Dictio S-N: P

145-reks:: {N} "Serie 145" (serie diesellocomotieven); .

p•:: {PXimpr.ww > vdw} (bijv) âlminde/pâlminde: schudden/geschud; oaroe/poaro: overleggen/overlegd.

•p:: {SX} »•ep.

P:: {afk} »pôndiy.

:: [P] {afk} »penen.

:: [P|] {afk} »blofa.

p.:: {afk} »pjaqurrink.

pa:: {C; mv= ~es} page.

•pa:: {SX.vz} (gereduceerde vorm v pana/panas; dl= Zuid-Liftka/Tigof/Lomky) (bijv) kafpa = kaf pana[s]: op deze, op die, daarop; »pana; »panas.

PA:: {afk} »Pegrefyte Arânkas.

PÂ:: {afk} »pâltel.

P.A.A. Âlbe-tiyns:: {N} (handel in bouwmaterialen in Fonistâ); .

•paaf:: {SX > c} •scherm, •schild; (bijv) kjuptiypaaf: hitteschild; kôbopaaf: zonnescherm, markies.

paafâ::

{Aef} afscherming, bescherming (het af-/beschermen); »ÿrpaafâ.
{I} (lett) afschermend, beschermend.

paafte:: {K} (lett) afschermen, beschermen; van een scherm voorzien; ~ vûk flj: afschermen tegen iets (ook fig).

paaftos:: {C} afscherming, bescherming; scherm (voorwerp).

Pablo:: {J} (Spa).

Pacaniy:: {F}.

Pacarefaniy:: {F}.

Pacarefaniy-lirrotiy:: {W} .

Pacef:: {F}.

Pacelane::

{F}.
{G} (stad in Munt).

paceresto:: {SC} het goede; de goede dingen; ef ~ ombrelije: het gaat niet goed; het loopt verkeerd af; ðÿm cradef wertlane ~: in het geheel niet; in geen enkel opzicht.

Paces:: {F}.

Pacôs:: {F}.

Pacôs-Heegt-mirra:: {W} .

pâdâ:: {III} pardoes, halsoverkop; plompverloren.

paðegtan:: {C} (alg) wilde roos; (ihb) duinroos (L. Rosa pimpinellifolia), hondsroos (L. R- canina).

paðegtan-nâf:: {C} hondsrozenspons (door galwespen gemaakte gallen waaraan magische en medicinale krachten worden toegeschreven); ; (DOM 183).

Paðiyc:: {F}.

pâdra:: {C} plantsoen.

Pâdra-korda:: {N} (Erg kerk; gemeente Afacha); .

Pâdra Korda:: {N} (RK kerk in Amahagge); .

Paeeršâ-helmy:: {G} (grot; gemeenten Lankos en Manes-Ÿrcas; verbinding met de Qulboech); .

Paënyhhe:: {F} (Peg).

Pâeryh:: {F}.

paes:: {mv} »pa.

pafe:: {U} ruisen.

pafos:: {C} geruis.

pafyre:: {U} (poe) ruisen (beek, gebladerte ed).

pafyte:: {K} aandringen [op]; Elsa ~, den [eup] cÿrtire = Elsa ~ eupex ÿcÿrtiros: Elsa dringt aan om te helpen; óps ~ kult ÿrba'ekos: ze dringen aan op ons vertrek; eup ~ den Lerdu cÿrtire gress: ze dringt er bij Lerdu op aan om me te helpen (dat hij me helpt); ~lira pai rst (vz-uitdr): op aandringen van iemand.

pafytelira:: {tdw} »pafyte.

pafytos:: {A} aandrang.

Pâg:: {G} (riviertje van Pâlsten-gebergte naar de Caherrte); .

pagina:: {C} pagina, bladzijde; »pracâ.

pagiyrtare:: {U} schermen (met degen ed).

pagiyrtaros:: {C} schermsport.

pagiyrte:: {K} eerbiedigen, ontzien.

pagiyrtos:: {A} eerbiediging, het eerbiedigen.

pagiyry::

{Aef} eerbied, ontzag.
{I} eerbiedig, met ontzag.

pagiyry-âp:: {I} eerbiedwaardig.

pagoda:: {C} pagode.

Pagodô:: {N} (architectenbureau in Amahagge); .

Pâg-riffô-wuma:: {G} (bos; gemeenten Hajetuni en Zendoreno); .

Pâg-Ronn:: {G} (dorp; gemeente Zendoreno).

Pahoj:: {F}.

pai:: |pa| {VZ/DT}

(markeert subj, tenzij dit zinskern is) door, van; ef kles mojelije ~ Mâx: het gras wordt door Mâx gemaaid; Elsa kettelitâ ~ gress enn ef mimpit: aan Elsa wordt door mij het boek gegeven;
(maker/schepper v [kunst]werk, gever v geschenk, uitvoerder v muziekstuk ed) van, door; eft mimpit ~ Kers Lanôs: een boek van/door Kers Lanôs (door K.L. geschreven); eft karé ~ kost follus: een boot van mijn vader (door mijn vader gebouwd); eft pjano-stû ~ Hilda Brandt: een pianostuk door Hilda Brandt (de pianiste); (vgl) eft pjano-stû rifo Teenâje: een pianostuk van/door Teenâje (de componist); eft supsiðiy ~ Jelafoex ef Leblâ: een subsidie van het District Jelafo (gegeven door);
(mbt daad/gedrag) van; kâ melde flifados/fâkomm ~ tu: dat is aardig/gemeen van je;
(aanstichter) door, wegens, vanwege; ef sérts strite ~ ef pazzotujen: de huizen worden verpletterd door de aardverschuiving (pai is vz); (vgl) ef sérts astritelije ~ ef pazzotujen (pai is dt); ef efanty kinure ~ eft marteltšiy: het kind is ziek vanwege een verkoudheid; ef togeffyÿs doéto ~ ef vrust: de appelbomen zijn doodgegaan door/vanwege de vorst; ~ ef nâcôstišerpose: wegens gebrek aan belangstelling;
(betrekking, bij zn die met •os ve ww zijn afgeleid en nog een "verbaal" karakter hebben) ef laešos ~ ef âng: de opzwelling van/door de bult (liever niet: rifo ef âng); ef skrejos ~ ef efanty: het gegil van het kind;
(bezit, bij zn die met een ww zijn samengesteld) ef zâre-sért ~ Lerdu: het woonhuis van Lerdu (omdat dit impliceert: Lerdu zâre fes ef sért).

Paille:: {G} (dorp; gemeente Reven-Paille); (= »Pajiy + »•hille).

Paille-covent:: {N} (RK klooster; gemeente Reven-Paille); .

Paille-fonis:: {G}

(dorp; gemeente Krea, district Ziyp).
(beschutte inham aan Zverosta-kust, op de grens v Munt en Ziyp bij Sinto-Bater, met mooie zandstranden); .

painare:: {K} (spr) [voor elkaar] krijgen, lukken (met inspanning in een toestand of op een plaats brengen; altijd met "kunnen"); do nert ~cû ef argerat lo ilba: hij kan de deur niet dicht krijgen; hij krijgt de deur niet dicht; kirro ~cos jazy dena ihyt ferdu fes ef oto: we krijgen die zware stoel wel in de auto.

painatjen:: {C} dader.

paine::

{K}
1. doen, maken, stoppen; ef ~ ón rst: doen voor iemand; overhebben voor iemand; tu ~ kluft?: wat ben je aan het doen?; tu painât ef vogily fesdu ef môlarres: je moet de vogel in de kooi doen/stoppen; gress painât velk ef toluktosÿ: ik moet de was nog doen; tu ~ ef kles hojelka?: wanneer doe jij het gras? (bijv maaien); kirro eft hordâ tupplip ~: we hebben een mooie reis gemaakt; tu painog nem tu painavy té: je kan/mag doen wat je wil; Mariy ~ pipar ón Petriy: Mariy doet alles voor Petriy; Mariy heeft alles over voor Petriy; do ~ ef cafer mip ef câne fes ef tašâ: hij doet/schenkt/giet de koffie uit de kan in het kopje; ef ~ eft quariy: een toespraak houden; ef ~ eft fenta (dl= Liftka): een feest geven; gress painavy flaju armt mittof: ik wil daar iets aan doen; (sprkw) ~ riffe belde: al doende leert men; ~ beri paiyne: doen om te verwezenlijken (devies in Spok wapen);
2. (samen met tdw) blijven; kirro obezjerelira, ur ~ = kirro tinde beri obezjere: we blijven [maar] lachen;
3. (paine is soms tempusdrager, dwz het wordt toegevoegd als het hoofdww door zijn suffigering geen verleden of toekomende tijd kan uitdrukken) do tintavy wân paina: hij wilde blijven (met de nadruk op de verleden tijd);
4. (paine is soms drager ve modaal sx, waarbij de betekenis v paine ondergeschikt is aan die vh sx) do painecû: hij kan het (eig: hij kan doen); gress nert painavy: ik wil niet (eig: ik wil niet doen);
5. (bij vergelijking: als vervanging v eerder genoemd ww) gress quardere hajiy ef dokerats dus Elsa ~: ik ga minder graag naar de bioscoop dan Elsa [doet];
6. (in idiomatische uitdrukkingen) ef ~ leldelira: het aanpakken, aanleggen; do paina leldelira ef habilem: hij heeft het handig gedaan/aangelegd; ef ~ ..lira: [net] doen als[of] ...; eup paina nutelira lef kalómba: ze deed net of ze met aandacht luisterde; ~ tiffelira quista gress do: ik zal net doen of ik hem goed ken; fitfara ~lira: het een en ander (zoals hier uitgelegd is); ef ~ ef tiyns ón flj (ón is vz): werk van iets maken; gress ~ ef ur ...: ik ga ... (als plan of dreigement); gress ~ ef ur gritse sener frera: ik ga mijn broer vermoorden; gâšâ ~ pai (vz-uitdr): uit hoofde van; lef ef ~ pai (vz-uitdr): door toedoen van.
{Upr} (fig) stappen doen/ondernemen; prap ~ tukst flj: zich bezighouden met iets; iets ter hand nemen; kirro sena painûs, den do nert quxe fit simajelira: we moeten stappen ondernemen tegen zijn achterbakse optreden; kirro sena painûs tukst ef quÿlapp: we moeten het onderzoek ter hand nemen; prap ~ lef flj: ergens aan zitten; tu sen nert painât lef dena mûle-eit: je moet niet aan die wrat zitten.

paine-ðô:: {Kpr} afzetten, afdoen (v hoed, masker ed).

paine-kaf::

{K} neerzetten (op tafel ed).
{Kpr} opzetten, opdoen (v hoed, masker ed).

paine-koles:: {C} (alg) huishoudschool.

Paine-Koles:: {N} (»paine-koles, gezien als Spok onderwijsinstituut); .

painelira:: {I} bezig, doende.

paine-luft:: {K} bijdoen, toevoegen; ef painor-luft la'ycâ: de toegevoegde waarde.

painer:: {C} werkwoord.

paine-ral:: {U} ~ fes: meedoen aan, deelnemen aan, meespelen met.

paine-ralaer:: {C} deelgenoot.

painere:: |..ere| {K} (taalk) verbaliseren (een ww maken v bijv een add).

painer-grup:: {C} (taalk) gezegde, predicaat.

paineros:: {C} (taalk) verbalisatie (een ww maken v bijv een add).

Painers ur furtplašas:: {N} (boektitel); .

paine-tijâ:: {K} weglaten.

paine-vrôk:: {SC} handelswijze.

painoroni:: {C} persoonlijk voornaamwoord.

painos::

{C} bezigheid; het doen; ef ðobiyre fes ~: in het werk stellen; ef tiffe ef ~ lef flj: raad weten met iets; ef tiffe nÿf painôsta lef flj: geen raad weten met iets; gress tiffe nÿf painôsta lef ef!: ik weet me geen raad!; blûmtiy ~: voorspel (bij geslachtsgemeenschap).
{A} toedoen, hulp; schuld; »painosz.

painos-luft:: {C} toevoeging.

painos-ral:: {C} deelname, deelneming.

painos-tijâ:: {C} weglating.

painosz:: {Amv} doen-en-laten.

paiyne:: {K} (arch) verwezenlijken; »paine.

Pâiyn-plep:: {W} .

Paja:: {M}.

Pajec:: {F}.

Pajer:: {F}.

Pajiy:: {G} (stad in Tjemp).

Pajiy-hille:: {G} (vroegere naam voor »Paille).

pâjo:: {I} ruim, wijd.

pâjoare:: {K} verwijden, wijder maken; uitleggen (ook v nauwe kleding).

pâjoaros:: {C} verwijding, uitlegging (ook v nauwe kleding).

pâjoe:: {K} (lett/fig) verruimen.

pâjoiy:: {C; rs= pâjote} wijdte, het wijd zijn.

pâjoos::

{C} (lett) verruiming.
{A} (fig) verruiming.

pâjote:: {rs} »pâjoiy.

Pajt:: {G} (riviertje van Jelðe-duinen naar Eðiy-terf); .

Pajt-greel:: {N} (doorwaadbare plaats in de Pajt); .

Pajtôc:: {F}.

Pajt-riffô-wuma:: {G} (bos; gemeenten Arestaliy-Motacoque en Lenano); .

pajy:: {C} (tra, open plek in bos waar zich een kruispunt van wegen/paden bevindt); (oorspr waren dit natuurlijke open plekken die als oriëntatie- punten dienden en daarom geschikt waren voor een wegenknooppunt; later ging men ertoe over om bos te kappen op plekken waar wegen "toevallig" samenkwamen; in veel streken denkt men op zulke open plekken de trollen weg te kunnen houden, die zich anders op een bebost kruispunt zouden kunnen verzamelen; tegenwoordig dient het kappen van bomen ook de verkeersveiligheid, want de kruispunten worden overzichtelijker).

pak:: {C} rare kerel, rare vent.

pâk:: {C} pakje, pakketje; do kettare eft mâltefiy ~, bzeurelira ...: hij krijgt het moeilijk met ....

pakâl:: {C} houten emmer.

pakaqustÿ:: {C} wrok; ef plâge ~: wrok koesteren; (= »pakat + »qustÿ).

Pakarefaniy:: {F}.

pakat:: {I} huiverend.

pakât:: {I} ijselijk.

pakate:: {U} huiveren, sidderen, trillen.

pakatenniy:: {I} huiveringwekkend.

pakatos:: {C} huivering, siddering, trilling.

pâkdreg:: {C} (bep soort giftige zwam, variëteit vd braakrussula, maar met oranje hoed; zeer algemeen in het Krappa-gebergte; bekend uit de »trisâgo) (L. Russula emetica var. pratensis); littit ~: purperrode russula (L. R- queletii).

paker:: {C} koulijder; iemand die het koud heeft.

pakistân:: {IIef} Pakistaans (bv).

Pakistân:: {G} Pakistan.

Pakistâna:: {Cef} Pakistaanse vrouw.

Pakistâny:: {Cef} Pakistaan.

pakk::

{C} kruk (voor invalide); tjâg ~s: met/op krukken; ef féle tjâg ~s: zich op krukken voortbewegen.
{gst} »pakre.

pakker:: {C} (iro/pej) invalide, iemand die zich moeilijk voortbeweegt.

pakk-farter:: {C} persoon die op krukken loopt.

pâko:: {C} pollepel.

Pakôf-mirra:: {W} .

Pakôm:: {J}.

pakra:: {C} vollemaan; dag van vollemaan; (Erg) viering van het vollemaansfeest (Erg ritueel in de kerk om de levenskracht brengende stralen in het lichaam te laten absorberen; de »stûléos is een onderdeel vh pakra-ritueel); fes ef ~: bij vollemaan (in het licht vd vollemaan); lóf ~: op de dag van vollemaan (= de dag vóór de nacht dat de vollemaan is te zien); ; (DOM 48-49).

Pakra:: »pakra.

Pakra-elder:: {N} "Pakra-zuilengang" (historisch bouwwerk bij Teujan); .

pakra-ferdu:: {C} vouwstoel, klapstoel.

Pakra-plep:: {W} .

pakre:: {K; gst= pakk} kwetsen (vooral fig).

pakriy:: {I} kwetsbaar.

pakriye:: {U} kwetsbaar zijn.

Pakriy naleemiy:: {N} (boektitel); .

pakros:: {C} het kwetsen; kwetsende opmerking.

pâks:: {C} spaan[der]; »byte.

pâkse:: {K} klutsen.

Pâl:: {F}.

pala:: {C} (Erg: bokaal waaruit de slofaro gedronken wordt).

pâla:: {S} [Spok] gedestilleerd (sterke drank).

pala-krutt:: {C/S} malrove (geneeskrachtige plant) (L. Marrubium vulgare).

Palamiy-mirra:: {W} .

Palao:: {G} Palau.

Palata:: {F}.

Pale:: {N} (uitstekend restaurant in het Moderne Museum v Asjetto); .

pâle:: {U} wandelen in de natuur.

Pâle-fôresta:: {G} (bos; gemeente Lift); .

palegte:: {K} stremmen (v melk).

palegtos::

{C} het stremmen.
{S} stremsel.

palequeo:: {I} modern.

Palequeo-museem:: {N} "Modern Museum" (museum in Asjetto); .

palequeos:: {C} modernisering.

Palest:: {F}.

Palestyna:: {Cef} Palestijnse vrouw.

Palestynn:: {G} Palestina.

Palestyno:: {Cef} Palestijn.

palett:: {C} palet; groft ~ lelperre riyfain ošo lâc: hij is altijd druk in de weer; hij loopt nooit te lanterfanten.

Pâlfer:: {F}.

palfû:: {C} nacht (1-4 uur); lelmo ~: vannacht, hedennacht (1-4 uur: die nog komen moet, of reeds aan de gang is); lâst ~: vannacht, afgelopen nacht (1-4 uur).

palfûtas:: {III} 's nachts (1-4 uur: zo goed als elke nacht); riyfain ~: elke nacht.

Pâlgra-mirra:: {W} .

palgt:: {I} duf, saai.

Palin:: {F}.

Palisoniy:: {F}.

paliy:: {C} paal.

Paliynâ-ses:: {G} (meer; gemeenten Ðašâ en Mûninû); .

Paliynâ-weg:: {W} .

paliyst:: {C} manege (paardrijschool).

Paliysta-mirra:: {W} .

paliyst-plep:: {C} manege (rijbaan).

Paliyst-plep:: {W} .

Paliyst Râgtall:: {N} (manege in Râgtall; gemeente Fraja); .

palle•:: {PX} tegen•, terug•, weer•; »palle-.

pallebyt:: {Crs} terugslag.

pallecalijanone:: {E} het tegengestelde bedoelen (van wat men zegt).

pallechiqursz:: {Crs/mv} tegenlicht.

palleðéer:: {Crs} reactionair (persoon).

palleðétiy:: {I} reactionair (bv).

palleðobiyros:: {Ars} tegenstelling.

pallefâle:: {K} weerléggen; gress ~ do: ik kan hem niet uitstaan.

pallefâlos:: {Ars} weerlegging.

pallefartatt:: {I} aanvechtbaar.

pallefarte:: {K} (fig) aanvechten, bestrijden; trachten te weerleggen.

pallefartos:: {Ars} (fig) aanvechting, bestrijding.

pallefjy:: {Crs} spiegelbeeld.

pallegiffos:: {Ars} weerstand; verstandhouding.

palleglaza::

{Sef/rs} spiegelglas.
{I} van spiegelglas gemaakt.

palleharbe:: {K} [aan]manen.

palleharbos:: {Crs} [aan]maning.

palleholfe:: {Crs} wederhelft; weerga; ðÿm ~: weergaloos; zonder weerga.

pallehudos:: {Ars} onenigheid, tweedracht.

pallejola:: {I} vrijblijvend.

pallekette:: {K} onterven.

pallekettos:: {Crs} onterving.

pallekrabé:: {Crs} wisselwerking; eft ~ jen A jen B: een wisselwerking tussen A en B.

Pallekrabés jen mennsentenšos jen susentenšos:: {N} (tijdschriftartikel); .

pallelâprôfa:: {SCrs} tegenargument.

pallemul:: {Crs} (fig) tegenwicht; ef ÿstrjôfje eft ~ âst flj/rst: tegenwicht bieden aan iets/iemand.

pallemux:: {Crs} tegenspraak; âfry ~ lef (vz-uitdr): in tegenspraak met.

pallenupp:: {Crs} tegenpool.

palle'ovaper:: {Ars; mv=enk} wederkerigheid.

palle'ovapiy:: {I} wederkerig.

pallepaine:: {U} reageren.

pallepainelira:: {VZ} (betrekking) ingevolge; als reactie op.

pallepallesimue:: {K} reageren op (een reactie); A kette eft pallesimuos kaf B-ex ef ârtycla, ur B ~ A-ex ef pallesimuos: A geeft een reactie op B's artikel en B reageert op A's reactie.

pallepiyrst:: {Crs} tweegevecht, duel.

Pallepiyrst-môbâriy:: {N} (monument; gemeente Kjutiy); .

pallepjôl:: {I} stuitend.

pallequgel:: {I} [tegen]strijdig; meldelira ~ lef (vz-uitdr): in strijd met.

pallerovretos:: {Ars} wederliefde.

pallerupkos:: {Ars} oppositie.

palles:: {I} daarentegen, daartegenover [staand]; »palle•.

pallesimue:: {K} (lett) [weer]kaatsen, terugkaatsen; (fig) ingaan op; reageren op.

pallesimuos::

{Crs} (lett) weerkaatsing, terugkaatsing.
{Ars} (fig) reactie; het ingaan op (iemands bewering ed).

pallesÿrte:: {K} contrasteren (vrnl twee zaken tegenover elkaar stellen); ef ~ A tygtja B: A contrasteren met B.

pallesÿrtos:: {Ars} contrast, tegenstelling; eft ~ jen A jen B: een contrast tussen A en B; lo ~ helkara (vz-uitdr) (afk= l.p.h.): in tegenstelling met/tot.

palletariy:: {Crs} (alg) echo, weerklank; (taalk) echo, indirect object (gemarkeerd met dt ón).

palletariye:: {U} echoën, weerklinken.

palletat:: {Crs} weerschijn.

palletat-flyddere:: {C} [grote] weerschijnvlinder (L. Apatura iris).

palleuberos:: {Ars} (fig) omwenteling, verandering.

pallewencât:: {Crs} reactie.

pallewencate:: {K} reageren op.

pallezerfi:: {A} lef ... fes ef ~: vergeleken bij ....

PallMall:: {N} (Bergparel-hotel in Mozent); .

pâlm:: {C} handpalm.

Pâlm:: {J}.

pâlme:: {K} aanstrijken (v muur: met cement ed).

Pâlmen:: {F}.

Pâlmen+Klachet:: {N} (financieel kantoor in Gÿrô); .

Pâlmer:: {F}.

Pâlmes:: {F}.

pâlminde:: {vdw} »âlminde.

Pâlnco-mirra:: {W} .

palo:: {C} (dl= Tigof/Lomky) stok; ef ðée eft ~ ja ef câset: er een stokje voor steken.

Palo:: {F}.

Palôk-mirra:: {W} .

Palôst:: {F}.

Palôst-seert:: {N} (huis ten zuiden v Lift dat bekend is omdat het met 2 verdiepingen in de grond is gezakt); ; (DOM 138-141).

pâlriy:: {C} kastje, klein wandmeubel.

Pâlst::

{G} (rivier van de Caherrte naar Atlânto-port); .
{N} (Bergparel-pension in Granô-fini (Sinto-Torafebabô)); .
{N} (openluchtbad en overdekt zwembad bij Bôrâ); .

Pâlst-agru::

{G} (dorp; gemeente Nes).
{G} (bergtop in Pâlsten-gebergte; 1825 m hoog); ; (DOM 90).
{N} (Bergparel-pension in Pâlst-agru (Nes)); .

Pâlsten-plâkomÿ:: {N} (spoorwegtunnel; gemeenten Manes-Pjeufiy en Zendoreno); .

Pâlsten-plep:: {W} .

Pâlsten-rafeo:: {C; rs= ..-rafette} roodbruine reuzenstropharia (paddenstoel) (L. Stropharia rugosoannulata).

Pâlsten-rafette:: {rs} »Pâlsten-rafeo.

Pâlsten-tobergÿ:: {G} (gebergte op de grens v Tjemp en Plefô; noordelijk deel v Tora-gebergte); ; (DOM 90-91).

Pâlster-lirrotiy:: {W} .

Pâlster-plep:: {W} .

Pâlst-pônt-weg:: {W} .

pâlt•:: {PX} meer dan, al te, over•; (bijv) ÿrg/pâltÿrg: vol/overvol; amest/pâltamest: gretig/meer dan gretig, al te gretig; oto/pâltoto: auto/te veel auto's; pâltpleko fes ef slaja: te veel zand in de sla; zerfe/pâltzerfe: zien/te veel zien ([te] vaak bezoeken).

pâlta:: {C} hoogtepunt, belangrijke gebeurtenis; »pâlt•.

pâlta-boert:: {C} koe die nodig gemolken moet worden.

pâlta-hâpyja:: {C} schaap dat nodig geschoren moet worden; kirro râsûs ef ~: we moeten maatregelen treffen; ... zorgen dat er maatregelen getroffen worden.

pâltbrôpiy:: {I} overláden (bv; fig); eft ~ progrâm: een overladen programma.

pâltcreft:: {C} personeelsoverschot.

pâltdrakâs:: {C} (lett) overwicht, te veel gewicht, te zwaar.

pâltel:: {Cef} (afk= PÂ) "maand van de overvloed" (7e maand v Erg tijdrekening).

pâlter::

{Cef} vracht[gewicht], laadgewicht.
{I} heel zwaar; machtig (zwaar op de maag liggend).

»pâlt•.

pâltetet:: {I} overgevoelig.

pâlthômba:: {I} oververmoeid.

pâlthudelira:: {I} hypercorrect.

pâltiy-•:: {PX} ruim (bij hoeveelheid/maat); (bijv) 3 pâltiy-meters: ruim 3 meter; 12 pâltiy- 50: ruim 12,50; (bij afwezigheid van een maateenheid komt pâltiy vóór het tw) (bijv) pâltiy-ten-pérsa veldurs: ruim tweehonderd mensen; »herco; »pâlt•.

pâltiy-hâles:: {OV} ruim voldoende; »hâles.

pâltket:: {I} overdreven.

pâltlade:: {K} overladen, te zwaar beladen.

pâltlatiy:: {I} ~ [pai]: (vrnl lett) overláden [met] (bv); te zwaar beladen [met] (bv); eft ~ weruntenolac: een te zwaar beladen kruiwagen.

pâltla'ycâ:: {C} overwaarde.

pâltla'ycâ-tâx:: {C} (afk= PLT) (ong) btw, omzetbelasting; .

pâltlorgisse:: {K} te vol gieten/schenken (zodat het over de rand loopt); eup ef tašâ ~: ze heeft het kopje te vol geschonken.

pâltmuliy:: {I} (lett) overbelast.

pâltoiyst:: {I} overtollig (meer dan nodig is); (= »pâlt• + »woiyste).

pâltoto:: {C} te veel auto's; autoplaag.

pâltpainelira:: {I} overdadig.

pâltpainos:: {C} overdaad.

pâltpres:: {C} overdruk (v gas).

pâltprodukšo:: {C} overproductie.

pâltquâfos:: {C} hypercorrectie.

pâltsador:: {I} oververzadigd.

pâltsalbe:: {U} zich overwérken.

pâlttûrg:: {C} overmaat.

pâltubara:: {S} voedseloverschot.

pâltÿrg:: {I} overvol.

pâltÿrtân:: {I} (fig) overbelast, veel te druk.

pâltzerfe:: {K} te vaak zien; overlopen ([te] vaak bezoeken).

palûm:: {C} palm[boom].

Palûm-mirra:: {W} .

Pâlvitiyre-plep:: {W} .

Paly:: {F}.

Palynne:: {F}.

pâmé:: {vdw} »âmée.

pamel:: {C} cadeautje, presentje.

Pamel::

{F}.
{G} (dorp; gemeente Stant).

Pamel-sÿrt:: {W} .

Pamel-zuft:: {W} .

pâmflett:: {C} vlugschrift, pamflet.

Pamilo-slaja:: {S} grote varkenskers (L. Coronopus squamatus); ef ameriy ~: kleine varkenskers (L. C- didymus).

Pamiyraty-âskân:: {W} .

Pamiyraty-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Akâm); .

Pâmp:: {F}.

Pâmp-Kumorel:: {N} (uitgeverij in Jatty (BF)); ; (DOM 212).

pan:: {C} (fig) rol; do lelperre folarra ~ fes ef tiyn?: welke rol heeft hij in de zaak?.

pân:: {C} pan (om in te koken).

Pân:: {J}.

pana:: {ZV; enk; gnp= paner; gnz= panÿr; rs= ~e} (contextueel) deze, dit, die, dat; kirro eft kleter oto lorerde; ~ melde kolai ur panÿr huf melde mesâ: we hebben een nieuwe auto gekocht; deze is geel en het dak ervan is groen; fes ef tult eft tnefer merater quÿelira; paner lomkâ nert insule gress: in de gang staat een vreemde man te wachten; het gezicht van deze (diens gezicht) staat me niet aan; (kan ook verwijzen naar wat er in gehele zin wordt vermeld): kirro eft kleter oto lorerde, ur ~ meldo eft diffiyk faledos: we hebben een nieuw auto gekocht, en dit/dat was een moeilijke beslissing.

