Grammatica van het Spokaans

•  Home 
•  Inhoud 
•  Registers & Referenties 
•  Woordenboek 
•  SPARC 
•  Taalmenu 

127. Promotie en demotie √

127.1

In de Spokanistiek wordt met promotie een verschijnsel bedoeld dat in de moderne linguïstiek wel aangeduid wordt met de Engelse term raising. Hieronder wordt verstaan dat een element in een ondergeschikte bijzin zodanig van positie verandert dat het nu een element in de matrixzin wordt. Het element wordt als het ware van een ondergeschikt niveau gepromoveerd naar een superieur niveau. We moeten onderscheid maken tussen volmaakte promotie, waarbij het gepromoveerde element geen enkele syntactische band met de ondergeschikte structuur meer heeft, en onvolkomen promotie, waarbij het gepromoveerde element een ambivalent karakter krijgt omdat het zowel op matrixniveau als op ondergeschikt niveau een syntactische band behoudt.1
Het tegengestelde proces van promotie is demotie: hierbij verschuift een constituent van matrixniveau naar een ondergeschikt niveau. Ook nu weer kan er onderscheid gemaakt worden tussen volmaakte demotie en onvolkomen demotie.
In dit hoofdstuk worden achtereenvolgens behandeld:

1. volmaakte promotie (vanaf § 127.2)
2. onvolkomen promotie (vanaf § 127.13)
3. volmaakte demotie (vanaf § 127.29)
4. onvolkomen demotie (vanaf § 127.33)

127.2   ad § 127.1   A. Volmaakte promotie

Volmaakte promotie vindt dikwijls plaats bij pred.add.n, die uit de bijzin naar de matrixzin verhuizen. Zowel in de schrijf- als in de spreektaal is dit heel algemeen indien het een performatieve bijzin betreft:

127.3

Volmaakte promotie zoals geïllustreerd in de vorige paragraaf leidt echter snel tot ambiguïteit omdat dikwijls het pred.add. in semantisch opzicht ook een bepaling bij het matrixwerkw. kan zijn. Vergelijk (1) en (2) uit § 127.2 met:

Omdat in (1b′) riyfain heel goed een bepaling bij zjoffe kan zijn, en in (2b′) ralmentos een bepaling bij tiffe kan zijn, zullen de b′-zinnen primair betekenis ii. hebben.

127.4

Bij andere bijzinnen, zoals relatieve, behoort promotie van een pred.add. (of een tijdsbepaling, of een voorzetselbepaling) voornamelijk tot de spreektaal. In (3) is het ondergeschikte hols (gisteren) gepromoveerd naar matrixniveau. Merk op dat hols in (3b) een positie inneemt die níét gebruikelijk is als dit pred.add. een bepaling bij trempe zou vormen. Op deze wijze wordt ambiguïteit vermeden.

Als hols een bepaling binnen de matrixzin moet zijn, dan liggen de volgende constructies voor de hand (linkse dislocatie van hols in (4a), zie § 93.77a):

In (4a) en (4b) ontkent nert de gehele SvZ IK HEB DE BRIEF GISTEREN GELEZEN. In het midden wordt gelaten of ik de brief wellicht op een andere dag heb gelezen, of in het geheel niet heb gelezen. In (4c) wordt alleen hols ontkend: wellicht heb ik de brief eergisteren of vandaag gelezen. Dit betekenisverschil tussen (4a/b) en (4c) wordt uitgelegd in § 151.22 en § 151.46.

127.5

Volmaakte promotie van het ene element is soms een gevolg van onvolkomen promotie van een ander element:

In b. is do gedeeltelijk gepromoveerd tot ambiject (object bij zjoffe, en tegelijkertijd subject bij mirrelira, zie § 100.89–95 en § 127.13) en daarbij is het pred.add. pert "meegesleept" naar matrixniveau, zodanig dat dit add. nu een bepaling bij zjoffe vormt.

127.6

Nog een voorbeeld:

In b. is Elsa gedeeltelijk gepromoveerd tot ambiject (object bij tiffe, en tegelijkertijd subject bij sértarelira) en daarbij is het pred.add. mas "meegesleept" naar matrixniveau, zodanig dat dit add. nu een bepaling bij tiffe vormt.

