Dictio S-N: I

i:: {C} (naam vd letter I).

i•:: {PXimpr} (oorspr intensiveringspx bij woorden met emotionele betekenis; nu allectief en zonder betekenis) (bijv) ichize: zoenen; ifôc: goedgeefs, mild.

iaff:: |waff| {gst} »iafle.

iafle::

{K; gst= iaff} voorrang verlenen aan.
{Upr; gst= iaff} ~ armt: zich beroemen op.

Iaflo::

{G} (dorp; gemeente Tloer).
{N} (camping; gemeente Tloer); .

iaflô:: {C} voorrang.

Iaflo-fôresta:: {G} (bos; gemeente Tloer); .

iaflos:: {C} voorrangverlening, het voorrang verlenen.

IAH:: {afk} »Instituša furt Aquonda Helten-naliycos.

ialef:: {C} oogst.

ialefe:: {K} oogsten.

Ialef-eâs:: {W} .

ialefelira:: {I} (fig) bloeiend (handel ed).

ialefer:: {C} oogster (vooral: tijdelijk aangestelde knecht die boeren in de oogsttijd helpt en in natura uitbetaald wordt).

Ialefer:: {G} (dorp; gemeente Jannen).

Ialefer-covent:: {N} (RK klooster; gemeente Trofy); .

ialef-fort:: {C} oogsttijd.

Ialef-hâng::

{N} (begraafplaats; gemeente Ozaneto a/e Prek); .
{G} (naam ve voormalig landgoed; gemeente Ozaneto a/e Prek); .

Ialef-hâng-klemk:: {N} (»klemk; gemeente Ozaneto a/e Prek); .

Ialef-korda:: {N} (Erg kerk; gemeente Ozaneto a/e Prek); .

Ialef-mirra:: {W} .

ialefos:: {C} oogst, het oogsten (als bezigheid).

Ialef-plep:: {W} .

Ialef-rajiytos-klemk:: {N} (»klemk; gemeente Monny); .

•ianise:: {SX > add} •iaans (naar de leer ve persoon); (bijv) Freudianise {I}: freudiaans; Keynesianise {I}: keynesiaans.

•ianiy:: {SX > zn} •iaan (aanhanger vd leer ve persoon); (bijv) Freudianiy {C}: freudiaan; Keynesianiy {C}: keynesiaan.

iba:: (arch); »oiba.

Iba:: {G} (stad in Ziyp).

Ibest:: {G} (rivier van Hajega-gebergte naar Lompik-zee); .

Ibesto:: {G} (eilandje in de Cheetucjâ); .

Ibesto-Horo:: {G} (stad in Ben).

Ibesto-klemk:: {N} (»klemk; gemeente Cÿrlamejo); .

Ibesto-mirra:: {W} .

Ibja:: {M}.

ibjeéffite:: {K} (fig) zich begeven in, zich storten in (problemen); (fig) zich hechten aan; zijn toevlucht nemen tot (noodoplossing).

ibrât:: {I; =vk v horit} minder vroeg, wat later; gress levere ~ dus Petriy: ik sta minder vroeg op dan Petriy (maar we staan beiden vroeg op); »horit.

ibréf:: {I; =ot v jÿrs} [het] innigst, meest innig (bij personen); »jÿrs.

icâriyn:: {I} toegenegen; (onder aan brief) hoogachtend.

ichize:: {K} kussen, zoenen.

ichizos:: {C} zoen, kus; gezoen, gekus.

ichizotrik:: {C} zwoele, kusgrage mond; (= »ichize + »motrik).

Ichôc:: {J}.

Ichôft-klemk:: {N} (»klemk; gemeente Tejho-Klea); .

icôt:: {SC} ef melde fes ~: depressief zijn; in mineur (gestemd) zijn.

icôtlâs:: {I} terneergeslagen.

iðâf:: {C} schaduw; ef qugle ~s [helkara]: schaduw werpen [op].

iðâfe:: {K} schaduwen (stiekem volgen).

iðâfos:: {C} het schaduwen.

Idariy-terf:: {W} .

idayror:: {I} »ideayror.

iðazot:: {C} sleedoorn (L. Prunus spinosa).

Iðazot-mirra:: {W} .

ide•::

{PX.ww > ww} (drukt de tegengestelde handeling ve ww uit) ont•; (bijv) roite/ideroite: spannen/ontspannen (v veer); âlbe/ideâlbe: bouwen/afbreken, slechten.
{PX.zn > ww} (het [laten] verdwijnen/verwijderen v iets) ont•; (bijv) kles/ideklese: gras/onkruid wieden (lett: "ontgrassen").
{PX.zn > zn/add} (met ww-afleiding als hypothetische tussenstap om tot zn op •os of tot add op •or te komen) (bijv) plano/ideplanoos: vliegtuig/luchtafweergeschut (lett: "ontvliegtuiging"); sucro/idesucror: suiker/suikervrij (lett: "ontsuikerd").

ideâlbe:: {K} afbreken, slechten.

ideâlbosiy:: {A; mv=enk} afbraak, het slechten.

idealistise:: {I} idealistisch.

idealistiy:: {C} idealist.

idealo:: {SC} ideaal (zn).

ideâmbiguere:: |..ÿje| {K} disambigueren.

Ideâmbiguere-qurstoxuriys:: {N} (boektitel); .

Ideâmbiguere-qurstoxuriys luft roni-riffos:: {N} (tijdschriftartikel); .

ideayror:: |ida..| {I} luchtledig.

iðebbe:: {I} (fig) benauwd.

idebelde:: {K} verleren.

idebere:: {K} laten glippen, laten slippen, laten ontsnappen.

idebinde:: {K} ontbinden, losmaken.

ideblaveše:: {K} verwensen.

ideblavešos:: {A} verwensing.

idebrenkâos:: {C} (pop) afstomping.

idecârbone:: {K} ontkolen.

idecârbonos:: {A} ontkoling.

idecentor:: {I} verstokt.

idecerve:: {U} ~ fes rst: iemand vervelen.

idechebae::

{K} ontruimen.
{Upr} evacueren (v personen).

idechebaos:: {C} ontruiming.

idecjole:: {K} ontsluiten (toegankelijk maken voor gebruik).

ideclene:: {K} vervuilen.

ideclenos:: {C} vervuiling.

idecodre:: {K; gst= ..cott} lostornen, uittrekken (v [rijg]draad).

idecônstrukšo:: {C} deconstructie.

idecônstruktivesmiy:: {SC} deconstructivisme.

idecott:: {gst} »idecodre.

idedislostiye:: {K} »idedislostriye.

idedislostiyos:: {A} »idedislostriyos.

idedislostriye:: {K} ontgoochelen.

idedislostriyos:: {A} ontgoocheling.

idedóce:: {K} plukken (v gevogelte).

idedreumâne:: {K} braak liggen.

idedrynet:: {vdw} »idedrynje.

idedrynje:: {K; gst= ..drynt; vdw= ..drynet} (Erg) ontwijden, ontheiligen.

idedrynjor:: {II} godvergeten, godsgruwelijk.

idedrynt:: {gst} »idedrynje.

idefarte:: {U} wegvallen (fig: verdwijnen); ef raðo-synâl ~ plôji: het radiosignaal valt telkens weg.

idefartos:: {C} wegval.

idefâšâmare:: {K} in ongenade vallen bij.

idefeskvâlelira:: {I} pijnstillend.

idefestasse:: {K} desinfecteren.

ideflecse:: {K} temperen (v vuur).

idefonisa:: {C} aanslibbing.

idefonise:: {U} aanslibben.

idefortor:: {I} bezet; geen tijd hebbend.

idefutsie:: {K} ontfutselen, ontnemen, ontdoen van, wringend afpakken; ef ~ flj mip rst: iemand iets afpakken/ontfutselen (meestal met fysieke kracht).

idegabane:: {K} schaken (roven/ontvoeren ve vrouw).

idegabaner:: {C} schaker, vrouwenontvoerder.

idegabanos:: {C} schaking, vrouwenroof.

idegrampor:: {I} roestvrij, zonder roest; »net-gramp'kurre.

idegûne:: {K} ontwapenen.

idegûnos:: {C} ontwapening.

idehaóge:: {U} ~ luft: niet overweg kunnen met.

idehelbie:: {K} ontkleden.

idehelbios:: {C} ontkleding; ontkleedpartij.

idehulle::

{K} (lett) uitdoen (v kleding); (fig) ontbloten, onthullen.
{Upr} prap ~ [fit]fara: zich ontpoppen als.

idehullor:: {I} (lett) ontbloot.

idehullos::

