Spokanisch Archief
|
Gerelateerde bestanden Organisaties en verenigingen Merken en producten Gemeentelijke instellingen
Terug naar |
Zie ook Uitgeverijen Spoorwegmaatschappijen Luchtvaartmaatschappijen Rederijen Busmaatschappijen Interlokale trammaatschappijen Supermarkten en warenhuizen |
|
Dit bestand A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Status: Open lijst. Overal nog links naar regiokaarten toevoegen indien het bedrijf daarop staat.
| |
Alfabetisch overzicht van fabrieken, werkplaatsen, winkels en dienstverlenende bedrijven die op commerciële basis opereren, en daarom zijn ingeschreven bij een Kamer van Koophandel. De namen zijn strikt alfabetisch geordend (dus lidwoorden en voornamen tellen mee).
Veel fabrieken brengen producten met een eigen merknaam op de markt. Merken die ergens in SPARC voorkomen, zijn expliciet bij de bedrijven achter het woord Merken: genoemd, en aanklikbaar voor nadere informatie.
Voor niet-commerciële Verenigingen, Bonden, Stichtingen, Genootschappen, Maatschappijen en
(Overheids)instanties die ergens in het Spokanisch Archief zijn genoemd, zie
Organisaties. Uitgeverijen zijn te vinden in
Uitgevers.
Indien een onderneming expliciet op een kaart is aangegeven, staat het aanklikbare kaartnummer tussen {..}. Kaarten worden in een apart venster geopend.
Een aanklikbaar nummer tussen rechte haken [..] verwijst naar het nummer waarmee dit gebouw is aangegeven op de
Centrumkaart van Amahagge.
Verwijzing naar een postcodekaart van Amahagge waarop het item staat aangegeven
Verwijzing naar een regiokaart waarop het item staat aangegeven
Fabriek waar het bronwater uit de buurt van Afacha, Zâtso-ef-Wik en Crobela wordt gebotteld.
Merken:
Afacha;
Crobela;
Zâtso
| Veevoederfabriek. De naam is een samentrekking van agrarise (agrarisch) en ubara (voedsel, voer). |
|
Keten van opticiens. Anno 2020 zijn er 85 winkels in 43 steden.
|
Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
|
AKRE is eigenlijk de afkorting van Aquonda Knurfel Rekreašo Enterprišos, de overkoepelende organisatie voor alle clubs en verenigingen die zich op de een of andere manier met watersport bezighouden. Sinds 2008 is de AKRE echter ook een reisbureau dat arrangementen in Spokanische hotels aanbiedt (ook zonder een relatie met watersport).
|
Fotowinkel. Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo 
.
Brandstoffenhandel bij de haven van Amahagge.
Elektrische-apparatenfabriek bij de haven van Amahagge. Zowel huishoudelijke apparaten (broodroosters, waterkokers, strijkijzers ed.) als apparaten die specifiek voor in de industrie bedoeld zijn.
Merken:
Amelpro
Fabrikant van voeding voor huisdieren, zoals honden- en kattenmaaltijden (in blik en bakjes), snoepjes, koekjes, kauwstaven en kluiven.
Merken:
Bowwow
Originele winkel waar ze oude boeken en worst verkopen. (ASJETTO.DOM)
Keten van winkels voor computers en aanverwante producten. De eerste drie filialen zijn in 1997 geopend. Zie ook Statistiek.
|
Produceert voornamelijk tv-documentaires in opdracht van derden. Zie ook informatieblad uit ca. 1985 met oud adres en oude telefoonnummers.
|
Varkenshouderij. Een van de grootste megastallen in Spokanië, met ruim 6000 varkens.
 AAF TC MOLLEFIN |
Hoogovencomplex met een staalfabriek. In 1977 ontstaan na fusie van een drietal kleinere industrieën. AAF is de grootste staalfabriek van Spokanië, maar de hoogovenbedrijven in Bôrâ (Smefubô) en Korif (KAF) zijn groter. AAF fabriceert o.m. staalplaat voor de auto-industrie, spoorrails en profielbalken voor de bouw. 
|
Suikerraffinaderij, in 1951 ontstaan door een fusie van 4 suikerfabrieken op Liftka. Sinds 1995 zijn er nog 2 fabrieken in bedrijf.
Winkel met prachtige en dure glazen designproducten (schalen, vazen en lampen). Zie beschrijving.
Kleine werkplaats voor herstel van autoschade; zie Arûgt Milas-Pârf
(zie ook briefpapier
).
|
Fabriek van jaloezieën, kunststof deuren en kozijnen in Amahagge. De merknaam Aryfa wordt alleen voor de jaloezieën gebruikt. Merken: Aryfa |
Zeer originele damastwinkel. (ASJETTO.DOM)
Suikerraffinaderij en snoepgoedfabriek.
Fabrikant van aircosystemen, ventilatie en vloerverwarming, zowel voor huizen als voor industriële toepassingen. Zie ook het bestand Locomotieven.
Merken:
Avijas
|
Fabriek voor elektrische apparaten en verlichtingsarmaturen, opgericht in 1923 door Moffain Baleariy. (DOM 176) Merken: Baleariy |
|
Spokanische internetprovider. Zie Providers
.
|
Zie Brôc & Cory.
| Ietwat deftig reisbureau, sinds 1995 gehuisvest in het voormalige pand van het boekingskantoor van de SAC. Het reisbureau probeert klanten te trekken die er de voorkeur aan geven om hun reizen in een persoonlijke ambiance aan een balie te bespreken en te boeken, in plaats van onpersoonlijk via internet. Het gaat dan ook meestal om grotere (wereld)reizen met een combinatie van arrangementen (zogenaamde pakketreizen in de betere klasse). Bellair zorgt ook voor de regeling van visa en reisverzekeringen, en kan bemiddelen bij oppas en verzorging van familieleden en huisdieren die achterblijven als mensen op reis gaan. |
Winkel voor modelspoorwegbouw ed. Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo .
De PTT is bij de privatisering opgesplitst in drie commerciële bedrijven: BenCôm (voormalige giro), PôsCôm (posterijen) en TelCôm (telecommunicatie). Zie aldaar.
| Fabriek van kunststof bouwmaterialen (dak- en muurplaten, kozijnen, deuren). |
Fabriek van frisdranken.
Merken:
Šytt
Zie Licerr-strôlizardatjen Bjela.
Glasfabriek, opgericht in 1855 door Lerdu Bliytd. De huidige directeur is Herneg Bliytd. Een belangrijke economische activiteit in dit stadje. (DOM 123).
| Keten van goedkope textielzaken. Vergelijk Zeeman in Nederland en België. De eerste winkel is in 1909 in Lasy geopend, en binnen enkele jaren waren er al ruim 20 filialen bij gekomen. Zie ook Statistiek. |
| Locomotieffabriek. Houdt zich sinds ca. 1990 voornamelijk bezig met het assembleren van in het buitenland ontwikkelde modellen (zoals de TRAXX). Zie ook de bestanden Spoorweggeschiedenis en Locomotieven. |
Tegenwoordige naam van het voormalige Gemeentelijke Havenbedrijf (Zomarte Port-safôt) in Bôrâ, dat in 1995 is geprivatiseerd.
Bierbrouwerij.
Merken:
Kirn
|
Zuivelfabriek. Verwerkt alleen grondstoffen van biologische en diervriendelijke agrarische bedrijven. Niet alleen melk, maar ook eieren, fruit, vanille, chocola, graansoorten ed.
Advertentie in de Amagene Merken: BRAJA |
| Scheepswerf, in 1946 opgericht door Bochôc Bremiy-Cârwÿnn. |
| Beton- en cementindustrie. De fabriek in Amahagge werd in 1955 opgericht door Bochôc Bremiy-Cârwÿnn. In 1959 volgde Tsjech, in 1962 Bôrâ en in 1963 Zar-Husta. Vanaf 1965 t/m 1981 heeft er ook nog een fabriek in Komy bestaan. |
| Fabriek van machineonderdelen. Toen omstreeks 1985 de Spokanische Spoorwegen begonnen om de traditionele haakkoppeling (zoals algemeen in Europa in gebruik) te vervangen door een automatisch exemplaar (ontwikkeld door de Afdeling Technische Faciliteiten van het I.E.S.) werd Brôc & Cory uitgekozen om de verdere productie van deze koppeling ter hand te nemen. Met deze grote langdurige opdracht kon een faillissement van de fabriek voorkómen worden. Zie ook het bestand Locomotieven. |
Grote scheepswerf.
|
Zorgverzekeraar. Biedt een aanvullende zorgverzekering voor particulieren die meer service en mogelijkheden willen hebben dan het ziekenfonds standaard aanbiedt.
Advertentie in de Amagene .
|
|
Internationaal verhuisbedrijf.
|
Biyx Cave-Greem toont hier de maquette van het Vrijetijdscomplex dat bij Muryhille zou moeten verrijzen - maart 1984 |
Architectenbureau, opgericht door de architecten Biyx Cave-Greem en Terre Lâmbert-Neeato in Amahagge. Het bureau was gespecialisserd in grootschalige vrijetijdsprojecten zoals recreatieparken, jachthavens, sportcomplexen en dergelijke. In 1984 publiceerde het bureau een plan voor een Vrijetijdscomplex aan de Pluf tegenover het dorp Muryhille (bij Amahagge). Het complex moest een hotel, vakantiehuisjes, appartementen, sportfaciliteiten en een jachthaven omvatten - in die tijd voor Spokanië zeer gedurfd, als we bedenken dat parken met vakantiehuisjes toen nog niet in het land bestonden. De totale kosten werden op 20 miljoen herco geschat, waarvan 20% door de gemeente Amahagge betaald zou moeten worden. De rest zou opgebracht moeten worden door hogere overheden, banken en projectontwikkelaars. Hoewel de financiën nog niet rond waren gaf de gemeente Amahagge het groene licht en is een door Cave & Lâmbert ingeschakelde projectontwikkelaar met de aanleg begonnen. In 1987 zijn de bouwactiviteiten stopgezet vanwege financiële problemen. Bij een hieruit voortvloeiende rechtszaak stelde de rechter Cave & Lâmbert voor een deel aansprakelijk voor het fiasco, wat leidde tot het faillisement van het kantoor. In 1990 kon het kantoor echter een doorstart maken en ging het zich richten op minder grootschalige projecten. Sinds 2005 wordt Cave & Lâmbert geleid door de Sims Cave-Manetaler, de zoon van Biyx Cave-Greem. Terre Lâmbert-Neeato pleegde vanwege het faillissement in 1989 zelfmoord; het kantoor wil niet meer aan het mislukte avontuur uit 1984 herinnerd worden. Bij Muryhille is nog het gevolg van de stopgelegde bouwactiviteiten te zien: enkele overwoekerde wegen met wat vervallen gebouwen en een half voltooide bospartij. Tot op heden heeft nog niemand het aangedurfd om de project hier af te maken. |
Zetterij/drukkerij van geïllustreerde boeken.
| Kolenmijnbedrijf. Exploiteert twee mijnen aan de oever van de Cheetucjâ: Ef Crager ("De Kraai": vlak bij de oever, geopend in 1892) en Ef Quratjen ("De Duif": iets verder van de oever af en geopend in 1905). Beide mijnen zijn alleen per spoorweg te bereiken (ook vanuit Tsjok-pônt waar het hoofdkantoor is). |
Grootste schoonmaakbedrijf in Spokanië; weet met onbewezen chantage en smeergelden bijna alle concurrenten uit de markt te drukken; dankzij een nota van de minister van binnenlandse zaken is het elke overheidsinstantie verboden om met Cleen zaken te doen. In 1998 heeft Cleen zelf een 'grote schoonmaak' ondergaan (nieuwe directie, nieuw beleid, uitgebreidere service zoals onderhoud en verzorging van planten ed.) en worden er ook weer overheidsgebouwen schoongemaakt en onderhouden.