127.7

Het Spokaans kent ook promotie van de ontkenningswoorden nert en noi (niet). Dit gebeurt bij performatieve werkw.n in de matrixzin, zoals miype (denken), pilde (vinden), hozâve (geloven), rajiyte (hopen), cÿrale (besluiten), ošume (van oordeel zijn) of ef zerfe ef tevi/omeneé (graag/liever hebben). Vergelijk dit met het Nederlands:

127.7a

Merk op dat nert en noi bij promotie altijd op de reguliere pred.add.-positie direct achter het predicaat verschijnen. Als nert en noi ontkenningen vormen van de zin waarin ze staan (dus níét gepromoveerd zijn), staan ze altijd vóór het predicaat (hoewel noi er ook achter mag, zie § 151.37). Vergelijk (1b) en (2b) met:

De c-zinnen hebben een andere betekenis dan de a- en b-zinnen: in a./b. wordt gezegd dat ik denk dat een bepaald drama níét heeft plaatsgevonden. De SvZ PETRIY HEEFT ZIJN VROUW VERMOORD is naar mijn idee dus niet waar. In c. wordt ontkend dat ik iets denk. De SvZ IK DENK IETS is dus niet waar.
De c-zinnen zijn dus alleen te gebruiken als ik iets anders doe dan "denken" (bijvoorbeeld "zeker weten", dus een contrastieve lezing) of als ik wil aangeven dat ik überhaupt niet aan het waarheidsgehalte van de moordpartij denk. Ook kan het zijn dat ik de toegesprokene wil corrigeren omdat deze abusievelijk van mening was dat ik dacht dat Petriy inderdaad een moord begaan heeft. Zie verder Hoofdstuk 151 voor een uitgebreide behandeling van ontkenningen met nert en noi.

127.7b

Nog enkele voorbeelden:

Merk op dat er in de vertaling van (1b) alleen sprake is van een promotie van de ontkenning, waarbij geen vervangen is door niet. In de vertaling van (2b) wordt niet meer veranderd in niet ... nog.

127.7c

Soms wordt nert gepromoveerd, terwijl het feitelijk niet in de ondergeschikte zin stond, omdat hier sprake was van een intrinsieke ontkenning. Bijvoorbeeld:

Hier is flâjû (niets) gesplitst in nert ... flaju (niet ... iets). In de Nederlandse vertaling gaat het om een splitsing van nergens in niet ... ergens.

127.7d

Ook andere woorden dan nert en noi kunnen in dergelijke performatieve constructies gepromoveerd worden. Bijvoorbeeld:

127.8

Promotie wordt vermeden als deze niet als zodanig is te herkennen. Let op het betekenisverschil tussen:

In a. is het niet zeker of Mârje het geld gestolen heeft, maar áls ze het heeft gestolen, voorspelt de spreker dat Jân dit zal toegeven. In b. is het zeker dat Mârje het geld gestolen heeft, maar of Jân dit ook zal toegeven is niet geheel zeker.

127.9

Als het add. prôchôk geheel naar voren gehaald wordt (linkse dislocatie, zie § 93.77), dan is dit add. nog steeds een element van de matrixzin, zodat de betekenis identiek is aan die in b., met dien verstande dat het facet van "waarschijnlijkheid" extra benadrukt wordt. Vergelijk b. hierboven met:

Merk op dat de positie van prôchôk in c. geen gevolg is van promotie maar van (linkse) dislocatie, omdat de verschuiving van prôchôk binnen één en dezelfde (bij)zin plaatsvindt.

127.10

De linkse dislocatie van prôchôk in de vorige paragraaf onderscheidt zich van de linkse extralocatie in d., doordat het element nu buiten het bereik van zowel de matrixzin als de (performatieve) bijzin valt. Vergelijk c. met:

In d. omvat de reikwijdte (of "scope") van prôchôk de gehele volzin. De komma (ofwel de pauze bij het spreken) achter prôchôk drukt zo veel uit als: "aan alles wat er nu gezegd gaat worden moet de eigenschap 'waarschijnlijkheid' toegekend worden".

127.11

Linkse extralocatie is ook mogelijk bij niet-samengestelde zinnen. In dat geval is er sprake van een sterke emfase, vergelijk:

127.12

Constructies waarbij een add. tot "buiten" de zin is verplaatst, moeten niet verward worden met constructies die ingeleid worden door een zogenoemd pragmatisch additief. Een pragmatisch add. drukt de houding van de spreker uit, die hij aanneemt ten opzichte van de door hem gedane taaluiting, zoals in:

Zulke add.n kunnen nooit binnen een zin verschijnen (en dan een bepaling bij het predicaat vormen; zie ook voetnoot 1 bij de vorige paragraaf):

Zie ook § 93.77b.