{C} (lett) het uitdoen van kleren; onthulling (ook v standbeeld ed, indien er een doek af getrokken wordt).
{A} (fig) onthulling.

ideiycor:: {C} (Erg) dode; dood persoon.

ideiyrkiy:: {I} schaamteloos.

ideiyxare:: {K} snuiten (v kaars).

idejénðe:: {K} uitsluiten; onmogelijk maken.

idejénðos:: {A} uitsluiting; het onmogelijk-maken.

idejohe::

{K; gst= ..jot} ~ rst: iemand verontschuldigen.
{Upr; gst= ..jot} zich verontschuldigen.

idejot:: {gst} »idejohe.

idejufte:: {K} intrekken; vervallen verklaren (vergunning, paspoort ed).

idejuftos:: {A} intrekking; vervallenverklaring (vergunning, paspoort ed).

idék:: {I} broeierig.

idekafkanase:: {Upr} ~ tukst: (fig) zich verlagen tot.

idekasole:: {U} (alg) uitwoeden, uitrazen; (vulg) klaarkomen (seksueel).

ideketše:: {K} bebouwen (agrarisch).

ideketšos:: {C} bebouwing (agrarisch).

idekette:: {K} (lett) afstand doen van.

idékiy:: {C} broeierigheid; broeierig weer.

ideklese:: {U} onkruid wieden.

idekronâmare:: {K} overrijden, omverrijden.

idekronâmaros:: {C} omverrijding; verkeersongeluk.

idekvâmpe:: {K} wegredeneren.

idelade:: {K} uitladen, ontladen (v kar, schip).

idelados:: {C} ontlading; dat wat uitgeladen wordt (v kar, schip).

idelappe:: {E} (lett) afstappen (v fiets, stoep).

idelardos:: {A} spijsvertering.

idelate:: {K} ~ armt: afschepen met.

idelatos:: {A} afscheping.

idelelde:: {K} ~ mip: ontdoen van; kirro ~ óps mip hift kasz: we ontdoen hen van hun jas; we helpen hen hun jas uittrekken; kirro sena ideleltûs mip Jân: we moeten ons van Jân ontdoen; we moeten van Jân zien af te komen.

ideleldor:: {I} ~ mip: ontdaan van.

ideleltiy:: {III} ~ mip (vz-uitdr): ontdaan van.

idelije:: {K; gst= ..lit} verhelen, verzwijgen.

idelijos:: {A} verheling, verzwijging.

idelimite:: {K} doorbreken (v hindernis).

idelimitos:: {C} doorbreking (v hindernis).

idelit:: {gst} »idelije.

iðella:: {C} achterhoofd.

idelorerde:: {K} vrijkopen.

idelorerde-smurf:: {S} losgeld.

idelorerdos:: {A} het vrijkopen.

idelustor:: {I} lusteloos.

idem:: {I} evenals, dito, idem; ur ~ tiyns: en dergelijke (in opsomming);

(vervangt soms ook een gedeleerd woord in een [bij]zin:) gress uokke eft sigarett ur do ~ eft pypa: ik rook een sigaret en hij [rookt] een pijp; eup obezjere fitfara kost ~ sientur: zij lacht zoals mijn moeder [lacht]; (vervangt soms ook meerdere woorden:) ki ef ðÿny furt té blul ef prodûk qualostiyelije âlte, ur kirturelira den idem póbarelije (idem vervangt blul ef prodûk): de prijs waarvoor het product nog nooit is aangeboden, laat staan verkocht;
(herhaalt een add binnen één constituent) do affionnose ef lomky sectâ ur ~ (= ef lomky) léf: hij houdt van wijn uit Lomky en bier [uit Lomky]; ef oménka fabriyksecÿr ur ~ knoiytsecÿr miflifs: de vensters van de verlaten fabrieken en van de [eveneens verlaten] loodsen;
(vervangt een onb vnw) do cradef geffys ur ~ leffys larde: hij heeft alle appels en [alle] peren opgegeten;
(het dode vz âs kan binnen het bereik van idem achterwege blijven) do zerfo fes cradef quolâe ur ~ (= âs cradef) fjatôns: hij heeft in alle kisten en [in alle] dozen gekeken.

idemaile:: {K} (lett) te lang/te fijn malen (koffie, graan ed); (fig) herkauwen (v probleem ed).

idemariane:: {U} ~ [ón] (ón is vz): scheiden [van] (huwelijk ontbinden).

idemarianos:: {A} [echt]scheiding.

idemerre:: {K} ~ flj ón rst: (fig) iets tegen iemand uitspelen.

Idem fara determinent:: {N} (tijdschriftartikel); .

idemigte:: {K} opluchten.

idemigtos:: {A} opluchting.

idemiltefe:: {K} ontladen (elektrisch).

idemiltefos:: {C} [elektrische] ontlading.

idemirare:: {K} afzetten, afnemen (v hoed).

idemire:: {K} ontharen.

idemiros:: {C} ontharing.

idemirtiyn:: {C} lichaamsdeel dat onthaard is; plek zonder haar.

idemômiye:: {K} verontrusten; »mômiye.

idemômiyos:: {A} verontrusting; »mômiyos.

idemômiyter:: {C} verontrustende gebeurtenis.

idemônta:: |..mÔnta/..môntA| {C; mv= ~es} demontage.

idemonslenpe:: {K} ~ flj piti rst: iemand iets niet gunnen, misgunnen; do ef fort ~ pitisiyn: hij gunde zich de tijd niet; »mippotóðe.

idemôntaes:: {mv} »idemônta.

idemôntere:: |..ÿje| {K} demonteren.

idemônteren:: {I} demontabel, uitneembaar.

idemule:: {K} (lett) uitladen, ontladen, lossen (v schip/voertuig/vliegtuig); (fig) ontlasten, verlichten; do ~ ef oto: hij laadt de auto uit.

idemulos::

{C} (lett) uitlading, ontlading, lossing.
{A} (fig) verlichting, opbeuring, steun.

idemute:: {K} villen, van de huid ontdoen.

idemutos:: {C} gevild dier.

idemuxe:: {K} in de rede vallen.

idenâfor:: {I} zielloos; ontzield.

idenaléme:: {K} verdrijven.

idenalémos:: {A} verdrijving.

idenenne:: {K} (fig) oprollen (v bende).

ideniyxe:: {U} koeien uit het bos (gaan) halen; »niyxe.

idenkare:: {K} wild schoppen, herhaaldelijk trappen.

idenke:: {U} spartelen, trappelen.

idenote:: {K} zich verrekenen [met]; zich vergissen [in].

idenóte:: {K} losknopen.

idenotos:: {A} verrekening, vergissing.

idenótos:: {C} slecht gelegde knoop (die op het punt staat om los te raken; zeilterm).

identifikašo:: {C} identificatie; ef kette sener ~: zich identificeren, legitimeren.

identifikašo-kote:: {C} identificatiecode; cÿrachômm ~: pincode (zoals op bankpasjes ed).

identifisere:: |..ÿje| {K} (iemand) identificeren.

identifjy:: {C} pasfoto.

identihor:: {C} (afk= IH of i.h.) nummer van [Spok] identiteitsbewijs; persoonsnummer (elke Spok burger krijgt zo'n nummer bij de geboorte, en het wordt door veel instanties gebruikt (zo fungeert het ook als het Ned sofinummer, of als paspoortnummer); .

identitiy:: {C} identiteit.

identiyfâ:: {C} identiteitsbewijs (zoals Spok burgers bij zich moeten dragen).

Ideoena-Pâlst:: {G} (rivierarm vd Pâlst; gemeente Ÿrbas); .

ideoimetere:: |ideom..| {K} uitdoen (v kleren).

ideóna:: {C} zuiden; fes ~ (afk= f/iw): in het zuiden; ten zuiden van; A melde rifo B fes ~: A ligt ten zuiden van B.

ideóner:: {C} noordenwind (die naar het zuiden waait).

idepatior:: {I} draadloos.

idepilde:: {K} vertragen (uitstellen).

idepildos:: {A} vertraging (uitstel).

idepjochare:: {K} verscherpen, scherp maken.

idepjoche:: {U} [zich] verscherpen, scherp worden.

idepjohe:: {K; gst= ..pjot} slijpen (v mes).

idepjot:: {gst} »idepjohe.

ideplanoos:: {C} [lucht]afweergeschut.

idepliyfoniôse:: {K} droogleggen (v alcohol); iemand verbieden alcohol te gebruiken.

idepliyfoniôsos:: {C} drooglegging (alcohol); alcoholverbod.

