Q14:: {N} (bekende galerie in Asjetto; de naam wordt uitgesproken als
»querg
dat ook "afspraak" betekent);
; (DOM 120).
Q9:: {afk} »Ququltor Nyn.
QBHT:: {afk} »Qurten, Balynnadur, Huva ur Tjóprgy.
QEC:: {afk} »Ququltor Energiy-cômpanðo.
qf.:: {afk} »qufaa.
Q-febbe:: {C} Q-koorts.
Q&G:: {afk} »Qumk & Grât.
QIFEA:: {afk} »Quÿlape-instituša furt Ekologise Agrarišâ.
QO:: {afk} »Ququlâ rifo Onbas.
QSBS:: {afk} »Ququlâ furt ef Spooksoliy Benc-siyclo.
QSECIS:: {afk} »Quÿlape-sentrym furt Energiy-cÿrbaros ur Ityro-somposz.
- {C} (naam vd letter Q).
- {DT} (qu wordt altijd dubbel gebruikt) qu¹ ... qu²;
- (met reducerende waarde: qu² vervangt een zinsdeel dat identiek is aan het zinsdeel NA qu¹) ef menester sen kobature lef tygrônsc qu¹ ef wélfa'ecosz rifo ef agrarišâ, igt qu² ef fabrokaliyto: de minister verdiept zich niet alleen in de ontwikkelingen van de landbouw, maar ook in die (= ontwikkelingen) van de industrie (qu² vervangt ef wélfa'ecosz rifo); ~ ef brÿr cartôlks lÿ ef nutter melde gulder dus ~ lÿ ef zutter: de Brÿrse aardappelen uit het noorden zijn beter dan die (= Brÿrse aardappelen) uit het zuiden; ef vilduls ~ kusamat ef nar Korda-weg melde kviksiy terat dus ef mirrâtats ~: de bomen langs de smalle Kerkweg zijn gevaarlijker dan de lantaarnpalen erlangs (= langs de smalle Kerkweg);
- (met resumerende waarde: qu¹ staat vóór een reeks of opsomming en qu² staat vóór een woord of zinsdeel dat deze reeks/opsomming vervangt) ef vogilys, qu¹ ef klôt ur ef cvôfs pónze kleter jelðâs, ÿr qu² mittofs mâmûls lelperre vluf merre-rumpstjô: de vogels, apen en wolven krijgen een nieuw onderkomen, waar bovengenoemde zoogdieren (= de apen en de wolven) meer speelruimte hebben (weglating v qu ... qu zou betekenen dat we ook de vogels tot de zoogdieren moeten rekenen); ef spâklâns rifo veldur-otos, tiyns-otos, ~ hupspitters ur fradâsz kaftûs ef kûtâ futtof 1 mai; ef spâklâns rifo ~ ef aðiyk klâsz ytûs eft tâx-kafpainos fes 5%: de eigenaren van personenauto's, vrachtauto's, motorfietsen en tractors moeten de motorrijtuigenbelasting voor 1 mei betalen; de eigenaren van de laatste twee categorieën (= motorfietsen en tractors) moeten rekening houden met een belastingverhoging van 5%;
- (legt verband tussen een entiteit en een verderop gebruikt pv) ~ groft politiyca foolos ur ef aupross, lon kaf ~ ef: zijn politieke keuze en het beleid, gericht daarop (het beleid dat op die keuze gericht is);
- (koppelt een tdw en bijbehorende bepaling, als deze in ambtelijke taal gescheiden staan) ef ~ ušelira prest stinde ral na eft ferflappa, ~ riyfain eft palequeo cômputer lef wufta-revertos = ef prest, riyfain ušelira eft ..., stinde ral ...: de directeur, die altijd een moderne computer met tekstverwerking gebruikt, schrijft nu met een balpen.
- {III} qu ... své: zo ... mogelijk; kirro farte ~ vita své: we lopen zo hard mogelijk; do kafte ef ~ hupster své câstjyto: hij betaalt het zo groot mogelijke bedrag, het grootste bedrag dat mogelijk is; qu likkô ... své: zo veel mogelijk even ...; otostinde-tûe ef lÿnts lo ~ likkô utfin své: typ de regels zo veel mogelijk even breed; kirro trije beri tinde ~ likkô quista své frints: we proberen zo veel mogelijk goede vrienden te blijven.
qu•:: {PXimpr} (geeft negatieve gevoelswaarde aan overigens neutraal of positief begrip) (bijv) azjoðe/quazjoðe: (lett) uiteenvallen/(fig) ontwrichten; klymâ/quklymâ: activiteit/ontucht; »bju•.
Qua:: {G} (stad in Munt).
quâ::
- {VZ} (betrekking) behalve; kost pijâ fatasôr melde câtoliyc, ~ gress/tsil: mijn hele familie is katholiek, behalve ik.
- {VG} (negatieve toegeving) behalve [dan] dat; ef wónzol meldo quista, ~ ef bidalo eft vloja érpâf fes fort: het weer was goed, behalve dat het zo nu en dan een beetje regende; ef polišo ješo fes cradef omittus ~ ef wiktomit: de politie heeft in alle kamers, behalve de badkamer, gezocht; kost pijâ fatasôr ~ gress melde câtoliyc: mijn hele familie behalve ik is katholiek.
quacra:: {C; mv= quacrâe; rsmv= ~tt} kwartel (L. Coturnix coturnix).
quacrâe:: {mv} »quacra.
quacratt:: {rsmv} »quacra.
Quacro-weg:: {W}
.
Quacÿr:: {G} (stad in Munt).
quâðare:: {U} uitgaan (school, theater, kantoor).
quâðaros:: {C} het uitgaan; sluitingstijd (v school, theater, kantoor).
quâðe::
- {K} openbreken; ontvluchten; (fig) opdissen (v verhaal).
- {U} ~ mip: ontvluchten uit.
quaðiy:: {I; [mv=enk]} vlegelachtig.
quâðos:: {C} openbreking; ontvluchting; (fig) opdissing (v verhaal).
quae:: {K; gst= quat; vdw= qujer} ~ rst: iemand gelasten, gebieden, opdragen; eup ~ do, den do lukte belt oto: ze draagt hem op om haar auto te wassen.
quâf:: {I} juist, goed, in orde, oké.
Quafaiy:: {G} (stad in Flenazjekk).
quâfe:: {K} corrigeren; ef ~ rst: iemand [graag] mogen; kunnen opschieten met iemand; gress ~ Petriy jazy: ik mag Petriy wel.
quâfe-tiyn:: {A} correctheid; politiyca ~: politieke correctheid.
quâfos:: {C} correctie.
QUAFRI:: {afk} »Ququlâ rifo Arânka-frints.
quâftesse:: (= quâgtesse) {U} veronderstellen.
quâftessos:: (= quâgtessos) {A} veronderstelling.
Quafy:: {F}.
quâgtesse:: {U} »quâftesse.
quâgtessos:: {A} »quâftessos.
quaiy:: {I} gebiedend.
Qualâ:: {G} (stad in Neno); (DOM 162).
Qualâ-agru:: {G} (bergtop in Tjokky-gebergte; 766 m hoog);
.
Quala-terf:: {W}
.
Qualeja:: {G} (stad in Renô).
Qualeja-fonis:: {G} (inham in oostkust v Renô bij Qualeja);
.
Qualeja-Vender:: {N} (kasteelruïne; gemeente Abertô);
.
Qualeja-Vender-weg:: {W}
.
Qualer:: {F}.
qualostiy:: {C} aanbieding, aanbod; ef ~ frópjÿ/rifo flj: het aanbod aan iets; eft ~ rifo yfla weinôsta: een aanbod aan voortreffelijke wijnen.
quâlostiy:: {I; [mv=enk]} onbewust; ef ~ kinet: de zich van niets bewuste patiënt.
qualostiye:: {K} aanbieden;
ef ~ flj ón rst furt 2
: iets aan iemand voor 2 herco aanbieden;
kirro ~ dena prodûks lef eft flacÿr ðÿny: we bieden deze producten tegen een bijzondere prijs aan;
ef ~ eft prÿmafiy: een verzoekschrift indienen;
(vandaan komen) ef manta, ~lira pert geffys: de streek, waar veel appels vandaan komen.
qualostiyos:: {A} aanbieding, het aanbieden.
quâme:: {Krs} (alg) uitlokken; (ihb) eisen (rechtspraak); »wâp.
quâmelira:: {I} voorbeeldig.