Container- en goederenoverslagbedrijf; (container)transportbedrijf. Ook opslagbedrijf voor (douane)goederen. De 6 immense loodsen stammen uit ca. 1950. De eerste loodsen verschenen hier ca. 1910. Het bedrijf is in 1909 opgericht door Otze Fjenne Keerâ.
Groot bouwbedrijf, in 1988 opgericht door Rygtâ Colestiy-Fômp.
|
De enige pianofabriek in Spokanië, opgericht in 1890. Omstreeks 1994 kwam de fabriek met een elektronische piano op de markt. Dat werd geen succes; er werd gevreesd dat dit het einde van het bedrijf zou zijn. Maar toen de fabriek dit experiment als afgedaan beschouwde, en men zich weer ging toeleggen op de traditionele mechanische piano, bleken deze instrumenten nóg beter te zijn dan wat men vroeger, vóór het elektronische experiment, produceerde. Merken: Cologne |
|
Landelijke keten van kledingwinkels, gericht op jongeren. In 1965 werd de eerste winkel geopend in Trendon, anno 2010 zijn er 210 winkels verspreid over het hele land. Sommige hebben ook een snackbar waar men frisfranken, koffie, thee en broodjes kan nuttigen. Zie ook Statistiek.
In de oude ordner SPOKA (Fysieke Archief
 ) zijn bonnetjes uit 1968 te vinden van aankopen in de Conley-winkel in Hoggebim (Tâllde-mirra 107a). Hier is ook een snackbar gevestigd).
|
|
Spokanische internetprovider. Zie Providers
. Genoemd in de Amagene .
|
Constructiebedrijf. De naam is een samenvoeging van cônstrukšo en Bôrâ. Het bedrijf was tot 1982 gevestigd op het industrieterrein langs het kanaal aan de Opper-Gÿrt-mirra 44 in Bôrâ. Na de sluiting van dit terrein is het bedrijf naar het nieuwe adres verhuisd.
In de oude ordner SPOKA (Fysieke Archief
) is een brief uit 1973 van de lasapparatenfabriek Hobart Brothers in Amsterdam te vinden waarop nog het oude adres staat.
|
Spokanische internetprovider. Kwam in september 2014 uit het niets tevoorschijn. Toevallig was Johaniys Cherse net de nieuwe neoliberale minister voor Communicatie geworden en "toevallig" is de directeur van Cubu (Petrus Cherse) de broer van de minister. Deze belangenverstrengeling doet vermoeden dat deze provider geen onafhankelijke positie inneemt en het wellicht ook niet zo nauw met de privacywetgeving zal nemen. In de media wordt zelfs gespeculeerd dat deze provider geheel gecontroleerd zal worden door de overheid. Het is hoe dan ook een reden dat niet veel mensen met Cubu in zee willen gaan. Agressieve reclamecampagnes worden dan ook verwacht om klanten te trekken. Zie Providers .
|
|
Fabrikant van homeopathische geneesmiddelen en natuurlijke voedingssupplementen. Hun inferieure Cylfar-beenzalf zorgde in 1966 voor een juridische en maatschappelijke rel, maar het bedrijf heeft zijn reputatie weten te herstellen.
Merken: Cylfar |
Filmproductiemaatschappij.
Transportbedrijf, gevestigd op de luchthaven van Noniy.
Groot makelaarskantoor. Zie David Cohen.
|
Internationale internetprovider; tot mei 2018 ook in Spokanië. De abonnees zijn overgenomen door NutNet.
Zie Providers
.
|
|
Fabrikant van computerchips en andere digitale componenten. Is in 1985 voortgekomen uit het Staatslaboratorium voor Digitaal onderzoek, toen dit geprivatiseerd werd en ook commercieel ging produceren. Min of meer onder dwang van het Instituša furt Digitala Tegnolôiy (Instituut voor Digitale Technologie, te Ies), dat er (in opdracht van de overheid) naar streeft om hoogwaardige technologie in Spokanië te laten ontwikkelen en fabriceren, brengt Diga.côm tegenwoordig ook kant-en-klare professionele apparatuur op de markt waarin hun digitale componenten zijn verwerkt. |
Computerwinkel. Verkoop van hard- en software. Reparaties en advies.
(zie ook briefpapier
).
Olieraffinaderij; ze brengen onder meer het gelijknamige benzinemerk op de markt.
Merken:
dina
Voormalig energiebedrijf in het district Jelafo dat in enkele steden (o.a. Amahagge, Gralkrich, Xemân en Krsitsi) gas- en elektriciteitsfabrieken exploiteerde (elektriciteitscentrales altijd in combinatie met een gasfabriek).
Het hoofdkantoor bevond zich op het terrein van de gasfabriek aan de zuidoostkant van Amahagge. De fabriek heeft hier tot 1991 bestaan, waarna het gebied is ontwikkeld tot een nieuwe woonwijk (Gaza-jakâm). Het DEG-hoofdkantoor, een opvallend ovaalvormig gebouw, bleef echter bestaan tot 1995, het jaar dat ook elders in Jelafo alle gasfabrieken van het bedrijf waren gesloten. Tegenwoordig staat het gebouw bekend als DEG-seert; hier is nu een sport- en fitnesscentrum gehuisvest.
Petrochemische industrie. Wint en verwerkt aardolie.
Machinefabriek. De belangrijkste werkgever in het industriestadje Areo.
Restaurantketen, opgericht door Dysse Plafôt-Mender. Het bedrijf bezit acht restaurants in het hele land, die op franchise-basis geëxploiteerd worden. Het motto is: "goed traditioneel eten voor een redelijke prijs in een ontspannen ambiance". Maar omdat er nauwelijks een centraal beleid is, en de restaurant-exploitanten daarom veel vrijheid hebben, verschillen de restaurants nogal qua kwaliteit en ambiance (alleen de prijzen zijn overal zeer redelijk). Het gaat om de restaurants:
Dysse en zijn vrouw exploiteren zelf het restaurant Dysse ur Mârle in Bôrâ (de eerste zaak van de uiteindelijke keten, geopend in 1990).
Zie ook Statistiek.
Fabrikant van lucifers.
Merken:
Flâx;
Purriyntân
Conservenfabriek, geopend in 1906. Oorspronkelijk alleen voor schapen- en rundvlees, tegenwoordig ook voor groente en fruit.
Obscuur bedrijfje dat allerlei homeopathische en "natuurlijke" geneesmiddelen op de markt brengt, zoals het middel Crobbenurp dat mensen af kan helpen van hun kater na te veel gedronken te hebben.
Merken:
Crobbenurp
Bierbrouwerij.
Merken:
Ef Blotter Ecron
Groot advocatenkatoor, met bijkantoren in Amahagge, Asjetto, Bôrâ, Hirdo, Liyrotyka, Mollefin en Tosiy.
Genoemd in de Amagene .
Boekhandel. Genoemd in het Fysieke Archief
.
Schildersbedrijf en verfwinkel. Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo .
Fabriek van schoonmaakmiddelen.
Merken:
Tijâša
Aardewerkfabriek, met name serviesgoed, koppen en schalen.
Wijnbottelarij en -handel. Genoemd bij de beschrijving van de witte wijn Lopiy-Arânja.
Bioscoopconcern (opgericht in 1967), beheert 13 bioscopen: Aflif (1), Amahagge (2), Eeneteree (1), Garos (1), Gasky (1), Girdesef (1), Hirdo (2), Trofy (1), Tsjech (2) en Ÿrtazo (1). Het concern komt voort uit een kleine bioscoop in Amahagge met de naam Ef Klarbÿr, waar tot ca. 1970 experimentele films werden gedraaid. Deze bioscoop bestaat nog steeds, maar is nu onderdeel van het volledig commercieel geworden concern. Zie ook Statistiek.
Boerenmarkt. Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
Reparatiebedrijf voor auto's. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Verkoop- en reparatiebedrijf voor motorfietsen. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Voormalige drogisterijketen waarbij de nadruk lag op de verkoop van chemische producten en brandstoffen (schoonmaakmiddelen, verdelgingsmiddelen, oliën, terpentine, petroleum, steenkool en dergelijke). De keten is in 1985 failliet gegaan. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Bierbrouwerij.
Merken:
Ef Ÿc
Reisverzekeringskantoor.
|
De naam is eigenlijk een variant van het Spokaanse woord eggo ("echo"). Tot ca. 1985 een bekend merk voor audiovisuele apparatuur (radio, tv, geluidsapparatuur). Het bedrijf heeft daarna de snelle technologische en commerciële ontwikkelingen niet meer bij kunnen houden en concentreert zich tegenwoordig op gespecialiseerde elektronische apparatuur voor medische en militaire doeleinden. Zie ook de oude advertenties. |
Keten van winkels voor huishoudelijke apparaten. Vergelijk Expert in Nederland en België. De eerste twee winkels stammen uit 1977, één in Lammafin en één in Trondom. Zie ook Statistiek.
|
Een van de grootste ICT-bedrijven in Spokanië. Zie ook de advertentie. |
Bekend bureau voor landschapsarchitectuur. Zie eigen website www.envirofiy.sp 
.
Grote farmaceutische industrie (vernoemd naar Eunnes, de godin van de Gezondheid). Bekende producten zijn Histôx (antihistamine, Iyndexa (pijnstiller) en Keenlâx (tegen maagpijn).
Merken:
Histôx;
Iyndexa;
Keenlâx
Keten van reisbureaus, gespecialiseerd in verzorgde reizen naar Europese bestemmingen. Het eerste reisbureau is in 1962 in Hoggebim geopend. Zie ook Statistiek.
Genoemd in de Amagene .
| Suikerraffinaderij en snoepwarenfabriek. |
| Grote fabriek voor pap-, zuivel- en graanproducten. Bijna de helft van de Spokaniërs eet elke ochtend een ontbijt dat van deze firma afkomstig is. Zie Obÿn Farth-Fonsegg en ook de advertentie. |
Fabriek voor airconditionings- en luchtbehandelingsapparatuur.
