan 4000 herco wordt. De bank opereert buiten het Q9-verband. Het hoofdkantoor is gevestigd in een serie fraai gerestaureerde kloosterhuisjes, waarvan er één authentiek is ingericht (anno ca. 1700) en daarom de status van museum heeft. Dit is na afspraak te bezichtigen. |
Opgericht in 1914 (in Hirdo). Was Q9-lid. Is in 1995 opgekocht door de Spooksoliy Benc. De naam Leesy-Lacôše-Benc is in 1999 verdwenen.
13. Liyrotyka Smurf (LS, Liyrotyka Geld)
• Flomarus-mirra 7 • 5004-Liyrotyka • Tf (042) 2379381
Opgericht in 1889. Opereert als volwaardige bank alleen op Liftka, Brÿr en Teujan. De spaarbankdivisie, bekend onder de naam Liys, opereert sinds 1998 is het hele land. Hoewel het om één bedrijf gaat, zijn de spaarbankactiviteiten geheel gescheiden van de overige bankactiviteiten. De Centrale Bank van Spokanië heeft in 2010 te kennen gegeven dat beide activiteiten ook qua bedrijf geheel gescheiden moeten worden. Hierover loopt sinds 2011 een juridisch conflict.
"LIYS Sparen" profileert zich als een zelfstandige |
14. Lloyd Spocania (LL-SIY)
• Harboembo-lirrotiy 27D • 3000-Hirdo • Tf (010) 2142905
Lloyd heeft zich in 1961 ook in Spokanië gevestigd, en is de enige buitenlandse bank die bij de Q9 is aangesloten.
15. Milbo-benc (MB)
• Benc-mirra 8 • 6200-Milbo • Tf (051) 2046263
Opgericht in 1915. Opereert alleen op Teujan en Brÿr.
Njebopiy-benc (Njeb, Scheepvaartbank)
• Port-weg II kaf 3-5 • 1001-Bôrâ • Tf (031) 2571111
Voormalig hoofdkantoor van de Njebopiy-benc in Bôrâ. |
Opgericht in 1907 en per 1 november 2010 gefuseerd met de Umynast-benc. De nieuwe naam is Fabrokaliyto-benc. |
Opper-Spooksoliy Kelte-smurf (OSKS, Oost-Spokanische Boerengeld)
Opgericht in 1917, in Mollefin. In 1993 overgenomen door Bôrâ Kelte, die zich toen Bôrâ Mollefin Kelte ging noemen.
Qurten, Balynnadur, Huva ur Tjóprgy (QBHT)
Opgericht in 1961 (in Hoggebim). Was Q9-lid. In 1985 opgegaan in de TQ-benc.
16. Spooksoliy Benc (SB, Bank van Spokanië)
(hoofdkantoor) • Milano-krum 11 • 3001-Hirdo • Tf (010) 2185621
(betalingsverkeer) • Luft ef Blufk 1 • 3000-Hirdo • Tf (010) 2156200
(overige activiteiten) • Romba-weg 120 • 3000-Hirdo • Tf (010) 2152170
Spooksoliy Benc
Gert tiyns melde ef kultiy
Dit is de staatsbank van Spokanië, opgericht in 1852. In tegenstelling tot bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank, is de SB een "echte" bank waar klanten een rekening kunnen openen, en niet louter een controlerende instantie. Tot 1970 had de SB een monopoliepositie bij internationale transacties en valutahandel. Vanaf 1971 is de geldhandel geliberaliseerd en kunnen alle banken zich hiermee bezighouden (behalve het wisselen van contanten, dat is aan de SB voorbehouden). De SB is gerechtigd om het Spokanische geld uit te geven. Omdat deze bank tot 1 april 1998 de beste contacten met de Giro had, zodat de transacties tussen de SB en de Giro wat soepeler verliepen dat die tussen andere banken en de Giro, hadden velen bij voorkeur een rekening bij de SB. Sinds de Giro is overgegaan in een echte bank (BenCôm) geldt dit niet meer en heeft de SB te duchten van de concurrentie van de andere banken.
De SB heeft in bijna alle grotere plaatsen wel een of meer kantoren, en verder is er een balie of kantoortje in elke Wegsÿrt.
Gewijzigde situatie: Per 1 maart 2008 is de controlerende en regulerende functie van de SB overgenomen door een nieuw instituut, de Central Bank of Spocania (CbS). Vanaf deze datum is de SB een zuiver commerciële bank geworden die zelf nu onder toezicht staat van de CbS. Maar de SB zal wel de bankbiljetten en de munten blijven uitgeven.
Tja Henna & Rames Zjae (TH&RZ)
Opgericht in 1823 (in Amahagge). Was Q9-lid. In 1985 opgegaan in de TQ-benc.