Quamiygtalo:: {G} (dorp; gemeente Fônk).
quâmos:: {A} (alg) uitlokking; (ihb) eis (rechtspraak).
quamp:: {C} winst, rendement; ef ÿrgott riffe pert ~s: het bedrijf maakt veel winst.
quamp-envanos:: {A} winstbejag.
quamp-hâliyn:: |..mh..| {C} tantième.
quamp-kanas:: |..mk..| {C} dividend.
quamp-kette:: |..mk..| {U} winstgevend zijn; (tdw) ~lira: winstgevend.
quamp-kettelira:: |..mk..| {I} lucratief.
quamptûnare:: |..nt..| {K} herwinnen.
quamptûnaros:: |..nt..| {A} herwinning.
quamptûne:: |..nt..| {K} winnen.
quamptûner:: |..nt..| {C} winnaar.
quamptûnos:: |..nt..| {A} gewin, het winnen.
quân:: {VZ} (betrekking) namens, in naam van; gress jurestiye tu ~ sener pijâ fatasôr: ik wens je geluk namens mijn hele familie.
Quân ef Jabâr:: {N} "Namens de Koning" (een vd 2 rechtspraakvormen);
.
Quandepâ:: {G} (stad in Ales).
quander:: {I} beslist, vastberaden, welbewust.
Quandre:: {F}.
- {III/PV; rs-enk= ~e; rs-mv= ~ss} zelf;
- (als versterking v subj) do reppe ef ~ = ~ do reppe ef: hij zegt het zelf;
- (met karakter v obj) do sen lukte ~: hij wast zichzelf; do sen ~ lukte: hij heeft zichzelf gewassen; óps sena ustjâge ~ ur Elsa: ze bedriegen zichzelf en Elsa; Mariy sen lukte ~ lo clenn: Mariy wast zichzelf schoon;
- (passief met quandro als zinskern) ~ prap luktelije pai Petriy: Petriy wast zichzelf (gezien als een automatische handeling, buiten de wil vd agens om; soms iro/euf) ~ prap ustjâgelije pai kirro: "we werden door onszelf bedrogen" (alsof we er niets aan kunnen doen dat we onszelf bedriegen);
- (rs evtl samen met rs-vorm v wn om emfase uit te drukken; zie oplopende emfase:) do senne šote/do senne šote ~/do senne šote ~e: hij schiet zich dood/hij schiet zichzelf dood/hij schiet zichzelf morsdood;
- (in mv wordt rs-vorm quandross gebruikt) óps senae šote ~ss: ze schieten zichzelf morsdood; »quandros.
- {I} ef ~ ...: de ... zelf; stus sen aniecû fes ef ~ zeces: je kan je in het dorp zelf vermaken (dus niet alleen buiten het dorp).
quandroe:: {rs} »quandro.
quandroehaff:: {C} »quandrowehaff.
Quandroh-weg:: {W}
.
quandroiy:: {I} (taalk) wederkerend, reflexief.
quandro-kafmonslenpelira:: {I} zichzelf rechtvaardigend.
quandrokafter:: {C} draagkrachtig/welgesteld persoon (juridisch: die geen leningen hoeft te sluiten of afhankelijk is v uitkeringen of andere financiële hulp).
quandrokoffona:: {C} zelfmoord, zelfdoding.
quandromainkelt:: {I} eenzelvig.
quandronarân:: {C} zelfverdediging; »•ân.
quandropoir:: {C} zelfbehoud.
quandroproba:: {C} zelfzucht, egoïsme.
quandroprobiy:: {I} egoïstisch.
quandro-reproduserelira:: {I} zelfreproducerend.
quandros:: {III/PV; rs= ~es (poe/deftig) of ~ss} (poe/deftig) zelf; (in combinatie met sena (mv)) óps sena lukte ~: ze wassen zichzelf; (bij het poe/deftige gebruik v quandros behoort de rs quandroses) óps senae šote ~es: (poe/deftig) ze schieten zichzelf morsdood; (rs quandross is echter gewone rs-vorm die bij quandro hoort).
quandroses:: {rs} »quandros.
quandross:: {rs} »quandro; »quandros.
quandrowehaff:: (quandroehaff) {C} zelfbeheersing.
Qua-Nes:: {N} (vuurtoren; gemeente Qua);
.
quanka:: {C} naam; fes ef ~ rifo (vz-uitdr) (afk= feqr): ten name van, op naam van; mip ef ~ rifo (vz-uitdr) (afk= m.q.r.): uit naam van; âfry ef entraferiy ~: op naam van een ander (iets doen); tu pe lo "Quanka": je naam doet er niet toe; "what's in a name".
quankaôrm:: {C} naamplaatje.
quanka-ralaer:: {C} naamgenoot.
quankare:: {K} afhangen van.
quanka-velp:: {I} naamloos.
Quanka-velp:: {N} (titel gedicht);
.
quanke::
- {Upr} uitkomen, kloppen (v som).
- {U} ~ fes: kloppen met.
quantitÿ:: {C} kwantiteit.
Qua-omber:: {N} (camping; gemeente Qua);
.
quaos:: {A} gebod.
Quapiydrô-mirra:: {W}
.
quardaliy:: {C} bezoeker.
quarde:: {U} toeven, verblijven; zich ophouden.
quarde-dokumentâs:: |..tas| {mv} »quarde-dokumentos.
quarde-dokumentos:: {C; mv= ..-dokumentâs} verblijfsvergunning (het document); »quarde-jabincos.
quardere:: {K} bezoeken; gaan naar; aandoen (met boot); aanleggen (bij herberg); gress quarderât mas ef ynt-medikiy: ik moet morgen naar de tandarts.
quardere-âp:: {I} (mogelijk om) te bezoeken; ef paqurâs melde ~: de kwekerij is te bezoeken.
quardere-duet:: {SC} opkomstplicht (bij verkiezingen).
quarde-jabincos:: {A} verblijfsvergunning (de toestemming); »quarde-dokumentos.
quardere-jóchéos:: {A} "opkomstwenselijkheid" (bij referenda: een Spokaniër is niet verplicht om mee te doen aan een referendum, maar hij krijgt een quistamârc ofwel "goede aantekening" als hij het wel doet).
quardere-zurt:: {C} bezoekuur.
quarderos:: {C} bezoek, het bezoeken.
quardiy:: {C} bezoeker, bezoek (één persoon); gress lelperre ~s: ik heb bezoek (mensen in huis).
quardos:: {C} verblijf, het verblijven; het zich ophouden.
quarest:: {mv} »quariy.
quarila:: {C} goudhaantje (zangvogeltje) (L. Regulus regulus).
quaritije:: {U; gst= quaritit} ~ luft: toetreden tot.
quaritijos:: {C} toetreding.
quaritit:: {gst} »quaritije.
Quaritjach:: |..jâk| {N} (mnl personificatie vd Aarde en de Wereld);
.
Quaritjach-plep:: |..jâk-| {W}
.
quariy:: {C; mv= quarest} rede, toespraak; ef paine eft ~: een toespraak houden.
quariy-chaquint:: {C} volzin.
quariycô-sef:: {S} sinaasappelsap, jus d'orange.
quariyter:: {C} redenaar.
quarre:: {U} zich beledigd voelen.