Financiële dienstverlening (hypotheken, erfenissen, investeringen, belastingen, accountancy) voor buitenlanders in Spokanië. De medewerkers van dit particuliere bureau spreken allen Engels en nog een of meer andere vreemde talen, het belangrijkste punt waaraan dit bureau zijn populariteit dankt.
|
Lasapparatenfabriek bij de haven van Amahagge. Genoemd in de Amahâkšo .
Fiyntre kwam in mei 1983 in opspraak toen er enkele bouwketen op het dak van het kantoorgebouw werden geplaatst. Op deze wijze hoefde het bedrijf geen bouwvergunning aan te vragen. Maar dat ook de Still-Rat ("Welstandscommissie") en de Veiligheidsinspectie accoord gingen met deze "noodoplossing" die permanent bleek te zijn, leidde tot discussies in de gemeenteraad van Amahagge. |
Fabriek van paraplu's, parasols en zonneschermen.
Merken:
Flerka
Fabriek en leverancier van tandartsuitrustingen, zoals behandelunits, meubels, röntgenapparatuur, verlichting, etc.
Zuivelfabriek, opgericht in 1921 (toen lag het gebouw nog aan de stadsrand). Tevens grootste fabrikant van consumptie-ijs. In 2011 zal de fabriek in een veel grotere vorm gehuisvest worden op het industrieterrein aan de zuidkant van Amahagge. De gemeente wil grootschalige industrie niet meer in de woonwijken hebben.
Reparatiebedrijf voor auto's en motorfietsen. Bekend om zijn vakmanschap en goede service. (DOM 148)
Keten van telefoonwinkels. In 1999 zijn de eerste 3 Foon-winkels geopend, in Mollefin, Tanbÿr en Milbo. Verkoop van telefoons, smartphones en accessoires. Bemiddeling bij abonnementen van providers. Zie ook Statistiek.
Fabriek van metalen meubelen. Naast functionele (kantoor)meubelen maakt het bedrijf ook design-producten onder de merknaam Zalas.
Merken:
Zalas
Zie Farth & Rusen.
Fabriek voor spoorwegmaterieel.
Vliegtuigfabriek. In 1990 ontstaan uit Hawker Siddeley & Frârmiy TC toen het Britse Hawker Siddeley (dat al in 1977 was opgegaan in het genationaliseerde Britse bedrijf British Aerospace) zich uit het samenwerkingsverband terugtrok. De fabriek maakte nog lange tijd gemoderniseerde versies van de Skytwin en de Twirl.
Merken:
Skytwin;
Twirl
Textielfabriek.
|
Fabriek van mayonaise, mosterd en andere sausen. Sinds 2001 fabriceert het bedrijf ook diverse soorten soep in glazen potten. Merken: Frikpol; Quiff |
|
Fabriek van suikerwaren, marmelade en jam. Bekende producten zijn ondermeer gesuikerde walnoten en kersengelei. (UIS 21) Merken: Fructiy |
| Keten van telefoonwinkels. In 2012 is de eerste winkel geopend (in Amahagge), anno 2019 waren er ca. 60 winkels in 34 steden. Verkoop van telefoons, smartphones en accessoires. Bemiddeling bij abonnementen van providers. Zie ook Statistiek. |
Drukkerij en uitgeverij van commercieel drukwerk, zoals reclamefolders, affiches ed.
Verkoop- en reparatiebedrijf voor auto's. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
| Grote verzekeringsmaatschappij in Hirdo. Regelt ook verzekeringen voor buitenlandse automobilisten die in Spokanië niets aan hun Groene kaart hebben. |
| Chemisch bedrijf waar grondstoffen voor andere industrieën worden gemaakt (o.a. kunststoffen). |
Olieraffinaderijen geëxploiteerd door de overheid. Het hoofdkantoor bevindt zich in Mollefin; de raffinaderijen zelf zijn in Asjetto, Bôrâ, Husta, Korif, Mollefin en Tanbÿr. In Mollefin en Tanbÿr wordt aardolie uit de streek verwerkt (in Mollefin komt de olie ook uit het olieveld ten zuiden van Milbo). De overige raffinaderijen verwerken buitenlandse aardolie. Dieselolie, smeerolie en benzine voor motorvoertuigen worden op de markt gebracht onder de naam Lux. Ook het oliedepot Kleter Ool-jÿzoos in de haven van Amahagge is eigendom van dit bedrijf.
Merken:
Lux
Bouwbedrijf. De directeur is Wesi Gilltâc-Verass.
Wijnbottelarij en -handel. Genoemd bij de beschrijving van de wijn Sinto-Amalia.
Grote boek- en krantendrukkerij. De afkorting GPK staat voor Generâl Plefô Kabirô (Algemene Drukkerij Plefô). Het bedrijf is in 1884 opgericht en is tevens een uitgeverij.
(Naam gevonden in oude ordner SPOKA, dd. 1973. (Fysieke Archief
))
Reisbureau. Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo .
Aanbieder van mobiele telefonie. De naam is een samenvoeging van de spreektaalwoorden gy ("hier") en ta ("daar"), waarmee de plekken van de beller en de gebelde worden bedoeld. Het hierboven genoemde mobiele nummer (Mt) is niet echt "mobiel", dat wil zeggen, er is niemand die met een mobieltje met dat nummer rondloopt. Het nummer verwijst naar het vaste netwerk van GyTa, maar door er de kenmerken van een mobiel nummer aan te geven, is het veel goedkoper om het vanaf een mobiele telefoon te bellen.
Gemeentelijke visafslag. De prijslijst die dit bedrijf aan het eind van elke veilingdag uitgeeft (tegenwoordig ook op internet: www.gdh.nn.sp) bepaalt de visprijzen op alle Spokanische markten en menu's in de restaurants. Dit is een traditie, want er zijn ook andere visafslagen die theoretisch evenzeer de landelijke trend van visprijzen zouden kunnen bepalen (zie
voorbeeld van prijslijst
).
|
Fabriek van remsystemen en liften. Remsystemen worden met name ontwikkeld voor goederenwagens, (loop)kranen en andere industriële beweegbare inrichtingen. Ook worden remsystemen in licentie van Knorr-Bremse in München vervaardigd (zie ook het bestand Locomotieven). Bij liften gaat het om industriële producten zoals bouwliften en kleinere liften voor voedseltransport in restaurants, verzorgingstehuizen en dergelijke. Het bovenste logo is voor Hâlef Pramsz (remmen), het onderste voor Hâlef Pjaqurts (liften). |
Zuivelfabriek. Officiële naam Zufel-cooperašo Haleftiy. Onder meer bekend van de pârtâ-kaas, karnemelk en fjéros-slôbâ (een soort havermoutpap op basis van karnemelk).
Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
Fabrikant van frisdranken en vruchtensappen.
Merken:
Floy;
Tomo
Vliegtuigfabriek. Een samenwerkingsverband tussen het Britse Hawker Siddeley (HS) en het Spokanische Frârmiy. HS is in 1977 opgegaan in het genationaliseerde British Aerospace, en trok zich in 1990 terug uit Spokanië, waarna de fabriek verder ging onder de naam Frârmiy Prodûks TC. In 1993 werd HS verkocht aan het Amerikaanse Raytheon.
Merken:
Skytwin;
Twirl
Gerenommeerde drukkerij. Zie Oeve Heelda.
| Keten van zaken waar je ijs, milkshakes en yoghurtsnacks kan kopen. De naam "Heljo" is een samentrekking van helt (melk) en jogurt (yoghurt). Er zijn ongeveer 100 Heljo-zaken door het hele land. De meeste in de grotere steden op Berref en Liftka. In 2004 zijn de eerste 12 zaken met veel publiciteit geopend. Zie ook Statistiek. |
Internationale kledingketen, ook in Spokanië. Het genoemde filiaal in Hirdo is gehuisvest op het adres van de vroegere discotheek Pop-Star. De eerste drie winkels zijn in 1995 geopend, in Hirdo, Amahagge en Hoggebim. Zie ook Statistiek.
Internationaal transportbedrijf. De oprichter (Herneg Nolec-Kist) is in 1986 overleden en sindsdien wordt het bedrijf door zijn zoon en dochter voortgezet. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Handelsfirma voor huishoudelijke producten.
Loodgietersfirma, zowel winkel als installatiebedrijf.
Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo .
Opgericht in ca. 1750, en daarmee de oudste nog bestaande bierbrouwerij van Spokanië. Hun populairste biersoort is een donker, ietwat zoetig bier, bekend onder de naam Moneetass. Verder produceert Hiyndâs nog een pils-achtig type, onder de naam Noziyk.
Merken:
Moneetass;
Noziyk
Likeurstokerij.
| Grootste visafslag in Spokanië. |
Bekend antiquariaat. Zie Hôgta Pÿsell.
Scheepsfinancieringsmaatschappij met onduidelijke buitenlandse contacten; heeft waarschijnlijk belangen in Panama en Liberia.
Vroegere naam van een ambachtelijke bierbrouwerij in Kwâg. Heet sinds maart 2004 Ôlmensten TC.
| Landelijke keten van drogisterijen, opgericht door Kârle Hopiyf-Staliym. Bij zijn dood in 1955 bestond de keten uit 56 winkels in 50 plaatsen. Anno 2005 zijn er 302 Hosta-filialen in 105 plaatsen. In 1965 verhuisde het hoofdkantoor van Tunbas naar een voormalig landhuis aan de rand van Sinto-Manta, dat intussen met een nieuwe aanbouw het uiterlijk van een echt kantoorpand heeft gekregen. Hier werken ongeveer 150 mensen, waarvan de helft uit Sinto-Manta afkomstig is. Aangezien dit stadje slechts 700 inwoners heeft, is een relatief groot deel dus economisch afhankelijk van Hosta. De hele keten stamt van één drogisterij uit 1912, ooit gevestigd in Tunbas. Zie ook Statistiek. |
Kolenmijn, opgericht door Pôlfiy Rifo Diô-Keltiy. De mijn ligt midden in een militair oefengebied, de kolen zijn van slechte kwaliteit en worden vergruisd in een vernuftig apparaat dat aangedreven wordt door de dieselmotor van een oude militaire tank die het leger aan de mijn heeft geschonken. Het gruis wordt met vrachtwagens afgevoerd als brandstof voor elektriciteitscentrales. De oude spoorlijn die de mijn met Aboris-St.Jenu verbindt, wordt niet meer voor het kolentransport gebruikt maar is sinds 1 augustus 2006 een toeristische attractie geworden. Zieafbeelding
.
Grote drukkerij, opgericht in 1960 en onderdeel van de uitgeverij IES-ÿrðe.
(Naam gevonden in oude ordner SPOKA, dd. 1973. (Fysieke Archief
))
Bierbrouwerij.
Merken:
Imenal
|
Tabaksimporteur en sigarettenfabrikant. Merken: Keerâ |
Importbedrijf en groothandel in schoeisel en lederwaren. Gehuisvest in het pand van de voormalige uitgeverij Encyclopaedia Spocanica.