127.12a

Volmaakte promotie zien we ook bij redengevende constructies met het voegw. den, waarbij dit voegw. vervangen kan worden door een -lira-constructie die ingebed wordt in de matrixzin. Dit is alleen mogelijk indien er bovendien een complementaire den-zin aanwezig is. Een constructie met twee opeenvolgende den-zinnen wordt niet acceptabel gevonden. Vergelijk a. met b.:

De onderstreepte bijzinnen in a. zijn in b. gepromoveerd tot een element in de matrixzin krÿše gress, resp. in de bijzin den stinde eft revertafiy.
Merk op dat deze vorm van promotie níét grammaticaal is als de tweede den-bijzin ontbreekt, zoals in:

Zie ook § 123.36–38 voor deze materie.

127.13   ad § 127.1   B. Onvolkomen promotie

Bij "onvolkomen promotie" verhuist een element uit een ondergeschikte bijzin naar de matrixzin, waarbij dit element zowel met de matrixzin als met de ondergeschikte zin een syntactische relatie onderhoudt. Onvolkomen promotie is reeds behandeld in § 100.90–97, en we zullen dit proces hier nader beschouwen.
Onvolkomen promotie vindt altijd plaats bij de zinskern in een ondergeschikte -lira-constructie, die na promotie niet alleen als ondergeschikt subject fungeert, maar tevens als matrixobject, matrixecho of fundament in een voorz.bep. Zo'n promotie is dus alleen mogelijk bij transitieve matrixwerkw.n (§ 127.21) of prepositionele werkw.n (die altijd samengaan met een voorz.bep., zie § 80.25–29). Het element met een gemeenschappelijke subject/object-functie of subject/echo-functie wordt ambiject genoemd. Een subj. dat tegelijkertijd een fundament van een voorz.bep. is, wordt – met een knipoog – wel prepoject genoemd. Bijvoorbeeld (het onvolkomen gepromoveerde element is vetgedrukt):

127.14

Uit (1) en (2) in de vorige paragraaf kan opgemaakt worden dat onvolkomen promotie feitelijk alleen tot uitdrukking komt in de afwezigheid van de komma tussen matrixzin en bijzin, wat in gesproken taal wil zeggen dat een pauze tussen beide zinnen ontbreekt. In (3a) fungeert de onderstreepte constructie als echo bij kaftrûnige (ten laste leggen). Hier is de dummy-echo ef toegevoegd, die feitelijk de onderstreepte echo vervangt. In (3b) is de dummy-echo vervangen door het gepromoveerde subject do (vetgedrukt). Evenzo fungeert in (4a) de onderstreepte constructie als fundament bij het voorz. rifo dat samen met moire een prepositioneel werkw. vormt (moire rast rifo flaju (iemand verdenken van iets)). In (4a) staat achter rifo de fundament-dummy ef.
Dat de vette elementen in de b-zinnen noch echt matrixobject, matrixecho of matrixfundament, noch echt bijzinssubject zijn, is in § 100.90–91 besproken. Zie verder ook § 100.92–95.

127.15

De syntactische relatie tussen een matrixzin en een performatieve den-bijzin is zeer vrijblijvend, wat betekent dat zo'n bijzin in allerlei constructies als "echte" zin kan optreden. Daarentegen kan een -lira-constructie met gepromoveerd subject nauwelijks als "echte" zin, onafhankelijk van de matrixzin, optreden. Een tussenvorm wordt ingenomen door -lira-bijzinnen waarvan het subject níét is gepromoveerd. De mate waarin een performatieve bijzin zelfstandig kan optreden, wordt goed geïllustreerd als we een relatieve bijzin toevoegen. Vergelijk:

127.16

In a. is Mariy een "echt" subject in een "echte" bijzin (beginnend met den), zodat té in de eropvolgende relatieve bijzin hieraan refereert.
In b. vormt de -lira-bijzin zo'n hechte eenheid met de matrixzin, dat het niet duidelijk is of té nu refereert aan het matrixsubject Petriy, dan wel aan het ondergeschikte subject Mariy.1
Omdat Mariy in c. vanwege de promotie een ambiject is geworden en daarom een deel van zijn subject-eigenschappen heeft verloren, en tevens "opgegaan" is in de matrixzin, kan té alleen nog maar refereren aan het "echte" subject Petriy. Willen we té laten refereren aan het gepromoveerde element Mariy, dan moet dit met ki gemarkeerd worden (zoals elke constituent – behalve de kern – met ki gemarkeerd moet worden als het als antecedent bij een betr.vnw. optreedt); dit is in d. hierboven getoond. Zie ook § 124.5 en § 124.7a.