Quartet:: {F}.
quasef:: {S} (pop) sinaasappelsap, jus d'orange; (»quariycô + »sef).
quasst:: {gst} »quazje.
quâste:: {K} schillen.
quâste-texo:: {C} schilmesje.
quâstiy:: {C} schil (v vrucht); schaal (v ei); eft jôl ~: (fig) klatergoud; eft nâf fes ef ~: een geschikt persoon; een persoon op wie je aankan.
quâstiy-knyfo:: {C} aardappelmesje, schilmesje.
quâstos:: {C} geschil, het schillen; afgeschilde schil (v vrucht); afgepelde schaal (v ei).
quat:: {gst} »quae.
quât:: {C} mat, kleed (op vloer).
qu'âxÿ:: {C} wanorde, rotzooi, bende; ef ðobiyre flj fes ~s: (lett) iets overhoop halen; ef pramters cradef šôts ðobiyre fes ~s: de inbrekers hebben alles overhoop gehaald.
qu'âxÿiy:: {I} in wanorde, wanordelijk, overhoop.
quazje:: {K; gst= quasst} sjouwen.
quazjoðe:: {K} (fig) ontwrichten.
quazjoðelira:: {I} [zeer] ongelegen komend; slecht uitkomend; niet te pas komend; niet zoals het hoort.
quazjoðos:: {C} (fig) ontwrichting.
qubâiy:: {C} (arch) gehucht; (»qu• + »bâiy).
qubâjiy:: »qubâiy.
qubâjo:: {VZ}
- (plaats) in de buurt van, bij ... in de buurt; nÿf misans melde ~ kirro: er zijn geen winkels bij ons in de buurt;
- (tijd) omstreeks, rond; ~ Kriystâs: omstreeks/rond [komende] Kerstmis; ~ Kriystâsas: elk jaar omstreeks/rond Kerstmis.
QuBerg:: {afk} »Ququlâ furt Bergalefos.
qublell:: {C} geleding, gewricht; schakel.
- {K; gst= qupp} (fig) uitbuiten; woekeren met (ruimte ed); (lett) schuren (met wrijving bewegen); aanstrijken (v lucifer).
- {Upr; gst= qupp} uitstaan (kapitaal).
qubros::
- {C} (lett) schuring (ernstige wrijving); (fig) gewoeker (met ruimte).
- {A} uitbuiting.
quc:: {C} bult, bobbel, knobbel (groot en hard).
Quc:: {G} (dorp; gemeente Poferôsÿrt).
qucc:: {gst} »quche.
quchâ:: {C} erker; kleine uitbouw van een huis.
quchare:: {K} te boven gaan; ef ðôpecc nert qucharog 20:
de kosten mogen de 20 herco niet te boven gaan.
quche:: {U; gst= qucc} uitsteken.
quchóde:: {K} (fig) gehecht zijn aan.
quchos:: {C} uitsteeksel.
quc-qurk:: {C} "bultbok" (pop benaming voor »brâfoh).
Quc-Ronn:: {G} (beschermd natuurgebied bij Zendoreno);
.
quda:: {C; mv= qudâe; rsmv= ~tt} dennennaald.
qudâe:: {mv} »quda.
quda-fisa:: {C} zeenaald (L. Syngnathus); mintepot ~: grote zeenaald (L. S- acus); portâ ~: kleine zeenaald (L. S- rostellatus).
qudatt:: {rsmv} »quda.
quda-zôler:: {C} (alg) waterjuffer (kleinere libel met naalddun lichaam).
qudex-hym:: {C} wetsartikel.
qudex-mannelira:: {II} wetgevend.
Quðô:: {F}.
qudul:: {C} naaldboom.
que:: {C} (naam vd lettercombinatie QU).
Qu.E.E.:: {afk} »Ququlâ rifo Elx Ergôte.
quef:: {C} plas (regenwater; gemorste vloeistof).
quefe:: {K} (fig) leiden tot.
queffe::
- {K} controleren, nakijken; in ogenschouw nemen.
- {U} schuw zijn.
queffos:: {A} controle, het nakijken; het in ogenschouw nemen.
quefôs:: {I; =vt v horit} vroeger ("meer vroeg"); Petriy levere horit, tur gress levere ~: Petriy staat vroeg op, maar ik sta [nog] vroeger op; »horit.
Quela:: {F/M}.
Quela Yppsâch-Otaniy-mirra:: {W}
.
Quelle:: {F}.
Quelle-Rôt-helmy:: {G} (grot; gemeente Tjokkyt);
.
Queltâtall:: {W} (buurtschap);
.
quennât:: {C} loos alarm.
quenne:: {K} verraden.
quenniy:: {I} verraderlijk, door verraad.
quenniy-mômiyos:: {A} »mômiyos.
quennos:: {A} verraad.
quentiy:: {I} verraderlijk, gevaarlijk.
Quentiy:: {J}.
Quentiy Pelmer-pônt:: {N} (brug over de Krappa);
.
quento:: {C} adder (gifslang: onbekend in Spok) (L. Vipera berus).
Quentyrre:: {J} (Peg).
queo:: {I} beschaafd.
Quequen:: {G} (stad in Tjemp).
Quer:: {J}.
querdâ:: {C} verschil; ef ~ rifonn A helkara B: het verschil tussen A en B; eft ~ vûk ...: een verschil met ....
querde:: {K} pleiten voor.
querdo::
- {I} verschillend, ongelijk; anders; gress larde omeneé eft ~ tiyn dus molarriy: ik eet liever iets anders dan pap; ef zerfe ef ~: het anders zien (andere mening hebben);
- {ZV} (spr) iets anders; ~ fitfara: iets anders dan; gress larde omeneé ~, molarriy kurre-melde: ik eet liever iets anders, pap bijvoorbeeld/zoals pap; (vgl) gress larde omeneé ~ fitfara molarriy: ik eet liever iets anders dan pap; (oorspr is querdo een add; het gebruik als zv is tamelijk jong en wordt [nog] door velen afgekeurd).
querdoe:: {U} verschillen, verschillend zijn; A ~ frópjÿ B: A verschilt van B.
querdoelira:: {I} verschillende, diverse; anders, ongelijk; ef melde ~ dus tu miype: het is anders dan je denkt.
querdoe-ponto:: {C} verschilpunt.
querdogror:: {I} andersom.
querdoiy:: {A; mv=enk; rs= querdote} ongelijkheid.
querdomiyper:: {C} andersdenkende; buitenbeentje.
querdoos:: {A} verscheidenheid.
querdote:: {rs} »querdoiy.
Querdu Quavve:: {F}.
Querdu Quavve-plep:: {W}
.
querg:: {C} afspraak; »quergos.
quergane:: {Aef} intelligentie.
quergane:: {I} intelligent; intellectueel.
querge:: {K} ~ ón: afspreken met.
quergos:: {A} afspraak (voor een bezoek); âfry ef ~: op afspraak; ef riffe eft ~ lef rst: een afspraak met iemand maken.
Queriðe:: {F}.
querk:: {C} portaal; portiek.
Querreleur:: {F} (Fra).
qu'errepe:: {K} ~ lÿ: afleiden uit.
Qu'errepe-cômbinaša luft ronis:: {N} (tijdschriftartikel);
.
qu'errepos::
- {C} afleiding, dat wat afgeleid is.
- {A} afleiding, het afleiden [uit].
querret:: {I} licht (niet zwaar); »spinn.
querretmiyp:: {I} wuft, lichtzinnig.
Querrié:: {F} (Fra).
quešâ:: {C} enkel (deel v voet); kost ére ~ melde tjerp: ik heb mijn enkel verstuikt.
Quesp:: {afk} »Ququlâ rifo Esperantistiys fes Spooksoliy.
Quess:: {G} (dorp; gemeente Dreumân).
Questions and Answers:: {N} (tijdschriftartikel);
.
Questô:: {G} (stad in Ziyp).
Queu:: {G} (stad in Plefô).
Queu-woes:: {N} (camping; gemeente Trejasu);
.
quf::
- {C} (alg) knots, knuppel; (pej) lesbienne, pot (mannelijk type).
- {I} zonder meer.
qufaa:: {I; =vt v liftkar} ouder, niet zo jong meer; (afk= qf.): senior (alleen bij personen); eft ~ merater: een oudere heer; een heer op leeftijd; »liftkar.
qufaer:: {C} rector (academie, klooster); luitenant-kolonel, overste (landmacht);
.
qufaer-generala:: {C; mv= ~s} vrw vorm v »qufaer-generalo.
qufaer-generalo:: {C} luitenant-generaal (landmacht);
.
qufendriy:: {I; [mv=enk]} onzedelijk; verdorven; pervers.
qufferte:: {K} afblijven van; niet aanraken.
qufferte-kloitt:: {C; mv= ..-klôt} kind dat overal met zijn vingers aan zit.
qufferte-klôt:: {mv} »qufferte-kloitt.
qufiyntos:: {A} ondeugd.
qufrâ:: {I} kennelijk.
qufrate:: {K} ~ flj ón rst: iemand iets wijsmaken.
qufrete:: {K} herkennen.
qufretos:: {A} herkenning.
qufs:: {I} gedachteloos, roekeloos, zonder na te denken.
quft:: {C} vos (mnl/ntr) (L. Vulpes vulpes).