Grote winkel voor audiovisuele en huishoudelijke apparatuur. Zie ook de oude advertentie en Janes Rifo Ef Vildul-Segt.
| Keten van bouwmarkten. De eerste vijf zaken werden in 1986 geopend, in Hirdo, Amahagge, Hoggebim, Asjetto en Bôrâ. De nadruk ligt op doe-het-zelf-bouwmaterialen en gereedschappen, vergelijk ook Gamma in Nederland en België. Vergelijk ook Trada. Zie ook Statistiek. |
Fabriek waar het bronwater uit de buurt van Jatty wordt gebotteld.
Merken:
Jatty
|
Fabriek van aardappelproducten. Het gaat om voorgebakken of diepvriesproducten, zoals patat frites (diverse soorten), rösti, chips, aardappelkroketten, kaaskoekjes en allerlei borrelhapjes op basis van aardappel.
De producten zijn bestemd voor de horeca, maar ze zijn ook te vinden in talloze supermarkten. De naam Jecafa is een afkorting van "Jejoa Cartôlk-prodûk-fabriyk". De fabriek is in 1970 opgericht als producent van voorgebakken patat (die niet bepaald lekker was). In de loop der tijd zijn er talloze producten bij gekomen en ook steeds smakelijker geworden. Jejoa ligt midden in een landbouwgebied waar veel aardappels worden verbouwd. |
| Keten van keukeninrichtingszaken met redelijk tot goedkoop geprijsde producten. Je kan er niet alleen "rustieke" en "klassieke" inrichtingen krijgen, maar ook design-modellen. De laatste zijn niet echt lelijk, maar wel erg standaard, te vergeljken met de Ikea-keukens in ons land. De keten is ontstaan uit één keukeninrichtingszaak in Milbo, geopend in 1964. Zie ook Statistiek. |
Landelijk opleidingsinstituut voor secretaresses en typistes, hoofdkantoor in Hoggebim (opgericht in 1932), talloze vestigingen in de grotere plaatsen; omdat de opleiding niet tijdig genoeg heeft ingespeeld op de komst van computers en het accent altijd op machineschrijven is blijven liggen, in plaats van op tekstverwerking, is dit eens zo gerenommeerde instituut in 1988 failliet gegaan. Zie Lariy Kalâc.
|
Groot bouwbedrijf. Krijgt veel opdrachten van de overheid.
Genoemd in de Amagene .
|
Transport- en Verhuisbedrijf; zie Karâst Lôtt-Pelger
(zie ook briefpapier
).
|
Chemische industrie; maakt bestrijdingsmiddelen en geneesmiddelen. Zie ook logo
zoals vastgelegd in papieren archief. Merken: Idepryll; Mexachyn; Nepriyk; Prybilynn |
Frisdrankenfabriek; kwam in 1975 enkele malen in het nieuws omdat er loog in de drankjes aangetroffen werd.
Fabrikant van sigaretten, sigaren en lucifers. Zowel sigaretten als lucifers staan onder meer bekend onder de merknaam Medusa.
Merken:
Medusa
Investerings- en onroerendgoedmaatschappij, in 1995 opgericht door de zakenman Maless Laperiy. Toen de gemeente Hirdo in 1998 plannen ontvouwde om een braakliggend terrein tussen twee spoorlijnen te ontwikkelen, wist Key Build de opdracht binnen te halen. Er werden drie kantoortorens gebouwd en ook in de omgeving kregen de kantoorgebouwen de overhand. De gemeente was er achteraf niet blij mee, want men had hier een woonbestemming bedacht, maar het was te laat. De eigenaar van Key Build, Maless Laperiy, wist ook nog te bedingen dat alle straten en pleinen in dit gebied naar hem vernoemd zouden worden. Vandaar de Laperiy-weg, de Laperiy-laan en de drie Laperiy-pleinen.
Boekhandel. Genoemd in het Fysieke Archief
.
Wolfabriek. Verwerkt voornamelijk wol van de schapen uit de streek en vervaardigt o.a. dekens, truien, sjaals en andere kledingstukken.
Meelfabriek en bakkerij voor brood, beschuit, koek en aanverwante basisproducten.
Oliedepot aan de haven van Amahagge, bestemd voor het bevoorraden van schepen. Het depot is eigendom van de staatsbenzinemaatschappij Generâl Stat-fynarâsz.
Reisbureau-keten, met vestigingen in verscheidene grotere steden. De eerste twee bureaus werden in 1974 geopend, beide in Tanbÿr. Omstreeks 1995 beleefde het concern een hoogtepunt met 96 vestigingen in het hele land. Daarna ging het snel bergafwaarts, anno 2010 waren er nog maar 19 vestigingen, want de meeste communicatie gaat tegenwoordig via internet. Zie ook Statistiek.
Genoemd in de Amagene .
Grote kolenmijn met chemische industrie. Zie ook Mijnbouw.
|
Op één na grootste hoogovenbedrijf met een staalfabriek in Spokanië; alleen
Smefubô in Bôrâ is groter.
Zie ook briefpapier
.
|
|
Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
|
Kleine textielfabriek waar hoofdzakelijk hand- en afdroogdoeken worden vervaardigd.
Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
IJzermijn en fabriek.
|
Spokanische internetprovider, opgericht in juni 2013. Kvink maakt gebruik van speciale versleutelingstechnieken en een specifiek Spokanisch netwerk (ontwikkeld door SIT) om te voorkómen dat buitenlandse inlichtingendiensten het internetverkeer kunnen aftappen. Met name na de onthullingen van Edward Snowden is in Spokanië de vraag actueel geworden hoe het internetverkeer beschermd kan worden tegen buitenlandse spionnage. Zie Providers
.
|
Bedrijf waar metalen huishoudelijke apparaten gedemonteerd worden. Met name het ijzer, aluminium en koper worden er gerecycled en weer doorverkocht. Zie ook Milieu: recyclen.
Grote veeslachterij (runderen, varkens, schapen en geiten) op het industriegebied van Tejho. De naam is samengesteld uit LArde en BELp, ofwel "eten" en "dier". De slachterij is een grote werkgever in het stadje, maar het intensieve verkeer met veewagens en de stank leiden geregeld tot protesten van de omwonenden (die uiteraard geen band met dit bedrijf hebben). In de omgeving zijn veel varkenshouderijen, dus is Label voornamelijk een varkensslachterij. Veel vlees wordt verwerkt in de vleesverwerkende industrie in de omgeving.
Advocatenkantoor; de naam GENO bestaat uit de beginletters van de achternamen van de drie advocaten: Pôðil Glâmee, Viyster Ef Ninker-Cârfryll en Kjobee Omeršiy-Wesi. Het kantoor is gehuisvest op het adres waar ooit Femspo een bureau had.
Advocatenkantoor (zie ook briefpapier
en
brief
).
Fabriek voor landbouwmachines.
Zeepfabriek.
Verffabriek. Opgericht door Matest Laünes-Yqufjen.
Producent van het bekende biermerk Leeserf. De brouwerij heeft twee grote vestigingen. In Aflif wordt uitsluitend bier onder de merknaam Leeserf geproduceerd. In Bôrâ worden naast Leeserf ook diverse bieren geproduceerd die als huismerk in supermarkten en dergelijke verkocht worden.
De Aflif-vestiging van de brouwerij is in 1912 gesticht door Amest Leeserf. Het plaatsje Leeserf op Brÿr heeft dus niets met deze brouwerij te maken.
Merken:
Leeserf
Technisch installatiebedrijf (loodgieter, elektricien);
zie Lester Crevo (zie ook
briefpapier
).
| Boekhandelketen met ca. 80 winkels in het hele land. In 2004 gingen de eerste 11 boekhandels samenwerken onder de naam Lexa. In de loop der jaren hebben zich verscheidene boekhandels bij de keten aangesloten, maar er zijn ook enkele nieuwe zaken geopend. De vestigingen bij universiteiten richten zich voornamelijk op studieboeken en de betere literatuur. Zie ook Statistiek. |
|
Produceert populaire likeur. Merken: Bjela |
Internationale supermarktketen. In 2008 zijn de eerste 4 vestigingen in Spokanië geopend.
Politieke en wetenschappelijke boekhandel. Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo .
Zinkmijn en zinkfabriek. De mijn is in 1881 geopend door Tiffian Prônaka, en de zinkfabriek kwam er in 1903 bij op initiatief van Matest Lunen-Ândunn. Sinds die tijd vormen de beginletters van de achternamen van de twee industriëlen de bedrijfsnaam Luânprô.
De zinkmijn levert tegenwoordig niet veel grondstof op, dus komt het zinkerts ook van elders om de fabriek te voorzien. Hier worden dakgoten, regenpijpen en daken gemaakt. Ook levert men zinkpoeder aan de verfindustrie. Van het zwavelzuur dat als bijproduct ontstaat, wordt onder meer kunstmest gemaakt. De zinkwinning gebeurt met elektrolyse, wat heel veel stroom kost (ongeveer net zo veel als voor een stad van 30.000 inwoners).
Makelaarskantoor; zie Henÿ Lyn-Cherf.
| Kolen- en pyrietmijn. De bijbehorende zwavelzuurfabriek gebruikt het pyriet als grondstof. |
|
Conservenfabriek. De naam is een afkorting van "Marafaniy Sivve-poirestâ" (Marafaniy Conserven). De fabriek verwerkt voornamelijk fruit dat afkomstig is uit de boomgaarden en tuinderijen in de directe omgeving van Marafaniy. Hiervan worden jams, vruchtensappen en fruit in blik gemaakt. Merken: Masipo |
Verf- en glashandel. Verhuurt ook stijgers en ladders. Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo .
Metaalfabriek, opgericht in 1922 en aanzienlijk uitgebreid tussen 1940 en 1950.
Bekende cd-keten. De naam is een verbastering van het Engelse "melody". De oprichter en eigenaar van deze cd-winkels, Lerdu Biyca-Zlomiy, is in 1999 veroordeeld wegens fiscale fraude en de verkoop van illegaal gekopieerde cd's. In 1978 werden de eerste 7 winkels geopend, omstreeks 1990 waren er ruim 100 filialen, maar anno 2010 zijn er nog maar 35 winkels over. Dit aantal is in de jaren erna nog verder afgenomen; een faillissement is niet uitgesloten (stand 2015). De keten is in 2000 verkocht aan het warenhuisconcern
Kriy.
| Zie verder Supermarkten en warenhuizen. |
Instituut voor de geestelijke gezondheid. Met (dure) trainingen en cursussen leren mensen omgaan met hun eigen psychische problemen of de psychische eigenaardigheden van anderen. Het instituut is gevestigd in Lammafin, maar houdt cursussen, trainingen en seminars door het gehele land.
Banketbakker en broodwinkel, opgericht in 1953 door Elger Mequs-Irrðen. In 1989 heeft hij de zaak overgedragen aan zijn zoon, Matest Mequs-Hydek. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Recycling- en afvalverwerkingsbedrijf op het industrieterrein even ten noorden van Korif.