Idepryll:: {N} (antidepressivum); .

idepryÿlle:: {K} lasteren.

idepryÿllos:: {A} laster[praat].

ideputt:: {C} gepensioneerde (zn).

ideputte:: {K} terugtrekken.

ideputtiy:: {I} gepensioneerd.

idequae:: {K; gst= ..quat; vdw= ..qujer} afgelasten (niet laten doorgaan).

idequanke:: {K} afzetten (uit een ambt/functie).

idequat:: {gst} »idequae.

idequblelle:: {K} verstuiken, ontwrichten (ernstiger dan ybeje).

idequblellos:: {C} verstuiking, ontwrichting (ernstiger dan ybejos).

idequgg:: {gst} »idequgme.

idequgme:: {K; gst= ..qugg} afwennen, ontwennen.

Idequgme-instituša furt Spiryt én Tomissisÿ:: {N} (afk= IIST) "Ontwenningsinstituut voor Alcohol en Drugs" (bij Ðebantiy); .

idequgmos:: {A} afwenning, ontwenning.

idequistare:: {K} laken, misprijzen.

idequistaros:: {A} het laken, het misprijzen.

idequjer:: {vdw} »idequae.

idequppe:: {K} belazeren, beduvelen, afzetten.

idequppos:: {C} belazering, afzetterij.

ideqursor:: {I} stomdronken.

iderâfor:: {I} onbeteugeld.

iderégipe:: {K} temmen.

idereppafiy:: {C} schriftelijke op-/afzegging.

idereppe:: {K} opzeggen, afzeggen.

idereppos:: {C} opzegging, afzegging.

ideroite:: {K} (lett) ontspannen (v veer, elastiek).

ideroitos:: {C} (lett) ontspanning (v veer, elastiek).

idešâfros:: {A} tegoed, krediet, credit.

idešâfros-quistarafiy:: {C} voucher, tegoedbon, cadeaubon, geschenkbon (in winkel).

idesakoe:: {K} uit de zak nemen (vooral uit jaszak ed).

idesakoos:: {C} (lett) het uit de [jas]zak nemen; (fig) plotselinge opheldering, oplossing, ontdekking; eft ~ melde!: daar komt de aap uit de mouw!.

idešappe:: {K} trotseren.

idešappos:: {A} trotsering.

idesérette:: {K} dakloos maken.

ideséretter:: {C} dakloze (persoon).

idesérettos:: {C} het dakloos-maken.

ideslapiy:: {I} slapeloos (v nacht, tijd).

idesmyle:: {K} (pop) uit een woning/kamer gezet worden; gress ~ sener mittus: ik word uit mijn kamer gezet.

idespuror:: {I} spoorloos.

idestabôos:: {C} spelfout.

idesucror:: {I} suikervrij.

idesÿrte:: {K} verplaatsen.

idesÿrtos:: {C} verplaatsing.

idetamÿre:: {K} aanhalen (v touw).

idetamÿros:: {C} het aanhalen (v touw); scheerlijn.

idetejône:: {K} losknopen.

idetejônos:: {C} losknoping, het losknopen.

idetiffelira:: {I} vergeetachtig.

idetjele:: {K} vrijspreken.

idetjelos:: {A} vrijspraak.

idetnÿre:: {K} op non-actief stellen.

idetnÿror:: {I} non-actief.

idetrekke:: {K} terugtrekken (v hand ed).

idetûste:: {K} afstoffen (lett: stof verwijderen).

ideûese:: {K} neerslaan (v ogen).

idevendare:: {U} (fig) teruglopen, achteruitgaan.

idevendaros:: {A} (fig) het teruglopen, terugloop, achteruitgang.

idevende:: {U} uiteengaan.

idevendiy:: {I} (fig) uiteenlopend, allerhande.

idevendos:: {A} verschil, uiteenlopendheid; eft ~ jen ...: een verschil tussen ...

idevetsée:: {K} ontschepen.

idevlazze:: {K} frauderen.

idevlazziy:: {I} frauduleus.

idevlazzos:: {A} fraude.

Idevlazzos, kâgos ur erros: ef tibân trekkÿra ef finis?:: {N} (tijdschriftartikel); .

idevure:: {K} medevoeren, met zich wegvoeren.

idexâmée:: {U} neerdalen, afdalen; »xâmée.

idexâméos:: {C} neerdaling, afdaling; »xâméos.

idexijere:: {U} afdrijven (v schepen).

idexyfole:: {K} ~ ón: afraden, ontraden.

idexyfolos:: {A} ontrading, het afraden.

ideÿtine:: {K} afdragen (v kleren).

idezâmpe:: {E} ontvolken, leeglopen (landstreek).

idezâmpos:: {A} ontvolking.

idezillare:: {K} ~ ón: blootstellen aan.

idezillaror:: {I} ~ ón (ón is vz): blootgesteld aan.

idezille:: {E} ~ tygtja: blootstaan aan.

idezômpae:: {K} (lett) ontwarren.

idezômpaos:: {C} (lett) ontwarring.

idezrârte:: {U} inrukken.

idezurtos:: {C} tijdverdrijf.

idezyrrele:: {K} (lett) uitbroeden.

idezyrrelos:: {C} (lett) het uitbroeden.

iðoantonymiy:: {C} ideoantoniem (Spok woord dat zonder nadere omschrijving twee aan elkaar tegengestelde betekenissen kan hebben); (bijv) bôlf: groot||klein; xâmée: stijgen||dalen; (zie desbetreffende lemma's, gemarkeerd met "{..id}").

iðolektise:: {I} idiolectisch.

iðolektiy:: {C} idiolect.

iðologise:: {I} ideologisch.

Iðologise Enterprise-Sentrym:: {N} (afk= I.E.S.) "Ideologisch Ondernemingscentrum" (wetenschaps- en researchcentrum; in »Ies); .

iðolôiy:: {C} ideologie.

iðomatise:: {I} idiomatisch.

iðomiy:: {C} idioom.

Idriyl:: {J} (Peg).

idyll:: {C} idylle.

ieacc:: |we..| {I} vulgair.

IEC:: {afk} »Instituša furt Ergynise Cûlturiy.

ielba:: {I} rijk (veel geld); somôn ~: stinkend rijk.

ielbajiyn:: {C} rijkdom (veel geld); (sprkw) noi choše-gôrse ef ~ tjâg smurf: geld maakt niet gelukkig.

ieme:: {K} zich richten naar (fig: als voorbeeld nemen); kirro iemûs ef glistiys: we moeten ons richten naar de omstandigheden.

iemotém:: {C} voorwendsel.

iemzatjen:: {C} waarnemer.

iemzatt:: |wem..| {I} waarneembaar (met zintuigen); ef pónze ~: zich doen gevoelen.

iemze:: {K; vdw= p~} waarnemen (met zintuigen).

iemzos::

{C} dat wat [met zintuigen] waargenomen is/wordt.
{A} waarneming, het waarnemen (met zintuigen).

ierche:: {U; gst= ierrt} voltrekken.

ierchos:: {A} voltrekking.

ierquâ:: {C} jacht (op dieren).

Ierquâ-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Logono); .

ierquâ-môliy:: {C} jachtterrein.

Ierquâ-museem:: {N} "Jachtmuseum" (museum in Halepoai a/e Kjoep); .

ierquare:: {K} verjagen, wegjagen; do ~ ef chat cupp ef arâbe: hij jaagt de kat de tuin uit.

ierquaros:: {C} verjaging, het wegjagen;.

Ierquâseert::

{G} (dorp; gemeente Roensa).
{N} (bewoond kasteel; gemeente Holare); .

Ierquâ-seert:: {N} (pension; gemeente Nutterkoles); .

Ierquâseert-mirra:: {W} .

Ierquâseert-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Roensa); .

ierque::

{K} jagen [op].
{U} lenzen (met normale hoeveelheid zeil voor de wind varen); »toierque.

ierquf:: {C} jager.

Ierquf:: {F}.

Ierquf-greel:: {N} (doorwaadbare plaats in de Kôlâk); .

Ierquf-pât:: {W} .

Ierquf-plâkomÿ:: {N} (tunnel; gemeenten Agramo en Jatty (BF)); .

Ierquf-plep:: {W} .

Ierqufseert:: {W} (buurtschap); .

Ierqufseert Opper:: {W} (buurtschap); .

ierrt:: |werrt| {gst} »ierche.

Ies:: {G} (stad in Jelafo; de naam is afkomstig van de afkorting »I.E.S.).

I.E.S.:: {afk} »Iðologise Enterprise-Sentrym.

IES-eksposiseert:: {N} "IES-tentoonstellingsgebouw" (in Amahagge); .

IES-kabi:: {N} (drukkerij in Ies); .