Qufta-mirra:: {W}
.
Qufta-wuma:: {G} (bos; gemeente Liyrotyka);
.
Qufta-wuma-Nutter:: {N} (tankstation langs de M9; gemeente Liyrotyka);
.
Qufta-wuma-Zutter:: {N} (tankstation langs de M9; gemeente Liyrotyka);
.
quft-ferre:: {C/S} mannetjesvaren (L. Dryopteris filix-mas).
quft-flyddere:: {C} grote vos (L. Nymphalis polychloros).
quft-hola:: {C} vossenhol; »quftola.
Quft-Kents:: {G} (woongemeenschap; gemeente Ÿrnajecû);
.
Quft-mirra:: {W}
.
quftola:: {C} vossenhol; »quft-hola.
Quftola:: {N} "Vossenhol" (ruige gay-discotheek in Hirdo);
.
Quft-zuft:: {W}
.
qugg:: {gst}
qugge:: {U} grommen (hond).
Quggernees:: {F}.
qugg-fes:: {gst} »qugle-fes.
qugiatjen:: {C} spinner (man die op spinnerij werkt).
Qugiatjen-plep:: {W}
.
qugie:: {K} spinnen (v wol).
qugier:: {C} spinnewiel.
Qugiera-kliyf:: {W}
.
Qugiera-mittus:: {N} "Spinsterkamer" (bierproeflokaal in Oneusÿrt);
.
Qugier-museem:: {N} (museum in Ales (Flâp));
.
Qugier-plep:: {W}
.
Qugier-weg:: {W}
.
qugiy:: {C} spinnerij.
qugiys:: {C} vlecht; navelstreng.
qugjohe:: {K; gst= qugjot} ef ~ gress lo tildâ: het bekomt mij slecht.
qugjoho:: {C} gevolgtrekking, gevolg, consequentie.
qugjot:: {gst} »qugjohe.
- veroorzaken, aanrichten, berokkenen, aandoen; ef ~ diffiyksels: moeilijkheden veroorzaken; ef ~ sgâtos: schade aanrichten; ef ~ sgâtos ón rst: iemand schade berokkenen;
- [teweeg]brengen, geven; ef ~ qurubo: veiligheid brengen/geven;
- [aan]stichten, zorgen voor, bewerkstelligen; ef ~ pâx: vrede stichten;
- inboezemen; ef ~ ânkest ón gress: het boezemt mij angst in;
- houden, organiseren (v feest/tentoonstelling ed, met de nadruk op het organiseren; »wencate); óps ~ eft hupster fenta: ze houden/organiseren een groot feest;
- begaan; ef ~ eft cmontolâ: een misdaad begaan; ef ~ eft hupster erros: een grote vergissing begaan;
- maken; gÿrs ~ péquhiy ón do: u maakt hem ondankbaar; tu ~ kinâ/ânkest ón gress: je maakt me ziek/bang; (sprkw) rovretosz ~ bliynt: liefde maakt blind; groft râviy ~ kost korsta: zijn opmerking maakt me kwaad; ik ben kwaad om zijn opmerking;
- zorgen voor (doen ontstaan); ef bidalos ~ kófiy én mesâ kles: de regen zorgt voor mooi groen gras;
- doen, laten; ef kinâ ~ ef ÿdoétaros enn ef vilduls: de ziekte doet de bomen afsterven;
- (idioom) ef ~ fes kuraroitos: inlijven (v land); ef ~ kviksiâ/riskašo: gevaar/risico lopen; ef ~ nijo: opvallen, opvallend zijn; ef ~ flj lo poriy: iets matigen; tu quggât ef uokke lo poriy: je moet wat minder roken; mittof ~ stôt: dat is des te erger; ef ~ flj lo tijâ: iets opmaken, opgebruiken;
- worden (totale metamorfose); ef ljôl ~ eft flyddere: de rups wordt een vlinder; ef tof ~ ef kÿl: de dag wordt nacht; »tinkere;
- (tdw; geeft speciale constructie) ~lira noi: zonder te ... (iets zodanig doen dat het geen speciale gevolgen heeft); tu krosât, ~lira noi pónze eft moplariy: je moet oversteken zonder een ongeluk te krijgen; tu jabincecû, ~lira noi gyre ef mimpit furt agresy: je kan het toestaan zonder agressie in de hand te werken; do ÿrôme hups, ~lira noi uzjôce ef pert ézótiy: hij werkt hard, zonder veel bevrediging te ondervinden.
qugle-fes:: {K; gst= qugg-fes} ef ~ ef kleter iyc luft flj: iets nieuw leven inblazen.
quglelira:: {gst} »qugle l.
quglos:: {A} veroorzaking, teweegbrenging, inboezeming, berokkening, aanstichting (enz; wordt niet als correct beschouwd; liever ef qugle of ef ÿquglos).
qugmare:: {U} op zijn hoede/qui-vive zijn.
qugme:: {K; gst= qugg} wennen aan.
qugmos:: {A} gewenning; lo pallesÿrtos helkara kult ~: in tegenstelling tot wat we gewend zijn; ef nert melde âfry kult ~: het is niet wat we gewend zijn.
qugt:: {C} steenberg (berg v afval uit kolenmijn);
.
Qugt:: {F}.
quie:: {U} loeien (koe).
quiff:: {C} sparappel, dennenappel.
quiff-chént:: {C} kegelzwam (L. Strobilurus); quista ~: sparrenkegelzwam (L. S- esculentus); wâvet ~: milde kegelzwam (L. S- tenacellus).
quiff-mysena:: {C} "kegel-mycena" (L. Mycena oblonga).
quiffos:: {C} laag dennennaalden en -appels op de [bos]grond.
Quiff-plep:: {W}
.
Quiff-weg:: {W}
.
quija:: {S} rogge.
Quija-plep:: {W}
.
quijatustûr:: {C/S} roggebrood.
Quijatustûr-weg:: {W}
.
Quija-weg:: {W}
.
quil:: {C} (arch) ruïne, bouwval.
quilart:: {S} krenten, rozijnen.
quilch:: {C} ruin (gecastreerde hengst); oen (gecastreerde ezel).
quilist:: {SC} (Erg) nutteloosheid, ijdelheid, ledigheid.
quiliy:: {I} verwoest.
quilše:: {K} bedelven.
quilšos:: {C} bedelving.
quilšote:: {U} ~ fes: bedolven liggen onder.
quimater:: {I} evenredig.
quimatere:: {U} gelijke kansen hebben; niet voorgetrokken worden; identiek behandeld worden.
quimets:: {C} evenwicht.
quimetse:: {K} evenaren met; opwegen tegen.
quimetselira:: {I} nert ~: onmeetbaar, reusachtig groot.
quimetšer:: {I} evenwichtig.
quimetsos:: {A} opweging.
quinde:: {E} gebaren; gebaren maken; tekens geven.
quindos:: {C} het gebaren, het tekens geven.
quios:: {C} geloei.
quiqua:: {C} eerbewijs.
quiquije:: {K; gst= quiquit; vdw= quiqur} zich bewust zijn van; ef quiqur môntyos: het probleem waarvan men zich bewust [geweest] is.
quiquijos:: {A} bewustzijn.
quiquit:: {gst} »quiquije.
quiquiy:: {VZ2n} (betrekking) ter ere van; eft fenta ~ zirrel: een feest ter ere van hem.
quiqur:: {vdw} »quiquije.
quirche:: {K; gst= quirs} afleren.
quirchos:: {A} het afleren.
quirs:: {gst} »quirche.
quista:: {I; vt= gulder; ot= guldâ; vk= hénðyf; mt= cÿs} goed; ef melde ~ na: behoren bij/tot; passen bij; geschikt zijn voor; (lett) aaneensluiten; ef decs nert melde ~ na ef: het deksel past niet; ef putte flj na ~: iets voor lief nemen; ef melde ~ beri [larde helt]: het is goed om [gezond te eten]; ef pe melde gulder beri larde lôftquar: het schijnt beter te zijn om langzaam te eten; nert ... ~ liyrs: maar niet (een langdurige/moeizame geschiedenis); do nert rafanavy ef ~ liyrs: hij wil het maar niet vertellen; ef póbaros nert pónze ~ liyrs eft stala: de verkoop wil maar niet vlotten; met de verkoop wil het maar niet [erg] vlotten; eup xâre ~ flâjû: ze snapt er helemaal niets van; ~ nert = ~ noi: helemaal niet; volstrekt niet.