Drukkerij, voornamelijk van waardepapieren en officiële documenten, zoals de belastingkaartjes die vroeger achter de voorruit van een auto geplakt moesten worden.
Plasticfabriek. Nog uitwerken. Is genoemd in DISTRICT ALES.DOC (concept reisgids Liftka)
Boekhandel. Genoemd in het Fysieke Archief
.
IJzergieterij, in 1902 opgericht door Geeneg Mistÿr-Oqula en Sulf Segt-Hypa. Een van de fabriekshallen heeft in 1995 de status van beschermd monument gekregen; een afbeelding ervan staat op het bankbiljet van 100 herco.
| Bedrijf dat mobiele kranen en andere hijswerktuigen verhuurt. |
Fabriek voor houten meubels. Naast functionele meubelen maakt het bedrijf ook design-producten onder de merknaam Zalas.
Merken:
Zalas
| Een van de grootste steengroeves. Het bedrijf is in 1966 ontstaan na een fusie van de groeves van Gabiy Mostam-Refsâf en Quše Halari-Neet, twee succesvolle ondernemers uit Amentôlestu. |
De grootste werkgever in dit stadje van nog geen 2000 inwoners. Hier worden machineonderdelen gemaakt, en machines geassembleerd, in opdracht van derden.
Slagerij. Het bedrijf is in een advertentie genoemd in de Amahâkšo .
Organisatie die het aanbod van onroerend goed in Spokanië op internet presenteert (vergelijk Funda in Nederland). Mÿrt is in 1966 opgericht door de Aquonda Jeerstatjen-bônt (Nationale Makelaarsbond) en het Notarrs-fesququlâ (Notarisgenootschap), in samenwerking met het Aquonda Kadâstereren (Nationaal Kadasterwezen). Oorspronkelijk werd het te koop aangeboden onroerend goed in een wekelijks verschijnend krantje gepresenteerd, maar sinds 2005 is alles alleen te vinden op een uitgebreide website, die 4 categorieën hanteert: woonhuizen, agrarisch vastgoed, bedrijfspanden, bijzondere objecten.
Producent van vijf bekende biermerken. Geen enkele andere brouwerij brengt zo veel verschillende merken op de markt.
Merken:
Ben;
Hajega;
Nades;
Pegreffiy;
Renô
Grootste CD-maatschappij van Spokanië. Voert onder meer de labels Musifonn (volksmuziek), Saturnes (popmuziek) en Ef Clârseg (klassiek).
Merken:
Ef Clârseg;
Musifonn;
Saturnes
Vroegere naam van de chemische fabriek Nôpar.
Chemische fabriek, in 1982 ontstaan na een fusie van het bedrijf van Gizell Nônga-Mendoriy met dat van Noliyf Parselmiy. De fabriek heette aanvankelijk Nônga & Parselmiy, maar veranderde in 1995 de naam in Nôpar, toen er een nieuwe grote locatie op het industrieterrein van Tanburo werd betrokken. De fabriek maakt voornamelijk verf, coatings en pigmenten. Hun bekende verfmerk is Fiynta.
Merken:
Fiynta
|
Spokanische internetprovider en aanbieder van mobiele telefonie. Zie Providers .
|
Onroerendgoed-exploitatiemaatschappij die zich voornamelijk richt op het aankopen, beheren en exploiteren van recreatieve faciliteiten en gebouwen, zoals pretparken, sportfaciliteiten, theaters, bioscopen, culturele centra en (betere) restaurants. Nânkos staat voor "ontspanning" en OB kan beschouwd worden als een afkorting van Opper-Bloi TC, de grote verzekeringsmaatschappij die de moeder is van OB Nânkos (op hetzelfde adres).
Boekhandel, in 1949 opgericht door de uitgever H.R.T. Ochâ-Molza (gestorven in 1981). Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Fabriek in verpakkingsmaterialen. Kwam in 2002 in het nieuws met een speciaal geïmpregneerde balsahouten prop, die de kurk in wijnflessen zou kunnen vervangen. Zie ook artikel in Vini.
Bouwkundig bureau. Zie ook Olâf Jiyl-Metrusse. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Fabrikant van sigaretten en pijptabak. Hun bekendste sigarettenmerk is Prens.
Merken:
Prens
Ambachtelijke bierbrouwerij; producent van het bekende Iyliy-bjerr ("Palingbier"). De brouwerij heette tot maart 2004 Honnemeg-siddos. (DOM 148)
Merken:
Iyliy-bjerr
| Fabriek van golfplaten, gemaakt van aluminium, zink en gecoat staal. In Spokanië worden golfplaten heel algemeen als dakbedekking gebruikt, en Ôndul is de marktleider op dit gebied. Het bedrijf is opgericht door de bekende industrieel en weldoener Slomâ Flomarûs-Pertres. |
Handel in stookolie met een oliedepot aan de haven van Amahagge. Dit bedrijf levert brandstof aan de schepen. Tot 1935 luidde de naam Kobriex ef Ool-zolle-sÿrt ("Kobri's Oliedepot"). Toen de eigenaar met de voornaam Kobri was overleden en het bedrijf aan anderen werd verkocht, kwam het kortweg Ool-zolle-sÿrt te heten. Het gangbare Spokaanse woord ool-zolle-sÿrt krijgt altijd een kleine letter en wordt voorafgegaan door een lidwoord.
Biologische groente- en fruitkwekerij. Levert aan veel supermarkten, maar verkoopt ook zelf bij de kassen.
Genoemd in de Amagene .
Grote verzekeringsmaatschappij; was in 1985 bijna failliet nadat er 7 miljoen herco uitgekeerd moest worden aan schadeclaims na de enorme stormschade in Tjemp; een reddingsactie van de regering kon het faillissement voorkomen. Sinds 1997 probeert Opper-Bloi zijn financiële positie veilig te stellen via een aantal dochtermaatschappijen die zich richten op beurs- en onroerendgoedspeculatie, zoals OB Nânkos TC.
Bedrijf met pakhuizen aan de havens van Hoggebim en Liyrotyka. Het bedrijf verzorgt de opslag en verdere logistiek van goederen. Bekend zijn de 3 voormalige pakhuizen Mâlta, Sypres en Côrsica aan de Beeliy-weg in Hoggebim. Toen de belangrijkste havens van Hoggebim omstreeks 1980 meer naar het zuiden, in de richting van de monding van de Hoggebim-fonis, verhuisden, raakten de 3 pakhuizen hun functie kwijt. De OLT wilde de monumentale 19e-eeuwse kolossen slopen, maar na hevig protest van actiegroepen en Monumentenzorg, waarbij zelfs de Unesco nog een officieel bezwaarschrift indiende, heeft de gemeente de 3 gebouwen tot beschermd monument laten verklaren. De OLT zag zich gedwongen om 2 pakhuizen voor een schijntje aan de gemeente te verkopen. Eén ervan (Mâlta) is verbouwd tot appartementencompex (een deel ervan gereserveerd voor bejaarden). In de tweede (Sypres) zijn ateliers en kleine bedrijfjes gehuisvest. De derde (Côrsica), is nog steeds in het bezit van de OLT, maar doet er niets mee. Het gebouw staat al 30 jaar leeg en als er niet snel wat gebeurt zal het tot ruïne vervallen. Er is in die 30 jaar al drie keer een lijk aangetroffen (2 moorden), en het is een geliefde verblijfplaats voor daklozen, junks en prostitutie.
|
Internationale internetprovider; ook in Spokanië. Sinds medio 2006 samengegaan met Wanadoo. Sinds medio 2008 overgenomen door Connect. Zie Providers
.
|
Grootste autoverhuurbedrijf in Spokanië, met eigen benzine-stations en uitgebreide nevenbranches op auto(accessoire-)gebied. Het begon in 1954 met één autoverhuurbedrijfje in Moques, omstreeks 1980 waren er al meer dan 100 vestigingen. Zie ook Statistiek.
Autoverzekeringsmaatschappij. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Een door vier studenten in het leven geroepen website waar iedereen van alles kan aanbieden en veilen. In enkele jaren uitgegroeid tot een uiterst lucratieve onderneming. De vier studenten die hiermee begonnen zijn, hebben hun studie dan ook niet afgemaakt; ze mogen zich tot de meest succesvolle ondernemers van Spokanië rekenen.
Handel in bouwmaterialen. Genoemd op de voorbeeldpagina van het telefoonboek .
Architectenbureau dat sinds 2002 een snelle ontwikkeling doormaakt naar de top van de Spokanische architectenwereld. Oorspronkelijk heette het bureau Prÿr, Godez & Dôlty (naar de drie compagnons: Burgert Prÿr-Kâlehaje, Marina Godez en Nest Dôlty-Râpip), maar deze naam werd te "deftig" gevonden en er is toen gekozen voor Pagodô, naar de eerste letters van de achternamen, en met een knipoog naar het Spokaanse woord pagoda ("pagode"). Zie ook het station van Trofy en de herberg/galerie Kôlâk-blufk.
Financieel kantoor dat leningen en hypotheken verstrekt.
Grote verzekeringsmaatschappij.
Genoemd in de Amagene .
| Onderhoudsbedrijf voor spoorwegmaterieel. Onderhoudt voornamelijk de tank- en kolenwagens van de olie- en mijnbouwindustrie op Noordoost-Liftka. Zie Kjobee Pelger-Hâls |
Chemische fabriek, opgericht in 1936. In eerste instantie werden hier grondstoffen voor de verfindustrie (oplosmiddelen en pigmenten) en voor schoonmaakmiddelen (ammoniak, zouten en zeep) gemaakt. In de Tweede Wereldoorlog zijn er "middelen" gemaakt ten behoeve van het Spokanische en Britse leger (het is niet bekend om welke producten het ging, maar vermoed wordt dat er ook strijdgassen en munitie werden geleverd). Na ca. 1950 levert de fabriek meer eigentijdse middelen: grondstoffen voor plastics en moderne schoonmaakmiddelen. Zie Hilta Pellâs-Krodur.
Grote fabriek van schrijfwaren (papier, pennen, potloden, linealen, lijm ed). Zie Quny Perdu.
|
Fabriek voor jaloezieën en markiezen.
Merken: Pertres |
Gerenommeerde herenkledingzaak; veel leden van het koninklijk huis doen hier hun inkopen. Zie Petriy Ûndarjenn Furrs-Pacôs.
Haveninvoer en transportonderneming bij de haven van Amahagge.
Grote bierbrouwerij.
Merken:
Ef Krupel Blof
Grote webwinkel. Voornamelijk huishoudelijke producten, spellen, cadeauartikelen en decoratieve voorwerpen.
Groot bouwbedrijf, met name wegenaanleg, viaducten en bruggen. Krijgt veel opdrachten van de overheid.
Genoemd in de Amagene .