IES-SEC:: {N} (advies- en controle-instantie die zorgt dat de gelden voor wetenschap en research correct besteed worden; in »Ies); .

IES-SEC Cômpande Môntyosz:: {N} "IES-SEC Maatschappelijke Problemen" (hulp- en adviesbureau voor inwoners v Ies); .

Ies Televišo:: {N} (afk= IT) "Ies Televisie" (commerciële televisieomroep, opgericht 1972); .

IES-ÿrðe:: {N} (uitgeverij in Ies); .

iextô:: {C} wilg[enboom] (in Spok vooral amandelwilg (L. Salix triandra) en kraakwilg (L. Salix fragilis)).

iextô-flyddere:: {C} wilgenhoutvlinder (L. Cossus cossus).

Iextô-mirra:: {W} .

ifâm:: {C} kandidaat.

iff:: (= iftam) {!}

zo! (half vragend, half verwonderd); ~, tu k'mamelde melkari?: zo, ben je er eindelijk?;
zeg!, weet je! (uitroep met nieuwswaarde); ~, gress ef gerlas ufspre!: ik heb de bus gemist, zeg!.

IFF:: {afk} »Instituša furt Frohôfruos.

ifôc:: {I} goedgeefs, mild, gul.

ifôce:: {E} gul zijn, mild zijn.

ifôciy:: {A; mv=enk} mildheid, goedgeefsheid.

ifôcos:: {A} goedgeefsheid, mildheid, gulheid.

Ifôlta-jakâm:: {G} (beschermd natuurgebied; gemeente Lift); .

iftam:: {III} wel, zeker (vaak als tegenstelling v noi = niet); gress vende ~ helkara ef dokerat ur Petriy noi: ik ga [wel] naar de bioscoop en Petriy niet; kerru ~: dan wel (een tweede mogelijkheid); ef nert knôfe âl ef menester quistare ef šÿrtyc, kerru ~ âl ef pijâ arpinzol nert sen wencate: het is niet bekend of de minister het voorstel goedkeurt, dan wel of het hele plan niet doorgaat; »iff; »tur 3.

iftamk'mi:: {I} aanwezig.

iftammeldos:: {C} aanwezigheid.

iftam-noi:: {III} al dan niet; eft ~ trustatt côlegje: een al dan niet betrouwbare collega.

iftamos:: {III} desalniettemin.

iftams'ter:: {III} wel eens, soms; ~ tof: op zekere dag; (= »iftam + »smoter).

iftšormâ:: |ifš..| {C} verveling.

iftšormare:: |ifš..| {U} zich vervelen.

iftšorme:: |ifš..| {E} vervelend zijn.

iftšormt:: |ifš..| {I} vervelend, beroerd.

Ifygen-plep:: {W} .

Igeeriy:: {G} (dorp; gemeente Huron-sÿrt).

Iger:: {J}.

Ignatz:: {J} (Dui).

igt::

{I} eveneens; desbetreffend.
{VG} »tygrônsc.

IH:: (= i.h.) {afk} »identihor.

i.h.:: (= IH) {afk} »identihor.

ihyt:: {I} zwaar (v gewicht); beladen (bv).

ihyt-crâf:: {C} zwaartekracht.

ihytiy:: {C} zwaarte.

II:: {N} »Individuela Informašo.

I.I.:: {afk} »Individuela Informašo.

IIST:: {afk} »Idequgme-instituša furt Spiryt én Tomissisÿ.

ijabie:: {K; vdw= pijabi} zich vastklampen aan.

ijabiy:: {I} pertinent, categorisch, onverbiddelijk, zonder te twijfelen.

ijâk:: {III} dan maar, dan ook, dus (toegeving, berusting, gevolgtrekking); hoe dan ook (als inleiding ve zin); ~, gress nert reppe: hoe dan ook, ik zeg het niet; ~ kirro tinde fesért: dan blijven we maar thuis (omdat de auto niet blijkt te starten); do uokke dur sigarett-bôset ri'ef tof; ~ do aenollafyte beri hiyste: hij rookt drie pakjes sigaretten per dag; maar hij doet dan ook niets anders dan hoesten.

ijerche:: {U} juichen.

ijerchos:: {C} gejuich; [heil]dronk, toost.

IJF:: {afk} »Instituša furt Jofy-tibânsecÿr Fâšos.

Iji:: {G} (stad in Plefô).

Iji-zeces:: {G} (dorp; gemeente Xôt).

Ijirr:: {F}.

IJQ:: {afk} »Instituša furt Jofy Quimets.

Ikerdja:: |ikerða| {F}.

Ikoes-ef-Vildul-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Yzo); .

ilace:: {U} ~ beri/den: een reden hebben om; gemotiveerd zijn om.

ilaciy:: {I} gemotiveerd.

ilba:: {I} gesloten, dicht (niet open).

ilbaje::

{K; gst= ilbat} dichtmaken, dichtdoen, sluiten; (ook: ophouden te bestaan) ef poire-jakâm-šéntriyos ~ ef fabriyk: de milieu-inspectie sluit de fabriek.
{U; gst= ilbat} dichterbij komen; ~ luft rst/flj: iemand/iets nabijkomen, dichter bij iemand/iets komen.
{Upr; gst= ilbat} sluiten (ophouden te bestaan) ef fabriyk sen ~ ef pirhertel: de fabriek sluit volgende maand.

ilbajos:: {C} sluiting (ihb ophouden te bestaan).

ilbat:: {gst} »ilbaje.

ilbatejône:: {K} dichtbinden, dichtknopen.

ilchaše:: {C} (lett) web; (fig) bakermat.

Ilderrt:: {G} (dorp; gemeente Hirdo).

Ilderrt-fôresta:: {G} (bos; gemeenten Fjeso, Gras en Hirdo); .

Ilderrt melde plâks:: {N} (boektitel); .

ilegaliy:: {C} illegaal (persoon).

ilešark:: {C} archipel (land bestaande uit eilanden).

ileset:: {C} eiland; fes eft ~: op een eiland.

Ileset-jakâm:: {W} .

ileset-korsamen:: {C} "eilandsrechtbank"; .

Ileset-seert:: {N} "Eilandshuis" (gebouw waar het Eilandsbestuur is gehuisvest); .

Ileset-terf:: {W} .

Ileset-weg:: {W} .

ilesst:: {C} (poe) eiland; »ileset.

iliy:: {I; [mv=enk]} verdwenen, weg.

Iliy-fôrt-weg:: {W} .

illegalrent:: {C} woeker; ef manne ~: woekeren, woeker plegen.

illegalrenter:: {C} woekeraar.

Illepit:: {F}.

Ilo Zjae:: {F}.

•ilóme:: {SX.gst} (actieve markeerder voor ondergeschikte bijzin, in combinatie met dt) (bijv) do ma melde rofonos, gress nert kettilóme ef mimpit ón do: hij is boos, omdat ik hem het boek niet geef.

•ilomije:: {SX.st} (obj-passieve markeerder voor ondergeschikte bijzin, in combinatie met dt) (bijv) do ma melde rofonos, ef mimpit nert kettilomije pai gress ón do: hij is boos, omdat het boek door mij niet aan hem gegeven wordt.

•ilomitâ:: {SX.gst} (echo-passieve markeerder voor ondergeschikte bijzin, in combinatie met dt) (bijv) do ma melde rofonos, nert kettilomitâ pai gress enn ef mimpit: hij is boos, omdat ik hem het boek niet geef.

Ilsa:: {M}.

ilustrašo:: {C} illustratie.

ilusy:: {SC} illusie.

i.m.:: {afk} »iyter-molaiy.

imago:: {SC} imago.

IMC:: {afk} »Instituša furt Mipšarcess Cijazutosz.

Imelda::

{M}.
{N} (camping; gemeente Balison); .

Imelda-eka:: {G} (inham; gemeente Balison); .

Imelda-eka-weg:: {W} .

Imenal::

{G} (stad in Ben).
{N} (biermerk uit Imenal); .

Imenal TC:: {N} (bierbrouwerij te Imenal); .

Imertotterâne:: {F}.

imetere:: {K} (dl= Centraal-Berref) aanhebben, dragen (v kleren).

imitašo:: {C} imitatie, namaak.

imiter:: {A; mv=enk} aanstekelijkheid.

imitere:: |..ÿje| {K} imiteren, nadoen, namaken.

imitiy:: {I; [mv=enk]} aanstekelijk.

impaja:: {I} onverzorgd (uiterlijk).

impajalû:: {I} beschaamd.

impajalûare:: {K} beschamen.

implementere:: |..ÿje| {K} implementeren.

importašo:: {C} import.

importere:: |..ÿje| {K} importeren.

importerr:: {C} importeur.

impressy:: {C} impressie.