Quista:: {F}.
quistacar:: {C} weldaad; goede daad.
Quista-Cubu-Kents:: {G} (voormalige Erg commune; gemeente Hajofese);
.
Quista-Erget-Kents:: {G}
- (voormalige Erg commune; gemeente Mone);
.
- (Erg commune; gemeente Entâ);
.
Quista Frÿtof:: {N} goede vrijdag.
quista-harbe:: {!} tot uw dienst! (als iemand bedankt voor een bewezen dienst).
Quista-Heboreta-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Lâf);
.
quista-Henrec:: {C} brave Hendrik (plant) (L. Chenopodium bonus-henricus).
quista-larde:: {!} eet smakelijk! (wordt in Spok zelden gezegd).
quistamârc:: {C} "goede aantekening" (Spokaniërs die een heldendaad verrichten,
netjes aan referenda en verkiezingen meedoen, altijd op tijd hun belastingen
betalen, of zich anderszins als "brave of nuttige burger" tonen, kunnen voor
al deze zaken "goede aantekeningen" krijgen. Met dergelijke aantekeningen
komt men gemakkelijker in aanmerking voor een goede [overheids]betrekking);
.
quistamentos:: {III} op een geschikt ogenblik; als het goed uitkomt.
Quista-Mosjeus-covent:: {N} (RK klooster; gemeente Lajy);
.
Quista Ocÿrma-Lyd'mip:: {N} (boektitel);
.
quistapainer:: {C} weldoener.
quistarafiy:: {C} (alg) bon, kwitantie, bewijsbriefje; (pop) standje, berisping.
quistare:: {K} goedkeuren, goedvinden, billijken.
quistarfinner:: {A; mv=enk} welkom (zn); hartelijke ontvangst.
quistarfinniy:: {I} welkom (bv); ~ fesért!: welkom thuis!.
Quista-Roemulâ-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Leranu);
.
quistaros:: {C} goedkeuring, goedvinding, billijking.
quistâse:: {U} [lekker] smaken; ef fijânta nert ~ ón gress: het vlees smaakt me niet.
quistâselira:: {!} dat smaakt!, heerlijk!.
quista-slape:: {!} welterusten!.
quistasplôn:: {I} goedbedoelend.
quistatiycos:: {C} welzijnszorg.
quist'avyro:: {!} mijn hemel!, hemeltje lief! (zwakke vloek).
Quista Ÿotfer:: {G} (dorp; gemeente Kolesz).
Quista-Zûps-hôspitalo:: {N} (groot ziekenhuis in Hoggebim);
.
- {E} goed zijn; in orde zijn; fara ~! (afk= F.Q.): alstublieft (bij vragen en gebiedende wijs); prÿme-gôrse furt ef fôrmeler, fara ~: vraag alstublieft het formulier aan; (sprkw) pipar ~ fara dÿfo ~: eind goed al goed.
- {U} ~ ón (ón is vz): goed zijn voor (niet schadelijk of slecht); fôrs ~ ón ef chats: frisse lucht is goed voor de katten (vgl) Mariy paine quista furt ef chats: Mariy is goed voor de katten (= behandelt ze goed).
quister:: {C} blakker ~: melganzenvoet (L. Chenopodium album).
Quister:: {F}.
Quisterâler:: {F}.
quisterÿ:: {I} tamelijk goed; draaglijk.
Quistinn:: {M}.
quistos:: {A} het goed zijn; welzijn.
quistubu:: {I} goedig, goedmoedig.
quistuxe:: {K} vergoelijken, goedpraten.
quistuxos:: {A} vergoelijking.
quita:: {C} beuk[enboom] (L. Fagus sylvatica).
Quita-mirra:: {W}
.
Quitas-Olas:: {G} (stad in Flenazjekk).
quitôk:: {C} beukennoot[je].
Quitôk-šark:: {W}
.
Quitû-plep:: {W}
.
quivrôché:: {Aef} ontevredenheid.
quivrôché:: {I} ontevreden.
quiymp:: {vdw} »quiyrâše.
quiyr:: {C} parool, wachtwoord.
quiyralôg:: {I} aanvaardbaar; aannemelijk.
quiyralôgiy:: {A; mv=enk} aannemelijkheid; aanvaardbaarheid.
quiyrâše:: {K; vdw= quiymp of regelm.} aanvaarden (reis, eis, plicht).
quiyrâšos:: {A} aanvaarding (reis, eis, plicht).
quiyrâts:: {C} (Erg) doop van een pasgeboren kind.
quiyrda:: {C} dagblad, krant.
quiyrda-texos:: {C} (alg) krantenknipsel; (fig) wetenswaardigheidje; leuke anekdote om te onthouden.
quiyrda-tÿden:: {C} krantenbericht.
quiysta:: {C} maagd.
quiystaiy:: {I} maagdelijk (vrouw).
quiysta-mentÿ•:: {wst} »quiysta-mentÿje.
quiysta-mentÿjatjen:: {C} (jur) verkrachter.
quiysta-mentÿje:: {K; gst= ..-mentÿt; wst= ..-mentÿ•} verkrachten (jur: seksueel misbruiken).
quiysta-mentÿjos:: {C} (jur) verkrachting.
quiysta-mentÿt:: {gst} »quiysta-mentÿje.
quizz:: |..ss| {C; mv= ~t} quiz.
quizzt:: |..ssT| {mv} »quizz.
qujer:: {vdw} »quae.
qujoh:: {C} afdak, luifel.
Qujoh-mirra:: {W}
.
quke::
- {U} tuimelen.
- {C} (alg) keep, sleuf, kerf; (ihb) kruis (in muziek: #).
qukiy:: {I} verslaafd; ef melde ~ lef spiryt: verslaafd zijn aan drank; ef riffe lo ~: zich verslaven.
qukiy-meldos:: {A} verslaving.
qukiy-vender:: {C} verslaafde (persoon).
quklymâ:: {C} ontucht.
qukos:: {C}
- tuimeling; verslaving.
- inkeping, inkerving; in steen gehouwen letter; rune, runenteken.
qul:: {C} vuurzee, inferno.
Qula:: {G}
- (stad in Ziyp).
- (beek; gemeente Tura);
.
QULA:: {afk} »Qurubo-Lanko.
Qula-belt:: {G} (dorp; gemeente Qula).
Qulana:: {N} (bierbrouwerij te Kussik);
.
Qulana-plep:: {W}
.
Qulann:: {J}.
Qulannex ef Nurp:: {G} (heuveltop op de Kÿl-temp; 65 m hoog);
.
Qulantiy-pât:: {W}
.
qulare:: {U} zich verwonden; blesseren; do qulara: hij is geblesseerd.
qularynt:: {C} klarinet.
Qulboech:: |qulbók| {G} (rivier van Boesh-gebergte naar Trofy-inham);
.
Qulboech-clamiða:: |qulbók-| {G} (moerasgebied rond de monding vd Qulboech);
.
qulcur:: {S} hondsdraf (L. Glechoma hederacea); (= »qulos + »cure).
qule:: {K} verwonden.
Quleeše:: {F}.
qulf:: {C} gleuf.
qulf-element:: {C} radiator (v centrale verwarming).
quli:: {VR/VG} (pop) wat; »kluft.
QULIMÔ:: {afk} »Ququlâ furt Liftkar Môjôls.
quliy:: {C} letsel, verwonding.
quliy-nenniy:: {C} letselschade.
qull:: {gst} »qulne.