Pânâ:: {G} (stad in Tjemp).

Pânâ-avenû:: {W} .

Panacôhagge:: {W} (buurtschap); .

panae:: {rs} »pana.

panama:: {IIef} Panamees (bv).

Panama:: {G} Panama.

Panama-kanol:: {G} Panamakanaal.

Panamana:: {Cef} Panamese vrouw.

Panamany:: {Cef} Panamees (bewoner).

Panáñg:: {F}.

panas:: {ZV; mv; gnp= ~er; gnz= ~ÿr; rs= ~es of panses} (contextueel) deze[n], die, voornoemde[n]; kirro kleter ferdusz lorerde; ~ melde blakker ur ~ÿr felts melde kolai: we hebben nieuwe stoelen gekocht; deze zijn wit en de zittingen ervan zijn geel; fes ef tult ten tnefer meraters quÿelira; ~er lomkâs nert insule gress: in de gang staan twee vreemde mannen te wachten; de gezichten van deze (diens gezichten) staan me niet aan; ef ðaks melde pordel tijâ; tu treskât ~es/panses: de kaarsen zijn bijna op; je moet deze/ze doven.

panaser:: {gnp} »panas.

panases:: {rs} »panas.

panasÿr:: {gnz} »panas.

Pândra-fonis:: {G} (inham in oostkust v Neze bij Gasky); .

Pândra-fonis-lirrotiy:: {W} .

Pândra-fonis-mirra:: {W} .

Pândra-šark:: {G} (landtong; gemeente Gasky); .

Pândra-šark-weg:: {W} .

pându:: {S} (dl= Peg/Lomky/Tigof) uitgebakken spek.

paneffe:: {Upr} (fig) geschonden worden.

pânelliy:: {C} (klein gitaartje voor dansmuziek en sagenbegeleiding); .

paner:: {gnp} »pana.

pân-fest:: {I} aangebrand, aangebakken; ef pónze ~: aanbranden (zodat het vastzit aan de bodem vd pan).

Pâniyh:: {F}.

pânk:: {C} (pop) kroeg, café; kirro lelperre eft quergos fes ef Ef Liftkar Ÿc-pânk (let op het dubbele lw!): wij hebben een afspraak in café De Oude Eik.

•pann:: {SX.vz} (gereduceerde vorm v pana; dl= Zuid-Liftka/Tigof/Lomky) (bijv) kafpann = kaf pana: op deze, op die, daarop; »pana.

Pano:: {F/J}.

panôce:: {U} rukken; rukkende bewegingen maken.

Pano-helmy:: {G} (grot; gemeenten Bref en Mitâ); .

Panosa:: {N} (camping; gemeente Âpô); .

Panosarejec::

{F}.
{G} (oorspr naam voor »Panosarejee); ; (DOM 179).

Panosarejeck:: {F}.

Panosarejee:: {G} (stad in Ziyp); (DOM 179).

Panosarejek:: {F}.

panot::

{C; mv= o~} pauze; ef wencate ~: pauzeren; pauze houden.
{C; mv= ~s} poos, spanne tijds.

Pano-weg:: {W} .

panôzjec::

{SCef} aanwinst.
{I} verheugd.

panôzjece:: {Kpr} ~ flj: zich verheugen in iets (met vreugde denken aan wat er is); gress sen ~ eft quista helten: ik verheug me in een goede gezondheid; do sen ~ neprés ef kôlgt: hij verkneukelt zich over het voorval; vgl »gladoe.

panôzjecos:: {A} het zich verheugen in, het verheugd zijn.

Panôzjecos:: {G} (dorp; gemeente Pipio).

panses:: {rs} »panas.

pânt:: {C} tocht (windvlagen).

Pântaso-pônt:: {N} (brug over diep dal; gemeente Zelzakiy); .

Pântaso-weg:: {W} .

pânte:: {U} tochten; (tdw) ~lira: tochtig.

pânte-mip:: {K} uittochten (door de tocht uitgaan: v vlam ed).

Pântiyf::

{F}.
{N} (voormalige boerderij; gemeente Lor); .

Pântiyf-covent:: {N} (RK klooster; gemeente Kussik); .

pântos:: {C} het tochten; tocht[vlaag].

Pantosiy-arâbe::

{W} .
{G} (park in Liyrotyka); .

Pantosiy-covent:: {N} (14e-eeuws Erg klooster in Liyrotyka; op de plek vh klooster ligt tegenwoordig een park: Pantosiy-arâbe); .

Pantosiy-plep:: {W} .

pantriy:: {C} panter (mnl/ntr).

panÿr:: {gnz} »pana.

pâp:: {C} papa.

Papadènikos:: {F}.

Papaja:: {N} (gezellig restaurant met hoofdzakelijk gay publiek in Hirdo); .

Papakaloupos:: {F}.

Papatapoulios:: {F}.

papgy:: {C} bandiet.

Papije:: {G} (stad in Plefô).

Papije-Knurfel:: {N} (station).

Papije-MG:: {N} (station).

Papije-Opper:: {N} (station).

papiygoe:: {C; rs= papiygott} papegaai.

papiygoe-mimpit:: {C} onleesbaar/vervelend boek.

Papiygoe-mirra:: {W} .

papiygott:: {rs} »papiygoe.

pâpla:: {I} vlot (licht, vlug, gemakkelijk).

pâplare:: {K} verkwikken.

pâplaros:: {C} verkwikking.

pâple:: {K; gst= pâpp} opbeuren, bemoedigen; oppeppen; ~-tûe sener rûl: ga je geestelijk wat oppeppen (vaste frase als iemand depressief of somber is).

pâple-âp:: {I} bemoedigend.

pâplos:: {C} opbeuring, bemoediging.

pâpp:: {gst} »pâple.

pâpre:: {S} papier (als materiaal).

pâpriy:: {I} papieren, van papier gemaakt.

paprylle:: {U} tsjilpen.

papryllos:: {C} getsjilp.

pâps:: {C} kras, haal, krab (bijv v kat).

Pâpšeerr-plâkomÿ:: {N} (verkeerstunnel; gemeente Šatoliy); .

Pâpšeerr-weg:: {W} .

pâpšérr:: {C} distel; ~s melde riyfain fes ef kles: het kan altijd tegenzitten; hou altijd rekening met factoren die de zaak tegenwerken; hoed je voor tegenslag!.

pâpšérr-frÿcc:: {C} wegdistel (L. Onopordum acanthium).

pâpšérr-gvârcer:: {C} distelvlinder (L. Cynthia cardui).

pâpsót:: {I} vol krassen, bekrast.

Papua-Nie-Gynee:: {G} Papoea-Nieuw-Guinea.

paqur:: {I} uitgestrekt, wijd, weids (v land/uitzicht); lang (v tijd); (lett/fig) wijd, ruim; lóf eft pijâ ~ luppor: een hele avond lang; lóf ~ seldarrs: gedurende vele/lange seconden.

paqurâs:: {C} kwekerij.

paquratjen:: {C} kweker, teler.

paqure::

{K} [met zorg] kweken, telen.
{U} zich uitstrekken (v land).

paqure-tâx:: {C} (afk= PaT) "kweekbelasting" (geheven op de [geschatte] opbrengst v agrarische producten); .

paquriy:: {C} teelt, kweek (met zorg; bacteriologisch).

paquriy-bet:: {C} kweekbed.

paqur-olijor:: {I} langgerekt (v toon, klank).

Paqur terrats:: {N} (boektitel); .

parabel:: {C} parabel.

parachutos:: {C} parachutespringen (als sport); ef merre ~ (de sport beoefenen); do merre ~ jadâk sâmtof: hij gaat elke zaterdag parachutespringen.

parâde:: {C} parade.

Parâde-avenû:: {W} .

paradigma:: {C} paradigma.

paradiso:: {C} paradijs.

Paradiso:: {N} (herberg; gemeente Trondom); .

Paradiso-weg:: {W} .

pâraðoh:: {I} uitgeput, afgemat.

paradôks:: {C} paradox.

paradôksala:: {I} paradoxaal.

parafynn:: {S} paraffine.

Parâgt-mirra:: {W} .

parako:: {C} spelonk.

paralell:: {I} evenwijdig (meetkunde); ~ lango (evtl als vz-uitdr): evenwijdig aan.

paralelliy:: {C} parallel (lijn die evenwijdig loopt aan andere lijn).

pârame:: {U} tactvol zijn; goed met mensen weten om te gaan.

paranôrmala:: {I} paranormaal.

parapsygolôiy:: {C} parapsychologie.

Paraqua:: {Cef} Paraguese vrouw.

paraquiy:: {IIef; mv=enk} Paraguees (bv).

Paraquiy:: {G} Paraguay.

Paraquo:: {Cef} Paraguees (bewoner).

Paraquro:: {F}.

pârare::

{K} terugroepen, terughalen; ef ~ rst rifo: iemand afhalen van (trein/vliegtuig ed).
{Upr} terugkrabbelen; op zijn woorden/mening terugkomen; bakzeilhalen.

pâraros:: {C} terugroeping, terughaling; tijdstip van afhalen (v trein ed).

parâs:: {C} middernacht (precies om 24 uur); lelmo ~: om middernacht; om 12 uur 's nachts (tijdstip dat nog komen moet, of net aangebroken is); lâst ~: afgelopen middernacht; gisternacht om 12 uur.

parasetamôl:: {S} paracetamol.

parâstas:: {III} om middernacht; zo goed als elke nacht precies om 24 uur; riyfain ~: elke nacht precies om 24 uur.

parasytja:: {C} parasiet.

parc:: {C} park (eig de dialectische variant v »pârc; komt vrnl voor in straatnamen in Amahagge, »Parc-lirrotiy).

pârc:: {C} park; (op Tigof en Lomky ook wel:) avenue, brede laan; (in straatnamen als Pârc-na-Noniy (Asjetto), vgl de elders gebruikelijke namen als Avenû-na-Aflif of Mennweg-na-Fonistâ); »na.

Pârc-âskân:: {W} .

pârceren:: (C) plantsoenendienst (instantie die belast is met het onderhoud v plantsoenen en parken); »Pârceren.

Pârceren:: {N} plantsoenendienst (bij de gemeente, maar kan in vele gemeenten ook een andere naam hebben).

Pârc-harbos ur pâdra-ôc:: {N} (afk= PPH) "Dienst Parken en Plantsoenen" (officiële naam v instantie te Amahagge); ; »Pârceren.

Parc-lirrotiy:: {W} .

Parc-mirra:: {W} .

Pârc-mirra:: {W} .

Pârc-na-Noniy:: {W} .

Pârc-oftian:: {W} (stadswijk in Zest); .

Parc-plep:: {W} .

Pârc-plep:: {W} .

Pârc-pônt:: {N} (draaibrug over de Trendon in Zuid-Hirdo); .

pârc-šarkofiy:: {C} parklandschap.

Pârc-vender:: {W} .

Pârc-weg:: {W} .

parðe:: {I} vol (v smaak).

Pardoen:: {F}.

Parðômu:: {N} (vuurtoren; gemeente Vlament); .

Pârdova:: {F}.

pârdova-weg:: {C} (weg met 1 rijbaan, verdeeld in 3 rijstroken, waarvan de middenstrook afwisselend door de ene of de andere rijrichting gebruikt mag worden om in te halen); .

Pârdriy-lirrotiy:: {W} .

pâre:: {K}

[op]halen, gaan halen; ef ~ ef birriys: de schouders ophalen; tu ~ kâ ÿr?: hoe kom je daaraan?; waar heb je dat vandaan?.
{Upr} ~ helkara: zijn toevlucht nemen tot.

pâre-fes:: {K} inhuldigen.

pâre-kaf:: {K} ophalen, omhooghalen (v zeilen ed).

pâre-minkÿr:: {K} achterhalen, te voorschijn halen.

Pârenkiy:: {N} (rangeerterrein bij Ef Pârenkiy); .

Pâret:: {J/M}.

pâre-velp:: {K} uithalen, leeghalen.

Pârf:: {F/J}.

parfâs:: {C} verkering (vrijage).

Pârfas:: {J}.

Pârfâs:: {F}.

Pârfâs-Âlmanek:: {N} (taal- en letterkundig jaarboek, verschijnt sinds 1923); .

parfâsare:: {K} afdoen (v zaken).

Pârfas Blocriy-Muën-plep:: {W} .

Pârfâs-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Lostô); .

parfâse:: {K} omgaan met.

parfâsos:: {A} omgang, verkeer (het met elkaar omgaan); ef plâge ef ~z: het decorum bewaren.

Pârfâs Ÿrðos:: {N} (uitgeverij in Lostô); .

Pârf Quggernees-koles:: {N} ("middelbare school" in Amahagge); .

Pârf Quggernees-plep:: {W} .

Pârf Quggernees-siyclo:: {W} .

Pârfylle:: {J}.

Pârges:: {F/J}.

Pârges-museem:: {N} (museum in Tanburo); ; (DOM 83).

pârgrup:: {C} fractie (groep volksvertegenwoordigers die tot dezelfde politieke partij behoren, of tot verschillende partijen, maar met identieke opvattingen); (= »pârlement + »grup).

paria:: {C; rs= ~t} paria.

pariat:: {rs} »paria.

parinn:: {I} dorstlessend.

parinne:: {U} ~ luft: dorst lessen; ef jatty ~ luft gress: het bronwater lest mijn dorst; (sprkw) nert dirte-tûe ef bajuftô, parinnolira luft tu: spreek geen kwaad van degene die jou eerst geholpen heeft.

Parinnos-Opper:: {N} (tankstation langs de M33b; gemeente Knolbol); .

Parinnos-Wefot:: {N} (tankstation langs de M33b; gemeente Knolbol); .

Paris:: (= Pariys) {G} Parijs.

Paris-mirra:: {W} .

Paris-plep:: {W} .

Pariyna:: {F}.

Pariys:: {G} »Paris.

Pariys-fôresta:: {G} (bos; gemeente Riysbo); .

pârka:: {C} anorak, parka (jas met capuchon).

pârlement:: {C} parlement.

pârlementerr:: {I} parlementair.

pârm:: {C} afzetterij.

pârmatjen:: {C} afzetter (bedrieger).

pârme::

{K} afzetten (bedriegen).
{E} (dl= Tjemp/Bloi) een boot door de branding de zee opduwen.

Pârmerre:: {G} (riviertje in het Blizerû-moeras); .

pârme-sÿn:: {C} opdruksein (spoorwegen).

pârmos:: {C} afzetterij.

pârnaša-kolinixog:: {C} parnassia (L. Parnassia palustris).

Paro:: {F}.

Parô:: {F}.

parochiy:: {C} parochie.

parodÿ:: {C} parodie.

parola:: {C} (arch) wachtwoord.

Parô Mesâ:: {F}.

pâros:: {C} (alg) het [op]halen; (ihb) val (hijslijn); »pâros-kaf.

pâros-fes:: {C} inhuldiging.

pâros-kaf:: {C} val (hijslijn voor zeilen).

pâros-velp:: {C} het leeghalen.

parote:: {K} teisteren.

paroter:: {C} (bep boomsoort) (L. Parrotia persica).

parotos:: {C} teistering.

pârp:: {C} (pop) sukkel, kluns.

pârpiy:: {I} klungelig (slecht in elkaar zittend, amateuristisch gemaakt).

Pârrnewee:: {F}.

pârs:: {C} krans.

Parselmiy::

{F}.
{N} (Bergparel-B&B in Prio); .

part::

{C} partij (muziek).
{VZ} (betrekking) gedeeld door (bij delen); sers ~ ten kette dur: zes gedeeld door twee is drie.

pârtâ:: {S} (bep zachte, cheddar-achtige kaassoort uit de »Pârtâ-streek in Tjemp, vooral uit Bercori en Pajiy); ; (DOM 74).

Pârtâ:: {G} (agrarische streek tussen Bôrâ en Lammafin); ; (DOM 74).

Pârtâ-blarâs:: {S} »pârtâ.

pârtâ-kramô:: {C} (stuk pârtâ-kaas in kubusvorm: oudere variant met sterkere smaak; vgl »pârtâ-krûpt); ; (DOM 74).

pârtâ-krûpt:: {C} (stuk pârtâ-kaas in tegelvorm: jongere variant met zachter aroma; vgl »pârtâ-kramô); ; (DOM 74).

partan:: {I} lila, violet.

Partan-mirra:: {W} .

partatt:: {I} even; [door 2] deelbaar (getal).

parte::

{K} delen (rekenkundig).
{C} onderdeel, component.

Pârtell:: {F}.

Pârtenôn:: {N}

het Parthenon.
(badstrand; gemeente Lift); .

parte-nûmp:: {C} (afk= PN) deler (v breuk).

parter:: {C} deelteken ("gedeeld door": :).

partes:: {C} (hoge Erg geestelijke, in rang onder de »ryltiy); kusama ef ~ póbare [enelant]: het is daar alles [Engels] wat de klok slaat; (< patres < (Lat) pater).

Partes-kôl:: {G} (bergpas in bergrug tussen de Ygge en de Veltiyf; 631 m hoog); .

Partes-weg:: {W} .

parte-šômtos:: {C} deling (rekenkundig).

Participles in Spocanian:: {N} (boektitel); .

Pârtiyc::

{F}.
{N} (Bergparel-B&B in Hajetuni); .

partkettos:: {C} quotiënt; (= »parte + »kettos).

partos:: {C} [onder]deel.

party:: {C} partij (vooral politiek/jur).

pârule:: {K} zich uitdossen; óps ~ tnefer furt ef cârnval: zij dossen zich vreemd uit voor het carnaval.

pârulos:: {C} uitdossing.

parvót:: {C} schoot (deel v lichaam).

pârx:: {C} mijt (geleedpotig diertje).

Paryfa-plep:: {W} .

Paryna Insûrânsosz:: {N} (verzekeringsmaatschappij in Ies); .

pâs::

{C; mv= ~z} paspoort.
{C; mv= ~z} pas, [voet]stap.
{C; mv= ~a} stand, ligging (v gebouw); eft sért fes quista ~: een huis op goede stand; zeer gunstig gelegen huis.

pâsa::

|pÂsa/pâsA| {C; mv= ~es} passage, zinsnede.
{mv} »pâs.

pâsaes:: {mv} »pâsa.

pâsager:: {C} passagier.

pašake:: {U} stuiten, stuiteren (v bal).

pasâla:: {C} moestuin, groentetuin.

Pasâla:: {W} .

Pasâla-plep:: {W} .

Pasâla-rivo:: {W} .

paše:: {K} passeren, gaan door/langs; ef ~ ef fini: de grens over gaan; ef treno ~ ef plâkomÿ: de trein gaat door de tunnel; »pâsere.

pâseff:: {I} passief; eft ~ pônt: een vaste brug.

pâseffare:: {K} passiviseren (taalk: passief maken).

pâšele:: {K} uitschiften; uitzoeken en afkeuren; sorteren (goede en slechte delen v elkaar scheiden).

pâsere:: {K} (lett) voorbijgaan; (fig) niet noemen; overslaan; ef treno ~ ef garrent: de trein rijdt het station voorbij (stopt er niet); óps ~ Petriy: ze slaan Petriy over; Petriy wordt niet genoemd; »paše.

pâseros:: {A} het overslaan, het voorbijgaan.

pâsiy:: {C} passievrucht.

Pâsja:: {J} Pasja.

Pasjarowish:: {F}.

Pask:: {N} Pasen, paasfeest; lelmo ~: met de komende Pasen.

Paskal:: {J} (Fra).

Paskal Marzec-weg:: {W} .

paskas:: {III} zo goed als elk jaar met Pasen; riyfain ~: elk jaar met Pasen.

Pâskel:: {J} Pascal.

Pask-huflif:: {N} (kantoortoren in Amahagge); .

Pask-kôbotof:: {N} eerste paasdag (officiële feestdag; winkels gesloten).

Pask-lók:: {C} paasavond (de zaterdagavond vóór eerste paasdag als de katholieke Spokaniërs de voorbereidingen voor het vieren vh paasfeest treffen, zoals vreugdevuren ontsteken en broden in de vorm v lammeren bakken).

Pask-lunatof:: {N} tweede paasdag (officiële feestdag; winkels beperkt geopend).

Pask-mirra:: {W} .

Pask-terrats:: {mv} »Pask-tof.

Pask-tof:: {C; mv= ..-terrats} paasdag.

pasoðami:: {I} in geen geval, geenszins, absoluut niet.

pašos:: {C} (lett) doorgang; (lett) passage, het passeren.

Pasostiy:: {F}.

pasot:: {III} allesbehalve; beslist niet.

•pass:: {SX.vz} (gereduceerde vorm v panas; dl= Zuid-Liftka/Tigof/Lomky) (bijv) kafpass = kaf panas: op deze, op die, daarop; »panas.

Pâssermân:: {F}.

pâst:: {C} berouw.

pâsta:: {S} pasta, smeersel.

Pâsta:: {N} (restaurant in Bôrâ); .

pâstare:: {K} berouwen.

pâstâte:: {rs} »pâstây.

pâstây:: {C; rs= pâstâte} pasfoto.

pâstell:: {C/S} pastel (kleurstof).

pâstellos:: {C} pastel[tekening].

pâstenc:: {C} pastinaak (L. Pastinaca sativa).

Pasteur-laboratorym:: {N} (medisch laboratorium in Amahagge); .

pâstiy:: {I} berouwvol.

pâstiye:: {U; gst= pâstiy[t]} berouw hebben.

pâstiyt:: {gst} »pâstiye.

pâstor:: {C} (RK) pastoor.

pâstoriy:: {C} (RK) pastorie; ef ~ offerte spiryt!: het lijkt hier wel een gekkenhuis!; wat een losgeslagen bende! (bij wild feest ed).

pâsturizere:: |..ÿje| {K} pasteuriseren.

PaT:: {afk} »paqure-tâx.

pât:: {C} pad, smal weggetje; (sprkw) stus mâdriye ef ~ mintof ef ÿtassos/mintof ef mynall biyrðo: als het kalf verdronken is dempt men de put; ef ~ melde jola: gaat uw gang (iemand voor laten gaan).

Pata:: {F}.

pâtae:: {K} verlevendigen.

pâtaos:: {C} verlevendiging.

pâte:: {U} kloppen (op deur).

patela:: {C} knieschijf.

Patenkzjoeñg:: {F}.

Paterhynne:: {F}.

paternôster:: {C} (RK) onzevader.

Pât furt Hady:: {W} .

patie:: {rs} »patio.

patio:: {C; rs= patie} snoer, kabel, draad (elektrisch).

patio-lijerc:: {C} kabelgoot.

patjo:: {C} patio, binnenplaats.

pât-minkeder:: {C} (afk= PM) padvinder, scout.

pâtô:: {C} gestalte, gedaante.

patolôiy:: {C} pathologie.

pâtos:: {C} geklop (op deur); nÿf pâtôsta!: binnen zonder kloppen!.

pâtre:: {K; gst= pâtt} breien.

pâtre-riygt:: {C} breinaald.

Pât rifo ef Helmys:: {W} .

Patriyk:: {J} Patrick.

patroniy:: {C} patroon (v metaal).

pâtros:: {C} breiwerk; gebreid kledingstuk.

pâtt:: {gst} »pâtre.

pature:: {U} paren, geslachtsgemeenschap hebben.

paturos:: {C} paring, geslachtsgemeenschap.

patury:: {C} paar (2 stuks); ef ~ [rifo] musts: een paar schoenen.

Pâtÿr-mirra:: {W} .

Pâû:: {G} (dorp; gemeente Lor).

pâûgte::

{K} verslinden.
{Krs} met huid en haar verslinden.

pâûgtos:: {C} verslinding, het verslinden.

pavelonn:: {C} paviljoen.

Pavelonn:: {N} (restaurant bij Abertô); .

Pavelonn Larmin-rivo:: {N} (restaurant in Amahagge); .

Pavelonn-nûrcus:: {N} (gemeentelijke pont in Hoggebim); .

Pavly:: {M}.

Pawa:: {G} (dorp; gemeente Ðark).

pâx:: {SC} vrede; ~ armt eft šark: vrede in een land; ef melde ef ~ mip ef wÿsÿr: dat staat buiten kijf.

pâxbariy:: {I} vredelievend.

pâxiy:: {I} vredig.

Pâx-môbâriy:: {N} (monument; gemeente Eratiyft); .

pâxÿ:: {I} vreedzaam.

Pâzerster:: {J/M} (Gar).

pazzo•:: {PX} grond•, bodem•, aard•; »pazzo-.

pazzoartišec:: {Crs} aardpeer (L. Helianthus tuberosus).

pazzodelper:: {Crs} dragline, graafmachine.

pazzofâsto:: {Crs; mv= ..fâstôe; rsmv= ~tt} grondzeil (v tent).

pazzofâstôe:: {mv} »pazzofâsto.

pazzofâstott:: {rsmv} »pazzofâsto.

pazzofrenvu:: {Crs} bodemgesteldheid.

pazzogaza:: {Srs} aardgas; plistepiy ~ (afk= PP): vloeibaar aardgas (lng).

pazzokafchošos:: {Crs} landaanwinning.

pazzokanas:: {Crs} perceel (afgegrensd stukje bouwgrond).

pazzokerpa:: {Crs} maaiveld.

pazzolâftos:: {Crs} aardleiding, leiding in de grond.

pazzool:: (pazzoool) {Srs} aardolie.

pazzoool:: |pazzool| {Srs} »pazzool.

pazzoqundré-chylfos:: {C} boomkorvisserij.

pazzorât:: {Crs} aardmuis (L. Microtus agrestis).

pazzostafiy:: {I; [mv=enk]} (fig) grondig.

pazzostala:: {Crs} (fig) grondslag, basis.

pazzostalate:: {K} ten grondslag liggen aan.

pazzoste-kaf:: {K} aanaarden.

pazzosti:: {Crs} grond, bodem, aarde (bovenste laag vd aardkorst; vloeroppervlak); fes ef ~: onder de grond; ef efanty merre kaf ef ~: het kind speelt op de grond; ef mûles delperrere sener tults fes ef ~, ur ef mule-tnÿrs melde ylepe kaf ef yšiqur: de mollen graven hun gangen in de grond/bodem, en de molshopen liggen op grond verspreid; (in oudere teksten worden pazzosti en »yšiqur wel door elkaar gebruikt).

pazzostÿrðer:: {Crs} grondbezitter.

pazzostÿrðos:: {Crs} grondbezit.

pazzotat:: {Crs} staande [schemer]lamp.

pazzotel:: {Cef/rs} (afk= PZ) "grondmaand" (3e maand v Erg tijdrekening).

pazzotuf:: {Crs} gat in de grond; [kleine] krater.

pazzotujen:: {Crs} aardverschuiving.

pazzotundart:: {Crs} breuk[lijn] in de bodem.

Pazzotundart:: {Nrs} (natuurwonder: breuklijn als een lange diepe kloof; gemeente Ziffon-belt); ; (DOM 121-122).

Pazzotundart-plep:: {W} .

pazzoušos:: {Ars} bodemgebruik, grondgebruik (de wijze v gebruiken).

pazzoÿrûša:: {Crs} grondsoort.

pazzozefaiy:: {Crs} bodemdiepte.

pazzozirdos:: {C/Srs} [presÿr] ~: klein kruiskruid (L. Senecio vulgaris).

PCK:: {afk} »Propagandâ-buro rifo Chalfe-kûra.

pe::

{K; gst= pet} heten (met naam); do ~ Petriy: hij heet Petriy; tu ~ kluft?: hoe heet je?.
{U; gst= pet} ~ beri;
1. (gerucht, volgens anderen) moeten, schijnen; wel kunnen; do ~ beri melde kinur: hij schijnt ziek te zijn; men zegt dat hij ziek is;
2. (drukt zekere schroom/voorzichtigheid/hint uit) kirro ~ beri prate lôftquârda: ik denk dat we zo langzamerhand maar eens op moeten stappen; eigenlijk zouden we eens moeten vertrekken;
3. (toek tijd in vragende zin om voorzichtigheid uit te drukken) do di pu beri melde koffon?: is het misschien waar dat hij dood is...?; aftel ~ beri lelperre tu eftofpira smurf furt gress?: heb je misschien wat geld voor me?.
{U; gst= pet} ~ lo: heten; genoemd worden; mittof ~ lo brûe: dat heet een brûe; dena huron ~ lo eft lÿgiy: deze bloem is/heet [een] anjer.
{C} (naam vd letter P).

pé:: {S} »pék.

Peäl:: {J} (Peg).

pear:: {C; mv= peret} erwt.

pear-šupa:: {S} erwtensoep.

pebe:: {vdw} »ebe.

peca:: {C} eend (vrw).

pecce:: {U} (geluid) knippen (met ringvinger tegen muis vd hand slaan); knakken, kraken (geluid v stijf gewricht).

Pechiyl:: {G} (riviertje van Cerobiy-heuvels naar de Polea); .

Pechiyla-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Kles); .

Peck:: {F}.

pedagogise:: {I} pedagogisch.

Pedagogise Instituša:: {N} "Pedagogische Academie" (opleiding voor onderwijzer of leraar); .

pedaliy:: {C} pedaal.

pedenn:: {C} (Erg: soort nimf, godin v lagere rang).

Pedenn-klemk:: {N} (»klemk; gemeente Crea); .

pedestriân:: {C} voetganger; .

pedofyliy:: {C} pedofiel (zn).

pedofylo:: {I} pedofiel (bv).

Peelûs:: {F}.

Peenei:: {N}

(luchthaven; gemeente Gasky); .
(station).

Peeniiy:: {F}.