Ina::

{M}.
{N} (titel dichtbundel); .

inaflôf:: {C} lijkverbranding, crematie (met Erg ritueel).

InAg:: {afk} »Instituša furt Agrarišâ.

Inâlti:: {afk} »Instituša furt Âlbe-tibân.

InÂlTi:: {afk} »Instituša furt Âlbe-tibân.

Ina Stjerwéñg-pônt:: {N} (grote spoorbrug over de Krappa); .

Inate:: {F}.

Ina Zlaje-Ferdu-plep:: {W} .

Ina Zlaje-Ferdu-siyclo:: {W} .

incisišo:: {C} inquisitie.

Incôsofa:: {afk} »Instituša furt cômpande én sošala fanos.

inðan:: {C} indiaan.

indeks:: {C} index.

inðelk:: {C} (lett/fig) stormvloed; uitspatting.

inðelke:: {U} ~ furt: zich uitleven in (ongunstig).

Independensha-cáljr:: {W} .

Indermân:: {F}.

indikašo:: {C} indicatie.

indikaterr:: {C} indicator.

indino:: {mv} »indon.

indise:: {C} Hindi (taal in India).

individualesmiy:: {SC} individualisme.

individualistise:: {I} individualistisch.

individuela:: {I} individueel.

Individuela Informašo:: {N} (afk= I.I.) "Individuele Informatie" (hulpverlening aan daklozen, verslaafden, enz; Erg equivalent v Leger des Heils; hoofdkantoor in Gralkrich); ; (DOM 108).

Indlâc-weg:: {W} .

indogermanise:: {I} Indogermaans.

indon:: {C; mv= indino} fragment, part, gedeelte.

indoneša:: {IIef} (arch) Indonesisch; »indonesyja.

Indoneša:: {G} (arch) Indonesië; »Indonesyja.

indonesise:: {C} Indonesisch (taal).

indonesyja:: {IIef} Indonesisch (bv).

Indonesyja:: {G} Indonesië.

Indonesyjana:: {Cef} Indonesische vrouw.

Indonesyjany:: {Cef} Indonesiër.

indoniy:: {I} gedeeltelijk.

indonkinn:: {I} kieskeurig.

indonsót:: {I} fragmentarisch; in gedeelten; beetje bij beetje.

indos:: {A} dilemma; keuze uit twee dingen.

indse:: |intse| {C} ondergeschikte (zn).

indsom:: |intsom| (= »indse + »melde); »merdišof.

industriela:: {I} industrieel (bv).

indyja:: {IIef} Indiaas (bv).

Indyja:: {G} India.

Indyjana:: {Cef} Indiase vrouw.

Indyjany:: {Cef} Indiër (man uit India).

Indÿr:: {Cef} Indiër (bewoner v Indië maar niet uit India).

•ine:: {SX.add/vdw > add/vdw} (duidt op een bewering/vermoeden/gerucht) (bijv) eft ielbaine mosjeus: een vrouw van wie beweerd wordt dat ze rijk is; een misschien wel rijke vrouw; ef menester melde cômunistiseine: de minister is, naar men zegt, communistisch; ef froðiycynorine 'jan: de jongen die mishandeld schijnt te zijn.

inéchare:: {K} recht hebben om (iets te doen); recht hebben op (bijv een subsidie); do ~ ef ÿsÿrtos enn eft ûrbest kest sener arâbe: hij heeft het recht om een schutting om zijn tuin te zetten.

inéche:: {U} recht spreken; mening verkondigen.

inéchekette:: {U} ~ furt: recht geven op.

inécher:: {C} jurist, rechtsgeleerde.

inéchos:: {A} recht[sregels]; rechtsgeleerdheid.

infekšo:: {C} besmetting, infectie.

infer:: {gst} »infre.

inferierr:: {I} inferieur.

inflašo:: {C} inflatie.

influnns:: {C} griep.

influnns-tjût:: {C} griepprik.

informašo:: {C} informatie, inlichting, aanwijzing; (vaak in het mv:) furt liliyn informaša, krÿše-gôrse ...: voor nadere informatie, bel ....

Informašo-sentrym Gaza-jakâm:: {N} (kantoorgebouw in Amahagge); .

informateff:: {I} informatief.

informeratjen:: {C} "informant" (in Spok: functionaris die de communicatieschakel vormt tussen een gemeente en het eilandsbestuur, indien een tussenliggend districtsbestuur ontbreekt, zoals op de eilanden Teujan en Garos. Op de overige eilanden fungeren de districtsafgevaardigden als zo'n schakel).

informere:: |..ÿje| {K} ~ [kura]: inlichten [over].

informerr:: {C} (alg) informant; »informeratjen.

infra-mindefit:: {I} infrarood.

infra-mindefit-jénszerfi:: {C} infraroodkijker.

infrastrûkturiy:: {C} infrastructuur.

infre:: {K; gst= infer} wegwerpen.

infusorjâ:: {C} afgietseldiertje.

ingenerr:: {C} ingenieur (als beroep; geen titel).

Ingenerr Mârðant-Luerf-weg:: {W} .

Inger:: {J}.

Inger Cvânt:: {N} (voormalige popgroep); .

ingoch:: {C} tong (in mond); pand, slip (v jas).

Ingoch-kryobiy:: |ingô-| {G} (dorp; gemeente Folates).

Ingoch-pât:: {W} .

Ingret:: {M} Ingrid.

inišateff:: {C} initiatief.

iniyfte:: {U} uitwerken (geen effect/kracht meer hebben); ef âku ~: de accu is bijna leeg/begint op te raken; ef móns ~: de storm gaat liggen.

injektašo:: {C} [aan]boring (v olie).

injektere:: |..ÿje| {K} [aan]boren (v olie).

•ink:: {SXimpr > c} (gereduceerde vorm v mink) •week; (bijv) monentink: "daalweek" (laatste week in Erg tijdrekening); »mink.

inkluseff:: {I} inclusief.

inkraše:: {U} toenemen, aangroeien.

inkrašos:: {C} toename, aanwas.

inoða:: {C; mv= ~s} minnares.

inoðo:: {C} minnaar.

input:: |input| {C} input.

ins:: {C} (afk= :) (Spok lengtemaat: 1 ins = 1: = 3,4827 cm; 1 cm = 0,2871 ins; sinds 1953 door metrieke stelsel vervangen; in natuurkunde en enkele beroepen wordt de ins nog wel gebruikt); .

insektisitt:: {S} insecticide.

insest:: {C} incest.

insidentela:: {I} incidenteel.

ins-messer:: {C} duimstok, centimeter, meetlint.

inspekterr:: {C} inspecteur.

inspirašo:: {SC} inspiratie.

inspirere:: |..ÿje| {K} inspireren; aanvuren.

instituša:: {C} instituut; lurgiy ~: "middelbaar instituut" (vorm v middelbaar onderwijs); hardlap ~: "hoger instituut" (hoger beroepsonderwijs; hogeschool); .

Instituša fuë Pegreüƒ-oltakys:: {N} "Instituut voor Pegrevische Studies" (in Tuûn); .

Instituša furt Agrarišâ:: {N} (afk= InAg) "Instituut voor Landbouw" (middelbaar agrarisch onderwijs; in Ameronne); .

Instituša furt Âlbe-tibân:: {N} (afk= InÂlTi) "Instituut voor Bouwkunde" (belangenbehartiger voor architecten en bouwkundigen; in Trendon); .

Instituša furt Aquonda Helten-naliycos:: {N} (afk= IAH) "Instituut voor Nationale Gezondheidszorg" (overkoepelend en coördinerend orgaan voor alle zorgverzekeraars; in Amahagge); .

Instituša furt Ârgeolôiy een Pirâmer:: {N} "Instituut voor Archeologie en Geschiedenis" (in Zest); .

Instituša furt cômpande én sošala fanos:: {N} (afk= Incôsofa) "Instituut voor maatschappelijke en sociale opvang" (in div plaatsen); .

Instituša furt Dialektolôiy:: {N} "Instituut voor Dialectologie" (in Zest); .

Instituša furt Digitala Tegnolôiy:: {N} "Instituut voor Digitale Technologie" (in Ies); .

Instituša furt ef Weinô-lebetecÿr Kafðobiyros:: {N} (afk= IWK) "Instituut voor de Bevordering van de Wijnhandel" (in Manes-Puriy); .

Instituša furt Ergynise Cûlturiy:: {N} (afk= IEC) "Instituut voor Ergynische Cultuur" (bij Frezzet); .

Instituša furt Frohôfruos:: {N} (afk= IFF) "Instituut voor Lichamelijke Opvoeding" (bij Halaresto); .