Qull:: {F}.
qulne:: {E; gst= qull} bonzen.
qulnos:: {C} gebons.
qulos:: {C} wond; ef melde eft kursuus ~ furt rst (1niv!): dat is iemand tegen het zere been.
qulos-krutt:: {C/S} jôl ~: echte guldenroede (L. Solidago virgaurea);
; (DOM 185).
Quls:: {G} (dorp; gemeente Imenal).
qulséfen:: {C} procédé.
Quls-Horo:: {N} (station).
qulta:: {C} diadeem; klein kroontje.
Quly:: {M}.
qum:: {I} kort (v tijd).
qumare:: {K}
- vol verbazing aanstaren.
- (v tijd) verkorten.
qumaros:: {A} verkorting (v tijd).
qume:: {U} ~ helkara: staren naar, aanstaren.
qum-fort-miypos:: {A} kortetermijndenken.
Qumk:: {N} (pension bij Aber);
.
Qumk & Grât:: {N} (afk= Q&G) (busmaatschappij op Zuidoost-Berref);
.
Qumk-jakâm:: {G} (»môliy-gebied v Zuidoost-Berref;
het noordelijke deel is een afwisseling v agrarisch land en môliys; in het midden ligt het
šarkdomenn Ef Sinto-Aša en het zuidelijke deel is het natuurreservaat Pitla-pârc);
; (DOM 179-180).
Qumk-mirra:: {W}
.
Qumk-nutter:: {G} (dorp; gemeente Aâstiy).
Qumk-zutter:: {G} (dorp; gemeente Manes-Pômân); (DOM 181).
Qummer:: {J}.
qummerfenta:: {C} (Erg: 10 dagen durend feest nav »qummertof).
Qummert:: {J}.
qummertalé:: {C} schepsel.
qummertare:: {K} ~ armt: opleiden tot/voor.
qummertare-instituša:: {C} onderwijsinstituut, opleidingsinstituut.
Qummertare-instituša Larmin-rivo:: {N} (onderwijsinstituut in Amahagge);
.
qummertariy:: {I} educatief.
qummertaros:: {C} opleiding; do eft quista ~ lelperre: hij heeft een goede opleiding genoten.
qummertatjen:: {C} schepper.
Qummertatjen:: {N} de Schepper, God.
qummerte:: {K} scheppen, creëren.
Qummertee:: {F}.
qummertere:: {K} herscheppen.
qummerteros::
- {C} herschepping (wat herschapen is).
- {A} herschepping, het herscheppen.
Qummertiy-ager:: {N} (station).
qummertiyn:: {C} [dicht-/kunst-/schilder]werk.
qummertliftkar:: {I} oeroud.
qummertof:: {C} (grootste Erg feestdag: als »zerusstof samenvalt met 1e dag v nieuw Erg jaar).
qummertos::
- {C} schepping (wat geschapen is).
- {A} schepping, het scheppen.
qummertuss:: {Aef; mv/rsmv= ~es} onbegrijpelijk/onverklaarbaar toeval.
qummertusses:: {mv/rsmv} »qummertuss.
Qumôlâ-plep:: {W}
.
qumos:: {C} gestaar, het staren.
qumôs:: {C} aardbeiboom (L. Arbutus unedo).
qumtiy:: {Iid} moe||uitgerust (rs geeft "moe"); ef ~n ôrešyses (rs!): de vermoeide soldaten; ef melde zirdelira ~: moe zijn; ef melde giffelira ~: uitgerust zijn; ~ én frot: uitgerust.
Qunâða-pât:: {W}
.
Qunaze:: {J}.
Qunaze Pyrrah-mirra:: {W}
.
qunde:: {U} flakkeren.
qundel:: {C} gondel (in Venetië).
qundra:: {C} stop (in sok).
qundrae:: {K} stoppen (v sokken).
Qundra-fonis:: {G} (inham in zuidkust v Kina bij Tolâm);
.
Qundra-fonis-weg:: {W}
.
qundré:: {C} (alg) [vis]net; vlechtwerk; (pop) bak, nor, bajes; ef nie eft ~: (lett) een net boeten; (fig) een karweitje opknappen; ef melde eft ~ peran pai ef gÿtliy, do rinnelira: het is heel wat, dat hij verdient (behoorlijk veel); ef ierquelije blul ja ~ ur reltakô: van het kastje naar de muur gestuurd worden.
qundrée:: {U} de netten uitwerpen (visser).
Qundree-terf:: {W}
.
qundré-klafas:: {C; mv= ..-klafâse} maas (in net).
qundré-klafâse:: {mv} »qundré-klafas.
qundrélot:: {C} netje (om iets in te stoppen of te verpakken); eft ~ lef quariycôs: een netje sinaasappels.
qundré-nier:: {C} nettenboeter.
qundré-tull:: {C} voile.
Qundriy:: {F}.
Qundriy & Piga:: {N} (keten v kledingzaken);
.
qundy•:: {PX.c > c} (arch/poe) donkergroen.
Qunn:: {F}.
qunnde:: {E} schallen.
qunndos:: {C} geschal.
quns:: {I} iel, dun.
qunskrono:: {C} staak, staf; meeldraad.
Quntâ:: {F}.
Quntâ-zeces:: {G} (voormalig dorp).
Quntiyk-mirra:: {W}
.
quntiyst:: {C} ondergrondse rivier of beek.
Qunvec:: {G} (beek in Ergânt-moeras);
.
Qunvec-fonis:: {G} (inham in noordkust v Ergânt-moeras);
.
Quny:: {J} Koen.
Quny-terf:: {W}
.
Quobenta:: {G} (stad in Ben).
Quober:: {G} (stad in Ales).
Quober-weg:: {W}
.
quobett:: {S} blik (metaal).
quobetta:: {I} blikken, van blik gemaakt.
Quoité:: {F} (Fra).
quola:: {C; mv= quolâe; rs= ~tt} kist, krat, doos.
quolâe:: {mv} »quola.
Quolana:: {J} (Peg).
quolatt:: {rs} »quola.
quondare:: {K} invoeren, importeren.
quondare-hóf:: {C} invoerrecht[en].
quondaros:: {C} invoer[ing], import.
Quonn:: {G} (rivier; gemeente Lelko);
.
Quonn-plep:: {W}
.
quoss:: {I} nauwelijks, amper, ternauwernood; ~ = ~ nert: nauwelijks.
Quosstðe:: {F}.
Quovyll:: {J} (Peg).
Quovyra:: {M} (Peg).
Quovyra-tsiymâ:: {W}
.
qupé:: {C} coupé (tweepersoons auto).
Quper-huron:: {C} gewone hoornbloem (L. Cerastium fontanum ssp. triviale).
Quper-jakâm-huron:: {C} akkerhoornbloem (L. Cerastium arvense).
- {Aef; rs= ~t} onbeweeglijkheid.
- {I} onbeweeglijk.
qupléât:: {rs} »qupléâ 1.
qupôn:: {C} coupon (rentebewijs).
qupp::
- {I} geacht, geëerd; kirro melde fes ef ~ beri ...: we worden geacht om ....
- {gst} »qubre.
quppe:: {K} achten; gress ~ do lo eft hupster merater: ik acht hem een groot man; gress ~ lo šâmsÿrt, den/..lira: ik acht het uitgesloten dat ...; ef ~ flj/rst ón (ón is dt/vz): iets/iemand rekenen tot; fes ef statistiycs blul ~lije ef fa'ileldâ ón ef fabrokaliyto: in de statistieken wordt de veeteelt tot de industrie gerekend.
qupple:: {C; mv= qupplós} gebaar; ef riffe eft ~: (lett) een gebaar maken.
qupplós:: {mv} »qupple.
quppos:: {A} achting.
Qupsât-nurp-agru:: {G} (bergtop in Kulano-gebergte; 1225 m hoog);
.
qupurr:: {C} coupure (bankbiljet, effect).
QuqLa:: {afk} »Ququl-lacs.
ququl:: {C} sekte (religieus).
ququlâ:: {C} vereniging.
Ququlâ furt Bergalefos:: {N} (afk= QuBerg) "Vereniging voor
Bergsporten" (in Quandepâ);
.