127.17

De mate waarin een performatieve bijzin zelfstandig kan optreden wordt eveneens geïllustreerd als we een nevengeschikte bijzin toevoegen die met mittof aan de voorafgaande zin refereert (§ 70.28). Vergelijk:

In a. refereert het pers.vnw mittof aan de ondergeschikte bijzin den do arfine, want dit is de "echte" zin die onmiddellijk aan de tur-zin voorafgaat.
In c. refereert het pers.vnw. mittof aan de gehele voorafgaande constructie, want hierin is vanwege de promotie van do geen sprake meer van een autonoom opererende bijzin.
Zin b. neemt een tussenpositie in: enerzijds kan do arfinelira opgevat worden als een "echte" zin, waaraan mittof dus refereert (dan is de betekenis identiek aan die in a.); anderzijds kan do arfinelira beschouwd worden als een bijstelling met object-karakter, zodat mittof aan gress brópiffe (= de enige "echte" zin) moet refereren. Let op het subtiele (wellicht slechts theoretische) betekenisverschil tussen b.ii. en c.

127.18

Dat een den-constructie het karakter van een "echte" bijzin heeft, terwijl een (al dan niet gepromoveerde) -lira-constructie een eenheid1 met de matrixzin vormt, kan ook geïllustreerd worden met de volgende voorbeelden. Zin (1a) kent als elliptische variant (1b):

In b. is de identieke verbale constituent calijanone in de nevenschikking vervangen door het spoor idem (zie ook § 132.37).

127.19

Let nu op de twijfelachtige grammaticaliteit van een idem-constructie als de ondergeschikte den-constructies uit (1) vervangen worden door -lira-varianten:

Dat (2b) raar is kan als volgt verklaard worden: Petriy meldelira pÿr en Elsa meldelira zjut zijn geen "echte" bijzinnen maar een soort bijstellingen met object-karakter bij calijanone. De elementen meldelira pÿr en meldelira zjut behoren dus tot het predicaat waarin ook calijanone staat. Idem in (2b) zou dus alleen als vervanger (= spoor) kunnen optreden voor het gehele predicaat (= verbale constituent) calijanone meldelira pÿr resp. calijanone meldelira zjut, bijvoorbeeld:

Idem vervangt nu de gehele verbale constituent calijanone meldelira pÿr. Zie ook § 132.42a voor deze materie.

127.20

Vergelijk de volgende zinnen waarin het subject bij tasso in de resultatief staat:

Zinnen a. en b. zijn ongrammaticaal omdat een subject nooit een resultatieve vorm mag aannemen (voor een mogelijke uitzondering, zie § 62.9). Zin c. wordt echter door sommigen goedgekeurd omdat do/dôe door promotie een object in de matrixzin is geworden, en objecten mogen een resultatieve vorm aannemen. De structuur blijft echter onlogisch omdat dôe het object bij tiffe is, en niet bij tasse, dus het resultatieve aspect (het "dood zijn") moet door tiffe geïnitieerd worden, en niet door tasse. Daarom moet c. geparafraseerd worden als: "omdat ik weet dat hij gevallen is, is hij nu dood".1

127.21

Als het matrixwerkw. intransitief is, kan de den-bijzin door een -lira-constructie vervangen worden, maar promotie van het ondergeschikte subject is onmogelijk:

127.22

Promotie is evenmin mogelijk bij onpersoonlijke matrixconstructies die met een voorlopig subject beginnen:

In a. en b. is de ondergeschikte bijzin geen object bij ef melde knôf, maar het subject (althans in semantische zin). Vandaar dat de volgende parafrase correct is (zie ook § 125.79): Den Moffain melde eft ustjâger, melde knôf.