Instituša furt helten ur heltiy:: {N} (Hogeschool voor gezondheidsonderwijs, in Lift); .

Instituša furt Jofy Quimets:: {N} (afk= IJQ) "Instituut voor Geestelijk Evenwicht" (in div plaatsen); .

Instituša furt Jofy-tibânsecÿr Fâšos:: {N} (afk= IJF) "Instituut voor de Begunstiging van de Geesteswetenschappen" (in Eesty-Urenget; gemeente Fonistâ); .

Instituša furt Mipšarcess Cijazutosz:: {N} (afk= IMC) "Instituut voor Buitenlandse Betrekkingen" (in Blumarr); .

Instituša furt Palequeo Tibân:: {N} (afk= IPT) "Instituut voor Moderne Wetenschap" (in Hirdo); .

Instituša furt Pegreviy-oltakos:: {N} "Instituut voor Pegrevische Studies" (in Tuûn); .

Instituša furt Wencât Energiy:: {N} (afk= IWE) "Instituut voor Duurzame Energie" (in Asjetto); .

Instituša rifo Sinto-Marjes:: {N} (Algemene Hogeschool, in Trofy); .

insûcôm:: {C} verzekeringsmaatschappij; »insûrere-cômpanðo.

insule:: {K} aanspreken, bevallen, aanstaan; ef platiranu nert ~ gress: het schilderij spreekt me niet aan.

insûranšos:: {C} verzekeringsmaatschappij (formele term).

insûrânsos:: {A} verzekering, assurantie; ef melde fes ef ~ luft: verzekerd zijn bij (verz. maatschappij); ef melde fes ~: verzekerd zijn (v auto, huis ed); do nert lelperre ef ~: hij is niet verzekerd; ef sért nert melde fes ~: het huis is niet verzekerd.

insûrânsos-siyclo:: {C} verzekeringsbranche.

insûratjen:: {C} verzekeraar, assuradeur.

insûrere:: |..ÿje| {K} verzekeren, assureren.

insûrere-cômpanðo:: |..ÿje-| {C} verzekeringsmaatschappij.

insûrere-morg:: {C} verzekerde (degene die verzekerd is).

integrašo:: {C} integratie.

integrere:: |..ÿje| {U} integreren.

Inter-ameriy Weelfa'ece-benc:: {N} Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank.

intercity:: {C} intercity (luxe sneltrein tussen de grote steden; tot 1992 heetten deze treinen »menntreno).

interesere:: |..ÿje| {Upr} ~ armt: zich interesseren voor.

interhor:: {C} netnummer, kengetal (telefoon).

interhor-chaquindos:: {C/A} interlokaal telefoongesprek.

intérkiy:: {C} veranda.

interludym:: {C} tussenspel (muziek).

interm:: {I} intern; inwendig; impliciet.

internašonalo:: {I} internationaal (waarbij Spok buitengesloten is; alle/vele landen vd wereld); ef ~ medyms: de internationale media (vanuit Spok gezien: alle media in andere landen).

International:: {N} (Bergparel-hotel in Afacha); .

internet:: {C} internet.

Internet:: {N} Internet; het internet.

InterNota:: {N} (online betaalsysteem, vgl iDeal); .

interpretašo:: {C} interpretatie, uitleg.

interpretere:: |..ÿje| {K} ~ [lo]: interpreteren, uitleggen [als].

interse:: {I} in binnen- en buitenland.

interupšo:: {C} interruptie, onderbreking.

intervju:: {C} interview, vraaggesprek.

intervokelise:: {I} intervocaal.

intestinn:: {C} darm.

Introduction to Spocanistics:: {N} (boektitel); .

introdusere:: |..ÿje| {K} introduceren.

Intrôf-Hala-Kents:: {G} (voormalige Erg commune; gemeente Zûger); .

inue:: {E; gst= inut} hollen, rennen.

inut:: {gst} »inue.

invenšo:: {C} inventie.

inventarisere:: |..ÿje| {K} inventariseren.

inventeff:: {I} inventief.

investašo:: {C} investering (geld).

investere:: |..ÿje| {K} investeren (geld); in beslag nemen.

investeros:: {A} inbeslagneming.

invóbafiy:: {C} schriftelijke uitnodiging.

invóbatjen:: {C} genodigde (die uitgenodigd is).

invóbe:: {K} ~ [ón]: uitnodigen [voor]; Petriy ~ gress ón ef fenta: Petriy nodigt mij voor het feest uit; dena fenta nert ~litâ enn gress: voor dat feest ben ik niet uitgenodigd; invóbor izequff {C}: gastcolumn (in krant/tijdschrift).

invóbos:: {A} uitnodiging.

ipâl:: {C} doolhof.

ipâle:: {U} [rond]dolen.

ipâlos:: {C} gedool.

Ipana:: {G} (stad in Bloi); (DOM 128-129/135).

Ipana-arâbe:: {W} .

Ipana-fÿtafiy:: {N} (kroniek uit ca. 1410; wordt bewaard in het museum Ef Sipoet-stovy in Ameronne); .

Ipana-nes:: {G} (droogvallend kustwater voor de Kjûpur-kust bij Ipana); ; (DOM 135).

Ipana-Nes:: {G} (natuurreservaat; kustgebied bij bij Ipana); ; (DOM 135).

ipé-vildul:: {C} kolai ~: groenhartboom (L. Handroanthus serratifolius).

Ipiniy-mirra:: {W} .

i-pira:: {C} (naam vd lettercombinatie IY); »pira.

ipjârf:: {C; mv= ipjâst} stokje.

ipjâst:: {mv} »ipjârf.

iplâff:: {gst} »iplâfre.

iplâfmip:: {C} omnibus, verzamelbundel.

iplâfre:: {K; gst= iplâff} verzamelen.

iplâfros:: {C} verzameling (toevallig bij elkaar gebracht/gekomen).

Iplâfrôsta ur Logikâ furt Grâmerr:: {N} (boektitel); .

ippoka:: {Crs} doodshoofd.

ips:: {I} allang (subjectief: al wel [erg] lang; heus wel, maar al te goed); gress gladoe ~, denn gress nert ventât rala: ik ben allang blij dat ik niet mee hoef; do unere ~, kluft tu splônje ef: hij begrijpt allang wat je bedoelt; »liyrs.

IPT:: {afk} »Instituša furt Palequeo Tibân.

Iquss:: {F}.

irâk:: {IIef} Iraaks (bv).

Irâk:: {G} Irak.

Irâka:: {Cef} Iraakse vrouw.

Irâky:: {Cef} Irakees.

Irameene:: {F/M}.

Irameene-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Quequen); .

irân:: {IIef} Iraans (bv).

Irân:: {G} Iran.

Irana:: {Cef} Ierse vrouw; »Irlanda; »Irano.

Irâna:: {Cef} Iraanse vrouw.

Irann:: {Cef} Ier; »Irlando; »Irano.

irano:: {IIef} Iers (bv); ef ~ kinâ: minderwaardigheidscomplex.

Irano:: {G} Ierland (sinds Iran veel in het nieuws is worden voor "Ierland" en aanverwante woorden liever de termen Irlandes en aanverwante woorden gebruikt).

Irano-pesmlâ:: |M| {C; rs= ~t} smelleken (soort valk) (L. Falco columbarius).

Irano-pesmlât:: |M| {rs} »Irano-pesmlâ.

iranos:: {C} Iers (taal); »irlant; »Irano.

Irano-seyrt:: {N} (landhuis; gemeente Toneija); .

Irano-weg:: {W} .

Irâny:: {Cef} Iraniër.

Irenn:: {M} Irene.

•irets:: {SX.gst} (modaal sx bij mv zinskern: geeft aan dat subj in feite een instrument is en de agens ongenoemd blijft; arch) (bijv) gress stinde na divers pentja/tem pentja nert stintirets quista: ik schrijf met diverse soorten pennen/deze pennen schrijven niet goed, kunnen niet goed schrijven; ef tesmriys bytirets ef slaviys: de zwepen slaan de slaven; »•irt.

iritašo:: {C} (lett) irritatie (op de huid ed).

iritere:: |..ÿje| {K} irriteren.

iriterelira:: |..ÿje..| {tdw} irritant.

iriteros:: {A} (fig) irritatie, ergernis.

Irjen:: {F}.

Irlanda:: {Cef} Ierse vrouw; »Irana; »Irano.

irlandes:: {IIef} Iers (bv); »irano; »Irano.

Irlandes:: {G} Ierland; »Irano.

Irlando:: {Cef} Ier; »Irann; »Irano.

irlant:: {C} Iers (taal); »iranos; »Irano.