Ququlâ furt ef Spooksoliy Benc-siyclo:: {N} (afk= QSBS) "Vereniging voor
de Spokanische Bankenbranche";
.
Ququlâ furt Liftkar Môjôls:: {N} (afk= QULIMÔ) "Vereniging voor
Oude Molens" (in Jannen);
.
Ququlâ furt Zjol-hârmsjelira Glûfiys:: {N} (afk= QZG) "Vereniging voor Kolenverwerkende Bedrijven" (heet sinds 1991 »Ququltor Zjol-gabanôsta).
Ququlâ furt Zleeftiyns-spâklâns:: {N} "Vereniging voor Onroerendezaak-eigenaren"
(belangenbehartiger voor huiseigenaren; vgl Vereniging Eigen Huis; in Vega);
.
Ququlâ rifo Arânka-frints:: {N} (afk= QUAFRI) "Vereniging van
Spoorwegvrienden" (in Amahagge);
.
Ququlâ rifo Elx Ergôte:: {N} (afk= Qu.E.E.) "Vereniging van
Bescheiden Bedrijven" (belangenvereniging voor het mkb; in Empecho);
.
Ququlâ rifo Esperantistiys fes Spooksoliy:: {N} (afk= Quesp)
"Vereniging van Esperantisten in Spokanië"; sinds 1950 is de naam veranderd in
»Spokana Esperantista Asocio);
.
Ququlâ rifo Onbas:: {N} (afk= QO) "Vereniging van
Grootgrondbezitters" (belangenbehartiging en ook een sociëteit; in Lostô);
.
Ququlâ-weg:: {W}
.
Ququl-lacs:: {N} (afk= QuqLa) "Sektewet" (Spok wet, in 1991 vervangen door de »Lacs furt ef Mannos rifo Sekte-fyralôsta).
ququlsért:: {C} verenigingsgebouw, sociëteit.
ququlte:: {K} (alg) verenigen; (v vergadering) beleggen.
Ququltor Energiy-cômpanðo:: {N} (afk= QEC) "Verenigde
Energiemaatschappij" (staatsbedrijf dat op landelijk niveau water, gas en elektriciteit
distribueert; hoofdkantoor in Gralkrich);
.
Ququltor Nyn:: {N} (afk= Q9) "Verenigde Negen"
(samenwerkingsverband tussen de grootste banken, in 1960 opgericht door 9 banken);
.
Ququltor Zjol-gabanôsta:: {N} (afk= QZG) "Verenigde Kolentransporten" (particuliere spoorwegmaatschappij, heet sinds 1999 »Tracks).
ququltos::
- {C} vereniging, het verenigen.
- {A} belegging (v vergadering).
ququr:: {!} (geluid v koerende duiven).
qurag::
- {SCef} moed; fes quista ~s: met goede moed.
- {I} moedig.
qurage:: {E} moed houden.
Qurâmm:: {F}.
qurao:: {vdw} »quriye.
qurasote:: {E} moed vatten.
qurasotos:: {A} het moedvatten.
quratjen:: {C} duif (mnl/ntr).
quratjen-celf:: {C} (lett) duivenhok, duiventil; (op schip) stuurhuis, stuurhut.
Quratjenka:: {N} (zeilschip);
.
Quratjen-mirra:: {W}
.
Quratjen-plep:: {W}
.
quratjen-wencatos:: {C} duivenmelken (het houden v duiven).
Qurbjent:: {F}.
qure::
- {K} grijpen, pakken.
- {U} koeren (v duif).
Qurfj:: |Spok: qur; Peg: qurf/qurƒ| {F}.
Qurharrt::
- {F}.
- {N} (uitgeverij in Knolbol);
.
Qurharrt-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Moze-Lâpranâ);
.
Qurharrt-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Moze-Lâpranâ);
.
Qurharrt-rytos:: {A} "Qurharrt-beginsel" (Erg dogma, met als basis-idee: kind hoort bij moeder, en ELKE man kan in principe de vader zijn).
quritt:: {I; =ot v horit} [het] vroegst (= ot v "vroeg" = "niet laat"); Petriy levere horit, tur gress levere ~: Petriy staat vroeg op, maar ik sta het vroegst op; »horit.
quriye:: {K; vdw= qurao} gevangen nemen.
quriyos::
- {C} gevangenneming.
- {A} gevangenschap.
qurk:: {C} ram, schaap (mnl).
quroblô:: {C} pees.
quros:: {C} gekoer (v duiven).
Qurrde:: {F/J}.
Qurrðe:: {F}.
Qurrdealer:: {F}.
Qurrt:: {F}.
qurreder:: {C} giftigheid.
qurrediy:: {I} giftig.
qurredla:: {S} vergif.
qurredla-cÿrnytrer:: {C} gifmenger.
qurs:: {C} koers (geld; schip); ef karé sen wencate kusamat ef ~: het schip ligt uit de koers; (fig) ef sen wencate kusamat ef ~: het loopt anders dan we gedacht hadden/dan het plan was; het gaat niet zoals het moet.
qursa:: {S} schors (v boom).
qursa-gvârcer:: {C} keizersmantel (vlinder) (L. Argynnis paphia).
Qursa-mirra:: {W}
.
qurs-gvârcer:: {C} (iro) handelaar/makelaar in effecten.
Qurstalah:: {F}.
qurstoxe:: {K} treffen, raken; mittof ~ nÿf côle: dat slaat nergens op; folarra côle ~lije blul?: waar slaat dat op?.
qurstoxelira:: {I} sterk (verhaal).
qurstoxos:: {C} het treffen, het raken; botsing.
qurstoxuriy:: {C} strategie.
qurt:: {C} doorn, stekel; eft ~ fes eit: een doorn in het oog.
Qurt:: {J} Kurt.
qurta:: {C} stekel, doorn.
qurtare:: {U} stellen (poneren); dena teoriy ~ den/lira ...: deze theorie stelt dat ...; ef ~ blaffosz: eisen stellen.
qurt-ðôle:: {C} blauwe spar (L. Picea pungens "Glauca").
qurte:: {K} bepalen, vaststellen.
Qurteff:: {G} (dorp; gemeente Yfte).
Qurten:: {F/J/M} (Peg).
Qurten, Balynnadur, Huva ur Tjóprgy:: {N} (afk= QBHT) (voormalige bank te Hoggebim);
.
qurt-fisa:: {C} [driedoornige] stekelbaars (L. Gasterosteus aculeatus).
qurt-haje:: {C} doornhaai (L. Squalus acanthias).
qurtiy:: {I} (alg) bepaald, vaststaand; (succes) doorslaand.
Qurtiy:: {J} Kurt.
Qurt-kryobiy:: {N} "Doornenheuvel" (Bergparel-B&B in Kulano-zeces (Mozent));
.
qurtos:: {A} bepaling, beschikking; lo ~ (afk= l.q.): per definitie.
qurtót:: {I} doornig, stekelig, vol doornen, vol stekels.
qurtyff:: {C} ijzeren blok, stuk ijzer; stuk metaal.
qurt-zru'on:: {C} stekelrog (L. Raja clavata).
qurubas:: {C} fes ~: voor de veiligheid, veiligheidshalve.
qurube:: {K} beveiligen.
qurubo:: {I} veilig.
quruboiy:: {A; mv=enk; rs= qurubote} veiligheid.
quruboiy-šéntriyos:: {A} veiligheidsinspectie.
Qurubo-Lanko:: {N} (afk= QULA) "Veiligheidskoepel" (Spok
geheime dienst, vgl AIVD in Nederland; hoofdkantoor in Hirdo);
.
qurubos:: {C} beveiliging, veiligheid; ef sÿrte flj/rst fes ~: iets/iemand in veiligheid brengen (lett: naar een veilige plaats brengen).
qurubos-closeft:: {C} veiligheidsklep (op stoommachine).
qurubos-giyrt:: {C} stoelriem, veiligheidsgordel (in auto).
qurubote:: {rs} »quruboiy.
qury:: {I; =mt v olla en trojo} [het] minst fijn, minst aangenaam, minst prettig; »olla; »trojo.
qus:: {III} (schr) zó; op deze manier.
quše:: {K} (lett) opjagen (v dieren).
Quše:: {J}.