Peeniy:: {F}.

Peerfâ-âskân:: {W} .

Peerfâ-helmy:: {G} (grot; gemeente Jajes); .

Peerg-mirra:: {W} .

Peeter:: {J}.

Peeters:: {F}.

Peetriy-Hânes:: {G} (dorp; gemeente Hirdo).

Peetriy-nûrcus:: {N} (autoveer op de Oes); .

Peevjabo:: {G} (beschermd natuurgebied bij Marafaniy); .

Peevjabo-weg:: {W} .

Pefme:: {N} (uitgeverij in Zezem); .

péga:: {I} kruidig, sterk gekruid.

PegAr:: {afk} »Pegrefyte Arânkas.

pégen:: {S} kruiden.

pégen-nôšy:: {C} kruidendrank(je) (medisch).

pegreff:: {IIef} Pegrevisch (wat betreft Pegreff).

Pegreff:: {G} Pegrevië (het koninkrijk zoals dat tot 1894 heeft bestaan); .

Pegreffa:: {Cef} Pegrevische vrouw (inwoonster v Pegreff).

Pegreff-avenû:: {W} .

Pegreffiy:: {N} (biermerk uit Oneusÿrt); .

Pegreff-môbâriy:: {N} (monument; gemeente Kwâgseert); .

Pegreffo:: {Cef} Pegreviër (inwoner v Pegreff).

pegrefiy:: {C} (het schrift waarmee de Pegr taal wordt geschreven; en tot ca. 1950 ook het Spokaans).

pegrefiy-roji:: {C} (afk= pegro) blokletter.

Pegrefyka:: {N}

(veerdienst); .
(autoveer); .

Pegrefyka II:: {N} (autoveer); .

pegrefyte:: {IIef} Pegrevisch (wat betreft »Pegrefyte).

Pegrefyte:: {G} Pegrevië (deel vh huidige Spok, bestaande uit Oost-Liftka, Brÿr en Teujan); .

Pegrefyte Arânkas:: {N} (afk= PegAr of PA) (voormalige spoorwegmaatschappij); .

Pegrefyter:: {Cef} Pegreviër (inwoner v huidige gewest).

Pegrefytera:: {Cef} Pegrevische vrouw (inwoonster v huidige gewest).

pegrevise:: {C} (de Spokaanse dialecten zoals gesproken in Pegrefyte).

pegreviy:: {C} Pegrevisch (taal, verwant aan het Spokaans); fes ~: in het Pegrevisch.

Pegreviy-plep:: {W} .

pegro:: {afk} »pegrefiy-roji.

Pegrycloem:: {N} (regionaal ochtenddagblad in Ben en Renô, en op Teujan en Brÿr; voornamelijk in het Druk-Pegrevisch); .

peiy:: {III} genaamd, hetende.

pejanuf::

{III} op hetzelfde ogenblik; en dán; op één [en hetzelfde] moment; gress lappo fesdu ef wik ur ~ ef telefonos rupke: ik stapte in bad en op dat moment gaat de telefoon.
{VG} op het ogenblik dat; ef telefonos rupke, ~ gress melde fes ef wik: de telefoon gaat op het moment dat ik in bad zit.

Pejaönje:: {F} (Peg).

péje:: {U} (vulg) kakken, schijten.

Pejo:: {J}.

Pejo-helmy:: {G} (grot; gemeenten Bref en Mitâ); .

Pejo-ur-Pano-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Ozaneto a/e Prek); .

Pejo-weg:: {W} .

pek::

{VG} [en] dus (drukt een voor de hand liggende conclusie uit); (ondergeschikte bijzin) tu quarderÿt ral ef dokerat, ~ tu tintûs fesért mas: jullie mogen nu naar de bioscoop, [en] dus moeten jullie morgen thuisblijven; (nevenschikking) ef hups ~ kviksiy ufirelira lenker: de snel [en] dus gevaarlijk rijdende automobilist.
{III} dus, alzo; (drukt ook uit dat de hoorder de gevolgen snapt) aftel tu cÿrtirecû gress? – noft, gress kinure, ~: kun je me helpen? – nee, ik ben ziek, dus ....

pék:: {S} (vulg) kak, stront, schijt.

péke:: {U} (vulg) kakken, schijten.

pektynn:: {S} pectine.

Pelagiy:: {M}.

pelat:: {I} kwaad, euvel; »proba.

pelatiy:: {A; mv=enk} kwaad (zn), het kwade.

Pelatiy:: {F}.

pelbôt:: {C} voortgang, schot; (= zemper-~) jaargang; fes ~: onderweg.

pelbôt-garrent:: {C} tussenstation (spoorwegen).

pelbôt-šarkos:: {C} tussenlanding (vliegtuig).

pelcan:: {C} pelikaan (vogel) (L. Pelecanus onocrotalus); puts (emmer).

pelcan-rovretos:: {A} zelfopofferende liefde; liefde/verliefdheid waardoor men geheel in beslag genomen wordt.

Pelcer:: {F/J}.

Pelder:: {F}.

Pelf:: {J}.

Pelfa:: {M}.

Pelfer-seert:: {W} .

Pelger:: {F}.

Pelger & Mârðant TC:: {N} (uitgeverij in Gralkrich); .

Pelger-Hâls:: {N} (onderhoudsbedrijf voor spoorwegmaterieel, te Floran); .

Pelger-mirra:: {W} .

Peljo:: {F}.

Pellâs::

{F}.
{N} (chemische fabriek te Amahagge); .

pelle:: {K} [op]volgen.

Pelle-Hynðe-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Girdesef); .

Pelle-Hynðe-weg:: {W} .

pellos:: {C} opvolging.

Pelmer:: {F/J}.

Pelmertâs-lofipana:: {N} (paleis in Hirdo); .

Pelmertâs-plâkomÿ:: {N} (autosnelwegtunnel bij Hirdo onder de Trendon); .

pélnyxiy:: {C} (Erg geestelijke, belast met stervensbegeleiding, begrafenisrituelen ed).

Pelres::

{F}.
{N} (mnl personificatie vd Rust en het Evenwicht); »fort-wehaver; .

Pelresa:: {N} (Erg kloosterorde); .

pelresater:: {C} (mnl lid vd »Pelresa-orde).

pelresatera:: {C} (vrw lid vd »Pelresa-orde).

Pelresa-weg:: {W} .

Pelres-korda:: {N} (Erg kerk te Blort met speciale urnenkelder uit 16e eeuw); .

Pelstovâla-lirrotiy:: {W} .

pémah::

{Aef} hoon, smaad.
{I} honend, smadelijk.

pémahare:: {K} versmaden; met smaad behandelen.

pémaharos:: {A} versmading; smadelijke behandeling.

péme:: {K} schimpen op.

pémos:: {A} beschimping.

pen:: {C; mv= ~tja} pen (vrnl schrijfgerei); ef ykelbare sener ~: in de pen klimmen (vooral een boze brief schrijven of klacht indienen).

pén:: {I} kolkend (v water); ef pónze ~ fes Lerduex ef cubu: Lerdu raakt geheel over zijn toeren.

Peñafort:: »de Peñafort.

penða:: {I} keurig, netjes, behoorlijk, gepast.

penduliy:: {C} pendule.

pene:: {U} zitten (rondhangen, aanwezig zijn; tot de mogelijkheden behoren); miyrûsz ~ fes ef sucro-pÿt: er zitten mieren in de suikerpot; teâk zirrot nert ~: zo'n vakantie zit er niet in (behoort niet tot de mogelijkheden).

penen:: {C} (afk= PN of [P])

(vroeger: Spok munteenheid 1820-1969: 1 penen = 1PN = 1 = 12 zotiylko);
(nu: rekeneenheid op markten sinds 1969: 1 penen = 1PN = 1 = 1 herco 75 tóftos (175); er bestaan bonnen v 0,1 – 1 – 10 penen).
(sprkw) ef ~s fes ef kyr [t]ur ef blofas farte-tijâ: (de centen in de buidel maar de daalders lopen weg; vgl Eng penny-wise, pound-foolish).

Penenen:: {G} (stad in Tjemp).

penetrere:: |..ÿje| {K} penetreren.

pénf:: {I} minzaam.

penfe:: {I} onheus.

pengun:: {C} pinguïn.

Pengun-fonis:: {N} (recreatieoever; gemeente Tsjech); .

penitenke:: {U} boeten.

penitenky:: {C} boete.

peniy:: {C} penny (Eng munt).

Penja:: {G} (dorp; gemeente Haleu).

Penja-pât:: {W} .

pénk:: {C} [brede en ondiepe] baai; kreek.

pen-lelder:: {C} penhouder.

pennen:: {C} inleg[geld]; fiche; ef riffe eft ~: geld inleggen.

pennóf:: {C} bovenloop (v rivier: meestal het onbevaarbare gedeelte).

Penny-teatriy:: {N} (voormalig variété-theater in Hirdo); .

penšonars:: {C} pensionaris.

pentaler:: {A; mv=enk} noodlottig/fataal ongeluk (met dodelijke afloop); do sterdo fes eft ~: hij is bij een ongeluk om het leven gekomen.

pentaliy:: {I; [mv=enk]} noodlottig, fataal.

pente::

{K} verpesten, verknoeien.
{Upr} aan lagerwal raken; er sociaal op achteruit gaan.

Pentecôt:: {N} Pinksteren.

pentecôtas:: {III} zo goed als elk jaar met Pinksteren; riyfain ~: elk jaar met Pinksteren.

Pentecôt-huflif:: {N} (kantoortoren in Amahagge); .

Pentecôt-kôbotof:: {N} Eerste Pinksterdag (officiële feestdag; winkels gesloten).

Pentecôt-lunatof:: {N} Tweede Pinksterdag (geen officiële feestdag, maar in RK gebieden zijn veel instanties gesloten).

pentero:: {I} zorgeloos.

pentes:: {C} (dl= Centraal-Berref) stalknecht.

pentja:: {mv} »pen.

pénverts:: {C} troost; ef kette ~ ón rst: iemand troosten.

Penyatû-mirra:: {W} .

Peoll::

{F}.
{J} Paul.

Peoll Calafiy-Hestiy-mirra:: {W} .

Peoll Dâfty-mirra:: {W} .

Peoll Heedrec-plep:: {W} .

Peoll-lirrotiy:: {W} .

Peoll-staðon:: {N} (voetbalstadion bij Lift); .

peplân:: {mv} »peple.

peple:: {C; mv= peplân} (alg) smalle, hoge populier (L. Populus); [mintepot] ~: Italiaanse populier (L. P- nigra var. Italica); [lâstyfor] ~: gegroefde populier (L. P- striata); doffiy ~: zwarte populier (L. P- nigra); blakker ~: witte abeel (L. P- alba).

Peple-mirra:: {W} .

Peple-plâkomÿ:: {N} (spoorwegtunnel; gemeente Sa Crono); .

Peple-vjadûk:: {N} (spoorwegviaduct; gemeente Amentôlestu); .

pepliys:: {S} postelein (vrnl in de samenstelling knurfel-~ = waterpostelein).

pepsmint:: {C} [peper]munt (L. Mentha piperita).

péquh:: {I} ondankbaar.

péquhiy:: {A; mv=enk} ondankbaarheid.

per:: {S} mest.

per-•:: {PX.zn > zn} rot-; (bijv) eft per-mimpit: een rotboek; (minder sterk of vulg dan »chÿt-• of »missis-•.

pera:: {C} (dl= Cheetuc) teefje, hond (vrw).

peran:: {III} ~ pai (vz-uitdr): rijk aan, vol van, rijkelijk voorzien van.

perane:: {K} bemesten.

peraniy:: {I} »pijâperaniy.

perann:: {Iid} mals||taai; gritsa-~: mals [en sappig]; eft ~ bjefflâp furt ef kniteg: een malse biefstuk; vâstyff-~: taai; eft ~ bjefflâp furt ef kabôrm: een taaie biefstuk.

peranos:: {C} bemesting.

percette:: {C} parkiet (L. Melopsittacus).

perdare:: {K} kwijtraken.

perde::

{K} verliezen (vrnl lett; ook v wedstrijd ed).
{Upr} zich verloren voelen; gress sen ~ fes ef hupster sÿrt: ik voel me verloren in de grote stad.

perdos::

{C} verloren voorwerp, dat wat verloren is.
{A} verlies, het verliezen.

Perdu::

{F}.
{N} (grote fabriek v schrijfwaren in Kurriy); .

perdÿr::

{I} beide, allebei.
{TW} twee; ~ tu: jullie tweeën (om expliciet aan te geven dat »tu meervoudig is).

perdÿrami:: {I} in beide gevallen.

Perdÿrhâmiy:: {G} (dorp; gemeente Kolesz).

perdÿrovap::

{III} aan weerszijden, aan beide kanten.
{VZ}
1. (plaats) aan/ter weerszijden van/langs, ~ ef fini: aan beide kanten van de grens;
2. (richting) aan/ter weerszijden langs; ef knurfel vende ~ ef lôbâ: het water stroomt aan weerszijden langs het rotsblok.

perdÿrovapiy:: {I} wederzijds; wederkerig.

perdÿrs:: {ZV; mv; gnz= ~er; gnp= ~ÿr; rs= ~es} beide[n], alle twee, hun tweeën; gress ten mimpits lorerde ur ~ frylôpe: ik heb twee boeken gekocht en beide/allebei vallen ze tegen; Mariy co'ifche ~es: Mariy negeert [hen] beiden/alle twee; óps drue fara ~ "mit": ze klinken beide als "mit" (let op positie v perdÿrs!).

perdÿrser:: {gnz} »perdÿrs.

perdÿrses:: {rs} »perdÿrs.

perdÿrsÿr:: {gnp} »perdÿrs.

perdÿr-zemper-terder:: {C} »zemper-terder.

Père Baril:: {N} (merk v witte mousserende wijn); .

peret:: {mv} »pear.

perfecc:: {C} (taalk) voltooide tijd (v werkwoorden).

performance:: |Eng.| {C} performance.

pergâmt::

{C} vel/stuk perkament.
{S} perkament (materiaal).

pergâmtiy:: {I} perkamenten, van perkament gemaakt.

Perga-terf:: {W} .

pergola:: {C} pergola.

Pergola:: {F}.

Perhâx-Nutter:: {N} (tankstation langs de M2; gemeente Trendon); .

Perhâx-Zutter:: {N} (tankstation langs de M2; gemeente Trendon); .

Periy-fonis:: {G} (dorp; gemeente Hildi).

perjodafiy:: {C} periodiek (regelmatig verschijnende publicatie).

perjodise:: {I} periodiek (regelmatig terugkerend).

perjodiy:: {SC} periode (kringloop; in wiskunde).

perkaliy:: {C} noodgeval; fes ~: provisorisch; noi ~: geen nood (er is niets aan de hand).

perkaliy-cÿrtiyr:: {C} noodhulp (hulp bij nood).

perkastiy:: {C} dienstijver.

perke:: {U}

~ [beri/den]: moeten, genoodzaakt/verplicht zijn; tu ~ beri arfine mas: je moet morgen komen; aftel tu ~[n] do beri arfine?: moet hij komen van jou?; vind je dat hij moet komen?; ef dreutos ~ kurre beri farte: de machine MOET kunnen werken; gress ~ beri quardere ef ynt-medikiy: ik moet naar de tandarts (zowel een gemaakte afspraak als een feit waarvan ik vind dat het nodig is); do ~ beri melde [jazy] ef njoratjen: hij moet de moordenaar [wel] zijn (conclusie op basis v feiten); Mârje nert ~ beri ÿrôme: Mârje hoeft niet te werken (heeft niet de plicht om te werken, of het is niet nodig dat ze (nu) werkt); Mârje moet niet werken (het is beter dat ze (nu) niet werkt); fes ef ~ rifo (vz-uitdr) (afk= f.p.r.): op voorwaarde van; âfry ~ tukst (vz-uitdr): naar gelang van; overeenkomstig;
~ [beri/den]: (soms) kunnen (gedwongen zijn); ur dus kirro ~ beri arfine-kaf furt ef šâfts: en dan kunnen wij voor de schulden opdraaien;
(spr: zonder infinitief) gress nert probare beri arfine – tu ~!: ik wil niet komen – je moet!;
(met tdw; alleen in:) ef ~ lardelira/pliyfonelira/slapelira/hurtelira: honger/dorst/slaap/haast hebben; ef ~ nânelira: moe zijn.

perkef:: {vdw} »perkefe.

perkefare:: {K} verplicht zijn om.

perkefe:: {K; vdw= perkef} verplichten, noodzaken (sterker dan »perkoše); nopen tot (noodzaken); ef crisiy ~ tnessteriyn xatjesmés: de crisis noopt tot drastische maatregelen.

perkefos:: {A} voorschrift; verplichting.

perkepainn:: {C} (taalk) gebiedende wijs.

perkos:: {A} noodzaak; riffe ~ ón: nodig maken; ef nâsmurfe riffe ~ ón huarosz: het geldgebrek maakt bezuinigingen nodig; pana melde eft ~: dat is een must.

perkoše:: {K} verplichten, noodzaken (minder sterk dan »perkefe).

per-larder:: {C} gevlekte scheerling (L. Conium maculatum).

perle:: {C} parel.

perlebâl:: {C} parelstuifzwam (L. Lycoperdon perlatum).

perle-flyddere:: {C} (vlinder: L. Clossiana); horit ~: zilveren vlek (L. C- euphrosyne); kiygt ~: zilveren maan (L. C- selene).

Perle-hove:: {N} (landhuis; gemeente Oofo); .

Perle-weg:: {W} .

perle-sientur:: {C/S} (alg) paarlemoer; (iro) vrouw met veel sieraden behangen.

perle-sientur-flyddere:: {C} grote parelmoervlinder (L. Mesoacidalia aglaja).

perlot:: {C} strop, tegenvaller.

permacryros:: {C} permafrost.

permân:: {C} slotgracht; »•ân.

Permfa-helmy:: {G} (grot; gemeente Staef; verbinding met de Ÿrlaâgchÿ); .

Pernen:: {F/J}.

perocallas:: {I} onderling.

Perocallas:: {N} (boektitel); .

perogiffiy:: {I} intiem (contact tussen 2 mensen).

perogiffiy-kiyne:: {K} aanranden (jur: onzedelijk betasten).

perogiffiy-kiyner:: {C} (jur) aanrander.

perogiffiy-kiynos:: {C} (jur) aanranding.

perôksitt:: {S} peroxide.

perrs:: {C} gok[je].

perrse:: {K} gokken.

perrsos:: {C} het gokken; ef jelpjeve eft ~: een gokje wagen.

persa:: {I} mollig.

Persa:: {Cef} Perzische vrouw; »Persiy.

pérsa:: {TW} honderd; ~-ér: honderdéén; ~-ten: honderdtwee (enz).

pérsaerÿ:: {I} honderdtal.

pérsas:: {ZV; mv; gnp= ~er; gnz= ~ÿr; rs= pérsat} met hun honderden, alle honderd; kirro ~: wij [met zijn] honderden; lef kirro ~: met ons honderden.

pérsaser:: {gnp} »pérsas.

pérsasÿr:: {gnz} »pérsas.

pérsat:: {rs} »pérsas.

perše:: {C} perzik.

perselle:: {S} peterselie (L. Petroselinum crispum).

Perše-mirra:: {W} ; (DOM 208-210).

pérsfót:: {I} onheilspellend, sinister.

persiy:: {IIef; mv=enk} Perzisch (bv); »Persiy.

Persiy:: {G} Perzië (tegenwoordig liever »Irân en afleidingen).

péršiyt:: {I} misdadig, crimineel.

péršiytôc:: {C} misdadigheid, criminaliteit.

per-snerf:: {C} [gewone] mestkever (L. Geotrupes stercorarius).

Perso:: {Cef} Pers (bewoner); »Persiy.

personifieros:: {C} personifiëring (het proces dat leidt tot een personificatie); »personifikašo.

personifikašo:: {C} personificatie (alg: het resultaat v personifiëring); (bijv) do lôve toftas zjoba Ÿc: hij bidt dagelijks onder Eik (de eikenboom waaronder hij bidt, is nu een personificatie met de "eigennaam" Ÿc); »personifieros.

persos:: {C} Perzisch (taal).

perspekteff:: {SC} (fig) perspectief.

perst:: {I} (fig) honderden.

Perswách-cáljr:: {W} .

Perswách-mirra:: {W} .

Perswáñg:: {F}.

Perswyt:: |persvyt/persyt| {F}.

pert::

{I; vt= vluf; ot= ðârlo; vk= kâlt; mt= lof} veel; ef ~ ypriys fes kult zeces melde kinur: de vele iepen in ons dorp zijn ziek; do arfine ~ kiygte (rs!): hij komt veel te laat; ef melde ~ hupsterr (rs!): het is veel te groot; (voor onr trappen v verg:) ef ~ gulder hûchos: de veel betere oplossing.
{OV; enk-semc/abstr; stoff; mv} veel, vele; ~ sérts: veel huizen; ~ druffiy: veel droefenis; ~ pleko: veel zand.

pert•:: {PX} »pert; »pert-.

pert-•:: {PX} »pert; »pert-...

perte:: {U} veel zijn; ef kûfôs ~ kusami: er is hier veel verkeer.

pertes:: {rs} »perts.

pertfrenvutiy:: (= pert-frenvutiy) {I} veelsoortig; »frenvuiy.

pert-frenvutiy:: {I} »pertfrenvutiy.

pertmarâsiy:: (= pert-marâsiy) {I} veelkleurig, bont, met veel kleuren.

pert-marâsiy:: {I} »pertmarâsiy.

pertót::

{VR} hoe vaak?, hoe dikwijls?; tu quardere ef dokerat ~?: hoe vaak ga je naar de bioscoop?; eup linne, gress ef mimpit trempât ~: ze vraagt, hoe vaak ik het boek gelezen heb.
{VG} hoe vaak, hoe dikwijls; eup nert tiffe, ~ gress enn ef mimpit trempe: zij weet niet hoe vaak ik het boek gelezen heb.

pertovaper:: {A; mv=enk} veelzijdigheid.

pertovapiy:: {I} veelzijdig.

pertpryÿl:: {I} (fig) rekbaar, op veel manieren uit te leggen; eft ~ xâros: een rekbaar begrip.

pertres:: {C} patrijs (L. Perdis perdix).

Pertres::

{F}.
{N} (fabriek voor jaloezieën en markiezen in Tanbÿr); .

Pertres-mesâ:: {G} (bos; gemeente Monce); .

Pertres-mirra:: {W} .

perts:: {ZV; mv; gnp= ~er; gnz= ~ÿr; rs= ~es of pertes} vele[n]; gress tiffe ~: ik ken veel mensen; ~ lâzâre goe ÿrpô'asz, tur litels idem goe lofipanas: velen wonen in een krot, maar weinigen in een paleis; cradef vilduls fes kost arâbe ÿtine geffys, tur pertsÿr belks melde tval: alle bomen in mijn tuin dragen appels, maar de vruchten van vele [bomen] zijn rot; geffaliyn ~: velen die gelukkig zijn; vele gelukkigen; lo ~: velerlei, velerhande.

pertser:: {gnp} »perts.

pertses:: {rs} »perts.

pertsiy:: {Aef; mv=enk} veelheid, overvloed.

pertsÿr:: {gnz} »perts.

pertsÿrtiy:: {I} op veel plaatsen.

pertÿfiy:: {I} goeddeels.

pert-zemperiy:: {I} overjarig (v planten: langer dan 1 jaar levend).

peru:: {IIef} Peruaans (bv).

Peru:: {G} Peru.

Peruna:: {Cef} Peruaanse vrouw.

Peruny:: {Cef} Peruaan.

pes:: {OV; enk-concr} »minker.

pesa:: {ZV; enk; gnp= peser; rs= ~e} menigeen; ~ lâzâre ki eft ÿrpô'as, râste lelperravy té: menigeen woont in een krot, dat niemand wil hebben; huldufit ~: menigeen die beroemd is; menige beroemdheid.

pesae:: {rs} »pesa.

peser:: {gnp} »pesa.

pesimesmiy:: {SC} pessimisme.

pesimistise:: {I} pessimistisch.

pesk:: {S} houtrot; vermolmd hout; »byte.

peskiy:: {I} vervelend, beroerd.

pesmlâ:: |M| {C; rs= ~t} (alg) valk (L. Falco); (ihb) torenvalk (L. Falco tinnunculus).

Pesmlâ-mirra:: |M| {W} .

pesmlât:: |M| {rs} »pesmlâ.

pestisitt:: {S} bestrijdingsmiddel, pesticide.

pet::

{C} pet (hoofddeksel).
{gst} »pe.

Pet:: {afk} »Petrus 2.

pétempe:: {K} overtrékken (met stof).

pétempos:: {C} overtrek, hoes.

Petersen & Lôra:: {N} (uitgeverij in Fonistâ); ).

Pet-house:: |Eng.| {N} (hondenkennel en dierenpension in Amahagge); .

pétmpu:: |M| {C; rs= ~t} lijk (v zeil).

pétmput:: |M| {rs} »pétmpu.

Petriy::

{J} Peter.
{N} (gerenommeerde herenkledingzaak in Hoggebim); .

Petriyaler:: {F}.

Petriy Merge:: {N} (herberg in Fonistâ); .

Petriy Nânkiy:: {N} (Bergparel-B&B in Xarebafiy); .

Petriy Pajec-Muriy-plep:: {W} .

Petriy Quelle-Rôt-mirra:: {W} .

Petriy Sugge-Enÿmt-mirra:: {W} .

Petriy Sugge-Enÿmt-museem:: {N} (klein museum in Feutâm); .

Petriy Umoet-pônt:: {N} (spoorwegviaduct; gemeenten Ðebantiy en Quandepâ); .

Petroa:: {M} Petra.

Petroleem-mirra:: {W} .

petrolém:: {S} petroleum.

Petrus::

{J} Petrus.
{N} (afk= Pet) (bijbel) Petrus; Letra ér/ten rifo ~: De eerste/tweede brief van Petrus.

Petry:: {J} Peter.

pets:: {C} stok waarmee veehoed[st]er het vee opjaagt.

pétse:: {U} dribbelen (lopen met kleine vlugge pasjes).

petsquts:: {C} orde, regelmaat; ef toftiy ~: de orde van de dag.

pétuÿg:: {C} domkop, uilskuiken.

Peül:: {J} (Peg) Paul.

pevutrâs:: {C} kapsalon.

pevutre:: {K; gst= pevutt} opmaken, schminken (gelaat); kappen (haar).

pevutrelmit:: {C} kleedkamer (bij toneel).

pevutro:: {C} ef lelperre ef ~ rifo: de beschikking hebben over.

pevutros:: {C} het schminken, opmaak; (soms) kapsel.

pevutt:: {gst} »pevutre.

Peyx:: {G} (dorp; gemeente Ðašâ).

Pf.:: {afk} »prifjiof.

P&F:: {afk} »Plaja & Fermenn TC.

Pf-Ri.:: {afk} (= »prifjiof fes rigt).

PG:: {afk} »plata-gros.

PGB:: {afk} (= paaftor geografise »blâtiy).

Pguñg Psgro:: {F} (Gar).

PH:: {afk} »publisere-hor.

Philip:: {J} (Eng).

PI:: {afk} »picatel.

piâ:: {C; rs= ~t} kalf, jonge koe (vrw); (sprkw) eft ~ nert melde eft boert: aal is geen paling.

piaquan::

{Aef} vriendelijkheid.
{I} vriendelijk, aardig.

piaquâne:: {K} vriendelijk zijn tegen; âme gÿrs piaquânavy: als u zo vriendelijk wilt zijn (beleefdheidsfrase bij vragen; equivalent aan fara quiste); »quiste.

piaque:: {rs} »piaqui.

piaqui::

{Aef; rs= piaque} vriendschap.
{I} vriendschappelijk, als vrienden.

Piaqui:: {N} "Vriendschap" (Bergparel-pension in Crobela); .

piaqut:: {I} bevriend; ~ lef: bevriend met.

piât:: {rs} »piâ.

pica:: {S} ijs; (sprkw) ef ~ jénðe vrust: geen rook zonder vuur; (sprkw) ~ melde martel ur flecs melde kjupt: dat is nu eenmaal zo; daar helpt geen moedertje lief aan; (sprkw) lo kâ ef ~ melde martel [ur ef flecs melde kjupt]: zó ligt de zaak; zo zit de vork in de steel.

pica-bar:: {C} ijssalon (zelfbedieningszaak waar je ijs kan eten).

pica-bergo:: {C} ijsberg.

pica-hôky:: {C} ijshockey.

picaiy:: {I} ijskoud.

picalot:: {C} ijskast (ook als "koelkast" bedoeld wordt).

pica-martel:: {I} ijskoud.

Pica-mirra:: {W} .

pica-mittus:: {C; mv= ..-omittus} ijskelder.

Pica-mittus-weg:: {W} .

picamuty:: {C} gletsjer.

pica-omittus:: {mv} »pica-mittus.

pica-sért:: {C} koelhuis.

pica-sfég:: |-svég| {C} ijspegel.

Picasso-mirra:: {W} .

picašutû:: {C} ijsbeer; (= »pica + »pytšutû).

pica-tât:: {C} ijsschots.

picatel:: {Cef} (afk= PI) "ijsmaand" (8e maand v Erg tijdrekening).

Pica-zee:: {G} IJszee.

picciy:: {C} (pop) ijsje, ijsco.

pici:: {I} zat, stomdronken.

piciyn:: {C} ijsblokje, stuk[je] ijs.