127.23

Een subject dat door promotie tevens object-eigenschappen krijgt, staat als ambiject op die positie in de constructie die zowel door een matrixobject als een ondergeschikt subject kan worden ingenomen. Dit betekent dat het ambiject (in tegenstelling tot een "echt" object) niet kan deelnemen aan inversie om een def.tijd uit te drukken, want in dat geval komt het ambiject immers vóór het werkw. te staan, en dat is niet een mogelijke positie voor een ondergeschikt subject. Een toek.tijd kan daarentegen wel met inversie worden uitgedrukt, want nu blijft het ambiject op de gemeenschappelijke object/subject positie. Vergelijk (vetgedrukte element is een ambiject):

127.24   Deverbalisering en promotie met elkaar vergeleken

Deverbalisering is in Hoofdstuk 126 besproken.
We kunnen ons een glijdende schaal van "echte" bijzin naar volledige deverbalisering voorstellen, waarbij toepassing van enn als objectmarkering steeds noodzakelijker wordt (zie ook § 90.7 voor wel/geen enn). In a. staat een echte bijzin, waarin de aanwezigheid van enn zo goed als ongrammaticaal is (tenzij we er een speciale bedoeling mee hebben). Via b. en c. komen we bij de echte deverbalisering in d. waarin enn aanwezig moet zijn:

De vetgedrukte elementen zijn het object bij zerfe.
De overeenkomst tussen c. en d. blijkt uit het feit dat (i) de markeerder enn niet als redundant gevoeld wordt en (ii) het matrixwerkw. zerfe gevolgd wordt door een element met object-eigenschappen (vetgedrukt).

127.25

Waar de grens tussen de matrixzin en de perf.bijzin ligt, is te testen door een "zwaar element"1 toe te voegen dat functioneert als adverbiale bepaling bij zerfe. Vergelijk:

In a. en b. is zerfe duidelijk het laatste woord van de matrixzin, waarachter het zware element geplaatst kan worden. In d. vormt de gedeverbaliseerde bijzin het echte matrixobject, zodat het onderstreepte deel één zin is en een zwaar element hierachter verschijnt.
De zinnen c1. en c2. drukken een twijfelgeval uit. Enerzijds zou het zware element analoog aan b. achter zerfe geplaatst kunnen worden, maar dat wordt afgekeurd omdat do zowel object bij zerfe als subject bij axelira is. Do moet dus direct achter zerfe staan en tegelijk direct vóór axelira, waarbij het vetgedrukte element moeilijk ertussen gezet kan worden (in c1.). Anderzijds betekent achteraanplaatsing (in c2.) dat het onderstreepte deel als één zin wordt opgevat, wat evenmin correct is.

127.26   Betekenisverschil tussen deverbalisering en promotie

Vergelijk zin a. met b. en c.:

Bij de deverbalisering in b. is de gehele den-bijzin zo getransformeerd, dat deze als object bij zerfe fungeert (vette deel). Bij de promotie in c. is de den-bijzin vervangen door een -lira-bijzin, zodanig dat de subjectkern Mariy uit de bijzin tevens fungeert als object (vet) in de matrixzin.
Er is een subtiel betekenisverschil tussen b. en c.: in b. ligt het accent op een bepaalde situatie die door Jân waargenomen wordt ("Jân ziet de situatie: MARIY LEEST EEN BOEK")1; in c. daarentegen staat de handelende persoon (Mariy) in het middelpunt, zodanig dat Jâns aandacht zich richt op wat Mariy aan het doen is ("Jân ziet Mariy, en Mariy is een boek aan het lezen"). Zin a. is neutraal voor wat betreft deze beide lezingen.

127.27

Tweede voorbeeld:

Bij de deverbalisering in b. is de gehele den-bijzin zo getransformeerd, dat deze (samen met tukst) als voorz.bep. bij ÿrgyre fungeert (vette deel). Bij de promotie in c. is de den-bijzin vervangen door een -lira-bijzin, zodanig dat de subjectkern do uit de bijzin tevens fungeert als fundament van de voorz.bep. tukst do (vet) in de matrixzin. Merk op dat het spoor ef, dat in a. nodig is om het voorz. tukst een fundament te geven, in b. en c. achterwege blijft. Zie ook de uitleg in § 127.13–14.

127.28

Evenals bij de voorbeelden in § 127.26, is er ook nu een semantisch verschil tussen b. en c.: in b. wordt de nadruk gelegd op een situatie waarbij zowel Lerdu, de eik als de handeling van het omhakken betrokken is. Lerdu wordt dus feitelijk beschuldigd omdat hij verantwoordelijk geacht wordt voor het ontstaan van deze (als illegaal gekenmerkte) situatie. In c. is het de (illegale) handeling waarop Lerdu aangesproken wordt. Dit verschil in betekenis verklaart waarom de deverbalisering in b. bij voorkeur gebruikt zal worden in de schrijftaal, en dan met name als de illegale handeling geabstraheerd wordt in een juridische context ("de actie van een boom omhakken [door Lerdu] is verkeerd"). Variant c. past beter in de spreektaal waarin de illegale handeling op min of meer emotionele basis met Lerdu geassocieerd wordt ("het is verkeerd dat Lerdu de boom omhakt").