Irrðe:: {F}.

Irrðen:: {F}.

irreâ:: {C; rs= irrete} balustrade, hekwerk.

irrete:: {rs} »irreâ.

•irt:: {SX.gst} (modaal sx bij enk zinskern: geeft aan dat subj in feite een instrument is en de agens ongenoemd blijft; arch) (bijv) gress gyre ef argerat na ef ké/ef ké nert gyrirt ef argerat: ik open de deur met de sleutel/de sleutel opent de deur niet, kan de deur niet openen; ef tesmriy bytirt ef slaviy: de zweep slaat de slaaf; »•irets.

Irtâc::

{W} (stadswijk in Hirdo); .
{G} (eilandje in de Trendon, in Hirdo); .

Irtâc-plep:: {W} .

Irtâc-zuft:: {W} .

Irtava:: {M}.

Irva:: {M}.

is:: {III} (dikwijls onvertaald) ook, verder, trouwens; ~ ... tur lich: weliswaar ... maar toch; do melde ~ ôjif, tur lich gress affecte do: hij is weliswaar gierig, maar toch ben ik op hem gesteld; »cÿr.

IŠA:: {afk} »Depârtemen furt Infrastrukturiy ur Šarkiffos.

Isaak:: {F}.

Isabiyl:: {M} Isabella.

išâmt:: {C; mv= ~a} pofbroek; broek met wijde pijpen (gedragen in laarzen: bij Spok klederdracht); .

išâmta:: {mv} »išâmt.

ISBN-buro:: {N} (registratiebureau v ISBNummers); »Aquonda Bibliotekke-lajjefos.

Isbrandtaler:: {F}.

•ise::

{SX > add} (in leenwoorden; bijv) akademise: academisch; germanise: Germaans; synonimise: synoniem (bv).
{SX > c} (taalnaam) (bijv) arabise: Arabisch (taal); spanise: Spaans (taal); amerise: Amerikaans (variant vd Engelse taal); (taalnamen op •ise kunnen NIET verlengd worden met sx •iy om add te vormen, want •ise kan zelf al een add vormen; »•ise; »•iy).

Iser-âskân:: {W} .

Iserhent-pât:: {W} .

Isidora:: {N} (grand café in Hajequû); .

Isidro:: {J} Isidorus.

Isiyder:: {J} Isidorus.

islâm:: {C} islam.

islâmistise:: {I} islamistisch (politiek).

islâmiy:: {I} islamitisch (geloof).

Islâmiy Stat:: {N} (afk= ISTA) Islamitische Staat (IS).

isofé:: {III} integendeel.

isoglôsa:: {C} isoglos.

isolašo:: {C} isolatie; gress sen cente fes ~: ik voel me geïsoleerd, buitengesloten.

isolašonistise:: {I} isolationistisch.

isolašonistiy:: {C} isolationistische politiek (zoals Spok regering voert).

isolere:: |..ÿje| {K} isoleren; ef ~ flj rifonn ...: iets isoleren van ....

isolere-câne:: |..ÿje-| {C} thermoskan.

isoliso:: {I} (pop) isolationistisch (als Spok politiek beleid); »isolašonistise.

isoliso-politiyc:: {C} (pop) isolationistische politiek (zoals Spok regering voert).

isotermiy:: {C} isotherm.

ispsóte:: {U} achterblijven; (fig: niet mee kunnen komen) ~ âst: achterblijven bij; ef quamp ~ âst bentvendiyn zempers: de winst blijft achter bij voorgaande jaren.

ispsóte-oftian:: {C} achterstandswijk.

ispsótos:: {C} achterstand, het achterblijven.

Israja:: {Cef} Israëlische vrouw.

israjel:: {IIef} Israëlisch (bv).

Israjel:: {G} Israël.

Israjo:: {Cef} Israëliër.

israjos:: {C} Israëlisch, Ivriet (taal).

Issa Nusa:: {F}.

Issa Nusa-plep:: {W} .

ISTA:: {afk} »Islâmiy Stat.

Ista Lôra:: {F}.

iste:: {K} vangen.

istebe:: {U} flink aanstappen, er de pas inzetten.

istecc:: {Cef/I} »istrecc.

istjo:: {Aef} betekenis; ef lelperre ef ... ~ [furt]: van ... betekenis zijn [voor]; lelmo tof lelperre ef hupster ~ furt gress: deze dag is van grote betekenis voor mij.

istjo:: {I} betekenisvol, relevant.

Istoetre-pârc:: {W} .

Istoetre-weg:: {W} .

istos:: {C} vangst (wat gevangen is).

istrecc::

{Cef} waakzaamheid.
{I} waakzaam.

isy:: {I} [ge]makkelijk; ef melde ~ beri [pónze eft visum]: het is gemakkelijk om [een visum te krijgen]; ef hanntele ef tiyn lo ~: er gemakkelijk over doen, het lichtvaardig opvatten.

isyare:: {K} vergemakkelijken.

isyiy:: {A; mv=enk; rs= isyte} makkelijkheid, gemak.

isyiy-probarelira:: {I} gemakshalve, voor het gemak.

isymp:: {C} gemak.

isÿqu:: {C} (alg) schuilhoek; (ihb) wachthuisje (bus, tram).

isÿqumit:: {C} schuilkelder.

isyte:: {rs} »isyiy.

it:: {VG} »xÿs.

IT:: {N} »Ies Televišo.

itâ:: {III} nu, thans.

itâk:: {C} kroes (v metaal, met oor).

Itârzatreef:: {F}.

Itârzatreef Rifo Troef:: {F}.

Itchquandro:: |itsquandro| {F}.

Itchquas Fyljgiy:: |itsquas fylgiy| {F}.

Itell:: {F}.

Itsquandroh:: {N} (»wegsÿrt langs autoweg M2; gemeente Abertô); .

Itsquandroh-avenû minkÿr Wÿsÿr:: {W} .

Itsquandroh-lirrotiy minkÿr Wÿsÿr:: {W} .

Itsquandroh-weg:: {W} .

itt:: {I} (pop) gescheiden (huwelijk).

Ittopie:: {F}.

itÿr:: {gst} »itÿrre.

ityro:: {C} klimaat.

ityro-palleuberos:: {Ars} klimaatsverandering.

ityro-zintes:: {I} klimatologisch.

itÿrre:: {E; gst= itÿr} vluchten.

Itÿrre-weg:: {W} .

Itÿrre-zuft:: {W} .

itÿrros:: {C} vlucht.

Iva:: {J}.

ive:: {C} (naam vd letter V); »ve.

ivejôll:: {SC} afwijking.

Ivichinia:: {M}.

Ivichy:: {M}.

ivo:: {C} (pop) sportauto, sportwagen; (oorspr afk v »vita-oto).

Ivonn:: {M} Yvonne.

ivrôché:: {Aef} gelatenheid, berusting.

ivrôché:: {I} gelaten.

IWE:: {afk} »Instituša furt Wencât Energiy.

IWK:: {afk} »Instituša furt ef Weinô-lebetecÿr Kafðobiyros.

•iy::

{SX.zn > add} (bijv) ôpalef/ôpalefiy: overvloed/overvloedig; pâst/pâstiy: berouw/berouwvol; pleko/plekoiy: zand/rul; spokânda/spokândaiy: Spokaans (taal)/betreffende het Spokaans; eft spokândaiy grâmerr-mimpit: een grammaticaboek over de Spokanische taal/over het Spokaans.
{SX.vnw > c} (bijv) vilt/ef viltiy: jouw/het jouwe; efra sért/ef efraiy: het enige huis/het enige (en geen ander).
{SX.add > c/a} (bijv) hupster/ef hupsteriy: groot/de grootte; sôlitar/ef sôlitariy: eenzaam/de eenzaamheid.
{SX.tw > rangtelwoord} (bij tw'n die ENKELvoud eisen) •de, •ste; (bijv) groft waler pe hentiy lo Petriy: zijn vijfde zoon heet Petriy; »•iym.
{SXimpr.wst/vz > add} (bijv) chalfe/chalfiy: toepassen/toepasselijk; pyqule/pyquliy: verweren/verweerd; âst/âstiy: tegenover/tegenoverliggend; zjoba/zjobaiy: beneden/benedenste; »•ter.
{SX} »pû•iy.

Iy:: {F}.

iy'ass:: {I} apart, afgezonderd.

iyc:: {SC} wezen, grondoorzaak, binnenste, diepgang, kern; ort rster ~: ten voordele van iemand; ûqu rster ~: ten nadele van iemand.

iyciy:: {I} kernachtig.

iyc-kinur:: {I} blasé.

iyc-quglos:: {A} rendement; nuttig effect.

iyc-stóf:: {I} (pop) blasé.

iyðôn:: {C} zeekreeft (ihb Atlantische zeekreeft (L. Homarus atlanticus)).

iyénke:: {K} mikken op.