De zinkfabriek aan de noordkant van het Plafotô-meer (boven) en een bladzijde uit de catalogus met messing hang-en-sluitwerk, omstreeks 1960 (rechts). | 
|
De Plafotô Usienc Cômpanðo is in 1941 opgericht om het zinkerts uit de mijnen bij Plafotô en Hirdo te verwerken. Kopererts, nodig om het zink uit het erts te winnen, komt uit de kopermijnen van Trejasu. De zinkmijn bij Plafotô is van PUC zelf, de overige mijnen zijn andere bedrijven. Alle erts wordt per spoor aangevoerd. De fabriek produceerde niet alleen ruw zink om elders verwerkt te worden, maar maakte ook zelf producten, voornamelijk golfplaten en dakgoten. Vanaf ca. 1955 werden ook messing producten geleverd (voornamelijk hang-en-sluitwerk). Vanaf ca. 1980 is de fabricage van messing producten weer gestopt. Momenteel worden er alleen nog golfplaten gemaakt. De fabriek is verouderd en sterk vervuilend, en voldoet niet aan de milieunormen zoals die in de Europese Unie gelden. Bovendien belemmert het industriële complex de toeristische ontwikkeling langs het Plafotô-meer. In 2009 ontstonden er plannen om de fabriek te sluiten en de sterk verontreinigde grond te saneren. In 2015 is de fabriek daadwerkelijk gesloten, maar nog niet opgeruimd. Laat staan dat de grond al gesaneerd is.
Zie ook brief
.
Merken:
PUC
Machinefabriek. Gespecialiseerd in de mijnbouw en oliewinning. Levert ook onderdelen voor landbouwmachines.
|
Fabriek voor kunststofproducten, zoals gietmalproducten, platen, buizen, profielen en hang-en-sluitwerk
(zie ook briefpapier
).
|
|
Grote keten van cd-winkels; gevestigd in 24 plaatsen (Aflif, Amahagge, Blort, Bôrâ, Côs, Floran, Gasky, Hirdo, Hoggebim, Husta, Jatty (BF), Knolbol, Korif, Kurriy, Lift, Lor, Manes-Sjeny, Minde, Tanburo, Tanbÿr, Trofy, Tunbas, Tuûn, Zest).
De eerste zaak werd in 1969 in Liyrotyka geopend.Zie ook Statistiek en lijst met adressen en Muziekwinkels
.
|
Mijnbouwbedrijf. Exploiteert de ijzermijn bij Plercô. De naam is een afkorting van Plercô Feri-kafchošos ("Plercô IJzerwinning"). Tot ca. 1960 vond hier uitsluitend dagbouw plaats, vanaf ca. 1980 is het een gesloten mijn. De mijngangen zijn bereikbaar vanuit de onderste lagen van de ca. 100 m diepe put; het gaat dus om zg. schollenbouw, waarbij er geen verticale schachten nodig zijn, maar de gangen hellend omlaag lopen.
| Vuurwerkfabriek. De enige fabriek in Spokanië waar professioneel vuurwerk wordt vervaardigd. Ook maakt men vuurwerkgrondstoffen, bedoeld voor de hobbyisten die in clubverband hun eigen vuurwerk vervaardigen. De fabriek is gevestigd in een aantal houten loodsen, ver van de bewoonde wereld, om bij een explosie de schade en het aantal slachtoffers te beperken. |
| Een doos met vuurwerkgrondstoffen van PLINKER staat verscholen achter allerlei vuurwerkproducten van Amerikaanse makelij. Dit is het arsenaal van een hobbyist die zowel bestaande producten koopt als zelf vervaardigt. | 
|
Keten van slijterijen. In sommige gemeenten blijft het aanbod beperkt tot zwak-alcoholische dranken en mogen sterke dranken alleen in zelfstandige winkels verkocht worden (dus geen ketens). Na de versoepeling van de wetgeving is de keten in 2003 direct gestart met 121 vestigingen in het hele land. Een dertigtal particuliere slijterijen sloot zich bij dit nieuwe concern aan, en de rest waren nieuwe winkels. Zie ook Tap- en slijtvergunningen en Statistiek.
|
Spokanische internetprovider. Wijkt van de reguliere providers af omdat Point zelf actief bezig is met het ontwerpen en onderhouden van websites, en dat met betrekking tot cultuur en kunst. Zie Providers
.
|
Chemische industrie in het havengebied van Amahagge, berucht door de corruptie; is door het verbod op diverse bestrijdingsmiddelen in 1980 failliet gegaan. Het gebouwencomplex is gesloopt en op de locatie zijn een enorme supermarkt, een bouwmarkt en een benzinestation verrezen (anno 1998).
Genoemd in de Amahâkšo .
Merken:
Mexachyn;
Sulchlorine
Fabrikant van landbouwmachines, in 1902 opgericht door de slimme boerenknecht Lerdu Pôra. Research op het gebied van landbouwmachines wordt (met overheidssubsidie) gedaan aan de Staatsuniversiteit in Milbo. Pôra heeft een samenwerkingsverband met deze universiteit en mag op basis van dit onderzoek zijn machines ontwikkelen. Deze samenwerking tussen een overheidsinstelling en een particulier bedrijf zou eigenlijk niet mogen omdat het een eerlijke concurrentie met andere bedrijven in dezelfde branche tegengaat (die immers geen toegang hebben tot de researchgegevens).
Deze samenwerking wordt in dit geval echter goedgepraat met het argument dat er geen kwestie van concurrentie kan zijn omdat Pôra de enige fabrikant van zulke machines in Spokanië is. Dat een ander bedrijf in ca. 1980 failliet is gegaan, en dat wijt aan deze samenwerking, wordt hierbij genegeerd.
"Portarage" is een samentrekking van portariy (telefoon) en garage (parkeren) en biedt "parkeermanagement" aan. In het bijzonder de mogelijkheid om met een app op je iPhone of smartphone je parkeergeld te kunnen betalen. Portarage werkt in grote lijnen als Parkmobile, Yellowbrick, PayByPhone en dergelijke, en is in steeds meer steden te gebruiken. Alleen als je een bankrekening bij een Spokanische bank hebt, kun je bij Portarage een account aanvragen. Heb je dat, dan neem je bij het parkeren de volgende stappen:
Je betaalt dus altijd de tijd die tot aan stap 5 berekend is, ook al is de ingevoerde parkeerduur bij stap 3 veel langer. Maar als deze parkeerduur korter is dan de werkelijk geparkeerde tijd, heb je kans op een bon.
Het te betalen bedrag verschijnt op je telefoon en eens per maand ontvang je een nota met de totale parkeerkosten, plus het abonnementsgeld.
De locatiecode bij stap 2 is een viercijferig getal dat op straat bij de parkeerautomaten is aangegeven. Feitelijk betaal je met Portarage via de parkeerautomaat met deze code. Telefoons die ingesteld zijn voor plaatsbepaling weten zelf al waar je je bevindt en welke locatiecode hier geldt. Zo niet, dan moet je die zelf invoeren.
| Koeriersbedrijf. Genoemd naar de Godin van de Tijdingen. Vaart met snelle speedboten tussen de eilanden en is daarom niet afhankelijk van de reguliere veerdiensten om de producten ergens af te leveren. Het bedrijf is ook de sponsor van de Pôrtessi-hall, een tentoonstellingsgebouw in Zest. |
De PTT is bij de privatisering opgesplitst in drie commerciële bedrijven: BenCôm (voormalige giro), PôsCôm (posterijen) en TelCôm (telecommunicatie). Zie aldaar.
Verzekeringsbureau. Het hoofdkantoor werd in 1935 in Mollefin geopend, het bijkantoor in Seertzeekoles kwam er in 1957.
| Fabriek voor tuinmeubelen, hekken, kozijnen, plantenbakken en palen, vervaardigd uit gerecycled plastic. Zie ook Milieu: recyclen. |
Betonfabriek.
Zie Pagodô.
Bierbrouwerij.
Merken:
Ynel-sef
Keten van kledingzaken, te vergelijken met C&A. Dus betaalbare kleding voor man, vrouw en kind. Modebewuste jongeren zullen hier niet zo snel komen. De keten komt voort uit een in 1915 geopende kledingzaak in Blumarr. Zie ook Statistiek.
Maakt dranken op basis van wijn, cider en andere alcoholhoudende drank. Een bekend product is Père Baril, een witte mousserende wijn die aan champagne doet denken.
Merken:
Père Baril
Maakt serviesgoed en vazen. Producten worden veelal op bestelling vervaardigd. De pottenbakkerij heeft een eigen stijl met gespikkeld glazuur en een robuust uiterlijk. Je kan het bedrijf bezoeken en een rondleiding krijgen (op afspraak).
|
Aanbieder van mobiele telefonie.
|
Fabrikant van kauwgom, snoepgoed en chocoladeproducten. Had in 1966 een onenigheid over de merknaam Ready met de sigarettenfabrikant STC te Korif; de rechter kwam toen tot de wonderlijke uitspraak dat beide fabrikanten deze naam mochten gebruiken, als hun producten maar niet in dezelfde winkel verkrijgbaar zijn. Toen de oprichter van de fabriek, Leger Remste-Tâgerate, in 1989 was overleden, hebben de managers die hem opvolgden na een langdurige en kostbare juridische strijd het bereikt dat vanaf 1995 beide Ready-producten weer in één en dezelfde winkel verkocht mogen worden. Tot groot ongenoegen van deze managers heeft de sigarettenfabrikant geen cent aan deze juridische strijd bijgedragen, terwijl toch ook deze voordeel bij de uiteindelijke rechterlijke uitspraak heeft.
Merken:
Ready
Kolenmijn; kwam in 1990 in opspraak omdat het bedrijf onterecht genomineerd was voor de Jôl Spetsklan-prijs (Gouden Tandwiel). Zie ook Mijnbouw.
| Keten van zelfbedieningsrestaurants op locaties waar veel reizigers komen, zoals stations, luchthavens, veerhavens en langs autowegen (zie station van Flento). De directie van het bedrijf is in 2005 afgestapt van de oorspronkelijke franchise-formule nadat er steeds meer klachten kwamen over de grote kwaliteitsverschillen tussen de afzonderlijke restaurants. De zaken waar het eten voortreffelijk was, hadden te lijden onder de zaken waar het voedsel slecht was, het personeel onhebbelijk en/of de inrichting smerig. Tegenwoordig worden alle restaurants vanuit het hoofdkantoor geleid. Er zijn ongeveer 30 vestigingen (stand 2014). De winkelketen Stôp is een dochter van Riyndâ. In samenwerking met de Spokanische Spoorwegen is de keten in 2002 in 7 stations gestart; twee jaar later waren daar ook andere soorten locaties aan toegevoegd. Zie ook Statistiek. |
|
Fabriek voor porselein en aardewerk, opgericht in 1811. Met name de porseleinproducten zijn zeer gewild en de oudere producten zijn vaak ook veel waard. Merken: Riynek |
Grote scheepswerf. Hier worden voornamelijk schepen gerenoveerd en gerepareerd, dus niet nieuw gebouwd.