Picón:: {F} (Spa).

pics:: {I} ijzig.

piemze:: {vdw} »iemze.

Pierre:: {J} (Fra).

Pieter:: {J} (Ned).

Pieterman:: {F} (Ned).

Pietersz:: |pyters| {F}.

Piga:: {F/M}.

Pigbag:: {N} (jazzorkest); .

PIGE:: {N} (haveninvoer en transportonderneming in Amahagge); .

pih:: {I} rafelig.

pijâ:: {I} volkomen, compleet, [ge]heel; helemaal (geheel en al); ~ ðô: recht toe recht aan; recht op de man af; gewoon (zonder meer); do revuse ~ ðô: hij weigert [het] gewoon; ~ nert = ~ noi: in het geheel niet; überhaupt niet; ~ strâ: nog lang niet; ~ hupster: heel [erg] groot; lóf ef ~ tof: [gedurende] de hele dag.

pijabi:: {vdw} »ijabie.

pijâkafte:: {K} gepast betalen, passen.

pijâperaniy:: {I} welgevuld, goed gevuld (v glas, pastij, soep ed); eft ~ šupa: (fig) een goed belegde boterham (verdienen).

pijâ-qummerte:: {K} vervolmaken.

pijâ-qurstoxer:: {C} voltreffer.

pijâ-riffor:: {I} perfect, uitmuntend.

pijâ-siy:: {I} vast en zeker.

pijâsmurf:: {S} gepast geld.

pijat:: {C} (lett) samenloop (v wegen, rivieren).

pijate:: {U} (lett/fig) samenlopen, samenstromen.

pijatos:: {A} (fig) samenloop (v omstandigheden).

pijâtrempe:: {K} doorlezen (geheel lezen).

pijâ-tustûr:: {C/S} volkorenbrood.

pijâvobar:: {I} welgeschapen.

pije:: {U; gst= pit} bijeenkomen, bij elkaar komen.

pijôfty:: {SC} doel[stelling].

pijôfty-painer:: {C} "doelwerkwoord" (Spok [hulp]ww dat gevolgd kan worden door »beri 2 en een infinitief).

pijos:: {C} bijeenkomst; het bijeen komen.

Pikâst:: {J}.

pike::

{K} pikken (met snavel).
{U} kibbelen, bekvechten.

pikos:: {C} gepik (met snavel); gekibbel, gebekvecht.

Pila:: {F}.

Pilašy-mirra:: {W} .

pildare:: {K} neerslaan (v ogen).

pilde:: {K}

[neer]leggen (minder hoog dan breed/lang); afleggen (v examen); ef ~ eft exâm: een examen afleggen; do ~ ef prûla kaf ef kelbrae: hij legt de bezem op tafel; eup ~ ef éttels fesdu ef horp: ze zet(!) de borden in de kast (borden zijn minder hoog dan breed); (vgl) eup ðobiyre ef tašâs fesdu ef horp: ze zet de kopjes in de kast; »ðobiyre;
vinden (v mening zijn; met den-bijzin; geen lira-constructie); gress ~ den kirro pratûs ral: ik vind dat we nu moeten vertrekken.

pilde-armt:: {K} aanleggen (v weg, kabel).

pilde-fes:: {K} inleggen (v zoom, extra trein).

pilde-fest:: {K} (lett) vastleggen (v waakhond, schip).

pilde-kaf:: {K} (lett) opleggen (ook v schepen; »ryare), erop leggen; do ~ ef ére hent: hij legt zijn hand erop.

pildos:: {C} het [neer]leggen.

pildos-armt:: {C} (lett) aanleg, het aanleggen.

pildos-fes:: {C} het inleggen (v zoom); extra (ingelegde) trein.

pildos-kaf:: {C} (lett) het opleggen; oplegging (maar NIET v schepen); »ryaros.

pildos-mip:: {C} lay-out.

pilfse:: {K} (alg) dresseren, drillen; (ihb) inrijden (v nieuwe auto).

pilfsos:: {C} (alg) dressuur; (ihb) het inrijden (v nieuwe auto).

Pille:: {J/M}.

pilo:: {C} peil; luft ef ~ rifo (vz-uitdr): ter hoogte van (geografisch).

pilot:: {C; mv= pilôte} piloot, vliegenier.

pilôte:: {mv} »pilot.

pimenta:: {C} pimentboom (L. Pimenta dioica).

pimento:: {C} paprika.

Pimento-pât:: {W} .

pimpernela:: {C} grote pimpernel (L. Sanguisorba officinalis).

PIN:: {C} pincode.

Pinâ:: {F}.

PIN-fesubere:: {K} pinnen (uit een automaat geld opnemen met een pasje met pincode).

PIN-kafte:: {K} pinnen (betalen met een pasje met pincode).

pinke:: {U} (alg) roffelen (met de vingers); (ihb) pingelen (v motor).

pinkos:: {S} geroffel (met de vingers); na gress mittof melde [pijâ] ~: ik vind dat [helemaal] niks (afkeuring).

pinne::

{K} aansteken, aan een pen steken (v vlees).
{E} dwalen (persoon).

pinne-âskân:: {C} (lett/fig) dwaalspoor; »•ân.

pinne-flém:: {C} dwaallicht.

pinne-tijâ:: {E} (lett) afdwalen, langzaam de juiste route uit het oog verliezen.

pinnos::

{C} aan pen gestoken vlees; kleine braadspit.
{C} gedwaal, het dwalen.

pinnosiy:: {C} weg die men al [af]dwalende heeft afgelegd.

pinnos-tijâ:: {C} (lett) afdwaling.

pinochiyt:: {SC} overmoed.

PINU:: {afk} »Pliyfone iftam, noi ufire.

pinzole:: {E} (Erg) mediteren.

pinzolmit:: {C} meditatieruimte (in Erg kerk).

pinzolos:: {C} (Erg) meditatie.

pip:: {III} reeds, al.

pip•:: {PX.impr} alles•, al•; (verkorte vorm v »pipar); »pip-.

•pip:: {SX.c > III} (tijdsbepaling) [gedurende] de gehele; (bijv) hertel/hertelpip: maand/[gedurende] de gehele maand; de hele maand door.

pipacÿr:: {gnz} »pipar.

pipar:: {ZV; gnp= ~er; gnz= pipacÿr; rs= ~r} alles, alle[n]; alles en iedereen (refererend aan gehele wereld/kosmos); goe atomm-bômbas tjestrove ~r: een atoombom verwoest alles en iedereen (er blijft niets meer over); gress ~ trije: ik heb werkelijk alles geprobeerd (emfatischer dan: gress cratiyn trije); do melde ~er frint: hij is een allemansvriend; do melde pipacÿr mâšecc: hij is werkelijk overal het slachtoffer van; stus zerfecû ef armt ~: je kan het aan alles zien; je kan het overal aan zien; ÿrkamÿr ~: allen die jong zijn; alle jongeren; ~ pip (spr: met emfase): (echt) álles.

piparer:: {gnp} »pipar.

pipar-lifrostiy:: {I} al met al; ondanks alles (alles overziend; zeker wel); óps arfina jazy ~m: ze zijn al met al toch gekomen; Petriy nert k'mamelda, tur ~, eft kittianer luppor melda: Petriy was er niet bij, maar het was al met al een gezellige avond.

piparr:: {rs} »pipar.

pipavyros:: {C} uitspansel, hemelgewelf.

pipet:: {I} »pipwet.

pipett:: {C} pipet.

Pipia:: {G} (stad in Munt); (DOM 123).

Pipia-Grot:: {N} (station).

Pipio:: {G} (stad in Plefô).

Pipio-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Pipio); .

pipknôf:: {I} alwetend.

pipper:: {I} heldhaftig.

pipperes:: {C} held.

Pipperes-pavelonn:: {N} "Heldenpaviljoen" (cultureel centrum in Zest); .

pipper-krutt:: {C/S} rozenkransje (plant) (L. Antennaria dioica).

Pipper Spooksoliy:: {N} (boektitel); ; (DOM 163/212).

pippôriy:: {I} almachtig.

pipral:: {III} alvast (in afwachting v wat volgt).

piptif:: |pitif| {I} nieuwsgierig; (= »pipar + »tiffe).

piptim:: |pitim| {III} (arch/emf) immer, altijd.

pipwet:: (pipet) {I} alweer, opnieuw.

pir:: {C}

(alg) pijler.
(Erg: door zonnekracht gesterkt persoon); (pop: zeer door de zon gebruind persoon).

pir•:: {PX.c > c} volgende (bij tijdsbepalingen); (bijv) ef pirhertel: de volgende/komende maand.

pira:: {C} (het "dakje" op â, ô en û; analoog zou i-pira geschreven moeten worden als î, maar hiervoor in de plaats schrijven we iy); »a-pira; »i-pira; »o-pira; »u-pira.

pirâmer:: {C} geschiedenis.

Pirâmer & Arfinvelkiy:: {N} (maandblad over geschiedenis en toekomst); .

pirâmer-fâlsos:: {C} geschiedvervalsing.

pirâmer-gvârcer:: {C} geschiedkundige (met de nadruk op het "zoeken" naar feiten, om op basis daarvan geschiedenis[theorie] te kunnen schrijven).

Pirâmer-mirra:: {W} .

Pirâmer-museem:: {N} "Geschiedkundig museum" (museum in Amahagge); .

piramitt:: {C} piramide.

Piramitt-plep:: {W} .

pirandoka:: {III} natuurlijk, vanzelfsprekend.

pirata:: {C} piraat, zeerover.

Pirelða-Moosa-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Zimp); .

pirg:: {I} chic.

pirhertel:: {C} ef ~: volgende/komende maand.

pirinin:: {C} meisje.

Pirinin-goftius:: {N} "Meisjesflat" (studentenflat in Amahagge); .

Pirinin-pât:: {W} .

pirinin-quanka:: {C} meisjesnaam (voornaam ve meisje).

pirk:: {C} lemmet.

pirmink:: {C} ef ~: volgende/komende week; do arfine ef ~-lunatof: hij komt volgende week maandag.

piro:: {C} "Spokanische zilverspar" (beter bekend als »blotter ðôle: L. Abies spocanica).

Piroes:: {G} (stad in Ziyp); (DOM 155-156).

Piroes-Knigta-mirra:: {N} (station).

Piroes-MG:: {N} (station).

Piroes-Sentrym:: {N} (station).

Piroes-Viken:: {N} (station).

Piro-pavelonn:: {N} (paviljoen in dennenbos, behorend bij het Museum voor Moderne Kunst in Amahagge); .

pirpÿr:: {C} ef ~: volgende/komende eeuw.

•pirr:: {SX.vz} (gereduceerde vorm v pipar; dl= Zuid-Liftka/Tigof/Lomky) (bijv) furtpirr = furt pipar: voor alle[n]; voor alles; overal voor; »pipar.

•pirrs:: {SX.vz} (gereduceerde vorm v lelpirus; dl= Zuid-Liftka/Tigof/Lomky) (bijv) furtpirrs = furt lelpirus: voor andere[n]; »lelpirus.

pirt:: {C} aardewerk pot.

pirtof:: {C} (arch/poe); ef ~: morgen.

pirzemper:: {C} ef ~: volgend/komend jaar.

pirzof:: {I} [erop]volgend[e] (v reeds aanwezige reeks): do zâre fes ef ~ sért: hij woont in het volgende huis; fes ef értef dur pracâs pert fotels melde, tur fes ef ~ tiyns ef melde gulder: op de eerste drie bladzijden staan veel fouten, maar op de volgende gaat het beter; tu puttât ef ~ gerlas: je moet de volgende bus nemen (de volgende bus ve rij bussen bij het busstation); (vgl) tu puttât ef sompat gerlas: je moet de volgende bus nemen (= wachten tot er een volgende bus aan komt rijden).

pirzovatjen:: {C} nakomeling, erfgenaam.

pirzove::

{K} volgen op.
{U} ~ armt: voorafgaan aan.

pirzove-furt:: {K} voorafgaan aan.

pirzÿr:: {C} rijlaars.

Pisa:: {N} (voormalige pizzeria in Empecho); .

Pisces:: {N} Vissen (sterrenbeeld).

pišemt:: {I} verloederd.

pišemte:: {U} verloederen.

pišemtos:: {A} verloedering.

Pissarro-mirra:: {W} .

pistaša:: {C} pistache[noot].

pitâ:: {I} straf, krachtig (wind); strak, gespannen (elastiek, touw, zeil).

piten:: {ZV} (spr) allebei; (= »pip + »ten).

piti::

{C; mv= ~ye; rsmv= ~tt} wulp (L. Numenius arquata).
{VZ2n} (betrekking) aan, tegen, tot (bij echo; als synoniem voor ón; in spr soms samen met een pv-1n gebruikt); do nert pjôle ~ tsil (spr: ~ gress): hij praat niet tegen me; gress kette ef mimpit ~ Petriy: ik geef het boek aan Petriy; (bij sommige ww'n is alleen piti mogelijk, en ón niet; zie bij de desbetreffende ww'n).

piti•:: {PX.ww > ww} (nieuwe ww'n); »piti; »piti-.

pitigûfqu:: {C} beklag.

pitigûfque:: {E} ~ ón: zijn beklag doen bij.

pitiloine:: {K} benaderen.

pitiloinos::

{C} (lett) benadering.
{A} (fig) benadering.

pitiquâme:: {K} bekrachtigen, bezegelen, staven.

pitiquâmos:: {A} bekrachtiging, bezegeling, staving.

pitireppatt:: {I} toerekenbaar.

pitireppe:: {K} ~ ón: toerekenen aan; toeschrijven aan; ef ~ flj ón rst: iemand iets ten laste leggen.

pititt:: {rsmv} »piti.

pitiye:: {mv} »piti.

Pitla::

{G} (stad in Ziyp).
{G} (»ûpk-areû in district Ziyp).
{N} (Bergparel-hotel in Amentôlestu); .

Pitla-arâbe:: {N} (begraafplaats; gemeente Manes-Pômân); .

Pitlaex ef Covent-fôresta:: {G} (bos; gemeenten Ef Plâkomer en Pitla); .

Pitla-fonis::

{G} (inham in zuidkust v Ziyp, bij Zvomina (Zverosta-kust)); .
{N} (camping; gemeente Lônges); .

Pitla-pârc:: {G} (natuurreservaat in Ziyp, op de Qumk-vlakte); ; (DOM 179-181).

Pitla-pârc-weg:: {W} .

Pitla-pôlder:: {G} (polder ten noordwesten v Minde); ; (DOM 154).

Pitla-pôlder-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Ozaneto a/e Leije); .

Pitla-pônt:: {G} (dorp; gemeente Pitla).

Pitla-pônt-weg:: {W} .

Pitla-siyclo:: {G} (kanaal (ringvaart) rondom Pitla-polder); .

Pitla-sluše-weg:: {W} .

pitlo:: {Iid} rijp||onrijp; (rs geeft betekenis "rijp"); eft ~ geffye (rs!): een rijpe appel; ef geffy melde quista ~ = ef geffy melde larde-~: de appel is rijp; eft ~ togeffy = eft arfinelira ~ geffy: een onrijpe appel; ef geffys melde tildâ ~: de appels zijn onrijp.

Pitrani:: {G} (stad in Ziyp).

pits:: {gst} »pitste.

pits•:: {wst} »pitste.

pitsi:: {C} kikkervisje.

pitsos:: {C} torn, losse naad.

pitste:: {K; gst= pits; wst= pits[t]•} (lett) [los]tornen.

pitstice:: {U} peuteren, prutsen, friemelen.

pitsticer:: {C} peuteraar, iemand die met zijn vingers overal aan zit.

pitt:: {rsmv} »py.

pittatjen:: {C} fietser, wielrijder.

pitte::

{U} fietsen; in tredmolen lopen; op blaasbalg van orgel trappen; treden.
{K} laten draaien (v spinnewiel); eup ~ ef qugier: ze zit te spinnen.

pitte-mirra:: {C} fietspad.

pitter:: {C} (alg) fiets; (ihb) iemand die [beroepshalve] in tredmolen loopt of op blaasbalg (v orgel) trapt ("het orgel treedt"); (toen in 1971 wegenbelasting voor bromfietsen werd ingevoerd, zijn ook alle fietsen in Spok geteld: het waren er ca. 400.000); .

pitter-kronâm:: {C} fietsenrek.

pitter-kul:: {C} fietsenstalling.

Pitter-mirra:: {W} .

pitter-zyler:: {C} wielrenner.

pittôl:: {C} tredmolen; (= »pitte + »môjôl).

pittôler:: {C} dier (paard) dat in een tredmolen loopt; (soms) dwangarbeider die in tredmolen moet lopen; »pitter.

Pitu:: {G} (stad in Neze).

Pitu-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Pitu); .

Pitu TC:: {N} (bierbrouwerij te Pitu); .

Pius XII-domiy:: {N} (domkerk in Tanbÿr); .

pivâ:: {C} (een vd periodes waarin de dag en nacht onderverdeeld zijn: ochtend, middag, avond ed).

pivecc:: {III; =mt v tevi} [het] minst graag; gress pliyfone ~ cafer: ik drink koffie het minst graag (maar ik drink alle dingen toch graag); »tevi.

piy:: {C} damspel; dam (dubbele damschijf).

piyðe:: {I} gering, armzalig; min (v daad ed).

piye:: {mv} »py.

Piyfter:: {F}.

piykniyk:: {C} picknick.

Piykniyk:: {N} (webwinkel, gevestigd in Gÿrô); .

piykniykatjen:: {C} picknicker.

piykniyke:: {U} picknicken.

Piykpôk:: {N} (café-restaurant op Mikkon in Hirdo); .

piyl:: {C} pil, tablet.

piylâs:: |piylas| {S} druiven[tros].

piylase::

{K; vdw= piylasô} (trans) [af]scheuren; do ~ ef kornin: hij scheurt het papier [af]; (met resultatief) verscheuren: do ~ ef korninn: hij verscheurt het papier; ef piylasô kornin: het gescheurde papier.
{Upr; vdw= piylasô} (intrans) scheuren; ef kornin sen ~: het papier scheurt; ef piylasô kornin: het gescheurde papier.

piylase-tâtsa:: {K; vdw= tâtsa-piylasô} doormiddenscheuren.

piylasô::

{C} scheur.
{vdw} »piylase.

piylasos:: {C} gescheur, het scheuren.

piylâsos:: {C} druiventeelt, wijnbouw.

Piylâsos-mirra:: {W} .

piylâs-râsdo:: |piylas-| {S} druivenoogst (druiven op het land).

Piylðâ-mirra:: {W} .

Piylðâ-plep:: {W} .

Piylðâ-taris:: {N} (groot kantoorgebouw in Hirdo); .

piylgrem:: {C} pelgrim.

Piylgrem:: {N} (bouwbedrijf in Hoggebim); .

Piylgrem-âskân:: {W} .

piylgrem-poh:: {C} bedevaart.

Piylgrem-siyclo:: {W} .

piylgta:: {I} overtuigd.

Piylka-pât:: {W} .

piymerre:: {U} dammen (damspel beoefenen).

Piymerre-plep:: {W} .

piymert:: {C} damspel.

piymp:: {C} pooier (souteneur).

piympel:: {C} grote bevernel (met rode bloemen) (L. Pimpinella major).

piyn:: {C} spaak (v wiel); vleespen; klein braadspit.

piynregtâ:: {C} dambord.

Piyrfeerâ:: {F}.

piyrotiy:: {C} lijkkleed.

piyrotiy-flâ:: {C} vlag die lijkkist bedekt (en meebegraven/meeverbrand wordt).

Piyrp:: {G} (zijriviertje vd Tâfft); .

Piyrre:: {G} (dorp; gemeente Girdesef).

Piyrre-pât:: {W} .

piyrstare:: {K} slaags raken met.

piyrstatjen:: {C} (persoon) vechtersbaas; (vogel) kemphaan (L. Philomachus pugnax).

piyrste:: {K} vechten tegen/met; ef ~ lef eft nes-bjelt: bekvechten.

piyrste-lu'ettos:: {A} capitulatie (overeenkomst).

piyrste-unkettos:: {A} capitulatie (overgave).

piyrstos:: {C} gevecht, vechtpartij.

piy-šolg:: {C} dambord.

piyt:: {C} (vulg) tiet, borst.

piytiyn:: {C} damschijf.

Piytriy:: {J} Pieter.

Piytry:: {J} Pieter.

Piyx:: {F}.

piyya:: {Crs} pastei (gebak, gevuld met vlees/vis).

Piyya-fonis:: {G} (inham tussen Ergânt-moeras en de rechter "schouder" v Berref); .

Piyyaka:: {N}

(veerdienst); .
(lichtschip); .
(stoomveer); .

Piyya-korda:: {N} (Erg kerk in Hâcÿr); .

Piyya-plep:: {W} .

Piyyate:: {G} (dorp; gemeente Manes-Tolâ).

pizza:: {C} pizza.

pizza-lurfel:: {C} pizzeria.

PJ:: {afk} »poire-jakâm.

pj.:: {afk} »pjaqurrink.

pjakâr:: {C; mv= ~a} geheim (zn).

Pjakâr:: {W} (stadswijk in Hirdo); .

pjakâra:: {mv} »pjakâr.

Pjakâr-covent-weg:: {W} .

Pjakâr-instituša:: {N} (psychiatrische inrichting in Hoggebim); .

pjakâriy::

{Aef} geheimzinnigheid.
{I} geheimzinnig.

Pjakâr-keldus-weg:: {W} .

pjakâro:: {I} geheim (bv).

pjakart:: {I} tersluiks.

pjakarte:: {K} geheim houden.

pjakartos:: {A} geheimhouding.

pjakatjena:: {C; mv= pjakatjenÿ} waarzegster.

pjake:: {E} waarzeggen.

Pjake-kryobiy-mirra:: {W} .

pjakos:: {C} het waarzeggen.

pjâlp:: {I} mals en sappig (bijv biefstuk).

pjano:: {C; mv= pjanôe; rsmv= ~tt} piano.

pjano-belasto:: {C} pianoles; do lelperravy ~s (mv!): hij wil pianoles hebben.

pjanôe:: {mv} »pjano.

pjanomerr:: {C} pianist.

pjano-stû:: {C} pianostuk.

pjanott:: {rsmv} »pjano.

Pjânts:: {N} (mnl personificatie vd Honger en Armoede); »missna; .

pjâp:: {C} kiem, spruit; ef ~ nert ertavy luft óps: het botert niet tussen hen.

pjâpe:: {U} spruiten.

pjaqurre:: {U} stijgen; ef ~ kaf: bestijgen (v paard of hoger gelegen plek); ef ~ lÿ ef bôtmo: (fig) van de grond komen.

pjaqurrink:: {C} (afk= p. of pj.) "stijgweek" (1e week v 10 dagen in Erg tijdrekening).

pjaqurror:: {I} in extase.

pjaqurros:: {C} stijging, het stijgen.

Pjaqurros:: {G} (dorp; gemeente Šatoliy).

Pjaqurros-Peyx:: {N} (station).

pjaqurt:: {C} lift.

pjaqurt-baniylos:: {C} liftangst.

pje:: {K; gst= ~t; vdw= ~tiy} verijdelen.

Pjeens:: {F}.

pjelpa:: {S} (schapenkaas v Liftka en Brÿr); .

pjén:: {C} (alg) wortel, peen (groente); (ihb) rare kerel; ef zirde lef ~s ur bjôlns: op water en brood zitten.

pjerf:: {I} licht, luchtig; ~ tobacc: lichte tabak.

pjerg:: {Iid} los||vast; eft ~ floôr-caribos ðÿm nacrys/lef nacrys: een losse/vaste vloerbedekking; ef hurt melde ~ ðÿm jûlt/lef ef jûlt: de hond is (zit) los/vast; eft ~ tjonde-dreut ðÿm fixos: een los kooktoestel; iy'ass ~: los; ðônosiy ~: vast.

pjet:: {gst} »pje.

pjetiy:: {vdw} »pje.

pji:: {!} piep! (geluid v muizen ed); (meestal geredupliceerd) pjipji!.

PJ-neflifados:: {I} milieuonvriendelijk; »poire-jakâm-neflifados.

pjoh:: {I} bot (niet scherp).

pjohelle:: {K} beschimpen.

pjohellelira:: {I} onbeschoft.

pjohellos:: {A} beschimping.

pjohiy:: {C} (lett) botheid (niet scherp zijn).

pjôl:: {C} jargon; fes ef ~!: vertel op!, kom op met je verhaal!.

pjôlcvyste:: {K} verpraten (de tijd verdoen met veel praten).

pjôle::

{E} ~ lef/ón/piti: praten met/tegen/tot; ef ~ fesdotoje: (iro) jokken; ef ~ piti quandro: in zichzelf praten; gress nert ~ vûk ef: ik ga er niet tegen in/op in.
{U} ~ ón rst rifo flj: praten tegen iemand over iets.

pjôle-blef:: {U} napraten (nog een tijdje blijven [om te] praten).

pjôle-lénsos:: {A} spreekvaardigheid.

pjôler:: {C} prater (iemand die [veel] praat); do melde eft aoliy ~: hij is een gezellige prater.

pjôlera:: {C} praatster (vrouw die [veel] praat); eup melde eft aoliy ~: ze is een gezellige praatster.

pjôlos:: {A} aanspraak (tegen elkaar praten).

pjôlt:: {I} onderhavig, waar sprake van is; bewust (die ter sprake komt/is); mittof ~ tof gress nert meldo fesért: die bewuste dag was ik niet thuis.

pjona:: {C} pioen (L. Paeonia).

pjos:: {A} verijdeling.

PJT:: {afk} »poire-jakâm-tâx.

pjump:: {C} lummel (zowel mnl als vrw).

pjûnte:: {K} werpen (bevallen v jong dier).

pjÿg:: {vdw} »pjÿge.

pjÿge:: {U; vdw= pjÿg} ~ beri/den: nut hebben om, lonen om; mittof nert ~ beri paine: dat heeft geen nut; dat loont niet; het heeft geen nut om dat te doen; ef pjÿg salbos: de inspanning die geloond heeft.

PL:: {afk} »Pola.

pl.:: {afk} »pluzari.

Pla:: {G} (stad in Bloi); (DOM 134-135).

Plâ:: {G}

(stad in Munt).
(stad in Tjemp); (DOM 79).

Plâ-ager:: {N} (vuurtoren; gemeente Plâ (TJP)); .

plâc:: {C; mv= plec} plaat (v metaal/kunststof).

plâcferi::

{Sef} plaatijzer.
{I} plaatijzeren, van plaatijzer gemaakt.

plâciy:: {C} [wand]tegel.

Plâciy-plep:: {W} .

plâc-ostâf:: {C} »plâc-ostrâf.

plâc-ostrâf:: {C} bladveer.

plaf:: {C} (aan de goudlariks verwante naaldboom met hoge rechte stam en zeer korte takjes; verliest 's winters zijn naalden; vrnl op West-Berref) (L. Larix picta).

Plâfiy:: {F}.

Plâfiy-mirra:: {W} .

Plâfiy-museem:: »Plâfiy-seert.

Plâfiy-seert:: {N} (museum in Amahagge); .

Plafo'es:: {F}.

Plafôt:: {F}.

Plafotô:: {G}

(stad in Plefô).
(rivier in Plefô; samenstroming van Onôs en Heljec naar Laboh-punt); ; (DOM 96).
(voormalig »ûpk-areû in district Plefô).

Plafotô-delta:: {G} (kustwater en moerasgebied voor zuidpunt v Plefô bij Korif; natuurreservaat); ; (DOM 96).

Plafotô-delta-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Korif); .

Plafotô-seert:: {N} (kasteelruïne; gemeente Plafotô); ; (DOM 101).

Plafotô-ses::

{G} (groot meer in Plefô); ; (DOM 100-101).
{N} (camping; gemeente Plafotô); .

Plafotô Usienc Cômpanðo:: {N} (afk= PUC) "Plafotô Zink Maatschappij" (voormalige zinkfabriek aan Plafotô-meer); .

plâfte:: {K} zich wanen; zich verbeelden.

plâfte-mux:: {C} grootspraak.

plâftos:: {A} waan, verbeelding.

plafûf:: {I} lelijk (kwetsend); eft ~ remarcos: een lelijke/kwetsende opmerking.

Plaf-weg:: {W} .

plâge:: {K} koesteren, met zorg bewaren; ef ~ flj fes ef skrenn: iets aan iets hebben; iets goed kunnen gebruiken; gress ~ ef naxyfolos jazy fes ef skrenn: ik heb wel iets aan die goede raad.

plâgos:: {A} koestering.

plagÿ:: {C} schol (vis) (L. Pleuronectes platessa).

Plagÿ-ager:: {N} (badstrand; gemeente Zar); .

plâgÿe:: {U} in leven blijven; (krantentaal) ~ noi: omkomen, om het leven komen; do plâgÿo noi luft ef moplariy: hij is bij het ongeluk om het leven gekomen.

Plagÿ-mirra:: {W} .

plâgÿos:: {A} [do frajjae] furt ef ~: [hij rent] voor zijn leven.

Plâ-ileset:: {G} (eilandje aan de noordkust v Tjemp); ; (DOM 79).

Plaja:: {F}.

Plaja & Fermenn TC:: {N} (afk= P&F) (rederij, hoofdkantoor in Hildi (Periy-fonis)); .

plaje:: {U; gst= plat} hellen.

Plajec-mirra:: {W} .

plajos:: {C} helling, het hellen; âfry eft ~ rifo 2%: met een helling van 2%.

plaju:: {C}

(alg) helling, hellende weg; ef kette smurf armt ef ~: geld in omloop brengen;
(ihb) mol (in muziek).