17. TQ-benc (TQ)
• Mintepot Wâljÿ 34-36 • 5002-Hoggebim • Tf (041) 2802723
De TQ-benc is in 1985 ontstaan na een fusie van Tja Henna & Rames Zjae en Qurten, Balynnadur, Huva ur Tjóprgy (beide Q9-leden, zie hieronder). Sinds 2003 is de Garóshi Bañgc/Garos-benc een dochter van de TQ-benc.
Umynast-benc (Umy, Mijnwerkersbank)
• Plinker-mirra 21 • 1600-Korif • Tf (034) 3516484
Per 1 november 2010 gefuseerd met de Njebopiy-benc. De nieuwe naam is Fabrokaliyto-benc. Voormalig hoofdkantoor van de Umynast-benc in Korif; sinds 1 november 2010 bijkantoor van de Fabrokaliyto-benc. |
Wefot-Spooksoliy Benc (WeSpo, West-Spokanische Bank)
Opgericht in 1927 (in Hirdo). In 1990 opgegaan in de Berrefbenc.
18. Zutter-Spooksoliy Benc-corvi'am (ZSBC, Zuid-Spokanische Bankgemeenschap)
• Zutter-plep 9A • 8200-Trofy • Tf (083) 2242242
Opgericht in 1914. Opereert alleen op Tigof en Lomky.
Verder zijn er in Spokanië een aantal grote buitenlandse banken gevestigd die zich uitsluitend met het bedrijfsleven bezighouden. Zij hebben hun kantoor meestal in Hirdo en bezitten verder geen filialen. Bij deze banken kan er geen bankrekening geopend worden.
Een bankrekening heet in het Spokaans "zolle-nota", en het nummer ervan heet "zolle-nota-hor", afgekort ZNH of znh. Op facturen ed. wordt dit rekeningnummer altijd achter deze afkorting genoemd, en daarachter tussen haakjes staat de naam van de bank (eventueel eveneens afgekort), bijvoorbeeld:
znh. 12.927.653 (TQ-benc) of:
ZNH 16.900.275 (LS)
Het ZN-nummer geldt uitsluitend voor betaalrekeningen en bestaat altijd uit een getal van 2 cijfers dat de bankinstelling aangeeft, gevolgd door 6 registratiecijfers. Achter de eerste twee cijfers en achter de volgende drie staat altijd een punt, zoals in: 13.123.456.
Aan de eerste twee cijfers herkent men de bank, en wel als volgt:
Sommige banken hebben zo veel cliënten dat zij twee of meer bankcodes hebben: het tweede cijfer van de code is altijd gerelateerd aan de bank; het eerste cijfer kan variëren. De onderstreepte codes in de lijst hierboven zijn reeds toegewezen, hoewel er nog geen rekeningnummers zijn die deze code bevatten (stand januari 2015). Bijvoorbeeld: de Spooksoliy Benc heeft de codes 01, 21, 31 en 51 (de code 41 is voor Lânsmân & Heeder; de code 04 is afkomstig van de failliete Banc-Liga - het is anno 2015 nog niet duidelijk of deze wel behouden blijft).
Gebruikte, toegewezen en ongebruikte bankcodes | ||
---|---|---|
01 = SB | 21 = SB | 41 = L&H |
02 = GaBa | 22 = TQ | 42 = GaBa |
03 = ABC | 23 = ABC | 43 = LL-SIY |
04 = SB | 24 = FaBe | 44 = -- |
05 = KûBe | 25 = Ennu | 45 = KûBe |
06 = MB | 26 = LS | 46 = -- |
07 = FaBe | 27 = BenCôm | 47 = BenCôm |
08 = ZSBC | 28 = ZSBC | 48 = -- |
09 = BB | 29 = BB | 49 = -- |
10 = BôMok | 30 = BôMok | 50 = -- |
11 = L&H | 31 = SB | 51 = SB |
12 = TQ | 32 = TQ | 52 = -- |
13 = LL-SIY | 33 = ABC | 53 = -- |
14 = FaBe | 34 = FaBe | 54 = -- |
15 = Ennu | 35 = -- | 55 = -- |
16 = LS | 36 = MB | 56 = -- |
17 = BenCôm | 37 = BenCôm | 57 = -- |
18 = -- | 38 = ZSBC | 58 = -- |
19 = -- | 39 = -- | 59 = -- |
20 = -- | 40 = -- | 60 = -- |
Toen BenCôm nog de Giro was, had deze een eigen systeem van rekeningnummers. In principe zijn bij de oprichting van de BenCôm aan de oude nummers de getallen 17, 27 of 37 toegevoegd. Maar om tot precies 6 cijfers achter deze getallen te komen, dienden veel nummers ook op andere manieren aangepast te worden. BenCôm heeft hier een zeer ondoorzichtig systeem voor gekozen dat in de eerste maanden na de oprichting van deze bank tot veel verwarring en chaos heeft gezorgd.