QUSET:: {afk} »Quÿlape-sentrym furt Energiy-tolinnosÿs.
Quše-Tyrr:: {J}.
qusst:: {S} (pop) poen, geld.
qustare:: {K} »qustrare.
qustaros:: {A} »qustraros.
quste:: {I} »qustre.
quster::
- {C} hatelijke opmerking.
- {A; mv=enk} hatelijkheid (gedrag waaruit op te maken valt die iemand een ander haat).
qustiy:: {I} hatelijk; (oorspr »quustiy).
qustrare:: {K} beschamen; verlegen maken.
qustraros:: {A} beschaming; het verlegen maken.
qustÿ:: {C} haat; (oorspr »quustÿ).
qustÿiy:: {I} haatdragend; (oorspr »quustÿiy).
Qustÿrt-lirrotiy:: {W}
.
Qustÿrt-mirra:: {W}
.
Qutâfiy:: {G} (dorp; gemeente Mennô).
Qutereeefo:: |quterveefo| {G} (stad in Ales).
quts::
- {C} koets, rijtuig.
- {!} akkoord!, oké!, in orde!, afgesproken!.
Quts:: {F}.
qutse:: {K} ontdekken.
qutser:: {C} koetsier; ontdekking (wat ontdekt is/wordt).
Quts-mirra:: {W}
.
qutse-tuppliper:: {C} ontdekkingsreiziger.
qutsos::
- {C} ontdekking (wat ontdekt is/wordt).
- {A} ontdekking, het ontdekken; ef paine eft ~: een ontdekking doen.
Qutstrôchâ:: {G} (dorp; gemeente Seertzeekoles).
qutt:: {C} rang.
quttafiy:: {C} ranglijst.
qutt-hor:: {C} rangnummer, volgnummer.
qutva::
- {C} rij, reeks.
- {Aef} aaneenschakeling.
- {I} aaneengeschakeld.
Qutva-mirra:: {W}
.
qutva-puos:: {C} kettingbotsing.
Qutva-weg:: {W}
.
Quua:: {G} (stad in Bloi).
Quua-mirra:: {W}
.
quûlpe:: {K} heroveren.
quûlpe-koles:: {C} "heroveringsschool" (aanvullend onderwijs voor hen die na de verplichte 5 jaar lagere school een aanzienlijke achterstand hebben; een Spok lagere school kan niet langer dan 5 jaar gevolgd worden).
Quûlpe-Koles:: {N} (»quûlpe-koles, gezien als Spok onderwijsinstituut);
.
quûlpos:: {A} herovering.
quung:: {C} vak (op schaakbord ed); vlakje; marâsiyn ~s: gekleurde vlakjes.
quunge:: {K} onderverdelen.
quungos:: {C} onderverdeling.
quustiy:: {I} (arch/poe) hatelijk; »qustiy.
quustÿ:: {C} (arch/poe) haat; »qustÿ.
quustÿiy:: {I} (arch/poe) haatdragend; »qustÿiy.
quutû:: {C} geweer.
quûx:: {C} bouwval, ruïne.
quûxiy:: {I} bouwvallig.
Quûzzt:: {F}.
Quûzzt-museem:: {N} (museum te Gret);
; (DOM 168).
Quûzzt-seert:: {N} »Quûzzt-museem.
quvârp:: {I} gezamenlijk.
quvârpje:: {U; gst= quvârpt} in aantocht zijn.
quvârpt:: |..rt| {gst} »quvârpje.
quvet:: {IIef} Koeweits (bv).
Quvet:: {G} Koeweit.
Quveta:: {Cef} Koeweitse vrouw.
Quveto:: {Cef} Koeweiter.
Quvoetare:: {G} (dorp; gemeente Jejoa); (DOM 120).
Quvoetare-belt:: {G} (dorp; gemeente Jejoa).
quvót:: {C} (dl= Centraal-Berref) grindweg, grindpad.
quxe:: {U} optreden (handelen); ontstaan.
quxelira:: {I} voorspoedig.
quxere:: {K} inzetten (v leger, politie).
quxeros:: {C} inzet, het inzetten (v leger, politie).
quxos:: {C} optreden (zn).
quÿare:: {K} afwachten (wachten tot iets gebeurt); tu quÿarât ef invóbos: je moet de uitnodiging afwachten; ef ~ lef koffon hents: met lede ogen toezien.
quÿe:: {K; gst= quÿt} wachten [op]; do uokke ur ~: hij wacht al rokende; hij staat/zit rokend te wachten; ef ~ tuffes flj: openstaan voor iets; gress ~ tuffes ef mitamorisôsta: ik sta open voor suggesties.
quÿe-fort:: {C} wachttijd.
quÿe-monercô:: {C} locoburgemeester.
quÿe-parte:: {C} reserveonderdeel.
quÿer:: {C} reserve (in sport).
quÿe-trôchâ:: {C} reservewiel.
quÿfe:: {I} niet in orde; ongelegen, slecht uitkomend.
quÿkette:: {U} de wacht houden.
quÿlapatjen:: {C} onderzoeker.
quÿlape:: {K} onderzoeken (vrnl wetenschappelijk).
Quÿlape-instituša furt ef Zee-poiros:: {N} "Onderzoeksinstituut voor het Zeeleven" (in Zar-Husta);
.
Quÿlape-instituša furt Ekologise Agrarišâ:: {N} (afk= QIFEA) "Onderzoeksinstituut
voor Biologische Landbouw" (in Conityje);
.
quÿlaper:: {C} opzichter.
Quÿlape-sentrym furt Energiy-cÿrbaros ur Ityro-somposz:: {N} (afk= QSECIS)
"Onderzoekscentrum voor Energievoorziening en Klimaatgevolgen" (in de Pitla-polder);
.
Quÿlape-sentrym furt Energiy-tolinnosÿs:: {N} (afk= QUSET) "Onderzoekscentrum
voor Energievraagstukken" (in Ies);
.
quÿlapos:: {C} (alg) onderzoek, het onderzoeken.
quÿlapp:: {C} onderzoek (vrnl wetenschappelijk); [ef paine] eft ~ helkara: een onderzoek [doen] naar.
quÿmit:: {C} wachtkamer.
Quÿnda:: {J}.
quÿr:: {I} dreigend.
quÿriy:: {A; mv=enk} dreiging.
Quyrmû:: {F}.
Quyrmû-Xa'ess-mirra:: {W}
.
quyršer:: {A; mv=enk} geduld; ef lelperre ~ armt: geduld hebben met.
quyršiy:: {I; [mv=enk]} geduldig, lankmoedig; toegeeflijk.
quÿt:: {gst} »quÿe.
quÿtt:: {C} wachter, waker.
quzerše:: (arch) {U} »quzéše.
quzéše:: {U} ~ [beri]: nutteloze handeling verrichten; iets voor niets of zonder uitwerking doen; do ~ beri vrontese: hij maakt zich voor niets boos; gress ef letra ~ beri stinde: ik heb de brief voor niets geschreven; ef karé ~: het schip drijft stuurloos rond; ef kloppa ~: de klok is van slag af; ef moter ~: de motor draait stationair; groft poiros ~: hij vergooit zijn leven; hij leidt een nutteloos [asociaal] leven.
Quzo:: {J}.
Quzoex ef Slojetiy Klalbâs:: {N} (pottenbakkerij in Asjetto);
.
Quzoji:: {F}.
quzóp:: {I} sneu.
quzÿr:: {C} mal, vorm, model; cliché; type; patroon; (afk= Qz.) paragraaf.
quzÿr-kûratiyn:: {C} repliek.
Quzÿr-mirra:: {W}
.
quzÿros:: {C} rubriek.
quzÿrzerfafer:: {C} recensent.
quzÿrzerfafiy:: {C} recensie.
quzÿrzerfafiye:: {K} recenseren, recensie schrijven over.
quzÿrzerfe:: {K} projecteren.
quzÿrzerfi:: {C} projectie (geprojecteerd beeld).
quzÿrzerfos:: {C} projectie, het projecteren.
QX:: {afk} (= quimater »xiyxu'empos).
Qz.:: {afk} »quzÿr.
QZG:: {afk} »Ququltor Zjol-gabanôsta.