Producent van vier biermerken. De brouwerij is te bezoeken en soms is er ook een tentoonstelling die op de een of andere manier met bier en brouwen te maken heeft.
Genoemd in de Amagene .
Merken:
Mondô-bjerr;
Rôndâf;
Rôndâf-pjerf;
Rôndâf-styp
Fabriek voor spoorwegmaterieel, geopend in 1912. De drie letters R, P en A zijn de beginletters van de namen van de drie oprichters: Kârle Rusen-Vleys, Piytriy Peeniy en Vunnt Aquberrte-Alber.
Fabrikant van tandpasta en andere producten voor gebitsverzorging. Vooral bekend vanwege hun tandpastamerk Dânta XL.
Merken:
Dânta XL
Olieraffinaderij van de Spokanische Spoorwegen (SA). Hier worden voornamelijk producten gemaakt die voor het spoorwegbedrijf van belang zijn, zoals dieselolie, smeerolie en benzine. Van de andere petrochemische producten die bij de raffinage vrijkomen kan de kwaliteit niet gegarandeerd worden, maar worden doorverkocht en bedrijven die er nog iets mee kunnen doen.
Horeca-keten die ernaar streeft om alle wegrestaurants en motels in Spokanië in handen te krijgen; zo'n monopoliepositie is bij de wet echter verboden.
|
Spokanische internetprovider, van de organisatie I.E.S. Zie
Providers
.
|
Computercentrum voor data-opslag op industrieterrein Ef Môliys.
|
Grootste brood- en banketfabriek van het land, opgericht in 1948. Levert aan de horeca en enkele grote supermarktketens, zoals Hâmstro en
Âke-Nyn. Ook KRIY neemt veel producten af. Het bedrijf heeft ook vestigingen in Hoggebim, Gralkrich, Gÿrô en Liyrotyka. Deze worden per trein van graan voorzien dat per schip (voornamelijk uit Amerika) wordt aangevoerd en wordt opgeslagen in 6 silo's aan de Grunlandes-port (het havenbekken bij de Metalo-mirra in Amahagge). De silo's en deze haven zijn nog niet op de kaarten aangegeven, evenmin als de spoorverbinding. De silo's zijn beschreven in de Amahâkšo .
Eerste silo in aanbouw - december 1982 |
Sfinks insûrânsos |
Verzekeringsmaatschappij, voornamelijk voor particulieren, tegen "de ongemakken van de natuur" (blikseminslag, stormschade, wateroverlast).
|
Bioscoopconcern, beheert 22 bioscopen: Amahagge (5), Bôrâ (3), Gralkrich (2), Hirdo (5), Hoggebim (4), Tanbÿr (1) en Tunbas (2). Het begon in 1970 met één bioscoop in Hoggebim. Zie ook Statistiek.
| SMELTE-FURNAKOS BER BÔRÂ TC | Grootste hoogovenbedrijf met staalfabriek in Spokanië. |
Fabrikant en installateur van zonnepanelen.
Reclamebureau en drukker van reclamedrukwerk.
|
Spokanische internetprovider. Zie Providers
.
|
Fabrikant van sigaretten en sigaren. Had in 1966 een onenigheid over de merknaam "Ready" met Remste-Tâgerate, de fabrikant van kauwgom, snoepgoed en chocoladeproducten te Bôrâ. De rechter kwam toen tot de wonderlijke uitspraak dat beide fabrikanten de naam "Ready" mochten gebruiken, als hun producten maar niet in dezelfde winkel verkrijgbaar zijn.
Merken:
Crâf;
Cuba;
Lovely;
Ready
| Een van de oudste ICT-bedrijven in Spokanië, opgericht in 1984. Oorspronkelijk werd hardware met bijbehorende software aan bedrijven en organisaties geleverd en geïnstalleerd. Vanaf ca. 2000 richt het bedrijf zich voornamelijk op de ontwikkeling van software en consultancy. De belangrijkste klanten zijn de overheid, zorginstellingen en dienstverlenende bedrijven. |
| Aanbieder van mobiele telefonie. |
|
Koeriersbedrijf, dochterbedrijf van PôsCôm en opgericht op 1 augustus 2001. Spotrâns neemt alle bezorging op zich van poststukken die door hun gewicht, afmetingen, waarden, of anderszins, niet door de "gewone" postbode in een reguliere postbestelling meegenomen kunnen worden. Poststukken voor Spotrâns kunnen afgegeven worden bij de gewone postkantoren, maar worden individueel bij de geadresseerde afgeleverd. Ook bestaat de mogelijkheid om een poststuk bij de afzender van huis te halen (tegen extra kosten). |
| Fabriek voor tapijten en vloerkleden. |
Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
| Tinmijn en tinverwerkende fabriek. |
Frisdranken- en bronwaterfabriek. Hier wordt het water uit het stroomgebied van de onderaardse rivier de Viryc naartoe gepompt en gebotteld. Het komt op de markt onder de naam Viryc. Ook wordt dit water gebruikt voor de frisdrank Doec. Ook komt het mineraalwater Niklâs-ef-Wik uit deze fabriek (maar wordt er niet gebotteld, dat gebeurt aan de bron). (DOM 93)
Merken:
Doec;
Niklâs-ef-Wik;
Virtale;
Viryc
| Winkelketen met ruim 40 "gemakswinkels" in de middelgrote en grote stations (stand 2014). Het gaat om (zelfbedienings)winkels met een beperkt assortiment, speciaal bedoeld voor de (gehaaste) reiziger. Het accent ligt op voedsel (ook belegde broodjes, pizzapunten en andere snacks) en dranken, alles geschikt om in de trein te nuttigen. De winkelketen werkt op franchise-basis en is een dochter van de restaurantketen Riyndâ. In 2005 zijn de eerste 6 winkels geopend, met subsidie van de Spokanische Spoorwegen die de stations exploiteren. Zie ook Statistiek. |
| Groot landelijk opererend bouwbedrijf, in 1911 opgericht door Moffain Tâneess-Cvârf. Aanvankelijk bouwde men bescheiden woonhuizen, maar allengs werden de projecten steeds groter. Tegenwoordig neemt het bedrijf alleen nog genoegen met de bouw van kantoren en grote wooncomplexen. |
Adviesbureau, gespecialiseerd in het adviseren van bedrijven met financiële en fiscale problemen. De oprichter en eigenaar, Lariyg Tânsac, is begin 2017 veroordeeld tot een gevangenisstraf van 7 maanden wegens oplichting en fraude.
|
Spokanische internetprovider. Zie Providers
.
|
De PTT is bij de privatisering opgesplitst in drie commerciële bedrijven: BenCôm (voormalige giro), PôsCôm (posterijen) en TelCôm (telecommunicatie). Zie aldaar.
Merken:
Fonôs
|
Huresent Moplariy ("Geluk bij Ongeluk"): een omstreden actie van TelCôm om abonnees voor mobiele telefoon te werven. Het idee was dat als iemand zijn mobieltje gebruikt om een spectaculaire reddingsoperatie in gang te zetten, hij een jaar lang gratis mag telefoneren. De actie ging op 1 januari 2000 van start, en op 11 januari kon de eerste abonnee van de actie profiteren: een vrouw die de politie belde nadat haar man tijdens een wandeling in een ravijn was gestort. Half maart is de actie gestopt omdat de minister van Communicatie meende dat een gewone "burgerplicht" (de politie bellen bij calamiteiten) niet opgeblazen dient te worden tot een heldendaad waarvoor men een prijs ontvangt.
|
|
Internetprovider en koeriersbedrijf. In Amahagge en Bôrâ wordt een snelle bezorgservice gegarandeerd door scooters in plaats van bestelauto's te gebruiken. In Asjetto bestaat sinds de zomer van 2002 een fietskoeriersdienst. Dit project wordt gedeeltelijk door de gemeente gesubsidieerd. Hoewel dit de eerste commercieel opgezette koeriersdienst is die gebruik van fietsen maakt, bestonden er in de grotere steden omstreeks 1930 al bodes die hun werk op de fiets uitoefenden. Zie Providers
.
|
Keten van schoenwinkels. Groot assortiment van betaalbare producten, maar niet altijd de laatste trends. De keten komt voort uit een schoenenwinkel in Manes-Fija, geopend in 1934. Zie ook Statistiek.
| Onderhoudsbedrijf voor spoorwegmaterieel. Voert in opdracht van de Spooksoliy Arânkas het onderhoud van een groot deel van de goederenwagens uit. |
Fabriekje waar bronwater wordt gebotteld.
Merken:
Tjoâva
Zie Tsjech Oto-Fabrokiy.
Bedrijf dat namens alle beheerders van bovengrondse communicatie- en elektriciteitsnetten de status van deze netten in de gaten houdt, klachten en meldingen van burgers, politie ed. in ontvangst neemt en ervoor zorgt dat schade zo snel mogelijk hersteld wordt. Denk aan gebroken palen, gebroken of loshangende kabels, en kapotte elektriciteitskasten. ToKa beheert deze netwerken niet, en is ook niet verantwoordelijk voor een goede werking ervan. Het bedrijf speelt een bemiddelende rol bij het ontvangen van klachten en meldingen enerzijds, en het opnemen van de schade en informeren van de verantwoordelijke beheerder anderzijds. Ook voert ToKa zelf geregeld inspecties uit, vooral als de kans op schade groot is, zoals na noodweer.
Zie ook hun website-tekst
.
|
Groot bouwbedrijf. Bouwt en renoveert voornamelijk kantoorgebouwen en loodsen. Werkt veel voor de overheid.
Genoemd in de Amagene .
|
Keten van bouwmarkten. De nadruk ligt meer op wat luxere kant-en-klare producten dan op doe-het-zelf-bouwmaterialen en gereedschappen, vergelijk ook Karwei in Nederland en België. De eerste 32 Trada-zaken werden in 2004 geopend, maar waren feitelijk een voortzetting van vroegere Janus-bouwmarkten. Van de bijna 60 vestigingen (anno 2010) is ongeveer de helft een opgewaardeerde Janus-zaak. De rest zijn nieuwe vestigingen. Zie ook Statistiek.
Chemische fabriek.
Fabriekje waar bronwater wordt gebotteld.
Merken:
Triyfâf
Fabriek van producten van metaaldraad, zoals mandjes, roosters, wasrekken, vogelkooien ed. Vrijwel de gehele bevolking van Clatô (bijna 5000 mensen) is economisch afhankelijk van deze fabriek (en de steenkoolmijnen). Zie Afrec en Lofjec Troftam.
Merken:
Troftam
Blikfabriek. Voornamelijk conservenblikken voor de jam- en sapindustrie in Ameronne. (DOM 130)
|
Bagageafhandelingsbedrijf op de luchthaven Trymt.
|
De enige autofabriek die Spokanië ooit gekend heeft. In 1940 opgericht omdat vanwege de oorlog in Europa de import van auto's geheel stokte; de regering besloot toen dat Spokanië zelf auto's moest kunnen produceren. In 1985 werd de fabriek een onderdeel van het Volkswagen-concern en in 1992 is het bedrijf geheel in VW opgegaan.