127.29   ad § 127.1   C. Volmaakte demotie

Volmaakte demotie kan geïllustreerd worden aan de hand van het volgende voorbeeld:

127.30

In (1) staat een taaluiting met het karakter van een gezegde, waarbij tu nert rafanât optreedt als finiete matrixzin.
In (2) staat de "woordenboekvorm" van dit gezegde, waarbij de infinitief rafane gemarkeerd wordt door het pers.vnw. ef (het). Deze notatiewijze is uiteengezet in § 70.37. Ef rafane is in (2) dus niet te beschouwen als een "echte" basiszin met een subject en een finiet werkw., maar slechts als een als onpersoonlijk gemarkeerde infinitief. De ontkenning nert die in (1) zijn normale positie onmiddellijk voor het finiete (matrix)predicaat inneemt, kan in (2) op deze positie niet terecht, omdat hier geen sprake is van een finiet predicaat. Nert is dan ook "volmaakt gedemoveerd" naar de ondergeschikte bijzin, waarin zo'n normale positie voor deze ontkenning wel aanwezig is.

127.31

Demotie van de ontkenning nert is ook mogelijk als een geverbaliseerd pers.vnw. ontkend wordt:

Zie ook § 71.13.

127.32

In constructies met een geverbaliseerd pers.vnw. kunnen pred.add.n soms demoveren. Dit is met name in de spreektaal het geval:

Merk op dat het zowel in (1a) als in (1b) erom gaat dat het niet zeker is of "hij" die fiets wel heeft gestolen: het add. prôchôk heeft dus een reikwijdte over "hij", hoewel dit add. in (1b) in een bijzin staat. Dit moet niet verward worden met zin (1c), waarin prôchôk een reikwijdte heeft over het "stelen": het is niet zeker of die fiets wel gestolen is:

127.32a

De voorbeelden (1b) en (1c) in de vorige paragraaf illustreren dat er een betekenisverschil kan zijn, afhankelijk van de vraag of prôchôk al dan niet gedemoveerd is. Zo'n betekenisverschil is er niet altijd, bijvoorbeeld:

Zin (2b) kan nooit een interpretatie hebben die verschilt van de betekenis van (2a). We kunnen (2a) en (2b) daarom beschouwen als twee varianten, zonder dat er van demotie (of promotie) sprake is.

127.32b

Zin (3a) is in § 71.14 genoemd. Ook in deze constructie is in de spreektaal een demotie mogelijk, namelijk door het onb.vnw. cradef (alle, al de) naar het geverbaliseerde pers.vnw. ópsene te verhuizen:

Merk op dat cradef feitelijk een lidwoordvervangend voornaamwoord is. In (3a) staat cradef inderdaad op de plaats van het lidwoord ef. Maar in (3b) staat het op de plaats van het pers.vnw. ef, dat als dummy-subject bij het verbale ópsene optreedt. Grammaticaal gezien is dit niet correct, maar in de spreektaal komen we een dergelijke constructie wel tegen.

127.33   ad § 127.1   D. Onvolkomen demotie

Onvolkomen demotie komt in het moderne Spokaans niet meer voor, maar het verschijnsel speelde tot de 17e eeuw een belangrijke rol in deze taal, en heeft feitelijk aanleiding gegeven tot de onvolkomen promotie zoals die in het moderne Spokaans plaatsvindt. Dit is reeds uitgelegd in § 100.98–100.

127.34

In onverzorgde spreektaal lijkt zich een verschijnsel te kunnen voordoen dat we als "onvolkomen demotie" kunnen bestempelen. Vergelijk:

Het verschil tussen de performatieve zin in a. en de relatieve bijzin in b. is niet meer dan de plaats van de komma (en dus van de pauze). Als de komma (= pauze) achterwege blijft, dan hebben we te maken met een gepromoveerde constructie:

In verzorgd taalgebruik zal c. alleen als variant van a. optreden, maar als iemand snel spreekt, en de pauze tussen de verschillende zinnen valt weg, kan c. ook opgevat worden als een variant van b. In dat geval zouden we kunnen zeggen dat er sprake is van onvolkomen demotie, want het matrixobject ef merater is nu gedemoveerd tot een soort subject in de bijzin.

© (2000) Rolandt Tweehuysen, Kimswerd, the Netherlands