Sommige rekeninghouders bleken hetzelfde nummer gekregen te hebben, anderen hadden helemaal geen nummer meer of merkten dat ze ineens twee bankrekeningen hadden. Op deze wijze zijn veel betalingen naar geheel verkeerde rekeningen gegaan, terwijl er van andere rekeningen ten onrechte geld werd afgeschreven. Het heeft tot eind 1999 geduurd totdat het nummersysteem geheel klopte en alle verkeerde overboekingen waren gecorrigeerd.
In een aantal gevallen hebben rekeninghouders veel geld van hun rekening opgenomen dat zij ten onrechte hadden ontvangen. Anno 2004 lopen er nog enkele rechtszaken tegen zulke van diefstal beschuldigde personen.
Betaalrekeningen zijn bedoeld voor het dagelijkse beheer van geld, of in het algemeen: voor het doen van betalingen. Iedere Spokanië heeft recht op één zo'n rekening, en tegenwoordig kan men er feitelijk niet meer buiten, want het doen van contante betalingen is bij vrijwel alle grotere organisaties en bedrijven onmogelijk geworden. Steeds meer burgers en bedrijven willen meer dan één betaalrekening. Het gevolg is dat de rekeningnummers met slechts 6 cijfers op beginnen te raken. Vanaf 2010 zullen alle nummers dan ook 9-cijferig worden (plus 2 cijfers voor de bankherkenning).
Bijzondere bankrekeningen, zoals spaar-, effecten- of hypotheekrekeningen, die niet bedoeld zijn om de dagelijkse betalingen mee te verrichten (maar waar in tegendeel het geld juist voor een bepaalde periode op vast staat) hebben nu reeds 9 cijfers. Om ze te onderscheiden van de 6-cijferige nummers, beginnen de 9-cijferige altijd met een specifiek getal, dat per bank kan verschillen. Zo beginnen alle 9-cijferige nummers bij de SB altijd met een 9, de 6-cijferige kunnen met 0 t/m 8 beginnen. Zo weten computers bijvoorbeeld dat als iemand de reeks 31.952... intypt, er nog 6 cijfers moeten volgen. Maar begint hij de reeks 31.052... in te typen, dan mogen er nog maar 3 cijfers volgen.
Alle rekeningnummers die in het Spokanisch Archief zijn genoemd, zijn opgenomen in het bestand: bankrekeningen .
Sinds januari 1999 bestaat er in Spokanië een regeling die overeenkomt met het Europese Depositogarantiestelsel of de Amerikaanse Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC). In Spokanië is dit stelsel bekend onder de naam Colsmurf furt ef Mipkett-xômarstos (CMX; Fonds voor de Deposito-garantie). Alle Spokanische banken zijn verplicht om aan dit fonds deel te nemen. Zij dienen een bepaald bedrag in het fonds te storten, en mocht een bank failliet gaan, dan krijgen de rekeninghouders hun geld uit dit fonds vergoed. Het betreft dan banktegoeden tot maximaal 80.000 herco per rekeninghouder per bank. Mensen die meer dan 80.000 euro weg willen zetten (bijvoorbeeld als spaargeld) doen er goed aan om het bedrag over meerdere banken te verdelen.
Het is niet gegarandeerd dat het fonds voldoende geld heeft om bij een faillissement alle gedupeerden hun geld terug te betalen. In dat geval moeten alle banken uit hun eigen middelen bijspringen. In uitzonderlijke gevallen kan ook de overheid financieel bijspringen. Het fonds heeft zijn vermogen ondergebracht op een rekening bij de Spooksoliy Benc (SB). Dit was oorspronkelijk de centrale bank in Spokanië die geacht werd niet failliet te kunnen gaan. Per 1 maart is de controlerende en regulerende functie van de SB overgenomen door een nieuw instituut, de Central Bank of Spocania (CbS), waarbij de SB een zuiver commerciële bank is geworden. Maar in tegenstelling tot alle andere commerciële banken is nu bij de wet geregeld dat de SB nooit failliet kan gaan ("ber hupster furt grÿðos", oftewel "too big to fail").
Een aantal banken zijn genoemd naar hun oprichters. Achter de banknamen volgen de namen van de personen (aanklikbaar voor nadere informatie):
De geschiedenis van het Spokanische bankwezen en de bibliografieën van de bankiers zijn zeer gedetailleerd beschreven in het proefschrift van Gysela Quzoji-Hesmaniy, in 2004 verschenen als handelseditie, onder de titel Bencers ur ef ekonomiy ("Bankiers en de economie").
© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands
DA 00 • SPARC 22 nov 1998
banknaam - DICTIO {N} - 20.03.05 / 29.05.14
afkorting - DICTIO {afk} - 20.03.05 / 29.05.14
adres - STRATENL.HTM - 20.03.05
adres - STRATENO.HTM - 20.03.05
telnr - TELLIJST.HTM - 20.03.05
datum/jaar - JAARTALL.HTM