Iyer:: {N} (mnl personificatie vd Wijn); .

Iyer-huron:: {C} geelhartje (L. Linum catharticum).

Iyer-kapela:: {N} (RK kapel; gemeente Abenatoðâ); .

iyffe:: {rs} »ef.

Iyffertiy:: {F}.

Iyf Klarber:: {N} "De Oever" (herberg; gemeente Lapoâ); .

Iyf Ulân:: {W} .

iygol:: {C} iglo.

iygt:: {I} »iygte.

iygte:: {I} evenmin, ook niet.

Iygven:: {M} (Peg).

iyicel:: |wi..| {C} verpakking; verpakt voorwerp.

iyicele:: |wi..| {K} verpakken.

iyicelos:: |wi..| {C} verpakking, het verpakken.

iyinka:: |wi..| {C} wenk.

iyinke:: |wi..| {K} wenken.

iyinkos:: |wi..| {C} gewenk.

iylâcs::

{Aef} iets dat niet te verwezenlijken is; illusie, droom.
{I} niet te verwezenlijken.

iylâft:: {C} (Erg) relikwie.

iylepiyt:: {I} vrijpostig.

iylfaciy:: {C} [presÿr] ~: gewone wederik (L. Lysimachia vulgaris).

Iylfaciy-plep:: {W} .

Iylfer-greel:: {N} (doorwaadbare plaats in de Girdestona); .

Iylfer-klemk:: {N} (»klemk; gemeente Abertô); .

iylft:: {C} ballast.

iylftuberiy:: {I} onvergetelijk, heuglijk.

iyliy:: {C} aal, paling (L. Anguilla anguilla); grist ~: "grauwe aal" (zeepaling die ook ondiepere wateren opzoekt, zoals het Tsjok-meer; nog het meest verwant aan de Amerikaanse kongeraal (L. Conger oceanicus)) (L. Conger glaucus).

iyliy-bjerr:: {S} "palingbier" (droge, alcoholrijke biersoort die veel bij gestoofde paling gedronken wordt, vrnl langs de Larmin-kust); ; (DOM 148).

Iyliy-bjerr:: {N} "Palingbier" (biermerk uit Kwâg); »iyliy-bjerr (als soortnaam).

Iylle:: {F/M}.

Iylle Tetaiy-mirra:: {W} .

iylma:: {C} gladde iep (L. Ulmus carpinifolia); »ypriy.

Iylma:: {M}.

Iylma-mirra:: {W} .

Iylmeene::

{M}.
{N} (Ergets zwanenhoedster); ~ëx ef eiter: oranje zandoogje (vlinder) (L. Pyronia tithonus); »Helurfe-seert; .

Iylmeene-Kents:: {G} (voormalige Erg commune; gemeente Qualeja); .

Iylmeene-óf:: {S} zwanebloem (L. Butomus umbellatus).

Iylmer:: {N} (restaurant in Feuni); .

•iym:: {SX.tw > rangtelwoord} (bij tw'n die MEERvoud eisen) •de, •ste; (bijv) groft walers pe duriym lo Petriy: zijn derde zoon heet Petriy; »•iy; »•m.

Iymerstiy:: {F}.

Iymerstiy-Otryff:: {N} (tabaksimporteur en fabrikant van sigaretten te Korif); .

iymešiy:: {I; [mv=enk]} mals.

iympe:: {U} samenstromen, samenvloeien (v twee rivieren).

iymper:: {C} samenloop, samenvloeiing (v twee rivieren).

Iymper::

{G} (waterval in de Qulboech; gemeente Frâk); .
{N} (steengroeve; gemeente Frâk). .

Iymper armt ef Qulboech:: {G} (dorp; gemeente Frâk).

Iymper-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Frâk); .

Iymper-pafos:: {N} (»wegsÿrt aan de Qulboech bij autoweg M6; gemeente Frâk); .

•iyn:: {SX.s > c} (na cons) (bijv) munt/eft muntiyn: spons (als materiaal)/een spons (voorwerp); »•tiyn.

Iyna-plep:: {W} .

Iynder:: {J} (Gar).

Iyndexa:: {N} (pijnstiller); .

Iyndre:: {F}.

iynk:: {C/S} inkt; ef stinde tjâg blakker ~: raadselachtig spreken; zich op een vage manier uiten.

iynk-chént:: {C} inktzwam (L. Coprinus); lâtiypor ~: geschubde inktzwam (L. C- comatus); quennelira ~: kale inktzwam (L. C- atramentarius).

iynkiy:: {C} vingerafdruk.

iynklot:: {C} inktpot.

iynk-splâk:: {C} inktvlek.

Iynk & Kornin:: {N} (2 cafés: in Amahagge en in Zest); .

Iynky-mirra:: {W} .

iyns:: {S} eelt.

iyns-blakker:: {I} spierwit.

iynsen:: {mv} »iynx.

iynx:: |X| {C; mv= iynsen} bout, schroef.

iype:: {K} knutselen.

iyper:: {C} beunhaas, knoeier (die zijn vak niet verstaat).

Iyperrtetiy:: {F}.

Iypiniy:: {N} (oude naam voor »Ipana).

iypiyp:: {C} doe-het-zelver, knutselaar (als hobby).

iypos:: {C} geknutsel; geknoei, beunhazerij.

Iypper:: {G} (dorp; gemeente Yfte); (DOM 160).

iypsoh:: {C} twist, geschil.

iypsohkinn:: {I} twistziek.

iyra:: {C} periode; eft lâst ~: lang/een tijd geleden; dalotoje ef ~: buiten de periode.

Iyret:: {J}.

iyrke:: {K} zich schamen voor.

iyrkos:: {A} schaamte.

Iyrrdjeh:: |iyrðe| {G} (dorp; gemeente Tsjech).

Iyrrdjeh-pleko:: |iyrðe-| {W} (buurtschap); .

iyrst:: {I} in het bijzonder.

iyrte:: {I} zoals nimmer.

•iyses:: {SX.gst} (vormt irrealis bij mv zinskern: veronderstellen v iets wat niet waar is) (bijv) kirro leltiyses ef eksâm, dus sener stûðos dÿfe: als we voor het examen geslaagd zouden zijn, zouden we nu met de studie klaar zijn; »•iyst.

•iyst:: {SX.gst} (vormt irrealis bij enk zinskern: veronderstellen v iets wat niet waar is) (bijv) do kinuriyst, dus do tinde fesért: als hij ziek [geweest] zou zijn, zou hij thuisblijven (thuisgebleven zijn); »•iyses.

Iystah:: {F}.

iysteh:: {C} bak (v metaal/steen/plastic; bijv plantenbak).

iyt:: {I} (arch/poe) goed (als menselijke eigenschap); vgl »iyter.

iyter:: {I} gedwee, onderdanig; (arch) goed (als menselijke eigenschap).

iyterafiy:: {C} smeekschrift.

iyteriy:: {A; mv=enk} onderdanigheid.

iytermiyp:: {I} bonafide.

iyter-molaiy:: {III; [mv=enk]} (afk= i.m.) redelijkerwijs, menselijkerwijs [gesproken]; met je gezonde verstand geredeneerd.

Iytertiy:: {F}.

Iytter:: {F}.

Iyvra:: {M}.

iyxe•:: {PX.c > c} •punt, •top, •uiteinde; »iyxe-.

iyxegratân:: {C} speerpunt (fig: beleidsonderdeel met extra aandacht).

iyxekliynk:: {C} "klinkspeer" (oude Peg speer (16e eeuw) met speciale punt v twee haaks op elkaar staande puntvormige bladen).

iyxeknyfo:: {C} mespunt.

iyxemâst:: {C} masttop.

iyxepyl:: {C} vinkje (V-vormig tekentje: ✔).

iyxer:: {C} spade, schop (met puntig toelopend blad); »iyxe•.

iyziy:: {I; [mv=enk]} terecht, met rede, niet voor niets.

iyziy-kette:: {K} terechtwijzen.

izarde:: {K} distilleren, afscheiden.

izardos:: {S} distillaat.

izart:: {C} afkooksel; extract.

izequff:: {C} kolom (in krant); column (vaste rubriek in krant/tijdschrift); invóbor ~: gastcolumn.

Izimkobyjo:: {F}.

Izôlmariqué Laj:: |laj| {F}.

Izul Maryke:: {F}.

Izul Maryke-mirra:: {W} .