Plaju:: {G} (dorp; gemeente Marafaniy).

Plaju-krur:: {W} .

Plaju-mirra:: {W} .

plaju-missis:: {C; mv= ~a} o'icrâ ~: giftige gordijnzwam (L. Cortinarius orellanus).

plaju-missisa:: {mv} »plaju-missis.

Plaju-pât:: {W} .

Plaju-plep:: {W} .

Plaju-seert:: {N} "Hellinghuis" (Bergparel-B&B in Xarebafiy); .

Plaju-terf:: {W} .

plaju-vycc:: {S} boslathyrus (L. Lathyrus sylvestris).

Plaju-weg:: {W} .

Plaju-Wÿsÿr:: {G} (dorp; gemeente Komy).

plaju-zôler:: {C} (vlinder: L. Erebia epiphron).

Plâk:: {G} (stad in Plefô); (DOM 101).

plaka:: {I} drukkend, benauwd (v weer).

Plâk-museem:: {N} (onbewoond museumkasteel bij Plâk); .

plâko:: {C} uitgraving; afgegraven [deel ve] helling (veelal met steunmuur; bijv om ruimte voor een huis/weg/spoorlijn te maken).

plâkomer:: {mv} »plâkomÿ.

plâkomÿ:: {C; mv= plâkomer} tunnel; (= »plâko + »amÿ).

Plâkomÿ-ness:: {W} .

Plâkomÿ-pârc:: {W} .

Plâkomÿ-plep:: {W} .

Plakomÿ-weg:: {W} .

Plâkomÿ-weg:: {W} .

plakos:: {I} ruim (uitzicht; veld).

plâks:: {I; vt= lilepiy; ot= laniy; vk= cÿry; mt= rofa} ver [weg], afgelegen; ~ fiseronam: veel later; op een veel later tijdstip; tu ~, den: in zoverre; voor zoverre; tu ~, den ef eits léfše = fit ~ fara ef eits léfše: zo ver [als] het oog reikt; kirro sena vonara tu ~: we zijn het in zoverre eens geworden; lóf eft ~ loin: ver vanaf hier; mittof šarke [ber] ~: (fig) dit gaat (te) ver.

plâksiy:: {C} verte (zn); armt ~: in de verte; ~ ur tariy: van heinde en verre.

Plâksiy-weg:: {W} .

plâks-jumpetece:: {U} vérspringen.

plâksmiyp:: {I} diepzinnig.

Plâks-môliys:: {W} (buurtschap); .

Plâks-môliys-weg:: {W} .

Plâks-Opper:: {G} Verre Oosten.

plâksót:: {VG} in hoeverre; gress nert tiffe, ~ do melde preazy: ik weet niet in hoeverre hij gelijk heeft; ef menestera nert eftarse beri klate ef Zâmporementec, ~ eup trace ef ijâk: het lukt de minister niet om de Volksvertegenwoordiging te overtuigen, hoeveel/hoezeer zij het ook probeert.

plâkstarer:: {I} breedsprakig, breedvoerig, omstandig.

plâkstariy:: {C} breedvoerige/omstandige uitleg/verklaring.

Plâks Trat-pât:: {W} .

plâkszerfa:: {I} vérziend.

plâkszerfi:: {C} vérziend persoon.

plâks-zerfos:: {C} vergezicht.

Plâk-yplemeros:: {W} .

plan:: {C} opzet, plan.

Planâ:: {G} (stad in Tjemp).

Plana-mirra:: {W} .

Planâ-Port:: {G} (de haven v Planâ).

Plândo:: {F}.

Plândo Fynn:: {F}.

Plândo Fynn-eksposiseert:: {N} (tentoonstellingsgebouw in Ies); .

plâne:: {K} plannen maken, plannen, uitdenken.

Pláñges:: {J} (Gar).

plânkiy:: {C} [markt]kraam, marktstalletje; schraag.

Plânkiy-mirra:: {W} .

plânkton:: {S} plankton.

plano:: {C} vliegtuig.

Plano-lirrotiy:: {W} .

planolôche:: {C} planoloog.

planolôiy:: {C} planologie, vlakke meetkunde; ruimtelijke ordening.

Plano-mirra:: {W} .

Plano-pola:: {W} .

plano-pôst:: {C} (afk= p/p) luchtpost.

plânos:: {C/S} plan, het plannen maken, planning; plannen; ef huare-~ {S}: de bezuinigingsplannen (het gehele pakket maatregelen dat de overheid voorstelt).

plano-vâliy:: {C} startbaan, landingsbaan.

Plano-vâliy-weg:: {W} .

Plano-weg:: {W} .

plano-xÿjaros:: {C} luchtaanval.

plânt:: {C} bebouwing (landbouw).

Plânt:: {F}.

plânta:: |plÂnta/plântA| {C; mv= ~es} plantage, aanplant.

plântaes:: {mv} »plânta.

Plânta-mirra:: {W} .

Plâ-Pors:: {N} (station).

plâr:: {TW} tienduizend.

plârerst:: {I} (fig) tienduizenden.

plariy:: {I; [mv=enk]} niet-ernstig; zonder [de te verwachten] ernst; niet-erg; meevallend.

plâr-tiffug:: {C} [gewone] duizendpoot (L. Lithobius forficatus).

plas:: {C} nederzetting (alg: bewoonde plek; ihb: buurtschap of gehucht zonder specifieke administratieve status zoals een dorp of stad).

Plâs:: {G} (eilandje aan de noordkust v Tjemp); ; (DOM 79).

plaše::

{K} opzetten (v tent, pet); zetten (v letters); vestigen (v bedrijf); do probare beri ~ sener glûfiy fes Belgano: hij wil zijn bedrijf in België vestigen.
{Upr} ~ zÿtâ: zich vestigen als (arts, bakker ed).

plašelot:: {C} zetkast.

Plas Mert:: {F}.

plašos:: {C} het opzetten (tent, pet); het zetten (letters); zetsel.

plâst:: {C} pleister (op wond).

Plâs TC:: {N} (machinefabriek in Tanburo); .

plast:: {SC} vage herinnering.

plastgy:: |plasgy| {C} verleden (zn); fes ef ~: in het verleden (vroeger); mittof melde fes ef ~: dat is verleden tijd (niet meer aan de orde; ouderwets).

plastic::

{Cef} plastic voorwerp; stuk plastic.
{Sef} plastic (zn), kunststof.
{I} plastic (bv), van plastic gemaakt.

plastiy:: {I} eertijds, héél lang geleden.

plastros:: {S} middenstand, middenklasse, gewone burgerij.

Plastunbas TC:: {N} (fabriek voor kunststofproducten te Tunbas); .

plat:: {gst} »plaje.

plât::

{C} balkon (in trein, tram); voetplaat (plaats v machinist in stoomlocomotief).
{!} ~!: pang! (geluid ve knal); »lâplât.

plata:: {C} grammofoonplaat.

plata-disc:: {C} draaischijf (v grammofoon).

plata-gros:: {C} (afk= PG) grammofoon, platenspeler.

plata-nefâr:: {C} dancing, discotheek.

plataniy:: {C} plataan (ihb: L. Platanus X hybrida).

Plataniy-krum:: {W} .

Plataniy-mirra:: {W} .

Platas-Seert:: {N} (keten v muziekwinkels); .

platform:: {C} perron; stoep, trottoir (verhoogd; de meeste trottoirs in Spok zijn niet verhoogd); »kiyk.

platimip:: {C} album, plakboek.

platirane:: {rsmv} »platiranu.

platiraner:: {C} [kunst]schilder (artiest).

Platiraner-mirra:: {W} .

Platiraner-pât:: {W} .

platiranu:: {C; mv= platiranûe; rsmv= platirane} schilderij.

platiranûe:: {mv} »platiranu.

Platiranu-mirra:: {W} .

platiranu-tjefos:: {C} reproductie (v schilderij).

platnâ::

{Cef} platina voorwerp; stuk platina.
{Sef} platina (zn).
{I} platina (bv), van platina gemaakt.

plato:: {C} plateau (alg).

platono:: {C} plaat, tekening, prent.

plâts:: {C} [bom]aanslag; lóf eft ~: in een oogwenk.

plâtse:: {U} ontploffen, [uit elkaar] springen.

plâtse-tâmlek:: {S} springstof.

plâtsos:: {C} (alg) ontploffing; (taalk) occlusief (plofklank: p, t).

Plâtsos-weg:: {W} .

platt:: {C} snijplank, broodplank.

Platt:: {F}.

Plâx:: {N} (voormalige popgroep); .

Plaza:: {N} (enorme parkeergarage onder Harboembo-plein; winkelgalerijen strekken zich onder de gehele Lutta-straat uit, en voetgangers kunnen ook op het Tirrafener-plein met roltrappen omlaag); ; (DOM 26).

plec:: {mv} »plâc.

Plechorâ-âskân:: {W} .

Plechorâ-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Akâm); .

Pleeba:: {N} (RK kloosterorde, alleen in Spok); ; (DOM 75-76).

pleebaner:: {C} pleebaniet (mnl lid v RK »Pleeba kloosterorde).

pleebanera:: {C} pleebanites (vrw lid v RK »Pleeba kloosterorde).

pleffy:: {I} knap (uiterlijk).

Plefka:: {N} (mijnbouwbedrijf; gemeente Plercô); .

Plefô:: {G}

(district op eiland Berref).
(stad in district Plefô).

Plefô-mirra:: {W} .

pleftiy:: {C} ef gre ~: (pop) studeren, student zijn.

pleftiye:: {U} (pop) blokken (hard studeren).

pleftiyer:: {C} (pop) [zeer] ijverige student.

Plefy:: {F/J}.

pleke:: {K} schuren (verf, hout ed).

pleker:: {C} schuurmachine.

plekkornin:: {C/S} [vel] schuurpapier; (= »pleko + »kornin).

pleko:: {S} zand; ef kolai ~: het gele zand (idiomatisch, ook als het zand wit is).

Plekoa:: {W} .

pleko-aša:: {C} zandhaas (L. Lepus arvensis).

pleko-chertân:: {C} gewone strandkrab (L. Carcinus maenas).

pleko-cvôffug:: {C/S} grote wolfsklauw (varen) (L. Lycopodium clavatum).

pleko-delperrerer:: {C} rupsendoder (wesp) (L. Ammophila sabulosa).

pleko-flér:: {C} zandhagedis (L. Lacerta agilis).

Pleko-fonis:: {G} (inham in Kjûpur-kust v Plefô bij Genta); .

pleko-haje:: {C} ruwe haai, steenhaai (L. Galeorhinus galeus).

plekoiy:: {I} mul, rul.

pleko-kârfol:: {C/S} fijne kervel (L. Anthriscus caucalis).

Pleko-lirrotiy:: {W} .

Pleko-lôbâ:: {G} (grote rotspunt bij Husta; 47 m hoog); .

pleko-lotus:: {C} gewone rolklaver (L. Lotus corniculatus).

Pleko-mirra:: {W} .

Pleko-pât:: {W} .

pleko-pazzosti:: {Crs} zandgrond.

pleko-plier:: {C} kleine plevier (L. Charadrius dubius).

pleko-pôpfe:: {C} gele hoornpapaver (L. Glaucium flavum).

Plekos:: {G} (dorp; gemeente Sinto-Hirdo).

Pleko-seerts-pât:: {W} .

pleko-smelt:: {C} zandspiering (L. Ammodytes tobianus).

plekót:: {I} zanderig, vol zand.

plekote:: {U} (lett) verzanden.

Plekotex:: {G} (stad in Ales).

plekotos:: {C} (lett) verzanding.

Plekotos-pât:: {W} .

pleko-vjoly:: {C} akkerviooltje (L. Viola arvensis).

pleko-vycc:: {S} ringelwikke (L. Vicia hirsuta).

pleko-weðatjen:: {C} heidevlinder (L. Hipparchia semele).

Pleko-weg:: {W} .

plem:: {I} lichtblauw.

plema•:: {PX.c > c} lichtblauw.

plemaflyddere:: {C} bleek blauwtje (L. Lysandra coridon).

plemer:: {A; mv=enk} (fig) bereikbaarheid; ef ~ helkara ef misans: de bereikbaarheid van de winkels (of je er makkelijk kunt komen).

plemiy:: {I; mv=enk} (fig) bereikbaar.

Plenk:: {G} (stad in Ziyp).

plentiy:: (plenty) {II; mv=enk} ruim voldoende, genoeg; gress reppa ef ~ lilt: ik heb dat vaak genoeg gezegd.

plenty:: {II} »plentiy.

Pleoetiy-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Akom); .

plep:: {C} laan, straat met bomen; rit (te paard).

Plep furt ef Nefûmpers:: {W} .

plépiylmiy:: {I; [mv=enk]} schoorvoetend.

Plep rifo ef Sparots:: {W} .

Plep rifo Renô:: {W} .

Plep rifo Sinto-Amhagg:: {W} .

Plercô::

{F}.
{G} (stad in Plefô).

plésbôk:: {I} onverdraaglijk.

plestozjô:: {S} »plestrozjô.

plestrozjô:: {S} vloeipapier.

plette:: {K} platdrukken (alg); strijken (v kleding).

plette-kelbra:: {C} strijkplank.

plettemit:: {C} strijkkamer.

plettos:: {C} het platdrukken (alg); het strijken (v kleren); strijkgoed.

plezue:: {K} wellen (bijv gedroogde pruimen in water).

plezuvyty:: {C} bron, wel.

plezuvyty-kolinixog:: {C} stersteenbreek (L. Saxifraga stellaris).

Plezuvyty-pât:: {W} .

Plezuyty-pât:: {W} .

pliare:: {K} (lett) met moeite te voorschijn halen; (fig) opdiepen.

pliaros:: {A} (lett) het met moeite te voorschijn halen; (fig) opdieping.

plie:: {U} (fig) ontplooien.

plier:: {C} plevier (vogel) (alg: L. Charadrius of Pluvialis).

pliffon::

{Aef} [onzekere] toekomst; dat wat je nog te wachten staat; gress nert tiffe sener mas ~ frópjÿ ef eksâm: ik weet niet wat me morgen bij het examen te wachten staat.
{I} toekomstig; wat je nog te wachten staat.

plilder:: {C} temperatuur; »vrust.

plilder-messer:: {C} thermometer.

plilder-wencater:: {C} thermostaat.

plincre:: {U; gst= plink} blinken, flonkeren (ook v sterren).

plink:: {gst} »plincre.

plinker:: (pliynker) {C} ster.

Plinker:: {N} (vuurwerkfabriek in Laloje); .

Plinker-mirra:: {W} .

Plinker-pâdra:: {W} .

Plinkert:: {F}.

plinker-vildul:: {C} kolai ~: (alg) Chinees klokje (struik) (L. Forsythia); (ihb) hangend Chinees klokje (L. F- suspensa).

plior:: {I} gegoed, welgesteld.

plios:: {A} (fig) ontplooiing.

plirre:: {Upr} spijten; gress sen ~: het spijt me.

plirtof:: {I} plotseling, opeens, eensklaps.

plistep:: {S} (arch) gesmolten boter/metaal.

plistepir:: {S} vloeistof.

plistepiy:: {I} vloeibaar.

plita:: {I} blank, onder water staand.

plite::

{K} (lett) overstrómen, overspóélen.
{Upr} onder water staan.

plite-nocmes:: {C} watersnood, overstromingsramp.

plite-weg:: {C} overstroomde weg (waarschuwing op verkeersborden ed).

plitiy:: {I} overstróómd.

plitiye:: {U} overstróómd zijn.

plito:: {C} overstróming; overstroomd gebied.

plivve:: {C} zeelt (L. Tinca tinca).

Pliy:: {F/J}.

Pliyc:: {G} (beek; gemeenten Kolesz, Poleiÿo en Tanburo); .

Pliyc-weg:: {W} .

Pliyc-wuma:: {G} (bos; gemeenten Kolesz, Krâg en Poleiÿo); .

pliyf:: {II} dorstig.

pliyfâgerre:: {E} smachten (v dorst).

Pliyff:: {N} (keten v slijterijen); .

Pliyfon:: {F}.

pliyfonamiy:: {I} drinkbaar.

pliyfonare:: {K} opdrinken; leegdrinken; gress ~ sener cafer: ik drink mijn koffie op; gress ~ sener tašâ: ik drink mijn kopje leeg.

Pliyfon-âskân:: {W} .

pliyfonatjen:: {C} drinker (die [veel] alcohol drinkt).

pliyfone:: {K} drinken; (tdw) ef perke ~lira: dorst hebben.

Pliyfone iftam, noi ufire:: {N} (afk= PINU) "Wel drinken, niet rijden" (een door de Bond van Horeca-exploitanten opgezet project om café- en restaurantgasten die te veel gedronken hebben in hun eigen auto naar huis of een hotel te laten brengen).

pliyfone-knurfel:: {S} drinkwater.

Pliyfone? Noft!:: {N} (boektitel); .

pliyfoniôs:: {C; mv= ~a} drank.

pliyfoniôsa:: {mv} »pliyfoniôs.

pliyfonos:: {C} het drinken.

pliyfonoseren:: {C} caféwezen, "herbergwezen" (alles mbt cafés en herbergen; als branche ed).

pliyfpôft:: {C} (pop) dronkelap.

pliyjo:: {C} vogel (mnl).

pliymp:: (= pliynp) {S} schuim.

pliympe:: (= pliynpe) {U} schuimen.

pliymp-ketter:: (= pliynp-ketter) {C} grasschuimcicade (L. Philaenus spumarius).

pliymp-romya:: (= pliynp-romya) {S; rs= ..-romyte} slagroom (schuimige room).

pliymp-romyte:: (= pliynp-romyte) {rs} »pliymp-romya.

Pliymutt:: {G} Plymouth.

pliynker:: {C} »plinker.

Pliynker-avenû:: {W} .

pliynp:: {S} »pliymp.

pliynpe:: {U} »pliympe.

pliynp-ketter:: {C} »pliymp-ketter.

pliynp-romya:: {S} »pliymp-romya.

pliynp-romyte:: {S} »pliymp-romyte.

Pliywâk:: {F}.

Plô:: {F}.

Plocâ:: {F}.

Plôck:: {F}.

Ploefynô-weg:: {W} .

Ploem:: {F}.

Ploema:: {F}.

Ploeta-mirra:: {W} .

Ploeza-weg:: {W} .

plôf:: {I} bleek, vaal.

plôf-châcer:: {C} kleine vaalhoed (paddenstoel) (L. Hebeloma mesophaeum).

plôf-silendor:: {I} uitgebleekt.

plô'inâ:: {C} aanwensel.

Ploji:: {M}.

plôji:: {III} steeds weer, telkens; »fara.

plok:: {C} cantharel (L. Cantharellus cibarius).

Plok:: {G} (zijriviertje vd Ygge); .

Plôme:: {G} (dorp; gemeente Cÿrÿrtina).

Plomiy:: {F}.

plomoscrôg:: {C} koolraap; steenpuist.

Plômp:: {J}.

Plomy-pât:: {W} .

Plomy-seert:: {N} (boerderij; gemeente Mûninû); .

Plomyta:: {F}.

Plona:: {F/M}.

plônsare::

{K} [onder]dompelen.
{Upr} prap ~ fes: zich verliezen in; geheel opgaan in.

plônsatjen:: {C} duiker (persoon); hupster ~: parelduiker (vogel) (L. Gavia arctica).

plônse:: {U} duiken.

plônse-fes:: {U} (lett) onderduiken.

plônse-fols:: {C} papegaaiduiker (vogel).

plônse-kaf:: {K} (lett) opduiken.

plônse-nregtâ:: {C} duikplank.

plônser:: {C} duiker (pijpleiding onder water); losbol (persoon).

plônse-tijâ:: {U} ~ furt: (lett) ontduiken; wegduiken voor.

plônska:: {C} duikboot, onderzeeër.

plônsos:: {C} duik; ef paine eft ~ [fesdu ef ses]: een duik nemen [in het meer] (lett).

plônziy:: {C} roerdomp (L. Botaurus stellaris).

Plônziy-mirra:: {W} .

Plônziy-weg:: {W} .

Ploquðe:: {J}.

plora:: {C; mv= ~s} vis (vrw).

plos::

{C; mv= ~z} egel (L. Erinaceus europaeus); (Spok variëteit met iets stompere neus en langere oren ("Atlantische egel"): L. Erinaceus atlanticus).
{C; mv= plôse} kaardenbol (L. Dipsacus); otlôgt ~: wilde kaardenbol (L. D- fullonum); pôr ~: weverskaarde (L. D- sativus).

plôse:: {mv} »plos 2.

Plôšee-korda:: {N} (Erg kerk in Lassos); .

plos-nurp:: {C} »plos 2.

plos-trekke:: {K} kaarden.

plôt:: {DT} telkens als, iedere keer als; ef telefonos ~ rupke, gress feltilóme fes ef wik: telkens als ik in bad zit, gaat de telefoon.

plót:: {C} zeug, varken (vrw).

plotepp:: {C} ongeregeldheden, troebelen.

ploteppa:: {I} wanordelijk, ongeregeld; losbandig.

Ploteppa Roša:: {N} "Losbandige Roša" (cabaretliedje uit ca. 1950 dat vanwege de schunnige tekst verboden werd); .

Plôx:: {F}.

PLT:: {afk} »pâltla'ycâ-tâx.

plucavy:: {I} ongezond.

plucha::

{Sef} pluche.
{I} pluchen, van pluche gemaakt.

pludde:: {U; gst= plut} (dl= Munt/Ziyp) babbelen.

Pluf:: {G} »Amahagge-kanol.

plûf:: {C} peul (dop, schil); ef sÿrte ef perdÿr tiyns fes ér ~: twee zaken met elkaar vereenzelvigen.

plûfer:: {C} peul (plant) (L. Astragalus) (vrnl in samenstellingen als boert-~ = hokjespeul).

plûfpear:: {C} peul (groente).

plûfû:: {C} slampamper, leegloper, grote luiaard.

plûg:: {C} stop, stek[k]er, plug.

pluker:: {C} dwaas (zn: persoon).

plukiy:: {I; [mv=enk]} dwaas, onzinnig.

plûm:: (= plûmp) {C} (pop) kluit (loden gewicht om coulissen vast te zetten).

plumbôr:: {C} pudding.

plûmbôr::

{Sef} lood.
{I} loden, van lood gemaakt; met lood bekleed (dakgoot ed).

plûmbôra:: {C} (alg) loden voorwerp; stuk lood; (ihb) loden pijp; kluit (loden gewicht om coulissen vast te zetten).

plûmbôr-glaza::

{Sef} glas-in-lood.
{I} glas-in-lood-•, van glas-in-lood gemaakt.

plûmbôr-ihyt:: {I} loodzwaar.

plûmbûmtiy:: {C} loodgieter.

plûmp:: {C} »plûm.

plûnde:: {K} plunderen.

plûnder:: {C} plunderaar; kind dat alles stuk maakt.

plûndos:: {C} plundering, plundertocht.

plunge::

{K} slaan (v arm over schouder, v benen over elkaar).
{U} slingeren.

Plunge-plep:: {W} .

plungos:: {C} slinger[beweging].

Plungos-plep:: {W} .

plûnt:: {C} vandalisme.

plûnter:: {C} vandaal, plunderaar.

plûp:: {I} voos (sponsachtig); vermolmd (v hout).

plûpare:: {U} vermolmen.

plûpe:: {U} vermolmd zijn.

pluquah:: {I} bont (veelkleurig, gemengd).

pluquah-zôler:: {C} porseleinvlinder (L. Abraxas sylvata).

plurmóns:: {C} sneeuwjacht.

plurre:: {E} sneeuwen; (dl= Liftka/Brÿr) sneeuwen/hagelen.

plurre-ilba:: {U} dichtsneeuwen; fes snÿsót areûs ef bâtjers kirture des sener manestecÿr fesfiys ~: in sneeuwrijke gebieden laten de dassen de ingangen van hun burchten dichtsneeuwen.

plurrs:: {C} schooljuffrouw; winkeljuffrouw.

plurstitar:: {C} juffrouw (aanspreektitel: in winkel/restaurant); (dl= Peg) schooljuffrouw; jonge vrouw.

plurt:: {I} zacht[jes], stilletjes.

plurte:: {K} weken, zachtmaken; soppen (v brood).

plurtiy:: {I} zacht, week; gesopt.

plurtor:: {I} beschonken, dronken.

plurtos:: {C} ef paine fes ~: in de week leggen (v wasgoed).

plurull:: {C} (taalk) meervoud, pluralis.

plurulliy:: {I} (taalk) meervoudig, in het meervoud.

plus:: {C} pluis[je].

plûs:: {C/A; mv= ~es} plus[teken] (+).

plušare:: {U} pluizen verliezen (zoals bij paardenbloemen).

plûses:: {mv} »plûs.

plut:: {gst} »pludde.

plûtâ:: {C} kluns, klungel, uilskuiken.

Pluto:: {N} Pluto.

Pluto-mirra:: {W} .

Plûx-arâbe:: {N} »Ef Plûx-arâbe.

Plûx-arâbe-weg:: {W} .

pluzari:: {III} (afk= pl.) ongeveer, circa; do prate kest ~ 3 zurt: hij is omstreeks 3 uur vertrokken; hij is om ongeveer 3 uur vertrokken.

pluzarje:: {K; gst= pluzarr} afronden (v getal).

pluzarjos:: {C} afronding.

pluzarr:: {gst} »pluzarje.

Plychô-pônt:: {N} (brug over de Trendon; gemeente Jent); .

plÿðe:: {C} plaid, reisdeken.

Plyntû:: {G} (beek van Cÿrbastÿ-sÿrt naar de zuidkust v Lomky); .

Plyntû-mirra:: {W} .

plype::

{K} openwippen, omhoogwippen.
{Upr} opduiken, plotseling te voorschijn komen.

plype-gÿrt:: {C} ophaalbrug.

plypor:: {I} luchtig, onbezorgd, lichtvaardig.

plys:: {C} (pej) smeris (politie).

plÿstabe:: {K} »plÿstrabe.

plÿstaber:: {C} »plÿstraber.

plÿstrabe:: {K} stukadoren.

plÿstraber:: {C} stukadoor.

plyt:: {C} (alg) lus, ring; (ihb) mop, grap; cartoon (humoristisch).

Plyt:: {N} (hippodroom bij Lammafin); .

plytare:: {K} ~ ón: tuieren, dier vastbinden; gress ~ ef râf ón ef blof: ik bind het paard aan het hek.

plyte:: {K} omringen, omgeven.

Plyt-plep:: {W} .

plÿts:: {C} lap.

Plÿts-plep:: {W} .

PM:: {afk} »pât-minkeder.

PN:: {afk}

»parte-nûmp.
»penen.

Po:: {G} Po (rivier).

poaro:: {vdw} »oaroe.

pô'as:: {C} skelet, geraamte; contour[en].

póbâra:: verkoper; dealer (beroepshalve).

póbare:: {K} ~ ón: verkopen aan.

póbare-mip:: {K} uitverkopen.

póbarer:: {C} verkoper (iemand die op dat moment iets verkoopt).

póbaros::

{C} verkoop; ef qualostiye fara ~: te koop aanbieden; ef sért melde fara ~: het huis staat te koop; fes ~: te koop; ef gÿtliy melde fes ~ kaf ef stovy: de vis is op de markt te koop.
{!} te koop (als opschrift).

póc:: {C} stift.

Pocomânja:: {F}.

póde:: {I} (arch/poe) blootsvoets.

póðe:: {U} stoeien, dartelen.

Poðil:: {M}.

Pôðil:: {J}.

podym:: {C} podium, toneel; platform.

podym-kûra:: {C/S} podiumkunst[en].

Podym-Ratt:: {N} "Toneelraad" (behartigt belangen v alle aangesloten Spok toneel- en dansgezelschappen; hoofdkantoor in Blort); .

Poeðos-weg:: {W} .

Poeesy-plep:: {W} .

Poege-fôresta:: {G} (bos; gemeente Frâk); .

Poentel-lirrotiy:: {W} .

Poentel-weg:: {W} .

po'er:: {SC} macht.

pôere:: {I} machteloos.

Pôermiy:: {F}.

poert:: {C} hoge [vrijstaande] muur.

poertere:: {K} restaureren (v gebouwen/oude kunst); bijspijkeren (weer zorgen dat het in de oude situatie verkeert); ~-tûe sener froâp xnârf: je moet je fysiek bijspijkeren (weer in je oude fysieke staat terugbrengen).

poerteros:: {A} restauratie (gebouwen/oude kunst); sanering (weer financieel gezond maken).

poésy:: {S} dichtkunst, poëzie.

poésyne:: {I} wat betreft de poëzie, dicht•.

Poetrakô-plep:: {W} .

Pofâ:: {F/M}.

Pofâ Coress:: {N} (Bergparel-B&B in Afacha); .

Pofeeni::

{F/M}.
{N} (naam v steenkolenmijn; gemeente Zar); .

Poferôsÿrt:: {G} (stad in Plefô).

pôft:: {C} drol.

Pôfter-lemnâs:: {N} (grafheuvel; gemeente Sinto-Leraquen); .

pôftlot:: {C} poepdoos, stilletje.

Pogalo-blufk:: {W} .

Pogalo-fonis:: {G} (baai voor zuidoostelijke punt v Flenazjekk bij Girdesef); .

Pogalo-lirrotiy:: {W} .