Naarmate vanaf ca. 1970 buitenlandse auto's steeds makkelijker te verkrijgen en betaalbaar werden, zakte de verkoop van de ouderwetse en technisch onvolmaakte TOF-producten drastisch in. De regering kon halverwege de jaren tachtig een faillissement voorkómen door toe te staan dat de fabriek door Volkswagen werd overgenomen. Tussen 1985 en 1993 werden bepaalde varianten van de Volkswagen nog steeds onder de naam TOF geproduceerd. Maar vanaf 1993 is de naam TOF officieel afgeschaft. Sinds 2014 ontwikkelt TOF een elektrische auto, onder de naam ElTof; deze moet in 2019 in de handel komen. Het is anno 2017 nog niet duidelijk of dit nieuwe product een initiatief is van Volkswagen, of dat het oorspronkelijke TOF hier zijn eigen weg gaat.
TOF is altijd een grote werkgever voor de stad Tsjech geweest, en is mede verantwoordelijk voor de economische bloei van deze stad. Sinds de fabriek in handen van Volkswagen is, is het aantal werknemers gehalveerd, maar één van de voorwaarden voor de overname was dat de fabrieken altijd in Tsjech zouden moeten blijven.
Merken:
ElTof;
TOF
|
Hier en daar tref je nog wel oude autobussen van het merk TOF aan, zoals hier in Tsjech. Ze zijn even zeldzaam als jonge monniken.
Het TOF-logo is op twee wijzen uit te leggen: voor de meeste Spokaniërs staat de cirkel voor de letter O, met daarbinnen een combinatie van T en F: het woord TOF dus. Voor Pegreviërs is het teken binnen de cirkel de T in het Pegrevische alfabet. Voor hen komen de letters F en O in het logo dus niet voor.
Zie Extra informatie
| 
|
| Tulÿnn Umynos-Cômpanðo. Mijnbouwmaatschappij van Tulÿnn. Dit bedrijf exploiteert drie mijnen ten noorden van Tulÿnn (één mijn ligt in een Tulÿnnse enclave op het grondgebied van de gemeente Trejasu). Andere bedrijvigheden van TUC zijn de exploitatie van de spoorlijnen die de mijnen verbinden met de hoofdspoorlijn (aansluiting bij het dorp Sloegt), diverse fabrieken langs deze spoorlijnen (een teer- en asfaltfabriek en wat chemische industrie), en ook de dochtermaatschappij Zillos. Als railvervoerbedrijf verzorgt TUC ook de kolenbevoorrading van de elektriciteitscentrales St.Mariy (die aan hun eigen spoorlijn ligt) en Sloegt. Verder is er nog een bouwbedrijf als dochtermaatschappij, dat onder meer fabriekscomplexen en arbeiderswoningen bouwt. |
Oorspronkelijk fietsenfabriek; maakt tegenwoordig ook kinderwagens en rolstoelen. Is de enige fabriek in Spokanië die rolstoelen vervaardigt en krijgt hiervoor overheidssubsidie, omdat de rolstoelen anders onbetaalbaar zouden worden.
Merken:
Tupi
Winkelketen voor huishoudelijke producten. Vergelijk Blokker in Nederland en België. Het begon in 1904 met een klein winkeltje in Tosiy. Vanaf ca. 1915 kwamen er elk jaar tientallen vestigingen bij. De groei stagneerde wat na 1990, want tussen 1990 en 2010 zijn er maar 6 winkels bij gekomen. Zie ook Statistiek.
|
Oorspronkelijk gloeilampenfabriek. Maakt tegenwoordig ook TL-buizen, halogeen-, spaar- en ledlampen. Merken: Utterâ |
| De naam VAUP is een afkorting van Vel-Azÿro Ubara Produkšo (Vel-Azÿro Voedsel Productie). De fabriek maakt voedingsmiddelen (voornamelijk in blik en potten) op basis van streekproducten, zoals vis (uit het stuwmeer en de lokale viskwekerij), fruit en groenten (lokale boomgaarden en moestuinen), lokaal lamsvlees en wild (zoals herten, reeën en wilde zwijnen uit de streek). |
Keten van chique meubelzaken. Voor designmeubelen en hoogwaardige woninginrichting is Vleys-Ferden dé aangewezen zaak in Spokanië. De keten komt voort uit een meubelzaak in Tunbas, geopend in 1947. Zie ook Statistiek.
Grote boekdrukkerij, onderdeel van het uitgevers- en drukkersconcern Vliyteram TC.
Boekhandel, onderdeel van het uitgevers- en drukkersconcern Vliyteram TC. Gespecialiseerd in buitenlandse boeken en tijdschriften, die het bedrijf zelf importeert. Genoemd in het Fysieke Archief
.
Grootste uitgevers- en drukkersconcern in Spokanië. De drukkerij zit in Amahagge, de uitgeverij zit in Gralkrich, Amahagge en Hirdo. Er is bovendien nog een boekhandel in Hirdo.
Het bedrijf is in 1843 in Amahagge opgericht door Chyver Vliyteram. Na zijn dood in 1887 heeft zijn zoon het bedrijf voortgezet en verder uitgebreid. Sinds 1936 is het geen familiebedrijf meer.
|
Apparatenfabriek. Ontwikkelt en bouwt specialistische apparatuur, met name voor ziekenhuizen en laboratoria.
|
Boek- en brochurebinderij; het bedrijf werkt meestal in opdracht van grote uitgeverijen, maar het geeft ook zelf kleinere werken uit, met name kalenders en agenda's. Zie Roemulâ Vnor.
Naaimachinefabriek, opgericht door Petriy Voetsavos-Jateuvi. De Voetsavos is al vanaf ca. 1870 een populaire naaimachine.
Merken:
Voetsavos
Assemblagebedrijf van Volkswagen. De onderdelen worden per schip uit Europa en Brazilië aangevoerd.
Fabriek en merknaam voor schoenen en laarzen.
Merken:
Vrescân
Bekende chemische industrie voor etherische oliën, reukstoffen en cosmetica.
|
Internationale internetprovider; ook in Spokanië. Sinds medio 2006 opgegaan in Orange. Sinds medio 2008 overgenomen door Connect. Zie Providers
.
|
Winkelketen voor badkamerinrichtingen en badkuipen, met vestigingen in 15 plaatsen (Amahagge, Asjetto, Bôrâ, Garos, Hirdo, Husta, Ies, Korif, Lift, Liyrotyka, Minde, Mollefin, Trofy, Tsjech, Tunbas). De eerste twee zaken zijn in 2002 geopend (in Amahagge en Liyrotyka). Zie ook Statistiek.
Genoemd in de Amagene .
Fabriek voor dozen en verpakkingsmateriaal. Als grondstof wordt gerecycled papier- en kartonafval gebruikt. De naam is een verbastering van iyicel ("verpakking", spreek uit als "wikel"). Zie ook Milieu: recyclen.
|
IJzergieterij. Gespecialiseerd in roosters en putdeksels. De putdeksels met het logo "XL" (zie afbeelding) zijn overal in Spokanische straten te vinden; weinig mensen die eroverheen lopen beseffen wat deze twee letters betekenen. Uit onderzoek blijkt dat velen er ook nog een letter K in zien. De gieterij betrekt zijn ruwe ijzer van het hoogovenbedrijfje XalFer dat zich eveneens op het industrieterrein van Xalâs bevindt. |
Klein hoogovenbedijf met staalfabriek. De fabriek betrok zijn ijzererts uit een naburige ijzermijn; het erts werd via het Ales-kanaal naar Xalâs verscheept. De mijn is in 1966 gesloten en nu komt het erts over zee naar de fabriek. De kolen komen per spoor uit de naburige mijnen. Het bedrijf kan alleen dankzij overheidssubsidie overleven, maar wordt niet gesloten vanwege de werkgelegenheid.
| Bedrijf exploiteert enkele steengroeven in de buurt van Xâ jf Prusots. Ook het railvervoer wordt door hen zelf verzorgd; het bedrijf bezit 4 diesellocs en ca. 80 goederenwagens. Zie Tiffian Xârmenn-Geder. |
Textielfabriek.
Suikerfabriek.
Agrarische supermarkt. Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
| Fabriek van huishoudelijke apparaten. |
Kolenmijn. Heeft niets te maken met de gelijknamige fabriek YKRÔ. Zie ook Mijnbouw.
Fabriek van zelfplakkende kunststoffen, zoals plakplastic, plakband, tochtband, reparatietape, isolatieband, enz. Heeft niets te maken met de gelijknamige kolenmijn Ykrô TC.
Op een na grootste CD-maatschappij van Spokanië. Voert onder meer het label Fromage (popmuziek).
Merken:
Fromage
| Voormalige aanbieder van mobiele telefonie. De Spokanische versie van het Britse bedrijf Yourcalls.net. Het bedrijf is in november 2013 opgeheven. De Spokanische abonnees zijn overgenomen door GyTa. |
Zie verder Supermarkten en warenhuizen.
Producent van drie biermerken.
Merken:
Nutter-toffik;
Opper-toffik;
Wefot-toffik
|
Concern dat een aantal prestigieuze hotels en kuurbaden exploiteert. Dochtermaatschappij van het mijnbouwbedrijf TUC.
|
|
Fabriek van huishoudelijke papierproducten: toiletpapier, keukenpapier, koffiefilters ed.
Opgericht door de twee Pegrevische industriëlen Zivver Neeferf-Iyndre en Lembô Hopiyf. De naam "Zimbo" is
samengesteld uit de eerste en laatste letters van de twee voornamen (zie ook het bedrijf
Zinka). Merken: Zimbô |
Kolen- en tinmijn.
|
Chocoladefabriek. Opgericht door de Pegrevische industrieel
Zivver Neeferf-Iyndre en
Rûnka Šapiy-Comura, dochter van een cacao- en
koffiehandelaar. De naam "Zinka" is samengesteld uit de eerste en laatste letters van de twee
voornamen (zie ook het bedrijf Zimbô). Merken: Zinka |
Originele winkel waar ze steenkool en kool als groente verkopen. (ASJETTO.DOM)
Fabriek en onderhoudsbedrijf voor spoorwegmaterieel (voornamelijk personenrijtuigen).
© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands
DA DICTIO • SPARC 02 sep 2000
afkorting van bedrijf - DICTIO {afk} - 26.03.06
bedrijfsnaam - DICTIO {N} - 26.03.06 
straatnaam - STRATENL.HTM - 26.03.06
straatnaam + nummer - STRATENO.HTM - 26.03.06
telefoonnummer - TELLIJST.HTM - 26.03.06
internet - WEBEMLYS.HTM - 26.03.06
kvk-nummer - KAMERVKO.HTM - 26.03.06
(jaartal) - JAARTALL.HTM - 12.12.04
(persoon) - PERSLYST.HTM - 12.12.04