Pogalo-mirra:: {W} .

Pogalo-museem:: {N} (museum voor kunst uit de 16e-19e eeuw te Tuûn; veel werk vd bloemenschilder Lester Croemys); .

Pogalo-ses:: {G} (meer in district Flenazjekk); .

Pogalo-sÿrt:: {G} (stad in Flenazjekk).

póge:: {U} verdwalen, bijna verdwaald zijn.

poh:: {C} tocht, rit; eft hupster ~ lef kôbo!: vaarwel!, goede reis! (klassieke afscheidswens).

pôhate:: {U} te paard reizen, met een paard rondtrekken.

pôhater:: {C} reiziger te paard.

pôhatos:: {C} reis/tocht te paard.

Pôhatos-lirrotiy:: {W} .

poh-col:: {C; mv= ..-côle} bestemming, reisdoel.

poh-côle:: {mv} »poh-col.

poh-farter:: {C} vagebond.

poi:: {I} levend; ~ ón Kindis!: leve de Koning!.

poikoffon:: {I} halfdood (lett: zo goed als dood, stervend; fig: alsof hij/het dood is).

poimittors:: {C} roltrap.

Point:: {N} (internetprovider); .

poira:: {C} leven (zn); ufirare ef ~ lef: door het leven gaan met; het leven delen met; óps qugle eft noirt ~ ón wâlkân: ze maken elkaar het leven zuur.

poirare:: {K} (lett) opwinden (klok); aanzwengelen (motor); hijsen (vlag); opstoken (kachel); het leven schenken aan; (fig) ophelderen, ontwarren.

poiraros::

{C} levenswijze.
{A} (fig) opheldering, ontwarring.

poirarupke:: {K} entameren; tot leven wekken; aanzwengelen.

poircônsit:: {C} levensbeschouwing, filosofie.

poirdÿf:: {I} overleden, gestorven.

poirdÿfe:: {U} overlijden, sterven.

poirdÿfer:: {C} overledene (persoon).

poirdÿfiy:: {C} overlijden (zn).

poirdÿfiy-cÿraelafiy:: {C} akte van overlijden, overlijdensakte.

poirdÿfos:: {C} sterfgeval.

poire:: {U} (alg) leven, in leven zijn; (motor, klok) lopen, draaien; (kaars, olielamp) branden; (huis) verzakken; scheuren gaan vertonen; ef ~ lilepiy: voortleven; do ~ kaf eft piyðe mipzâlbinasos: hij leeft van een geringe uitkering; dena lâftos ~: er staat spanning/druk op die leiding; Kindis poirât!: leve de Koning!; »fotesté.

poire-blef:: {U} nadraaien (machine: nog een tijdje blijven draaien).

poire-crâf:: {C} levenskracht, vitaliteit.

poire-ðak:: {C} "levenskaars" (gezegende, altijd brandende waskaars in Erg kerk; het is de taak vd »ké-zoller om deze kaars brandend te houden, en dikwijls is de ké-zoller tevens imker om v voldoende bijenwas verzekerd te zijn).

poire-ðônos:: {U} samen/met elkaar leven.

poire-fort:: {C} lóf ~: levenslang; blul sÿrtelije dôe furt ef ~: hij krijgt levenslang (gevangenisstraf).

poire-jakâm:: {C} (afk= PJ) milieu (omgeving die voor vervuiling ed behoed moet worden).

poire-jakâm-neflifados:: {I} milieuonvriendelijk.

poire-jakâm-tâx:: {C} (afk= PJT) (ong) milieuheffing (belasting die geheven wordt op goederen, diensten en bezigheden die op de een of andere manier een bedreiging voor het milieu vormen); .

poire-lacs:: {A} leefregel.

poire-posibla:: {I} levensvatbaar.

poirere:: {K} leven om/voor.

poire-spâklân:: {C} ef kirture rst lo ~: iemand het leven sparen.

poirestâ:: {C} levensmiddel; ~s: kruidenierswaren.

poire-stânt:: {C} levensomstandigheid.

poirestâs:: {Cmv} kruidenierswaren.

poirestater:: {C} kruidenier (winkel v levensmiddelen).

poire-still:: {C} lifestyle.

poire-surront:: {C} leefomgeving.

poire-zemper:: {C} levensjaar.

poirmip:: {C} "levensboek" (register in parochie of »kents waarin de geboortes, huwelijken, sterfgevallen ed vd leden wordt bijgehouden; in 1860-65 door een burgerlijke stand vervangen).

poiror-luft-slaveren:: {II} afgeleefd, afgetobd.

poiros:: {A} (alg) leven (zn); (ihb) aas (op speelkaart); lóf sener ~: zijn leven lang; lóf ef pijâ ~: mijn/jouw/zijn hele leven; ef kette [kleter] ~ ón flj: [nieuw] leven brengen in iets; do wâze eft yamoh ~: hij leidt een ellendig leven; do ollae eft guriatjof ~: hij leidt een heerlijk leven; »quzéše.

poiros-tiff:: ... vesta ef ~: wereldvreemd (onbekend met het leven en de wereld); eft 'jan vesta ef ~: een wereldvreemde jongen.

poirr:: {!} leve!; ~ ef Kindis!: leve de Koning!.

Poirr ef herco:: {N} (titel ve rapport); .

poirtjel:: {C} doodstraf; (bestaat formeel nog in Spok; in 1953 voor het laatst uitgevoerd door een vuurpeloton).

poit:: {C} dichter (man die dicht).

poita:: {C} dichteres.

poite:: {U} dichten, gedichten schrijven.

poitise:: {I} dichterlijk, poëtisch.

poitiyn:: {C} gedicht.

Poitiyns furt ef sompyrâ veldurs:: {N} (titel dichtbundel); .

Poit-mirra:: {W} .

pojâ:: {III; =mt v dlynâ} [het] minst ongaarne, met de minste tegenzin; gress pliyfone ~ cafer: ik drink koffie met de minste tegenzin (maar evenals andere dingen drink ik het toch niet graag); »dlynâ.

pojare:: {U} (fig) aan het verkeerde adres komen; de verkeerde voor je hebben; in verkeerde handen gevallen zijn; tu ~ dus!: dan moet je niet bij mij zijn!.

Poji:: {M}.

pôk:: {C} kinderhoofdje, kassei (basalten straatsteen, vrnl West-Berref).

Pôk-agru:: {G} (bergtop in Krappa-gebergte; 677 m hoog); .

Poka-mirra:: {W} .

poke:: {U} schakelen (versnelling in auto).

pokiy:: {C} hendel, hefboom; versnellingshendel (in auto).

Pokomanjâ:: {F}.

pol:: {C} plas.

pôl:: ef melde armt ef ~: in de weg staan (lett).

pola:: {C} boulevard (brede verkeersweg met allure door stad); brede wandelweg met bomen.

Pola:: {N} (afk= PL) (politieke partij, lokaal in Amahagge en enkele andere grote steden); .

Pola-ager:: {N} (badstrand; gemeente Berezze); .

Polagystâ:: {F/M} (Gar).

Pola-pavelonn:: {N} (museum met lokale/regionale kunst in Minde); .

Pola rifo ef Chutâns:: {W} .

Pola rifo ef Hurts:: {W} .

polarisašo:: {C} polarisatie.

Polater:: {F}.

Pôlcerrde:: {F/M} (Peg).

pôlder:: {C} polder.

Pôldermân:: {F}.

Pôldermannen:: {F}.

Pôlder-mirra:: {W} .

pôlder-modell:: {C} poldermodel.

Pôlder-museem:: {N} (museum in de Pitla-pôlder over het ontstaan v deze polder); ; (DOM 154).

Pôlder-poentel:: {N} (café tussen Sinto-Torafebabô en Sinto-Ana-Plaju in het Pâlsten-gebergte).

Pôlder-taris:: {N} (toren; gemeente Manes-Pômân); .

pole:: {vdw} »ole.

Polea:: {G} (rivier van Cerobiy-heuvels naar Gubina-zee); .

Polea-gÿrt:: {G} (dorp; gemeente Kles).

Polea-mirra:: {W} .

Polea-Nutter:: {W} (industriegebied); .

Polea-wâljÿ:: {W} .

Polea-Zutter:: {W} (industriegebied); .

Polefi::

{F}.
{G} (stad in Ales).

Polefi-Jariâlo:: {G} (stad in Ales).

Polefi-klemk:: {N} (»klemk; gemeente Fraja); .

Polefi-Zee:: {N} (station).

Poleiÿo:: |polejÿo/poleÿo/polejo| {G} (stad in Tjemp) (de uitspraak |polejo| wordt beschouwd als onverzorgde taal).

Polej:: {G} (riviertje van Kârty-môliy naar Kjûpur-zee); .

Polej-pônt-weg:: {W} .

Polej-zerfos:: {N} (uitspanning; gemeente Kreg); .

polepp:: {C} poliep.

Pôlfe:: {J}.

Pôlfer:: {J} (Peg).

Pôlfiy:: {F/J/M}.

polio:: {S; rs= ~t} polio, kinderverlamming.

poliot:: {rs} »polio.

polišo:: {C} politie[korps].

polišo-arr:: {C} politiedistrict, politieregio; .

polišo-putiy:: {C} politiepost (klein kantoortje in een stadswijk); .

polišo-wethuderÿ:: {C} politieleiding (groep v hogere politiemensen die de leiding hebben over een gemeentelijk politiekorps).

politikolôiy:: {C} politicologie.

politiyc:: {C} politiek (zn).

politiyca:: {I} politiek (bv).

politiyc-cijaziy:: {I} politiek geëngageerd.

politiycer:: {C} politicus.

politiyc-party:: {C} politieke partij; .

polityâ::

{Aef} beleefdheid, voorkómendheid.
{I} beleefd, voorkómend.

poliy:: {C} pool (v magneet).

poll:: {C} windvlaag.

pôll:: {I} vadsig (dik en lui).

Polle:: {J} Paul.

Pollefor:: {F}.

pollere:: {U} waaien (door de wind in beweging gebracht); ef geffys ~ rempe ef vildull (rs!): de appels waaien van de boom.

pollere-cor:: {K} [doen] om[ver]waaien; ef móns ~ ef vildul: door de storm waait de boom om.

pollerÿne:: {U} afwaaien, wegwaaien; ef geffys ~: de appels waaien (van de boom) af.

polliy:: {C} fok (zeil).

Polliy-mirra:: {W} .

polmuh:: {C} cachet, distinctie; ef qugle eft ~ luft: cachet geven aan.

pôlp:: {C} sokkel, voetstuk; A giffe kaf sener ~ kol?: hoe zit het met A?; vilt oto-belastos giffe cÿrlÿo kaf sener ~ kol?: hoe zit het eigenlijk met je rijlessen?.

pols:: {C} [verzekerings]polis.

pôls:: {C} pols (handgewricht).

pôlsa:: {IIef} Pools (bv).

Pôlsa:: {Gef} Polen.

Pôlsana:: {Cef} Poolse vrouw.

Pôlsany:: {Cef} Pool (man uit Polen).

pôlsos:: {C} Pools (taal).

Pôlsta:: {F}.

pôlto:: {C} uitwerking; vormgeving; uitvoering (zoals iets uitgewerkt/vormgegeven is).

pôlto-teatriy:: {C} lijnenspel (mbt vormgeving).

Pôluff:: {F}.

pôluh:: {SC} smart.

pôlute:: {I} smartelijk.

Polyfiyx:: {N} (voormalige chemische industrie in Amahagge); .

Polynesiy:: {G} Polynesië.

Poly-Noi:: {N} (voormalig actiecomité dat verdere uitbreiding v »Polyfiyx wilde voorkómen; in Amahagge); .

Pômacÿr:: {F}.

Pômân::

{F}.
{N} (rangeerterrein bij Šemp); .

Pômân-covent:: {N} (voormalig Erg klooster op eiland Pômânhynne); .

Pômânhynne:: {G} (eilandje voor de Zverosta-kust bij Uofiten); ; (DOM 183/186).

Pômânka:: {N}

(veerdienst); .
(autoveer); .

Pômân-korda:: {N} (voormalig Erg kerkje op eiland Pômânhynne); .

Pômân-nurp:: {G} (duintop op het eilandje Pômânhynne; 212 m hoog); .

Pômân-taris::

{W} (industriegebied); .
{N} (naam v steenkolenmijn; gemeente Šemp); .

pomelade:: {C} aardappel.

Pômella:: {F}.

Pômenja:: {F}.

Po-mirra:: {W} .

pomiy:: {C} oudste broer of vader van een vrouw (dus de man die een ongehuwde moeder bijstaat bij de opvoeding ve dochter).

Pomiy:: {F}.

Pômjâne:: {F}.

Pommôjâne:: {G} (dorp; gemeente Bleujâ).

Pômprâf:: {N} (Bergparel-B&B in Quobenta); .

pômps:: {C} steek (hoed).

pômsell:: {I; =ot v trag} [het] traagst (v begrip); »trag.

pómt:: {C} spriet[je]; (sprkw) ef értef ~ strâ mefre eft wuma: één zwaluw maakt nog geen zomer.

Pôna:: {F}.

pôndiy:: {C} (afk= P) (Spok gewicht: 1 pôndiy = 1P = 14 kolini = 108,223 kg).

pôndo:: {C} geheime opdracht; geheim (verstopt) voorwerp, schat.

Pôndo-mirra:: {W} .

pôndomit:: {C} [geheime] schatkamer.

Pôndriyna-kaniyl:: {N} (hondenkennel, waar ook de "wolpoet" gefokt wordt; gemeente Lajy); .

Poniy:: {G} (watervallen in de Trendon; gemeente Zekon); ; (DOM 58).

Poniy-mirra:: {W} .

Poniy-weg:: {W} .

pônt:: {C}

(afk= PT of £) pond sterling (Eng munteenheid); eft ~-aerg-sers-jeji: een bankiljet van 20 pond.
{C} brug; eft âkteff/pâseff ~: een beweegbare/vaste brug; .

pónt:: {I} ingenaaid (boek).

ponta:: {C} overkant, overzijde, andere kant (v straat, rivier ed).

póntâ:: {C; mv= póntiylo} schrift, notitieboek.

pontarr:: {C; mv=enk} (afk= prr) (tijdsduur, vrnl wetenschappelijke notatie: 1prr = 1/60 seconde); 60prr melde 1 seldarr: 60 pontarr is 1 seconde.

ponta-ÿksanuter:: {C} overbuur[man].

pónte::

{K} innaaien (v boeken).
{K/U} drinken, nuttigen (v sterke drank).

pónte-feslosos:: {C} drinkgelegenheid (lett: horeca waar je (alcoholische) drank kan nuttigen; ambtelijke term).

póntel:: {C} herberg, klein restaurant (buiten de stad, vaak met pensionaccommodatie); café, kroeg (in stad, vrnl op Berref en in Amahagge en omgeving); kirro lelperre eft quergos fes ef Ef Liftkar Ÿc-póntel (let op het dubbele lw!): wij hebben een afspraak in herberg De Oude Eik.

póntelat:: {C} waard, herbergier.

póntele:: {K} slijten, verkopen (v sterke drank).

póntele-jabincos:: {A} slijtvergunning (verkoop v sterke drank); .

pónteler:: {C} kastelein.

póntelnolac:: {C} "caféwagen" (als café ingerichte wagen die evenementen en feesten moet opvrolijken; ze doen denken aan rijdende oliebollenkramen of snackbars, en hebben de functie v mobiele kroeg); ; (DOM 67).

póntelos:: {C} (pop) borrel(uur), borrelen (tijd om een glas te drinken).

pontiy:: {I} aan de overkant; ef ~ prusot: aan de overkant van de rivier.

póntiylo:: {mv} »póntâ.

Pônt-lirrotiy:: {W} .

ponto:: {C} punt; issue (kwestie) (vrnl in samenstellingen:) eft hatre-~: een haat-issue; armt ef értef ~: in/op de eerste plaats; ef ðobiyre kaf ef ~: in de waagschaal stellen; ef stinde ef quanka ðÿm ~s: zijn naam voluit schrijven; armt ef brôepbent ~: in/op de allereerste plaats.

ponto-•:: {PX} begin (tijdsbepaling) ~-1975: begin 1975; lelmo ~-mink: in het begin van deze week.

pontoafiy:: {C} brailleschrift.

pontoe:: {K} aanpunten, een punt maken aan.

ponto-kanas:: {C} puntstuk (v wissel bij spoorwegen).

ponto-kârfol:: {C/S} echte kervel (L. Anthriscus cerefolium).

Ponto-kormondô:: {N} Begin van de Zomer (officiële feestdag; winkels beperkt geopend).

ponto-munt-vildul:: {C} kegelmorielje (paddenstoel) (L. Morchella conica).

ponto-óf:: {S} ošo ~: zomprus (L. Juncus articulatus).

Ponto rifo Lynðy:: {G} (landtong; gemeente Mikentall); .

ponto-roji:: {C} initiaal.

Pônt-telen::

{N} (voormalig tolhuis bij brug over de Trendon); .
{W} (buurtschap) .

Pônt-weg:: {W} .

Pônt-zerfos:: {N} "Brugzicht" (café op Mikkon in Hirdo); .

Ponune:: {G} (stad in Tjemp).

Ponyša:: {M}.

pónzare:: {K} ~ mip/lÿ: verkrijgen uit.

pónzatt:: {I} verkrijgbaar.

pónzattiy:: {A; mv=enk} verkrijgbaarheid.

pónze::

{K} ~ na: krijgen van; do ~ eft mimpit na gress: hij krijgt een boek van mij; ef ~ flj/rst fes ef situašo, den .../..lira: iets/iemand zo ver krijgen dat ....
{U} (gevolgd door add) worden, raken; do ~ liftkar: hij wordt oud; do ~ prylt: hij raakt gewond; (soms met zn) ef ~ kolofâ/kÿl: het wordt winter/nacht (enz); ef ~ bidalos: het gaat regenen; we krijgen regen; (na pónze volgt nooit een trap v verg; »syliy; »tinkere).
(de betekenissen "worden" en "krijgen" kunnen ook samengaan:) ef garrents ~ sâvriy terat ur gulder armâtatos: de stations worden schoner en krijgen betere verlichting.

pónze-hent:: {C} linkerhand.

pónze-tijâ:: {K} ~ flj ón rst: iets kwijtraken aan iemand.

pónze-tÿrt:: {K} terugkrijgen, herkrijgen.

pôp::

{C} (dl= Tigof/Lomky/Garos) papa.
{S} pop[muziek].

popa:: {I} rooms (pej).

pôp-artiys:: {C; mv= ~t} popartiest.

pôp-artiyst:: {mv} »pôp-artiys.

Popeye:: {N} (populair grand café in Tanbÿr); .

pôpfe:: {C} papaver (vrnl in samenstellingen als pleko-~ = gele hoornpapaver).

popp:: {C} paus.

poppiy:: {I} pauselijk.

pôps:: {I} (lett/fig) slap (niet gespannen; ontspannen); relaxed, ontspannen.

pôpsiy::

{C} (lett) slapte.
{A; mv=enk} (fig) slapte (vrnl in de handel).

populerr:: {I} populair; ~ furt (evtl als vz-uitdr): populair bij; ef melde ~ furt: populair zijn bij.

populesmiy:: {C} populisme.

populistise:: {I} populistisch.

Poquliy-mirra:: {W} .

pôr::

{SC} macht; ef farte/sÿrte fes ef ~: onder curatele staan/stellen.
{I} arm (niet rijk).

Pôra::

{F}.
{N} (fabrikant v landbouwmachines in Aflif); .

pôrafÿ:: {C} armoede.

porân:: {S} prei (groente).

Porân-arâbe:: {W} .

porân-ðiynk:: {C} (alg) preiplant, preistengel; (ihb) lang en mager persoon.

pôrane:: {U} verarmen.

pôranos:: {A} verarming.

Porâs-Šebô:: {G} (stad in Ziyp).

Porâstiy:: {N} (Bergparel-B&B in Quandepâ); .

pôratjen:: {C} machthebber.

por'bec:: {III} kortom, om kort te gaan, kort en goed; (= »portâ + »bekace).

por'beciy:: {I} bondig; »por'bec.

Porc:: {G} (beek naar de Krappa); .

Porc-mirra:: {W} .

pordel:: {I} bijna, welhaast; ~ nert: bijna niet.

pôrer:: {I} arm, zielig; dena ~ 'fanty!: dat arme kind!.

pôret:: {gst} »pôrtje.

porfor:: {I} koppig, eigenzinnig.

porforiy:: {A; mv=enk} koppigheid, eigenzinnigheid.

poriy:: {I; [mv=enk]} matig, sober, eenvoudig; ef qugle flj lo ~: iets matigen.

Poriy:: {G} (stad in Kina).

poriyte:: {SC} soberheid, matigheid.

pôrket:: {C} aalmoes.

Porôgeny:: {F}.

pôrpe:: {U} druipen.

pôrpos:: {C} gedruip.

pôr-putter:: {C} curator.

Porrte:: {J}.

Pors:: {G} (dl= Noord-Munt) (»môliy, vroeger zeer arm en eenzaam) do melde lÿ ef ~: hij is niet goed snik; zie »Pors-môliy.

Pors-mirra:: {W} .

Pors-môliy:: {G} (»môliy-gebied in Noord-Munt); ; »Pors; (DOM 104-105).

porsÿr:: {C} havenstad.

port:: {C} haven.

Port:: {W} .

port•:: {PX} (bij apparaten/communicatiemiddelen die een afstand overbruggen) tele•; »port-.

port.:: {afk} »portariy.

pôrt::

{C} (pop) glaasje port (wijn).
{vdw} »pôrtje.

pôrt•:: {wst} »pôrtje.

porta:: {I} (arch) kort; »portâ.

portâ:: {I} kort.

Portâ Âbiy-mirra:: {W} .

Portâ Barera-mirra:: {W} .

Portâ Boert-mirra:: {W} .

Portâ Chat-fôresta-plep:: {W} .

Portâe:: {F}.

Portâ Eka:: {W} .

Portaga:: {Cef} Portugese vrouw.

portagel:: {IIef} Portugees (bv).

Portagel:: {G} Portugal.

Portagel-mirra:: {W} .

portagos:: {C} Portugees (taal).

Portâ Grent-mirra:: {W} .

Portagy:: {Cef} Portugees (bewoner).

Portâ Gÿrt:: {W} .

Portâ Kindista-weg:: {W} .

Portâ-Lacher-mirra:: {W} .

Portâ Lugga:: {G} (rivierarm in de Klinnÿr-delta); .

Portâ-mirra:: {W}

(in Hirdo); ; (DOM 208/211).
(elders); .

Portâ Môliy-weg:: {W} .

Portâ Pleko-weg:: {W} .

Portâ Prusot-mirra:: {W} .

Portâ Prusot-pât:: {W} .

Port-arâbe:: {W} (stadswijk in Amahagge); .

portâre:: {K} (alg) verkorten, bekorten; (ihb) intrekken (benen; nagels v kat).

portarer:: {C} telefonist.

portarera:: {C} telefoniste.

portariy:: {C} (afk= port.) telefoon; (tegenwoordig wordt ~ in de spreektaal voornamelijk in de betekenis van "mobiele telefoon" (mobieltje) gebruikt; »mirre-telefonos); (= »port• + »•tariy).

Portâ Riynbos-plep:: {W} .

portâros:: {C} verkorting.

Port-âskân:: {W} .

portast:: {C} havenarbeider.

Portâ Staðon-weg:: {W} .

Portast-reks:: {N} "Havenarbeidersserie" (serie elektrische locomotieven); .

Portâ Tâlp-pât:: {W} .

Portâ Taris-mirra:: {W} .

pôrtatjen:: {C} »pôrtjatjen.

Portâ Trisâgo-mirra:: {W} .

Portâ Vildul-weg:: {W} .

Portâ Ÿmann-plep:: {W} .

Port Ber Zvomm:: {W} .

portdreutos:: |pordr..| {C} afstandsbediening.

porte::

{K} afkorten (v woord).
{vdw} »orte.

pôrte:: {C} (dl= Tigof/Lomky) [voor]deur.

Portessi:: {F}.

Pôrtessi:: {N}

(vrw personificatie vd Tijdingen en de Wetenschap); .
(koeriersbedrijf te Zest); .

Pôrtesi-hall:: {N} (tentoonstellingsgebouw en sporthal in Zest); .

Pôrtessi Hiylft:: {F}.

Pôrtessi-mirra:: {W} .

Pôrtessi-pârc:: {N} (begraafplaats; gemeente Mûninû); .

portetra:: {C} briefkaart; (= »portâ + »letra).

portfjy:: {C} telefoto.

pôrtfulla:: {C} portefeuille.

Port-huflif:: {N} "Havengebouw" (gemeentelijke havendienst v Amahagge); .

pôrtina:: {I} slecht gestemd, slecht gehumeurd, humeurig.

pôrtiyc:: {C} portiek.

pôrtjatjen:: (pôrtatjen) {C} stroper.

pôrtje:: {K; gst= pôret; wst= pôrt•; vdw= pôrt} stropen (jagen).

pôrtje-lebet:: {C} belazerij (oneerlijke handel).

portjénszerfi:: {C} telescoop.

pôrtjos:: {C} gestroopt dier; ef lelperre pert pôrtjôsta fes sener crót: veel op zijn kerfstok hebben.

Port-kah:: {W} .

portlense:: {C} telelens.

Port-lirrotiy:: {W} .

Port-mirra:: {W} .

pôrtmôné:: {C} portemonnee.

Port-museem:: {N} "Havenmuseum" (museum in Amahagge); .

Port-ofiss:: {N} "Havenkantoor" (mooi gebouw uit 1814 in Tanburo, dat als zodanig nog steeds dienst doet); ; (DOM 82).

Port-oftian:: {W} (stadswijk in Hoggebim); .

portôm:: {C} industriehaven.

Portôm:: {W} (bedrijventerrein); .

Portôm-weg:: {W} .

pôrtorico:: {IIef} Portoricaans (bv).

Pôrtorico:: {G} Portorico.

Pôrtoricona:: {Cef} Portoricaanse vrouw.

Pôrtoricony:: {Cef} Portoricaan.

portos:: {C} afkorting.

portre:: {C} blok, katrol.

pôrtreta:: {C} portret.

Port rifo Vres:: {W} (buurtschap); .

Port-seert:: {W} .

portstindafiy:: {C} telegram.

portstinde:: {K} telegraferen, seinen, telexen.

portstindiy:: {C} telegraaf.

portstindos:: {C} telegrafie.

Port-teatriy:: {N} (theater in Lift, veel muziekuitvoeringen); ; (DOM 136).

Port-terf:: {W} .

Port-weg:: {W} .

Port-weg I:: {W} .

Port-weg II:: {W} .

Port-weg III:: {W} .

Port-wuma:: {N} "Havenwoud" (voormalig actiecentrum in de verpauperde Amahaagse havenwijk Port-arâbe, dat zich inzette voor de renovatie een leefbaarheid van deze wijk); .

port-ÿksanutos:: {C} havenbuurt.

portzerfi:: |..ts../..dz..| {C} televisie.

portzerfita:: |..ts../..dz..| {C; mv= ~s} presentatrice, omroepster (bij de TV).

portzerfiter:: |..ts../..dz..| {C} presentator, omroeper (bij de TV).

poruss:: {I} poreus.

pos:: {C; mv= ~z} zwiep, slag (snelle heen en weer gaande beweging: v tak, zweep ed); vlaag (woede/waanzin).

pošah:: {C} aangelegenheid, zaak; motief (grondgedachte).

pošahos:: {C} ophef; ef riffe pošahôsta frópjÿ: ophef maken over.

pošahos-kettelira:: {I} spraakmakend.

posare:: {K} uitslaan (v vleugels ed).

pošate:: {K} (fig) gebonden zijn aan; er niet buiten kunnen.

PôsCôm:: {N} (geprivatiseerde organisatie die sinds 1 april 1998 voor het postverkeer zorgt; een afsplitsing vd vroegere »PTT).

pose:: {C} pose (stand vh lichaam).

posibla:: {I} mogelijk; lo ~: indien mogelijk.

posiblaare:: {K} mogelijk maken; toelaten; ef finanšela situašo ~ quoss ef investašo: de financiële situatie laat de investering nauwelijks toe.

posiblae:: {U} mogelijk zijn.

posiblatiy:: {C} mogelijkheid.

pôšidde:: {I} bedrukt, neerslachtig.

posišo:: {C} positie.

positeff:: {I} positief.

pôsk:: {C} [hoofd]kussen.

póso:: {vdw} »ósoe.

Poso-weg:: {W} .

Post:: {G} (stad in Jelafo).

Post armt ef Girdestona:: {G} (dorp; gemeente Merunu-sÿrt).

pôst:: {C} post[erijen]; »trofiy (enz).

pôstbôx:: {C} postbus (in postkantoor).

pôstcônsonentise:: {I} postconsonantisch.

pôste:: {K} posten (v brief ed: in stad); »trofiye.

poster:: {C} poster, affiche.

pôster:: {C} postbode (in stad); »trofiyatjen.

pôsteren:: {C} postwezen, posterijen.

pôst-hor:: {C} postcode (in Spok 4 cijfers).

Post-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Kjutiy); .

Pôst-mindistiy:: {N} "Posthotel" (Bergparel-hotel in Staef); .

Post-mirra:: {W} .

Pôstmisan:: {N} "Postwinkel" (als instantie: kleiner postkantoor ondergebracht in een winkel of herberg, meestal in een dorp); .

pôstnolac:: {C} postrijtuig (trein).

pôstos:: {C} het posten (ve brief ed); ~ helkara: per post naar (een brief versturen); tjâg réchiys ~: per aangetekende post.

Pôst-plep:: {W} .

Pôstseert:: {N} "Postkantoor" (als instantie); .

pôstsért:: {C} postkantoor (als gebouw; in stad); »trofsért.

pôstsmurf:: {C} porto (alle op één brief geplakte postzegels).

pôst-tareff:: {C} posttarief.

pôstvokelise:: {I} postvocaal.

Pôst-weg:: {W} .

pot::

{I} verstopt.
{Iid} (arch) lang||kort; »mintepot; »portâ.

POT:: {afk} (= paaftor »origiy-toquankaÿ).

Pôt:: {F}.

pót:: {C}

(= putt) poedel (hond).
ouwehoer, geweldige kletskous.

potafy:: {C} [kleine] aardappel, krieltje.

pótân:: {C} gesneuvelde (zn); (sprkw) ef luberos rifo ef ~er rist levere-dôe: als je van de duvel spreekt trap je op zijn staart; »•ân.

Potasÿrt:: {G} (stad in Ziyp).

Potasÿrt-mirra:: {W} .

pote:: {K} ~ flj ón rst: iemand iets aansmeren.

póter:: {C} puitaal (vis) (L. Zoarces viviparus).

Poterba:: {F}.

potilast:: {C; mv= potilâste} potlood.

potilâste:: {mv} »potilast.

potilast-riff:: {C} puntenslijper.

potiy:: {C} verstopping.

potô:: {C} amusant voorval, grappige gebeurtenis.

potóðe:: {E} zich amuseren.

potoe:: {I} opgeruimd, blijmoedig.

potôiy:: {I} amusant.

Pott:: {F}.

potter:: {vdw} »putte.

potter-armt:: {vdw} »putte-armt.

potter-fes:: {vdw} »putte-fes.

potter-kaf:: {vdw} »putte-kaf.

potter-kura:: {vdw} »putte-kura.

potter-mip:: {vdw} »putte-mip.

potter-ral:: {vdw} »putte-ral.

povâ:: {III; =ot v tevi} [het] liefst (meest graag); gress pliyfone ~ cafer: het liefst drink ik koffie (maar ook andere dingen drink ik graag); »tevi.

Po-weg:: {W} .

pôx:: {I} stroomafwaarts; ~ mip ef zeces: benedenstrooms van het dorp.

Pôxos:: {G} (rivierarm in de Plafotô-delta); .

pôx-rivo:: {C} rechteroever (de oever aan je rechterhand als je stroomafwaarts kijkt); »hyber-rivo.

Pôxy:: {F/M}.

Pôx-Ziffon-rivo:: {W} .

PP:: {afk} »pazzogaza.

:: [PP|] {afk} »blofblofa.

p/p:: {afk} »plano-pôst.

PPH:: {afk} »Pârc-harbos ur pâdra-ôc.

PPB:: {afk} »Publiyc Prosecutere-buro.

pr.:: {afk} »pracâ.

Pr.:: {afk}

»primiter.
»prens.

pra:: {C} wijzer (v klok); ef kette eft ~ ón rst frópjÿ flj: iemand wegwijs maken in iets.

Pra.:: {afk} »prensa.

praba:: {C}

instructie, aanwijzing;
richting (waar iemand/iets HEEN gaat); »toffik; »loin.

prabare:: {K} (lett) aanwijzen; wijzen naar/op.

prabarer:: {C} (alg) wijsvinger; (ihb) bemoeial, betweter.

prabarer-tiffer:: {C} wijsneus, eigenwijs persoon.

prabaroroni:: {C} aanwijzend voornaamwoord.

prâc:: {C} slag, harde klap (met hand, stok, hamer ed).

pracâ:: {C} (afk= pr.) bladzijde, pagina; (v brief) kantje; fes ef értef ~ = fes ~ ér: op de eerste bladzijde.

pracâe:: {U; gst= pracât} bladeren.

pracâe-progrâm:: {C} browser (software om bijv websites te bekijken).

pracâe-fes:: {K; gst= pracât-fes} doorbladeren.

pracâ-jérstos:: {C} impressum (opgave v naam ed v drukker/uitgever).

pracât:: {gst} »pracae.

pracât-fes:: {gst} »pracâe-fes.

pracâ-ÿrgos:: {C} bladvulling.

Pracô:: {G} (waterval in de Girdestona; gemeente Quafaiy); .

Pracô-helmy:: {G} (grot; gemeente Quafaiy); .

Pracô-klarbÿr:: {N} (»wegsÿrt langs weg 7; gemeente Quafaiy); .

Pracô-kôl:: {G} (bergpas in Girdes-gebergte; 482 m hoog); .

Pracô-weg:: {W} .

prâcte:: {K} slaan, harde klap geven (met hand, stok, hamer ed).

prâðâ:: {C} narigheid, ellende; ef cho'atôe fes ef ~: ten einde raad zijn.

prae::

{K} ~ flj [ón rst]: [iemand] op iets wijzen/duiden; zinspelen op iets (vager dan prae 2).
{Krs} ~ flajue [ón rst]: [iemand] duiden/wijzen op iets (concreter dan prae 1).

prâft:: {C} frame, skelet, geraamte (NIET v mens); omlijsting; raamwerk; lijst (v schilderij); visgraat.

Prâft-weg:: {W} .

Prâg::

{W} .
{G} (beek; gemeente Abenatoðâ; šarkdomenn Luft Xejafiy fes Sinto); .

Praga::

{G} Praag.
{N} (restaurant bij het chique hotel Zee-briljentiy bij Tsjech); .

prâggah:: {C} (twee- of driesnarig strijk/tokkelinstrument met lange hals); .

pra'icc:: {C} vlegel, onbeschofte vent.

pra'iccerÿ:: {I} vlegelachtig, onbeschoft.

praji:: {C} massa; klomp materie.

prajilaicô:: {C} aardbeving.

prajilot:: {C} trog (bak).

prame:: {K} afsteken (v boot).

Pramiyr:: {F}.

prams:: {C} rem; ef kette ~ ón: (fig) afremmen.

pramsare:: {K} (lett) afremmen.

pramsaros:: {C} (lett) afremming, het afremmen.

pramse:: {K} remmen.

prams-kettos:: {C} (fig) afremming, het afremmen.

pramsos:: {C} (lett) remming.

pramstat:: {C} remlicht, stoplicht (achter op auto).

pramt:: {C} (alg) inbraak; (pop) fuif, feest; ef kette ~ ón rst (ón is vz): inbreken bij iemand; ef kette ~ fes flj: inbreken in iets (woning).

pramte:: {U} (pop) feesten, fuiven.

pramter:: {C} inbreker.

pramt-etet:: {I} inbraakgevoelig.

pramt-larder:: {C} (pop) fuifnummer.

prâmu:: {I} smakeloos (zonder goede smaak).

prâmuiy:: {A; mv=enk; rs= prâmute} smakeloosheid.

prâmute:: {rs} »prâmuiy.

prânare:: {K} ~ ón (ón is dt/vz): maken tot; vormen tot.

Prânda-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Quobenta); .

Prândec:: {F}.

prâne::

{K} kneden.
{U} ~ fes: tornen aan (fig: veranderingen aanbrengen).

prânos::

{C} gekneed, het kneden.
{S} beslag (om te bakken).

Pranpiy:: {M}.

praos:: {A} zinspeling.

prap:: {WN} (wederkerend in alle personen en getallen)

(in passieve zinnen) do ~ miptreskelitâ pai gress: ik sloof me voor hem uit (lett: voor hem wordt door mij zich-uitgesloofd); ef tâx-kafpainos ~ e'umonarelije pai do: over de belastingverhoging wint hij zich op;
(valse passief, waarbij het obj ontbreekt) blul ~ na'ôfelije ófe pert gy: er worden hier veel vergissingen gemaakt; blul ~ sôlisiterelije biylte lendiym gy: er wordt hier zelden door vrouwen (lett: door hen (vrw)) gesolliciteerd;
(voor de [gedeverbaliseerde] infinitief) ~ lukte: zich wassen; ~ sôlisitere tukst: solliciteren naar (woordenboekvormen); ef ~ lukte melde eft toftas painos: zich wassen is een dagelijkse bezigheid; gress tiffe doex ef ~ ÿpanôzjecos enn ef belt-tupplip: ik weet dat hij zich verheugt in het uitstapje.

prart:: {C} stoep; hoge drempel; klein podiumpje; verhoginkje; biels (onder rails).

Prart-weg:: {W} .

Praseenn:: {M}.

Prâss:: {F}.

prâsst:: {C} snoet, snuit.

Prâstÿ-zeces:: {W} (buurtschap); .

pratare:: {U} afgaan (het toneel verlaten).

prataros:: {C} afgang (verlaten v toneel).

prate:: {U} ~ [helkara]: vertrekken [naar].

pratos:: {C} vertrek, afvaart, afreis; uittocht.

prats:: {C} heggenmus (L. Prunella modularis).

prâvôs:: {C} luchtwortel; bovengrondse wortel (v boom); (alg: naam v bep plant); »ool-prâvôs.

Pre:: {afk} »Prediker.

preazy:: {III} ef melde ~: gelijk hebben; het bij het rechte eind hebben.

precônsonentise:: {I} preconsonantisch.

predestinašo:: {SC} voorbeschikking.

Predict:: {N} (verzekeringsbureau in Mollefin en Seertzeekoles); .

predikatiy:: {C} predicaat (alg).

predike:: {U} prediken.

predike-hÿkot:: {C} preekstoel.

predikent:: {C} predikant, dominee.

Prediker:: {N} (afk= Pre) (bijbel) Prediker.

prediyk:: {C} preek.

prefdef:: {C} buit; ef nert kette ~: het loont de moeite niet; nÿf ~s: (pop) geen moer (absoluut niet[s]).

Prefdef-pât:: {W} .

prefdeve:: {K} buitmaken.

prefdevos:: {C} buitmaking.

preferašo:: {C} voorkeur.

preferere:: |..ÿje| {K} de voorkeur geven aan, prefereren.

preferere-vott:: |..ÿje-| {K} (afk= PV) voorkeurstem.

Preftâs-kôl:: {G} (bergpas in Girdes-gebergte; 565 m hoog); .

Preftâs-kôl-weg:: {W} .

Prefyntâ-mirra:: {W} .

preip::

{I} omhoog, opwaarts; ~ tygtja: tegen ... op; do pitte ~ tygtja ef plaju: hij fietst tegen de helling op.
{VZ} (richting) omhoog van, van ... omhoog; ef mirra vende ~ ef ðarmiy: de weg loopt van/uit het dal omhoog; do fle lango ~ ef lôbâ: hij klimt langs de rots omhoog.

preipâlbe:: {K} optrekken (v muur, huis).

preipanas:: {C} bovenhelft; (= »preip + »kanas).

preipe:: {K} verheffen (stem); verheffen (ihb in de adelstand); hoger plaatsen (in rang); ~ helkara: verheffen tot.

preipebirr:: {C} stalagmiet.

preipendos:: {C} opgang (trap).

preiplade:: {K} uploaden.

preipos:: {A} stemverheffing; verheffing (ihb in de adelstand).

preipovap:: {C} bovenkant, bovenzijde; stus zerfecû ef ~ ur stus zerfecû ef tûgtovap, tur...: hoe je het ook wendt of keert ... (van welke kant je het ook bekijkt ...).

preip-overcho:: {C} stijgingsregen.

preippres:: {C} opwaartse druk.

Preip-prosedÿr:: {C} "Opwaartse procedure" (Volksvertegenwoordiging stelt een nieuwe wet voor en legt deze aan de minister voor); .

preipquch:: {C} boveneinde.

preipsÿrte:: {K} opzetten (plan, concept, schema ed); sluiten (lening); afsluiten (verzekering); aanspannen (rechtszaak).

preipsÿrtos:: {C} opzet (v plan, schema, idee, concept).

preiptjek:: {C} vloed, hoogwater (tegengesteld v eb).

Preipylt:: {G} "Boven-Ylt"; »Ylt; (DOM 100).

preipzerfe:: {U} opkijken (de ogen opslaan); do preipzerfa rempe ef mimpit: hij keek op van het boek.

Prek:: {G} (rivier van Ðuvelme-gebergte naar de Firani); .

Preka TC:: {N} (rederij in Ozaneto armt ef Prek); zie »Ryvynnka; .

Prek-fôresta-weg:: {W} .

Prek-helmy:: {G} (grot; gemeente Jajes; verbinding met de Prek); .

Prek-mirra:: {W} .

Prek-quntiyst:: {G} (ondergrondse waterloop; verbinding met de Prek); .

prelde:: {K} (spr, waarbij het juridische onderscheid tussen "verkrachten" en "aanranden" niet wordt gemaakt) verkrachten, aanranden.

prelder:: {C} (spr) verkrachter, aanrander.

preldos:: {C} (spr) verkrachting, aanranding.

preltiy:: {C} zwakkeling, iemand met zwakke gezondheid.

preludym:: {C} voorspel (in muziek, bij seks).

premiss:: {C; mv/rsmv= ~es} premisse.

premisses:: {mv/rsmv} »premiss.

Premkorâ-fôresta:: {G} (bos; gemeente Vlel); .

Premkorâ-weg:: {W} .

premme:: {U} (dl= Noord-Liftka) babbelen.

premy:: {C} premie.

prenc:: {I} murw (geen tegenstand meer biedend).

prencare:: {K} vermurwen.

prence:: {Krs} (alg) afdanken, afschrijven, opgeven; (doden) afmaken.

prencos::

{C} afmaking (doding).
{A} afdanking, afschrijving.

Preno Tacarifity:: {F}.

Preno Tacarifity-weg:: {W} .

prens:: {C} (afk= Pr.) prins; deff lo ef ~ rifo ef knurfel: doof als een kwartel; stokdoof.

Prens:: {N} (bekend sigarettenmerk); .

prensa:: {C} (afk= Pra.) prinses.

Prensa Coronaka:: {N} (autoveer); .

Prensa-plâkomÿ:: {N} (spoorwegtunnel; gemeente Šeftaliy); .

Prensa-sluše:: {N} (schutsluis in de Dreegt; gemeente Cleft); .

Prensa-weg:: {W} .

prenses:: {C} (arch) prinses (alleen nog in enkele eigennamen zoals de dorpsnaam »Prenses-bajûfto).

Prenses-ager:: {N} (badstrand; gemeente Kurriy); .

Prenses-akademiy:: {N} (Algemene Hogeschool, in Jatty (BF)); .

Prenses-bajûfto:: {G} (dorp; gemeente Kurriy).

Prenses-mirra:: {W} .

Prens Hady:: {N} (badstrand; gemeente Nust); .

Prens-Hady-sÿrt:: {G} (dorp; gemeente Nust).

Prensjej-korsám:: {N} (Gar) "Prinselijk Paleis" (voormalig paleis in Garos; tegenwoordig een conferentieoord en museum); .

Prensjepaty-avénju:: {W} .

Prens-plep:: {W} .

Prens-staðon:: {N} (voetbalstadion in Gralkrich); .

Prens-Sylvestka:: {N} (veerboot); .

prenstat:: {C} prinsdom.

Prenstat-avenû:: {W} .

preparašo:: {C} voorbereiding, preparering.

preparere:: |..ÿje| {K} voorbereiden, prepareren.

Prepositional verbs in Spocanian:: {N} (tijdschriftartikel); .

prére:: {K} rammelen.

prérer:: {C} rammelaar (voor baby's).

preriffes:: {C} prefabricatie.

prérp:: {I} afgeleefd.

prérpe:: {U} afgeleefd raken, verzwakken door ouderdom.

pres:: {C} [lucht]druk; dena gaza-lâftos kette ~: er staat druk op die gasleiding; (fig) ef ufne ~ armt: druk uitoefenen op; (fig) lef ~ pai (vz-uitdr): onder druk van.

prés:: {SC} ðÿm ~ = šâm ~: onbelemmerd, ongehinderd; ef lelperre ~: iets te zeggen hebben; ef tiffe ~: iets te zeggen weten; ef/kâ melde ~: dat is te zeggen; dat wil zeggen.

prešare:: {U} ~ [sumâ]: (lett) zich afzetten [tegen].

preše::

{K} knijpen, samendrukken.
{C} pers (journalistiek).

Preše fes Spooksoliy:: {N} (afk= PRESPO) "Pers in Spokanië" (officiële nationale persbureau; hoofdkantoor in Amahagge; bijkantoor in Hirdo); ; (DOM 209).

préše:: {Uid} weifelen||doortastend zijn; ef ~ lef festrekkor pâsz: weifelen; blul ~lije kiyroe: wij weifelen; ef ~ lef tmopor pâsz: doortastend zijn; eup ~ fatôðiy: zij is doortastend.

presedenšela:: {I} presidentieel.

presedent:: {C} president.

présizare:: {K} natekenen.

présizatjen:: {C} hout-/metaal-/steenbewerker.

présize:: {K} bewerken (v hout/metaal/steen).

présizos:: {C} bewerking (v hout/metaal/steen); bewerkt voorwerp.

presma:: {C} prisma.

Presma-weg:: {W} .

presor:: {I} onder druk; ~ gaza: gas onder druk.

pres-pân:: {C} snelkookpan.

Prespo:: {N} (niet-officiële naam vh persbureau »Preše fes Spooksoliy).

PRESPO:: {afk} »Preše fes Spooksoliy.

press:: {C; mv= ~res} kneep, het knijpen.

pressres:: {mv} (=red); »press.

prest:: {C} directeur, hoofd.

Prest:: {G}

(stad in Bloi).
(waterval in de Krappa; gemeente Krappa); .

presta:: {C} directrice (alg: vrw directeur).

Prestaniy:: {N} (voormalig landhuis; gemeente Uofiten); .

Prest-fonis:: {G} (inham bij de Girdestona-delta); .

prest-még:: {C} directie.

Prest-mirra:: {W} .

presÿr:: {I} gewoon, alledaags.

presÿr-molaiy:: {III; [mv=enk]} normaliter, normaal gesproken.

préte:: {K} (een kind) aan de hand meevoeren.

pretšÿr:: |prešÿr| {C} (alg) stem; (ihb) brigade (reddings-, brandweer-).

prétt:: {C} bliksem; ef ~ byta fes ef zillepip: de bliksem sloeg in het dak.

prevokelise:: {I} prevocaal.

prex::

{Aef} schandaal.
{I} schandalig.

prexâ:: {C} streep.

prexâiy:: {I} aangrenzend.

prexâ-kote:: {C} streepjescode, barcode.

prexâ-lofa:: {C} weegbree (L. Plantago); [presÿr] ~: smalle weegbree (L. P- lanceolata); fyg ~: hertshoornweegbree (L. P- coronopus); hupster ~: grote weegbree (L. P- major); utfin ~: ruige weegbree (L. P- media).

Prexâ-lofa-plep:: {W} .

prexâsót:: {I} gestreept.

prexâ-ÿtroer:: {C} gestreepte lipvis (L. Labrus mixtus).

prexludi:: {I} schandaal veroorzakend, schandalig.

priare:: {U} bidden (christelijk).

priare-flomatjen:: {C} (Chr) gebedsgenezer; »lôve-flomatjen.

priaros:: {C} bede, gebed (christelijk); ef reppe eft ~: een gebed uitspreken; bidden.

priartâte:: {rs} »priartây.

priartây:: {C; rs= ..tâte} bidprentje.

priff:: {C} (pop) proefschrift, dissertatie; »prifjiofer.

prifjiof:: {C} (afk= Pf.) (hoogste universitaire titel, vgl professor, doctor, meester); ~ fes rigt (afk= Pf-Ri.): meester in de rechten.

Prifjiof Beltâex ef Tiffug-balsem:: {N} "Doctor Beltâ's Voetzalf" (middel tegen blaren en gezwollen voeten); .

prifjiofer:: {C} proefschrift, dissertatie.

prijollus:: {C} [broeder]overste (in klooster); (= »prifjiof + »follus).

prijóntur:: {C} [moeder]overste (in klooster); (= »prifjiof + »sientur).

PrimePlast:: {N} (plasticfabriek in Tsjech); .

primi•:: {PX} primitief, on[der]ontwikkeld; »primi-.

primibelt:: {I} ongeletterd.

primišark:: {C} onderontwikkeld land, derdewereldland.

primitâ:: {I} bekwaam.

primitâe:: {rs} »primitâiy.

primitâiy:: {A; mv=enk; rs= primitâe} (alg) bekwaamheid, kunne; competentie; (ihb) doctoraal examen.

primiteff:: {I} primitief.

primiter:: {C} (afk= Pr.) (persoon die het 1e universitaire examen heeft afgelegd, vgl doctorandus).

primitremper:: {C} analfabeet.

primitrempiy:: {I} analfabetisch.

primitrempos:: {C} analfabetisme.

primula:: {C} primula (L. Primula obconica).

Princess of the Seas:: {N} (zeilschip); .

prinnket:: {I} sprankelend (fris, helder, glinsterend).

prinnketmoris:: {Crs} innovatie, verfrissend nieuw idee.

prinnketmorisiy:: {I} innovatief, ideeënrijk.

prinsipiela:: {I} principieel.

prinsypp:: {C} principe; fara ~ (afk= f/p): in/uit principe.

Prinsypp:: {G} Principe.

printiy:: {S} banket, cake.

Prio::

{G} (stad in Ben).
{N} (Bergparel-pension in Prio); .

prioritiy:: {C} prioriteit, voorrang (NIET in het verkeer).

Prio-seert:: {N} "Prio-huis" (Bergparel-hotel in Prio); .

prisa:: {mv} »priss.

prismtiy:: |M|

{Sef; rs= ~t} satijn.
{I} satijnen, van satijn gemaakt.

prismtiyt:: |M| {rs} »prismtiy.

priss:: {C; mv= prisa} prijs (winnen); inzet (wedstrijd).

priss-kettos:: {C} prijsvraag.

priss-ÿtiner:: {C} kampioen (sport).

priss-zaft:: (= priss-zâft) {C} iemand die vals/oneerlijk speelt; sportman die illegaal dope gebruikt.

priss-zâft:: {C} »priss-zaft.

Prita:: {F}.

Pritâ-mirra:: {W} .

priva:: {C} teken, symbool; ef crana melde ef Ergynne-~ = ef crana melde ef ~ furt ef Ergynne: het crana-teken is het symbool voor de Ergynne ().

Priva:: {F}.

priy:: {I; mv=enk} vaardig; (arch/dl= West-Liftka) serieus, nauwgezet.

Priyc-mirra:: {W} .

Priyfiy-vjadûk:: {N} (viaduct in de M9; gemeente Mena); .

Priyft:: {F}.

Priyftâ-mirra:: {W} .

priyk:: {C} speld.

priyke::

{K} (trans) prikken.
{Upr} [zich] prikken in (lichaamsdeel); kost ére ÿrliriy sen ~: ik prik in mijn vinger.

priyke-drat:: {C} prikkeldraad.

priykeftel:: {C} "vorklepel" (combinatie v vork en lepel); (= »priyke + »leftel); .

priyk-nurp:: {C} speldenknop.

priyllte:: {I} ongedeerd.

Priymcy-pât:: {W} .

Priymp:: {F}.

Priynf-mirra:: {W} .

Priyrg-agru:: {G} (top in Lafter-gebergte; 987 m hoog); .

priysâm:: {C} (mythologisch dier in de vorm ve slang met een grote bek vol snijtanden en op 5 kippenpoten. Ze worden beschreven in de Sage van de Boswereld); .

Priysâm:: {N} »priysâm.

priyxe:: {U} [elkaar] afwisselen (v 2 dingen).

priyxos:: {C} afwisseling (v 2 dingen).

prôât:: {III} achteruit.

prôâte::

{K} (lett) achteruitzetten (v tafel ed).
{Upr} (pop) pitten (slapen); do sen ~lira: hij ligt te pitten.

prôâtzerfi:: {C} achteruitkijkspiegel (in auto).

proba:: {SC} opzet, moedwil; fes ~: opzettelijk, met opzet; stelselmatig; fes pelat ~ (afk= f/pp): moedwillig.

probapónze:: {K} zijn zin krijgen in.

probare:: {U} ~ [beri/den]: willen, wensen te; gress nert ~ beri arfine: ik wil niet komen; ik wens niet te komen; do ~[n] gress beri trempe ef mimpit: hij wil dat ik het boek lees; (spr: zonder infinitief) gress nert ~!: ik wil niet!; ber ef ~ rifo (vz-uitdr) (afk= b.p.r.): ter wille van; ber ef ~ rifo gress/tsil (b.p.r. gress/tsil): om mijnentwil.

probare-ðéos:: {A} wilskracht.

probarelira:: {I} geredelijk; bereid[willig]; welwillend; bereid.

probaros:: {A} wil; wens; mip ef ~: instinctief.

Prôcala-weg:: {W} .

prôchôk:: {I} waarschijnlijk; ~ nert = ~ noi: waarschijnlijk niet.

Prockÿve:: {G}

(eilandje in de Gubina-zee); .
(oefengebied vd Marine); .

Procÿvat:: {N} (kasteelruïne; gemeente Tacemenu); .

Procÿvat-mirra:: {W} .

prodûk:: {C} product.

produkšo:: {C} productie.

produkšo-kura:: {C} overproductie.

produkšo-tâx:: {C} (afk= P.T.) "productiebelasting" (indirecte belasting op buitenlandse en luxe goederen; in feite een extra hoog btw-tarief); .

produsennt:: {C} producent.

produsere:: |..ÿje| {K} produceren.

produsere-cÿrtiros:: {C} productie-assistentie (TV/film).

proe::

{K} scheppen (met schep).
{U} superieur zijn, er bovenuit steken, het beste zijn; ~ armt: superieur zijn aan; ef ~ den tu prate mas: het is het beste dat je morgen vertrekt; je kunt het best morgen vertrekken.

Proeca-Kents:: {G} (voormalige Erg commune; gemeente Mûninû); .

Proeft:: {G} (waterval in de Qulboech; gemeenten Lankos en Trofy); .

prófa:: {C} kramp.

profaniy:: {I} (RK) wereldlijk, werelds (niet geestelijk/kerkelijk).

Prôfet:: {F}.

profetise:: {I} profetisch.

profett:: {C} profeet.

prôfie:: {Krs} vermorzelen.

profilâ:: {C} profiel.

prôfios:: {C} vermorzeling.

prognoses:: {mv/rsmv} »prognoss.

prognoss:: {C; mv/rsmv= prognoses} prognose.

progrâm:: {C} (alg) programma; lelperrelira ef ~: aanmerkelijk; ef lelperre ef ~: het belangrijkste zijn; het voornaamste zijn; (spr) het gaat om, er is sprake van; mip tem quista storâsa ef gertiy lelperre ef ~: van deze [goede] verhalen is het uwe het beste; bô mindefit oto lelperre ef ~ furt gress: die rode auto vind ik het mooist, trekt mij het meest aan; ef plitos lelperre kerru kusami ef ~: ook hier komen overstromingen voor; quardere gress Bôrâ ur Kussik, tur Bôrâ lelperre ef ~: ik zal in ieder geval naar Bôrâ gaan, en [misschien] ook nog naar Kussik; mittof mefrâ lelperre kost ~: ik ben deze mening toegedaan; do lelperre ef ~ frópjÿ liftkar gorbasz: hij is gespecialiseerd in oude postzegels; (spr) eft taobléskros lelperrât ef ~: er moet sprake van een misverstand zijn (een misverstand in het spel zijn).

progrâm-linnos:: {C} strijdvraag.

progreseff:: {I} progressief, vooruitstrevend.

projecc:: {C} project.

Projÿtee:: {N} (betonfabriek bij Holare); .

proklamašo:: {C} proclamatie.

Prokojev:: {F}.

prokreašo:: {C} voortplanting.

prokreere:: |..ÿje| {U} [zich] voortplanten.

prola:: {I} (alg) stekend, brandend, schraal; (peper) heet.

prolakuðe:: {C} [grote] brandnetel (L. Urtica dioica); belt ~: kleine brandnetel (L. U- urens).

prolakuðe-larder:: {C} kleine vos (vlinder) (L. Aglais urticae).

Prolakuðe-weg:: {W} .

prôlaqut:: {I} naïef, kinderlijk.

prola-sel:: {C} netelcel.

proletarât:: {C} proletariaat.

prologiy:: {C} voorspel, proloog (toneel).

prôlt:: {C} gecastreerde reu of kater.

prôltôt:: {I} (alg) louter, onvervalst, rein, onbedorven, onbevlekt; (paard) volbloed.

Prôltôt:: {N} (popgroep); .

prôltôte:: {K} louteren.

prôltôter:: {C} volbloed paard.

prôltôtiy:: {C} origineel (geen kopie).

promil:: {C} (afk= /rmp of ‰) promille; 3/rmp = 3‰.

promirret:: {C} wandeling.

promise::

{K} ef ~ eft ÿðe: een eed afleggen; ef ~ eft painos: een belofte doen; ef ~ câre: toezeggingen doen.
{U} ~ beri/den: beloven; gress ~ beri arfine: ik beloof te komen.

promisos:: {A} belofte; kost ~!: ik beloof het!.

Promiy:: {F/J/M}.

Promiy Mimpits:: {N} (uitgeverij in Milbo); .

promošo:: {C} promotie.

Promošo ur demošo:: {N} (tijdschriftartikel); .

Prônaka:: {F}.

Pronominalization in Spocanian:: {N} (tijdschriftartikel); .

pronomiy-e:: {C} pronominale e (sx •e waarop een Spok infinitief eindigt; tevens de woordenboekvorm ve ww; in oude/gekalligrafeerde teksten soms wel als een "lange e" () geschreven: finne = begin, en finn = beginnen).

pronunsere:: |..ÿje| {K} uitspreken (taal).

pronunset:: {C} uitspraak (taal).

proos:: {C} schep (hoeveelheid zand ed op de spade).

prôp:: {S} pleister (op muur).

próp::

{I} af, gereed.
{III} ja[wel] (na ontkennende vraag); aftel tu nert arfine? – ~!: kom je niet? – jawel!; (vgl) aftel tu nert arfine? – noft! = siy!: kom je niet? – nee (ik kom niet); ~ gû: jawel absoluut.

propagandâ:: {C} propaganda.

Propagandâ-buro rifo Chalfe-kûra:: {N} (afk= PCK) "Propagandabureau voor Kunstnijverheid" (in Amahagge); .

propagere:: |..ÿje| {K} propageren.

prôpe:: {K} pleisteren (v muur).

prôpen:: {Iid} bevoegd||onbevoegd; ~ âfry ef lacs: bevoegd; ef lacs-~ stat: het bevoegde gezag; ~ ðÿm/šâm ef lacs = ~ fes ðÿr hents: onbevoegd.

prôpene:: {Uid} bevoegd zijn||onbevoegd zijn; ef ~ quâf: bevoegd zijn; ef ~ ÿrts: onbevoegd zijn.

prôpnere:: {K} ~ flj ón rst: iets voorleggen aan iemand; beri ~ (afk= b/pr): ondermeer; (vaak als bijstelling na een komma) do ef kles moje, beri ~: hij heeft ondermeer het gras gemaaid.

prôpos:: {C} pleisterwerk.

prôrgy:: {S} rijst; (tussen 1750 en 1850 wettelijk verboden in Spok vanwege de "religieuze besmetting" v dit voedsel; prôrgy is een verbastering v Eng porridge); ; (DOM 36).

Prôrgy-elkianos:: {A} "Rijstverbod" (periode dat het wettelijk verboden was om rijst te eten: 1750-1850); ; (DOM 36).

prôrgy-molarriy:: {S} rijstebrij.

Prôrgy-plep:: {W} .

prósa:: {Iid} handelbaar||onhandelbaar; eft ~ 'jan fes ef cÿrlôfs: een handelbare jongen; eft ~ dreutos lef gôrôgent: een handelbare machine; ef 'jan/dreutos cÿrupjôce ef ~ blaffosz: de jongen/machine is handelbaar; eft ~ 'jan ðÿm/šâm cÿrlôfs: een onhandelbare jongen; eft ~ dreutos lef eft koffon kelde-vro'egios: een onhandelbare machine; ef 'jan/dreutos zefâne ef ~ blaffosz: de jongen/machine is onhandelbaar; dena cômputer zefâne ~ luft gress: met deze computer kan ik niet omgaan.

Proscience:: {N} (uitgeverij in Sinto-Colostiy); .

prosecutere:: |..ÿje| {K} vervolgen (gerechtelijk).

prosecuteros:: {A} gerechtelijke vervolging.

prosedÿr:: {C} procedure.

prosent:: {C} (afk= /rp of %) procent; 3/rp = 3%; 3 prosent: 3 procent (3%); 3 prosents: 3 procenttekens (%%%).

prosent-šifrô:: {C} percentage.

prosešo:: {C} processie.

prósiy:: {Iid} lankmoedig||ongeduldig; ~ lo Pelres: lankmoedig; do quÿe lef ~n lirdes: hij wacht lankmoedig; tildâ ~: ongeduldig; do quÿe lef ~n fences: hij wacht ongeduldig.

prosôc:: {I} aarde/grond bevattende; van aarde gemaakt; ef kvâlo nert melde ~: er zit geen aarde in de bloempot.

prošôc:: {C} inkeping, insnijding.

prosôciy:: {C} aardkluit.

Prôsper:: {J} Prosper.

Prôsper Kônes-weg:: {W} .

prôsunte:: {U} kuren, therapie volgen; do ~ den nert uokke: hij volgt een antirook-therapie, een therapie om van het roken af te komen.

prôsuntik:: {C} kuurbad; Spok "sauna" (met hete stoom, modderbaden, massage ed; vooral in Lammafin en omgeving).

prôsuntos:: {C} kuur, therapie.

prosy:: {S} proza.

prosyne:: {I} wat betreft proza, proza•.

prôt:: {C} (klein zoetwatervisje dat krom trekt en lila kleurt bij het bakken; verwant aan de elrits; wordt gevangen in diepe stilstaande wateren, zoals de grote bergmeren) (L. Protervus protervus); mesâ ~: elrits (L. Phoxinus phoxinus).

prôta:: {C} kater, kat (mnl; niet gecastreerd).

protekšonesmiy:: protectionisme {C}.

protekte:: {K} (arch/poe) beschermen (vrnl v personen tegen het kwaad); ~ âst flj: beschermen tegen iets.

protese:: {C} prothese.

protestašo:: {C} protest; gâšâ ~: uit protest.

protestere:: |..ÿje| {U} protesteren; ~ ûqu: protesteren tegen.

protestere-xlât:: {C} protestmars.

proteynn:: {S} proteïne, eiwit[ten].

Protiy-plep:: {W} .

prototyp:: {C} prototype.

Prôtsiy:: {W} (buurtschap); .

Protsjefsky:: {F}.

prôu:: {I} droevig, droef.

prô'uta:: {C} drama, droevig gebeuren; (= »prôu + »uta 1).

prove:: {K} uitwijzen, aantonen (vrnl wetenschappelijk).

Provence:: (= Provense) |..ense| {G} de Provence (in Zuid-Frankrijk).

Provense:: {G} »Provence.

provokašo:: {C} provocatie.

provosere:: |..ÿje| {U} provoceren.

provvenše:: {C} provincie, gewest, landstreek (vrnl in Romeinse rijk en Nederland; nooit in Spok).

prôx:: {I} nietig, klein, onbeduidend; »moris.

prôxer:: {C} schijntje, klein beetje.

prr:: {afk} »pontarr.

Prtôccá:: {F} (Gar).

pru:: {S} erts.

pruc•:: {wst} »prucre.

prucc:: {gst} »prucre.

prucce:: {K} plukken (fruit).

pruccos:: {C} pluk, het plukken.

prucra:: {C} aanhef (v brief).

prucrarolija:: {C} voorwoord, voorrede.

prucre:: {K; gst= prucc; wst= pruc•} inleiden, introduceren.

prucros:: {A} inleiding, introductie.

prûðe:: {U} (dl= Noord-Ales) op je hoofd krabben.

prûdûre:: {U} praten met bibberende stem.

prûf:: {S} drab (alg: vervuiling in vloeistof).

prufa:: {C} proef; blûmtiy ~: voorproef.

prufatiy:: {I} op proef; proefondervindelijk; ef poire ~: proefdraaien (intrans).

prûgt:: {C} (stenen zuil met bol of schijf en dwarsarmen, een driedimensionale »crana (); geplaatst naast of op een »lemnâs; .

prûla:: {C} bezem.

prûlazorâ:: {C} bezemsteel.

prule:: {K} aangapen.

pruliy:: {I} lijdelijk.

Prummiy-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Tona a/e Grât); .

Prummiy-môjôl:: {N} »Môjôl rifo Prummiy.

Prummiy-tof:: {C} (wiekklimwedstrijden bij de »molen v Prummiy, 1e week v juli); ; (DOM 171).

prunolac:: {C} ertswagon.

Prûnt:: {F}.

prûpe:: {U} hobbelen (v wagen, kar).

prûpp:: {I} hobbelig.

Prus::

{G} (stad in Litii).
{N} (rangeerterrein bij Prus); .

Prusana:: {Cef} Pruisische vrouw.

Prusann:: {Cef} Pruis.

prusatare:: {Krs} uitbannen.

prusataros:: {A} uitbanning.

prusate:: {Krs} verbannen.

prusatos:: {A} verbanning.

Prushelfer:: {J}.

Prushelfer Nent:: {F}.

Prushelfer-plep:: {W} .

prusot:: {C} rivier.

Prusot-avenû:: {W} .

prusot-blof:: {C} nijlpaard (L. Hippopotamus amphibius); eft ~ fes mariane-tull: een rare vertoning.

Prusot-blufk-plep:: {W} .

Prusot-grâg:: {W} .

prusot-grûmiyl:: {C} watervleermuis (L. Myotis daubentonii).

Prusot-kah-Opper:: {W} .

Prusot-kah-Wefot:: {W} .

Prusot-klarbÿr:: {N} (camping; gemeente Meaue); .

Prusotkolini:: {G} (dorp; gemeente Tuûn).

prusot-leé-gart:: {C} kleine leeuwenbek (L. Linaria minor).

Prusot-lirrotiy:: {W} .

prusot-lôbâslÿg:: {C} rivierprik (vis) (L. Lampetra fluviatilis).

Prusot-mirra:: {W} .

Prusot-oftian:: {W} (stadswijk in Hirdo); .

prusotót:: {I} vol rivieren, rivierenrijk.

Prusot-pafos:: {N} "Riviergeruis" (Bergparel-hotel in Sinto-Jânpyt (Xâ ja ef Prusots)); .

prusot-perlemit:: {C} rivierparelmossel (L. Margaritifera margaritifera).

Prusot-plep:: {W} .

Prusotpônt::

{G} (dorp; gemeente Jajes).
{N} (motel; gemeente Jajes); .

Prusot-quankas fes Spooksoliy:: {N} (tijdschriftartikel); .

Prusot-rivo:: {N} "Rivieroever" (Bergparel-hotel in Granô); .

Prusot-terf:: {W} .

Prusot-vender:: {W} .

Prusot-Vender:: {W} .

prusot-veronica:: {C/S} blauwe water-ereprijs (L. Veronica anagallis aquatica).

Prusot-weg:: {W} .

Prusot-wuma-plâkomÿ:: {N} (spoorwegtunnel; gemeente Šeftaliy); .

Prusot-zerfos:: {N} "Rivierzicht" (idyllisch gelegen restaurantje in het dorp Klea-Doecha; gemeente Tejho-Klea); .

prussa:: {IIef} Pruisisch (bv).

Prussa:: {G} Pruisen.

Prussa-asitt:: {S} blauwzuurgas.

Prûstan:: {W} .

prûste:: {E} schallen.

prûstos:: {C} geschal.

Prûts:: {M}.

Prûtsoen-pât:: {W} .

Prwañg:: {F} (Gar).

Prwáñg:: {F} (Gar).

Prwañgar:: {F} (Gar).

Prwenfyñgatsj:: |Spok: prenfyngatts| {G} (dorp; gemeente Garos).

Prybilynn:: {N} (antibioticum, gemaakt door Kârtuom); .

Prÿðâ-weg:: {W} .

prye:: {K} ~ flj ón rst: iemand verzoeken om iets.

prÿfðe:: {K} drijven; drang uitoefenen; gress nert prÿftecû: ik kan er niets aan doen.

prÿfðos:: {A} drang.

pryfé:: {I} privé, particulier (bv).

pryk:: {C} ambt.

prykann:: {I} ambtshalve.

pryke:: {K} invallen voor, vervangen (iemand).

pryker:: {C} vervanger, invaller.

pryk-merater:: {C} ambtenaar.

prykos:: {C} vervanging, het invallen (v persoon).

pryk-sviba:: {C} diplomatenkoffer (plat koffertje voor documenten ed).

pryk-sÿrt:: {C} standplaats (v ambt, baan).

pryl:: {C} rilling.

pryle:: {U} rillen.

prylos:: {C} geril, het rillen.

prylt:: {I} (persoon) gewond; akelig, naar; (schroef/veer) lam.

pryltaniâ:: {Aef; rs= ..aniât} leedvermaak.

pryltaniât:: {rs} »pryltaniâ.

prylter:: {C} gewonde.

pryltiy:: {A; mv=enk} narigheid.

prÿm:: {SC} verleiding.

prÿmafiy:: {C} verzoekschrift, schriftelijk verzoek.

prÿmatjen:: {C} aanvrager (v paspoort ed).

prÿme::

{K; vdw= prÿtt en regelm.} ~ rst furt flj: iemand om iets verzoeken; ef splônjos ~: het is de bedoeling; (onr vdw prÿtt geldt voor de zaak die verzocht is; regelmatig prÿmor geldt voor de persoon aan wie verzocht is); (vgl) gress ~ Elsa den eup zâlbinase ef mimpit: ik verzoek Elsa het boek te sturen; ef prÿtt mimpit: het verzochte boek; prÿmor Elsa: Elsa aan wie verzocht is.
{U; vdw= prÿtt} ~ furt: aanvragen (paspoort ed); ef prÿtt pâs: het aangevraagde paspoort.
{C} verzoek, aanvraag; gert ~ furt informaša: uw verzoek om informatie.

prÿmiy:: {I} verleidelijk.

prÿmos:: {C} aanvraag (v paspoort ed).

Prÿnc:: {N} (station).

Prÿnc-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Girdes); .

prynt:: {C} stomp, duw.

prynte:: {K} stompen.

pryos:: {A} verzoek, aanvraag.

Prÿr:: {F}.

Prÿr, Godez & Dôlty:: {N} (architectenbureau in Amahagge); .

Pryske:: {M}.

pryst:: {C} (RK) priester.

Pryst-âskân:: {W} .

Pryst-gÿrt:: {N} (spoorwegviaduct; gemeente Autaniy); .

Pryst-plâkomÿ:: {N}

(spoorwegtunnel; gemeente Plafotô); .
(spoorwegtunnel; gemeente Autaniy); .

Pryst ur Nuna:: {N} (naam v steenkolenmijn; gemeente Plafotô); .

prÿtt:: {vdw} »prÿme.

prytusto:: {C} karwei, klus.

pryÿlle:: {K} verklaren, toelichten, uitleggen.

pryÿllen:: {I} verklaarbaar.

pryÿll'kurre:: {I} nert ~: ongegrond.

pryÿllos:: {C} toelichting, verklaring, uitleg; ef paine eft ~: een verklaring afleggen.

prÿza•:: {PXimpr.add > add} met koninklijke allure; »prÿza-.

prÿzafillus:: {I} majestueus; (= »prÿza• + »purfillus).

prÿzamiriy:: {I} statig (eig: "met een koninklijk kapsel").

prÿzavlânða:: {I} onschendbaar (v vorst ed).

Psâ:: {afk} »Psâlms.

psâlm:: {C} psalm.

Psâlms:: {N} (afk= Psâ) (bijbel) Psalmen.

psanur:: {I} ongrijpbaar.

psermt:: {I} schril, schel (geluid); schril (v kleur of kleurencombinatie).

psétlacare::

{K} (lett/fig) ~ flj lef flj: iets aftekenen tegen iets; iets contrasteren met iets.
{Upr} (lett/fig) ~ lef: zich aftekenen tegen, contrasteren met.

psétlacaros::

{C} (lett) contrast[ering].
{A} (fig) contrast[ering]; fes eft ommon ~ armt: in schril contrast met.

psétlace:: {E} zich aftekenen.

psétlaciðâf:: {C} slagschaduw.

psétlacos:: {C} aftekening.

Pstifjátj:: {F} (Gar).

psygiatriy:: {C} psychiater.

psygiatros:: {C} psychiatrie.

psygise:: {I} psychisch.

psygolôche:: {C} psycholoog.

psygologise:: {I} psychologisch.

psygolôiy:: {C} psychologie.

PT:: {afk} »pônt.

P.T.:: {afk} »produkšo-tâx.

P.T.Châlenosta-plep:: {W} .

PTT:: {afk} (= »pôst, »telegrafos, »telefonos); .

pu:: {I} onberekenbaar.

pû•iy:: {PX/SX.gst > add} niet in staat tot; die niet ... kan (terwijl men dat wel zou verwachten); (bijv) ef pûwoclaxiy oto: de auto die niet toeteren kan (omdat de toeter kapot is); ef pûzôliyn vogilys: de vogels die niet vliegen kunnen (bijv omdat ze verlamde vleugels hebben); ef pûufiriy pitter: de fiets die niet rijden kan (omdat de band lek is); do melde pûstintiy = do pûstintiyte: hij kan niet schrijven (bijv omdat hij zijn arm gebroken heeft); (vgl) do nert stintecû: hij kan niet schrijven (omdat hij het nooit geleerd heeft); (pû•iy geeft een GEBREK aan: de volgende voorbeelden zijn dus niet correct:) ef pûzôliy efanty: het kind dat niet vliegen kan; ef pûwoclaxiy pitter: de fiets die niet toeteren kan; »pû-.

pû•iyte:: {U} (geverbaliseerde vorm v pû•iy) (bijv) Elsa pûnutiyte: Elsa is doof; »pû•iy; »pûnutiy.

pûa:: {vdw} »ûae.

puare:: {U} onwel worden, niet goed [gaan] voelen.

Publications of the Department of General Linguistics:: {N} (onregelmatig verschijnende publicatie vd Staatsuniversiteit van Amahagge); .

publikašo:: {C} publicatie.

publisere:: |..ÿje|

{K} publiceren, openbaar maken; ~ rst furt [ef polišo]: iemand aangeven/aanbrengen bij [de politie].
{Upr} zich aanmelden; zich aangeven (bij politie).

publisere-hor:: {C} (afk= PH) publicatienummer (tot 1989 moesten alle boeken en periodieken in Spok voorzien zijn ve publicatienummer; vanaf 1989 wordt het internationale ISBN gebruikt); .

publiseros:: {C} publicatie, het publiceren; (ihb) aangifte (bij de politie).

publisitiy:: {C} publiciteit.

publiyc::

{Cef} publiek (zn); ef melde fes ef ~ fara: bekend staan als.
{I} openbaar, publiek (bv).

Publiyc Prosecutere-buro:: {N} (afk= PPB) (vgl Openbaar Ministerie; in Xea); .

PUC:: {afk} »Plafotô Usienc Cômpanðo.

pucc:: {C} puist, pukkel.

pucc-mindamissis:: {C} vliegenzwam (L. Amanita muscaria).

pucc-mitramissis:: {C} panteramaniet (L. Amanita pantherina).

pûchaquintiy:: {I} stom (niet kunnende spreken).

pue:: {U} invallen (kou, vorst); ef ~ rifonn: opdoemen uit (het donker ed).

puenge:: {vdw} »uenge.

Pûfegjiy:: {F}.

pugnatiy:: {I} strijdvaardig (fig).

pûl:: {I} stom, dom, bot.

pûla:: {C} opstootje, relletje, straatruzie; ef tesemre ~s: rel schoppen.

pûla-baer:: {C} relschopper.

Pûl-Agen-weg:: {W} .

Pula-lirrotiy:: {W} .

Pûldiy-agens:: {Gmv} (landbouwgebied; gemeente Toleo); .

pûle:: {U} stom zijn, bot zijn (persoon).

Pûlf:: {F}.

pûliy:: {A; mv=enk} botheid, stomheid.

Pull:: {F}.

pûlleve:: {U} ~ [beri/den]: te dom/stom zijn; do ~ beri terde tukst ten: hij is te dom om voor de duvel te dansen.

Pûlo:: {F}.

Pûlpoem-eskô:: {W} .

Pûlpoem-pât:: {W} .

Pûlpoem-ses:: {G} (meer, verbreed gedeelte vd Trendon als deze door Zuid-Hirdo stroomt); .

pulter:: {gst} »pultre.

pultre:: {U; gst= pulter} bulderen.

pultros:: {C} gebulder.

pumâs:: {S} puimsteen.

pumâsiy:: {C} stuk puimsteen.

pûn:: {C} blakker ~: sneeuwbes (struik) (L. Symphoricarpos albus).

punch:: |punše| {S} punch.

pune:: {K} inkrimpen (lett); inklinken (v grond).

Punn:: {G} (riviertje van Azÿ-gebergte naar de Plafotô); .

punos:: {C} inkrimping (lett); inklinking (v grond).

pûnutiy:: {I} doof (gezien als gebrek).

pûnyre:: {K} [be]straffen.

pûnyros:: {C} straf, sanctie.

puos:: {C} (alg) het opdoemen; (v kou, vorst) het invallen; (lett) botsing.

pûp:: {C} jonge kat; jonge haas; jong konijn.

pupilâ:: {C} pupil (oog).

pûpp:: (= pûppe) {C} (dl= Zverosta) papa.

pûppe:: {C} »pûpp.

Pura:: {F}.

Purâsh:: {F}.

puresmiy:: {C} purisme.

Pûrf:: {F}.

purfa:: {C} nadruk, accent.

Purfâliy:: {F}.

purfatiy:: {I} nadrukkelijk, pregnant.

purfil:: {I} geprononceerd.

purfille:: {K} betonen, nadruk leggen op; (fig) onderstrepen.

purfillos:: {A} het betonen, het nadruk leggen.

purfillus:: {I} ontzettend, verschrikkelijk, afgrijselijk; eft ~ sért: een verschrikkelijk huis (onaangenaam om in te wonen en/of slecht onderhouden); eft ~ hordâ sért: een verschrikkelijk mooi huis (heel erg mooi).

purgatorym:: {C} vagevuur.

Purgatorym-siyclo:: {W} .

Puriy:: {F/M}.

Puriy-Gâp:: {G} (noordelijke tak vd Gâp bij de bron); .

Puriy-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Manes-Puriy); .

Puriy-ses:: {G} (meer in district Flâp); .

Puriyta:: {F/J/M}.

Purjet:: {W} .

purper:: {I} purper.

purriyntân:: {Crs} fakkel; »•ân.

Purriyntân:: {N} (lucifermerk); .

purt:: {I} laks.

pûrta:: {C} kramp.

purte:: {K} temperen, matigen.

pûrte:: {K} samenpersen.

purtos:: {A} tempering, matiging.

pûrtos:: {C} (alg) samenpersing; (ihb) verkeersopstopping.

pute:: {U} posten; op de uitkijk staan.

pute-agru:: {C} uitkijk[toren].

Pute-agru-pât:: {W} .

pute-putiy:: {C} uitkijkpost (met nadruk op uitkijken); »putiy.

Pûter:: {F}.

putiy:: {C} [wacht]post.

Putiy-weg:: {W} .

putos:: {C} het op de uitkijk staan.

putse:: {C} emmer.

putt:: {C}

beurt (om een speelkaart af te nemen).
»pót.

puttare:: {K} hernemen, hervatten.

puttaros:: {A} herneming, hervatting.

putte:: {K; vdw= potter} nemen, pakken; afnemen (v speelkaart); eup ~ lilt ef treno: ze neemt vaak de trein; ef ~ flj na quista: iets voor lief nemen; ef ~ flj na X: iets houden voor X; do ~ ef na dÿfo: hij houdt het voor gezien; »entre; »kostoh; »xârfanos.

putte-armt:: {K; vdw= potter-armt} aanvaarden (v aanbod); aanleren (v gewoonte).

putte-fes:: {K; vdw= potter-fes} innemen (v medicijn); opnemen (water in een spons ed); kirro perke beri ~ fit, den ...: het is voor ons even slikken, dat ....

putte-kaf:: {K; vdw= potter-kaf} inhaleren.

putte-kura:: {K; vdw= potter-kura} (lett) overnemen.

puttelira-mip:: {I} selectief.

putte-mip:: {K; vdw= potter-mip} selecteren, uitkiezen.

putte-ral:: {K; vdw= potter-ral} (fig) meetronen, meeslepen.

puttos:: {C} het nemen, het pakken.

puttos-armt:: {A} aanvaarding; het aanleren; tolerantie.

puttos-fes:: {C} het innemen (medicijn); opname (water in een spons ed).

puttos-kaf:: {C} inhalering.

puttos-kura:: {C} overname.

puttos-mip:: {C} selectie.

puttos-ral::

{C} meetroning.
{A} (fig) meesleping.

Putu:: {G} (stad in Munt).

Puty:: {G} (stad in Ziyp).

Puty-mirra:: {W} .

Puÿff:: {J}.

puzjôce:: {vdw} »uzjôce.

pûzerfiy:: {I} blind (gezien als gebrek).

PV:: {afk} »preferere-vott.

pvâla:: {C} bobbeltje, knobbeltje; kleine verdikking.

pvâla-és:: {C; mv= ..-essa} onderkin.

pvâla-essa:: {mv} »pvâla-és.

Pvâla-jakâm-weg:: {W} .

pvâlaliy:: {I} bobbelig.

pvâssa:: {C} (pop) onderkin; »pvâla-és.

pvente:: {K} snikkend/huilend zeggen of vertellen.

pvômpe:: {U} stulpen, uitstulpen.

py:: {C; mv= piye; rsmv= pitt} ekster (L. Pica pica).

pÿ:: {!} hu! (uitroep v schrik).

pya:: {vdw} »yae.

pÿje:: {vdw} »ÿje.

pyjel:: {C} (doorgaande horizontale balk die boven- of onderlangs een vensterpartij een onderdeel vh kozijn is; bep soort latei); »mennpyjel; »supyjel.

pyk:: {C} ra (mastdeel).

Pÿkeseenâs:: {G} (dorp; gemeente Gÿrô).

Pyk-mirra:: {W} .

Pÿksa-môjôl:: {N} (houtzaagmolen aan de rivier Lajecô bij Aquell; gemeente Gÿrô); .

pyl:: {C} pijl; ef ~ses melde refâx: dat is het toppunt; dat doet de deur dicht.

Pyla:: {J}.

pyl-kles:: {S} »kroff-kles.

Pylmâ-wuma:: {G} (bos; gemeente Keranôs-sÿrt; šarkdomenn Hogorit Keranôs); .

pylo:: {S} grind.

pylo-mirra:: {C} grindweg.

Pylo-mirra:: {W} .

pylót:: {I} grindachtig, vol grind.

pylx:: {C} tol (speelgoed).

pylxe:: {U} [rond]tollen.

pylxmerre:: {U} tollen (met een tol spelen).

Py-mirra:: {W} .

Pÿnih:: {F}.

pÿnvertse:: {I} troosteloos.

pypa:: {C} pijp (om te roken).

Pypjâna-fôresta:: {G} (bos; gemeente Aâstiy); .

pyppe:: {I} uitgelaten, zeer vrolijk.

pyqule:: {U} verweren, langzaam wegteren.

pyquliy:: {I} verweerd.

pyqulos:: {C} verwering, wegtering.

pyr:: {C} pier (in zee).

pÿr::

{C} eeuw; holfplepiy ~ erg-fâr: halverwege de achttiende eeuw; eft sért lÿ ~ erg-fâr: een achttiende-eeuws huis; fes/lóf ~ 16: in/gedurende de 16e eeuw.
{I} gek, raar; ef melde ~ beri [lelperre-armt ef kas lo fesdotoje]: het is raar om [je jas binnenste buiten te dragen]; gress melde ~ furt ef ÿtupplipos: ik ben gek op reizen.

Pyra:: {J}.

Pyraeus:: |pyreus| {F}.

pyrâfiy:: {C} (ontmoetings/bezinningsruimte in Erg kerk; voor persoonlijke gesprekken, meditatie ed).

pyrašo:: {C} (alg) rivierkreeft (L. Astacus astacus); (ihb) Spok rivierkreeft (L. Astacus occidentalis).

pÿre:: {U} ~ [beri/den]: gek/raar zijn; gress ~ beri paine ef: ik ben daar gek om dat te doen; ik denk er niet aan om dat te doen.

pyrf::

{Cef/id} geoorloofdheid||verbod; ef ~ furt ef cÿrupjôcers: geoorloofdheid; wat geoorloofd is; ef ~ furt ef cÿrfratjens: het verbod; do fanûme ef ~: wat hij doet is ongeoorloofd; eft fanûmelira ~: een ongeoorloofde daad; »topyrfÿ.
{Iid} geoorloofd||verboden; ~ furt ef cÿrupjôcers: geoorloofd; ~ furt ef cÿrfratjens: verboden.

pÿr-holfe:: {C} [fes] ~ ten: in de tweede helft van deze eeuw.

pyritiy:: {S} pyriet.

pÿriy:: {I} eeuwig.

pÿrkar:: {I} eeuwenoud (= »pÿr + »liftkar).

Pyrnees:: {Gmv} de Pyreneeën.

pyrotiye:: {K} wagen; risico nemen.

pyrotiyer:: {C} waaghals.

pyrotiyos:: {A} risico.

pÿrpip:: {III} [gedurende] de gehele eeuw.

Pyrrah:: {F}.

pÿrsért:: {C} gesticht, gekkenhuis.

pÿrsot:: {I} eeuwenlang.

pÿr-tiyn:: {C} eeuwigheid.

Pÿsell:: {F/M}.

pÿt:: {C} pot (meestal met deksel).

Pyt:: {J} Piet.

Pÿt:: {G} (dorp; gemeente Clatô).

Pytaler:: {F}.

Pyter:: {J} Pieter.

pÿtmust:: {C} klomp (houten schoen).

pytoy:: {I} hels (kabaal).

pytšutû:: {C} beer (mnl/ntr); miterus ~: bruine beer (L. Ursus arctos).

Pytšutû-mirra:: {W} .

Pytt:: {J} Piet.

Pyttyt:: {N} »Sinto-Pyter-câtedralo.

Py-weg:: {W} .

pÿzjale:: {vdw} »ÿzjale.

pyzô:: {C} kleinkind.

pyzôiy:: {I} losbandig; buitensporig; ongeregeld.

PZ:: {afk} »pazzotel.